Bài giải Logic học - Chương 4: Các quy luật cơ bản của tư duy logic

Chương 4

CÁC QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA

TƯ DUY LOGIC

I. TƯ DUY LOGIC

II. CÁC QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA TƯ DUY LOGIC

1/22/20

1

CHƯƠNG 4 – CÁC QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA

TƯ DUY LOGIC

I. TƯ DUY LOGIC

I.1. Tính hai mặt của phương thức tồn tại đối tượng và tư duy

I.2. Tư duy logic và tư duy biện chứng

2

1/22/20

I.1. Tính hai mặt của phương thức tồn tại

đối tượng và tư duy

Quá trình xâm nhập sâu rộng của lý trí

con người vào thế giới xung quanh để

tìm hiểu, nắm bắt các cấp độ quy luật,

bản chất của đối tượng.

Định

nghĩa

“Từ trực quan sinh động đến tư duy

trừu tượng và từ tư duy trừu tượng

đến thực tiễn - đó là con đường biện

chứng của sự nhận thức chân lý, của

sự nhận thức thực tại khách quan”.

Con

đường

1

I.1. Tính hai mặt của phương thức tồn tại đối

tượng và tư duy

Phương thức tồn tại đối tượng tư duy là vừa ổn

định (đứng im) tương đối (nó là nó), vừa thay đổi

(vận động) tuyệt đối (nó không là nó); trong đó, sự

thay đổi bao hàm trong mình sự ổn định.

Đối

tượng

Phương thức tư duy phản ánh đối tượng phải

vừa có tính logic, vừa có tính biện chứng; trong

đó, tính biện chứng của tư duy (tư duy vươn tới

chân lý) bao hàm trong mình tính logic (tư duy

Tư

duy

hợp lý).

Logic biện chứng (nghiên cứu tư duy biện chứng)

đối lập với logic hình thức (nghiên cứu tư duy

logic) nhưng không loại trừ logic hình thức.

Logic

học

.

I.2. Tư duy logic và tư duy biện chứng

Logic hình thức & Logic biện chứng

Ø Logic hình thức

Ø Logic biện chứng

• Vạch ra các quy luật,

nguyên tắc biện chứng,

các hình thức, nội

dung của tư tưởng,…

• Xây dựng phương pháp

biện chứng,…

• Vạch ra các quy luật,

quy tắc logic, các hình

thức tư duy, kết cấu

logic của tư tưởng,…

• Xây dựng phương

pháp hình thức hóa,...

• Làm sáng tỏ bản chất

của tư duy logic,…

• Làm sáng tỏ bản chất

của

tư

duy

biện

chứng...

I.2. Tư duy logic và tư duy biện chứng

Tư duy logic & Tư duy biện chứng

•Tư duy biện chứng

là quá trình vận

động tư tưởng tuân

theo các quy luật

•Tư duy logic là quá

trình vận động tư

tưởng tuân theo các

quy luật logic, để suy

biện chứng, để suy

nghĩ được khách

quan, toàn diện, lịch

sử –cụ thể…

nghĩ được chính xác,

nhất quán, phi mâu

thuẫn, có căn cứ...

2

I.2. Tư duy logic và tư duy biện chứng

Tư tưởng & Tư duy logic

•Tư tưởng (được ký

hiệu là a) là ý nghĩ đã

•Khi xây dựng các tư

tưởng để phản ánh đối

định hình rõ rệt trong

tư duy, phản ánh về

tượng, tư duy logic chỉ

tác động lên các kết cấu

một đối tượng (đứng

im tương đối trong

hiện thực) có phẩm

chất và giá trị logic

xác định.

logic của chúng, sao cho

suy nghĩ diễn ra một

cách hợp lý, mà không

quan tâm đến nội dung

(chân lý) của nó.

CHƯƠNG 4 – CÁC QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA

TƯ DUY LOGIC

II. CÁC QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA TƯ DUY LOGIC

II.1. Quy luật đồng nhất

II.2. Quy luật phi mâu thuẫn

II.3. Quy luật loại trừ cái thứ ba

II.4. Quy luật lý do đầy đủ

8

1/22/20

II.1. Quy luật đồng nhất

Yêu cầu

Ký hiệu

Phát biểu

•Không

thay

tượng tư tưởng.

•Ngôn ngữ diễn

đạt tư tưởng

phải chính xác.

được

đổi đối

a ≡a

•Mỗi tư tưởng đồng

nhất với chính nó.

a

-

tư

ý

•Hai tư tưởng cùng

phản ánh một đối

tượng, trong cùng

điều kiện, hoàn cảnh,

quan hệ, cùng khẳng

định hay phủ định

một điều nào đó thì

đồng nhất nhau.

tưởng

mang

nghĩa và có

giá trị logic

xác định.

•Tư tưởng được

nhắc lại phải

đồng nhất với tư

tưởng ban đầu.

3

II.1. Quy luật đồng nhất

Giá

trị

Làm cho tư duy có tính chính xác, rõ ràng;

suy nghĩ trở nên khúc chiết, mạch lạc.

Khi vi phạm yêu cầu của Quy luật này tư duy sẽ

mắc lỗi logic “thay đổi (đánh tráo) tư tưởng”; tức

nghĩ sai, phản ánh không đúng đối tượng;...

Lỗi

logic

Là Quy luật cơ bản của tư duy logic (nguyên lý logic

học) mà không phải là Quy luật về tính bất biến của

sự vật, hiện tượng (nguyên lý siêu hình học).

Giới

hạn

II.1. Quy luật đồng nhất

Ví dụ về lỗi logic

1) Đánh tráo đối tượng, nội dung của tư tưởng:

Câu truyện Trạng Quỳnh ăn đào trường thọ.

2) Đánh tráo ngôn ngữ diễn đạt tư tưởng:

-

Từ đa nghĩa: Bà già đi xem bói;

Từ không rõ nghĩa: Công an bắt bọn cướp giật

bằng xe máy.

-

Sai cấu trúc ngữ pháp: Uống Kremil-S hết đau

bụng, đầy hơi, dễ tiêu

3)Ý nghĩ, tư duy tái tạo không đồng nhất với ý nghĩ, tư duy

nguyên mẫu: Cô giáo hỏi: Hai lần chín là bao nhiêu?

https://www.youtube.com/watch?v=xR6FQApMpGw

11

1/22/20

II.2. Quy luật phi mâu thuẫn

Yêu cầu

Kyù hieäu

Yeâu caàu

Ký hiệu

~(a ~a_i)

Phát biểu

Ù

•Tư duy logic

•Mỗi tư tưởng

không thể đồng

không chứa

• a và ~a_i– hai tư

tưởng trái ngược

nhau (khác nhau

về chất /có giá trị

logic không cùng

đúng).

mâu

thuẫn

thời vừa khẳng

định, vừa phủ

định một điều gì

đó.

logic (Hai tư

tưởng

ngược

trái

nhau

•Hai tư tưởng trái

phải có ít nhất

một tư tưởng

sai).

ngược

nhau

• Có nhiều ~a_itrái

ngược với a.

không đồng thời

cùng đúng được.

4

II.2. Quy luật phi mâu thuẫn

•

Làm cho tư duy có tính liên tục, nhất

quán; suy nghĩ không sa vào sai lầm.

Là cơ sở của phép bác bỏ gián tiếp.

Giá

trị

•

Khi vi phạm yêu cầu của Quy luật này tư

duy sẽ mắc lỗi logic “sa vào mâu thuẫn”,...

Lỗi

logic

• Là Quy luật cơ bản của tư duy logic mà không

phải là Quy luật về tính phi mâu thuẫn của sự vật,

hiện tượng khách quan (của phép biện chứng).

Giới

hạn

II.2. Quy luật phi mâu thuẫn

Mâu thuẫn logic & mâu thuẫn biện chứng

Ø Mâu thuẫn logic

• Tồn tại chủ quan, không

phổ biến.

Ø Mâu thuẫn biện chứng

• Tồn tại khách quan, phổ

biến.

• Biểu hiện bằng sự kết

• Biểu hiện bằng sự thống

hợp

ngược nhau.

2 tư tưởng trái

nhất và đấu tranh của 2

mặt đối lập.

• Là nguyên nhân làm cho

tư duy sa vào sai lầm,

bế tắc.

• Là nguồn gốc, động lực

của mọi sự vận động,

phát triển.

II.2. Quy luật phi mâu thuẫn

Ví dụ về lỗi logic

1) Không được chứa đựng mâu thuẫn logic trực tiếp trong tư

duy khi phản ánh về đối tượng ở một phẩm chất xác định:

Đêm qua, lúc đang ngủ say, tôi thấy tên trộm đang đi

vào nhà tôi.

2) Không được chứa đựng mâu thuẫn logic gián tiếp trong tư

duy:

ØKhông vừa khẳng định, vừa phủ định: Người bán mâu và

bán thuẫn.

ØKhông được khẳng định cho chúng hai thuộc tính mà trong

thực tế hai thuộc tính đó lại loại trừ nhau lẫn nhau: Người

15

1/22/20

đàn ông xin ngủ ở nhà quỷ.

5

II.3. Quy luật loại trừ cái thứ ba

Yêu cầu

Ký hiệu

Phát biểu

•Tư duy logic

a V ~a

Phaùt bieåu

•Mỗi tư tưởng hoặc

không

chứa

•a và ~a – hai tư

tưởng

thuẫn

(khác nhau cả về

chất lẫn về lượng,

và về giá trị logic)

đúng, hoặc sai,

mâu

thuẫn

mâu

nhau

chứ

không

có

logic (Hai tư

tưởng mâu

thuẫn nhau phải

có một tư tưởng

đúng và một tư

tưởng sai).

trường hợp thứ ba.

•Hai tư tưởng mâu

thuẫn nhau không

cùng đúng đồng

thời không cùng

sai.

•Chỉ có một ~a

mâu thuẫn với a.

II.3. Quy luật loại trừ cái thứ ba

• Làm cho tư duy có tính liên tục, nhất quán;

suy nghĩ không sa vào sai lầm.

• Là cơ sở của phép chứng minh phản chứng.

Giá

trị

Lỗi

logic

•

Khi vi phạm yêu cầu của Quy luật này tư duy

sẽ mắc lỗi logic “sa vào mâu thuẫn”,...

• Chỉ là Quy luật cơ bản của logic lưỡng trị mà không

là Quy luật về tính phi mâu thuẫn của sự vật, hiện

tượng khách quan (phép biện chứng).

Giới

hạn

II.3. Quy luật loại trừ cái thứ ba

Ví dụ về lỗi logic

1) Phải định hình tư duy khi phản ánh đối tượng ở phẩm chất

xác định nào đó:

Chúa sơn lâm hỏi đại phu Gấu, Cáo và Thỏ.

2) Phải định hình nội dung của các danh từ logic được sử

dụng để diễn đạt tư tưởng:

Nhà thông thái kén rể bằng cách đưa ra hai đĩa thức ăn.

18

1/22/20

6

II.4. Quy luật lý do đầy đủ

Yêu cầu

Ký hiệu

Phát biểu

• a chỉ được coi

là chân thực

b

®

a

• Một tư tưởng

chỉ được công

nhận là đúng

khi nó có đầy

đủ lý do làm

khi có

thực dùng làm

luận cứ để

được rút ra

một cách hợp

logic từ nó.

b xác

• a, b – hai tư

tưởng, trong đó

b là lý do đầy

đủ của a.

a

luận

cứ

để

chứng minh cho

tính đúng đắn

của nó.

II.4. Quy luật lý do đầy đủ

Giá

trị

• Làm cho tư duy có tính xác chứng; suy

nghĩ có căn cứ, cơ sở.

• Khi vi phạm yêu cầu của Quy luật này tư duy sẽ

mắc lỗi logic: sai lầm cơ bản, không suy ra được.

Lỗi

logic

Giới

hạn

•

Vừa là Quy luật cơ bản của tư duy logic, vừa là Quy

luật cơ bản của sự vật, hiện tượng khách quan.

II.4. Quy luật lý do đầy đủ

Lý do đầy đủ trong hiện thực

Ø Nguyên nhân

Ø Mục đích (động cơ)

• Mọi thay đổi trong hiện

thực đều có nguyên nhân.

• Những nguyên nhân khác

nhau tác động trong

những điều kiện khác

• Mọi tồn tại trong hiện

thực đều có mục đích.

• Những mục đích khác

nhau trong những điều

kiện khác nhau sẽ chi

nhau sẽ dẫn đến những

kết quả khác nhau.

phối những sự tồn tại

khác nhau.

7

II.4. Quy luật lý do đầy đủ

Ví dụ về lỗi logic

1) Lập luận đưa ra những cơ sở không chân thực, do đó không thể

chứng minh tính chân thực của luận điểm.

Ví dụ: Tai nạn giao thông đường thủy tại biển Cần Giờ, tháng 8/2013

2) Lập luận đưa ra những cơ sở chân thực nhưng không đầy đủ, do đó

luận điểm thiếu tính thuyết phục”.

Ví dụ: Nếu gà gáy thì trời sắp sáng.

3) Lập luận đưa ra những cơ sở, lý do không có sự liên hệ với luận

điểm cần chứng minh, do đó dẫn đến thái độ ngụy biện, quy chụp,..

Ví dụ: Anh ta là người gây ra vụ tai nạn vì anh ta có mặt tại hiện

trường lúc xảy ra vụ án.

1/22/20

22

II.4. Quy luật lý do đầy đủ

Ví dụ về lỗi logic

1)Có một thư sinh, mỗi ngày đi ngang qua khu phố xá sầm

uất, đều ném 2 xu vào bát của một người ăn xin, cứ như

thế hơn 1 năm. Năm thứ hai, khi thư sinh đi ngang qua khu

phố sầm uất nọ, mỗi lần chỉ ném vào bát tên ăn xin 1 xu,

cứ như thế. Tên ăn xin không hiểu, cuối cùng ngăn thư

sinh lại hỏi: “A Lang, năm ngoái ngươi đều ném cho ta 2

xu, sao năm nay chỉ ném 1 xu?”. Thư sinh liền nói: “nam

nay thành thân rồi, phải nuôi gia đình, tiền dư trên tay cũng

không nhiều lắm, cũng chỉ có thể cho ngươi 1 xu thôi”. Tên

ăn xin nghe xong giận dữ: “A Lang, sao ngươi có thể lấy 1

xu của ta đi nuôi thê tử chứ? Thạt không có lương tâm?”

23

1/22/20

II.4. Quy luật lý do đầy đủ

Ví dụ

1) Một người lái taxi nào đó luôn có thu nhập cao hơn so với

nhiều người khác, mặc dầu anh ta làm việc trong cùng một

điều kiện như họ.

2) Một người vô gia cư gõ cửa một ngôi nhà lớn trên phố. Ông

chủ nhà ra mở cửa và hỏi: “Ông muốn gì?”. Người vô gia cư

trả lời: “Ông có thể dành chút tiền giúp kẻ nghèo khổ này

không ạ?”. Khi ông chủ đưa cho anh ta mấy đồng tiền xu thì

người vô gia cư tiếp tục than vãn: “Lần trước khi gõ cửa nhà

ông, con trai ông ra mở cửa và cho tôi gấp đôi số tiền này”.

Ông chủ nhà đáp: “À, tất nhiên thằng con của tôi thì có thể

làm thế rồi, bởi nó có một ông bố giàu có, còn tôi thì không”.

24

1/22/20

8

II.5. Quy luật nhân quả (Bài đọc thêm)

n (Mọi hiện tượng, biến cố xảy ra trong thế giới đều có nguyên

nhân) được nghiên cứu và vận dụng trong mọi khoa học

nhất là khoa học thực nghiệm.

n Trong khoa học tự nhiên, quy luật nhân quả nói riêng, quy

luật lý do đầy đủ nói chung, được phát biểu dưới dạng

nguyên lý tất định (Mọi hiện tượng tự nhiên đều tuân theo

các định luật). Mọi khoa học đều hướng đến việc khám phá

ra các định luật (mối liên hệ nhân quả), sử dụng chúng để lý

giải, tiên đoán các sự kiện xảy ra trong thế giới.

n Logic học không xem xét nguyên nhân đầu tiên - nguyên

nhân của mọi nguyên nhân. Đó là lĩnh vực của siêu hình học

25

1/22/20

II.6. Quy luật hướng đích (Bài đọc thêm)

n (Mọi cái tồn tại đều có mục đích) được nghiên cứu và vận

dụng trong khoa học, đặc biệt là khoa học xã hội.

n Trong sinh học, nó được nghiên cứu trong thuyết tiến hóa.

Trong triết học biện chứng, nó thể hiện dưới dạng nguyên lý

về sự phát triển (Mọi sự vật, hiện tượng trong thế giới đều

không ngừng vận động, phát triển.

n Phát triển là sự vận động làm cho sự vật thay đổi từ thấp đến

cao, từ đơn giản đến phức tạp, từ chưa hoàn thiện đến hoàn

thiện…).

n Quy luật hướng đích thể hiện rõ trong hoạt động của con

người.

1/22/20

26

BÀI TẬP TÌNH HUỐNG

Sinh viên tự đặt câu hỏi tình

huống và giải quyết theo nhóm!

9

CÂU HỎI ÔN TẬP

1. Phát biểu nội dung, phân tích các yêu cầu, vạch ra giá trị của quy luật đồng

nhất.

2. Phát biểu nội dung, phân tích các yêu cầu, vạch ra giá trị của quy luật phi mâu

thuẫn.

3. Phát biểu nội dung, phân tích các yêu cầu, vạch ra giá trị của quy luật loại trừ

cái thứ ba.

4. Phát biểu nội dung, phân tích các yêu cầu, vạch ra giá trị của quy luật lý do

đầy đủ.

5. Các quy luật cơ bản của tư duy logic phản ánh điều gì trong hiện thực?

6. Tư duy logic là gì? Tư duy biện chứng là gì? Phân tích mối quan hệ giữa

chúng.

7. Mâu thuẫn logic là gì? Mâu thuẫn biện chứng là gì? Vạch ra sự khác nhau

giữa chúng.

8. Thế nào là hai tư tưởng đồng nhất nhau, hai tư tưởng trái ngược nhau, hai tư

tưởng mâu thuẫn nhau. Cho Ví dụ minh họa.

Bài tập tình huống 1

Lớp đang học về truyền thuyết Mỵ Châu – Trọng

Thủy. Cu Tèo ngủ gật. Thấy vậy, thầy giáo hỏi: “Tèo,

ai đã lấy cắp nỏ của An Dương Vương?”. Giật mình,

Cu Tèo vội đáp: “Thưa thầy con không lấy, con không

lấy, bạn nào lấy con không biết…”.

Thầy giáo chán nản, đem câu chuyện kể lại cho hiệu

trưởng nghe. Hiệu trưởng nghe xong, trầm ngâm một

lúc rồi bảo: “Thôi được, chuyện đâu còn có đó, trẻ

con ấy mà. Thầy xem thử cái nỏ đó giá bao nhiêu để

trường bỏ tiền ra mua một cái khác thay thế. Rõ khổ,

đồ dùng dạy học thì đang thiếu tứ bề!”

Bài tập tình huống 2

Có một nông dân viết đơn xin xã cho giết trâu. Xã

không giải quyết, ông Chủ tịch bút phê: “Trâu cày

không được thịt”. Về nhà, người nông dân quyết

định thêm vào đơn một dấu “,” rồi cứ giết thịt trâu.

Nghe tin, trên cho người xuống kiểm tra hạch

hỏi, anh ta đem trình lá đơn có lời phê của chủ tịch

xã, giấy trắng mực đen rành rành nên anh nông dân

được bình yên.

10

Bài tập tình huống 3

Anh A và anh B nói chuyện với nhau:

- A: Trên đời này làm gì có tồn tại thứ gọi là niềm

tin.

- B: Anh có tin chắc vậy không?

- A: Tin chứ.

Bài tập tình huống 4

Tôi không cần tiền mà chỉ cần truy nhận cha cho

con tôi, tình phụ tử mới là vấn đề tôi quan tâm. Tuy

nhiên, nếu ông ấy đưa cho tôi 100 triệu đồng thì tôi

cũng không nhất thiết buộc ông ấy là cha của con tôi

nữa.

Bài tập tình huống 5

Bên cạnh chuyện phân biệt giàu nghèo, môn

đăng hậu đối thì vấn đề hợp tuổi hợp mạng hay

không đã làm dang dở bao mối tình đẹp như thơ.

Tuy nhiên, cũng có nhiều cuộc hôn nhân xuôi chèo

mát mái nhờ xem tông, xem tuổi kỹ lưỡng.

11

Bài tập tình huống 6

Một người đàn ông lợi dụng chiếm đoạt của một đối

tác số tiền là 50 triệu đồng. Khi bị tố cáo với cơ

quan bảo vệ pháp luật, người nọ nói “Tôi không

phạm tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Lý

do mà anh ta đưa ra là:

Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo Điều

140 Bộ Luật hình sự năm 1999 quy định: người nào

lạm dụng chiếm đoạt tài sản giá trị từ 1 triệu đồng

đến dưới 50 triệu đồng thì phạm tội ở Khoản 1;

chiếm đoạt từ trên 50 triệu đồng đến dưới 200 triệu

đồng thì phạm tội ở khoản 2.

Bài tập tình huống 7

Đưa nạn nhân một vụ tai nạn giao thông vào

bệnh viện cấp cứu, chờ người bị nạn tỉnh táo,

người thanh niên hỏi số điện thoại người thân

của nạn nhân và báo họ đến bệnh viện.

Hỏi người thanh niên tại cửa phòng cấp cứu “Có

phải lúc nãy gọi điện báo taio nạn không”, thấy

người thanh niên gật đầu, lập tức nhóm người

nhà nạn nhân xúm vào tấn công cậu ta.

Cậu thanh niên: “Sao lại đánh tôi”.

Người nhà nạn nhân: “Nếu không gây tai nạn, tại

sao mày lại đưa nó vào viện”.

Bài tập tình huống 8

Trong buổi họp bình chọn sinh viên cuối năm, một

sinh viên trong lớp phát biểu:

Tôi đề nghị bầu bạn Minh lớp ta là sinh viên 5 tốt

bởi:

1. Bạn Minh học tập rất tốt, tất cả các môn học đều

đạt điểm Giỏi.

2. Bạn luôn nhiệt tình tham gia các phong trào tình

nguyện do Đoàn, Hội tổ chức.

3. Bạn luôn quan tâm giúp đỡ bạn bè và rất lễ phép

với các thầy cô giáo, cán bộ phục vụ nhà trường.

12

Tư tưởng tái tạo và tư tưởng ban đầu

Nhà vật lý người Anh William Thomson (1824-1907) có lần

phải hoãn một buổi lên lớp. Ông thông báo lên bảng như sau:

“Professor Thomson will not meet his classes today”

Nhóm sinh viên tinh nghịch xóa chữ “c” trong từ “classes”:

“Professor Thomson will not meet his lasses today”

Hôm sau, khi lên lớp, nhìn thấy những ánh mắt cười ranh mãnh

của sinh viên và dòng chữ đùa tếu trên bảng, nhà vật lý thiên tài

không mảy may bối rối mà thản nhiên bước tới bảng xóa thêm từ

“l” trong từ ”lasses” rồi xách cặp ra về trước sự thán phục của

sinh viên:

“Professor Thomson will not meet his asses today”

37

1/22/20

Thay đổi vị trí câu, chữ sẽ làm thay đổi bản chất

(giá trị logic) của vấn đề

Tâm sự của đôi trẻ trước ngày cưới vẫn đúng cho cả sau ngày cưới nhưng theo

chiều ngược lại:

☛

Chàng: Thật tuyệt vời. Cuối cùng thì giờ phút anh mong đợi nhất đã đến.

Nàng: Em phải ra đi à?

Chàng: Không! Thậm chí em đừng bao giờ nghĩ đến điều đó!

Nàng: Anh có yêu em không?

Chàng: Tất nhiên rồi!

Nàng: Anh có phản bội em không?

Chàng: Không! Sao em lại có ý nghĩ kì cục đó cơ chứ?

Nàng: Anh sẽ hôn em chứ?

Chàng: Đương nhiên!

☛

Nàng: Anh sẽ đánh em chứ?

Chàng: Không bao giờ!

38

1/22/20

☛

Nàng: Em có thể tin anh được không?

Sự tích thành ngữ ”Mâu Thuẫn”

n

Ngày nọ, vị thương lái tới một khu phố bán “mâu” và

“thuẫn”. Anh ta tìm được nơi có nhiều người qua lại và

đặt hàng hóa xuống.

Ø Đầu tiên, anh ta cầm thuẫn lên và nói to với mọi người

xung quanh: “Mời mọi người đến xem chiếc thuẫn nổi

tiếng này! Không gì có thể địch nổi sự bền bỉ của nó. Ngay

cả một chiếc mâu sắc nhọn nhất thế giới cũng không thể

đâm thủng”.

ØSau đó anh ta cầm mâu lên và quảng cáo: “Hãy đến xem

mâu của tôi. Không gì có thể địch lại sự sắc nhọn của nó

bởi nó là chiếc mâu sắc nhọn nhất trên đời. Nó có thể đâm

thủng chiếc thuẫn cứng nhất thế giới”.

Câu thành ngữ “Tự tương mâu thuẫn” (自相矛盾 – zì xiāng máo dùn) nghĩa

đen là dùng giáo đâm khiên có nguồn gốc từ câu chuyện này. Nó được viết

trong cuốn sách Hàn Phi Tử, do Hàn Phi (khoảng năm 280-233 trước Công

39

n¹g^/2u^2/y²⁰ên), một trong những nhà triết học đầu tiên của Trung Quốc viết.

13