Tiểu luận Mối quan hệ biện chứng giữa hội nhập kinh tế với xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ

Môc lôc:  
TT  
Trang  
I
Më ®Çu  
1
3
II Néi dung  
Ch-¬ng 1: Nguyªn lý vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn trong phÐp biÖn 3  
chøng duy vËt  
1.1 C¸c ®Þnh nghÜa  
1.2 TÝnh tÊt yÕu ph¶i héi nhËp kinh tÕ  
3
6
Ch-¬ng 2: Mèi liªn hÖ gi÷a x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ víi 6  
héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ  
2.1 Mét sè ®Æc tr-ng cña nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ  
6
8
2.2 Néi dung cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ  
2.3 Mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a x©y dùng kinh tÕ ®éc lËp tù chñ víi 8  
héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ  
2.4 Nh÷ng lîi Ých vµ h¹n chÕ cña viÖc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ  
2.5 VÊn ®Ò héi nhËp kinh tÕ ë ViÖt Nam  
11  
12  
12  
14  
15  
16  
2.5.1 §-êng lèi quan ®iÓm cña §¶ng ta trong qu¸ tr×nh héi nhËp  
2.5.2 Qu¸ tr×nh héi nhËp ë ViÖt Nam  
2.5.3 Nh÷ng lîi Ých vµ h¹n chÕ cña ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp  
2.5.4 Mét sè ý kiÕn vµ gi¶i ph¸p cho qu¸ tr×nh héi nhËp ë ViÖt Nam  
III. KÕt luËn  
1
I. Më §Çu  
Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ hiÖn nay ®ang trë thµnh mét xu  
thÕ kh¸ch quan vµ tÊt yÕu cña tÊt c¶ c¸c n-íc trªn thÕ giíi, kh«ng kÓ c¸c n-íc  
®ang ph¸t triÓn hay ph¸t triÓn, c¸c n-íc giµu hay nghÌo. Trong xu thÕ ®ã quèc  
gia nµo cã chiÕn l-îc, chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p vµ c«ng cô qu¶n lÝ hîp lÝ sÏ mang l¹i  
lîi Ých, sù ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ cho quèc gia ®ã, ng-îc l¹i sÏ mang l¹i kÕt qu¶  
xÊu. §Ó cã thÓ tranh thñ c¸c nguån lùc tõ bªn ngoµi ®Æc biÖt lµ nguån vèn, tiÕn  
bé khoa häc c«ng nghÖ... ®ßi hái c¸c n-íc ph¶i cã sù më cöa, sù giao l-u, bu«n  
b¸n hîp t¸c víi c¸c n-íc trªn thÕ giíi mµ ®Æc biÖt lµ c¸c n-íc t- b¶n ph¸t triÓn.  
Tuy vËy ®i song song víi viÖc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ chóng ta cÇn ph¶i cã sù  
thèng nhÊt nhËn thøc vÒ viÖc gi÷ ®éc lËp tù chñ trong qu¸ tr×nh héi nhËp. §©y lµ  
mét mèi lo ng¹i lín víi c¸c n-íc trªn thÕ giíi ®Æc biÖt lµ c¸c n-íc ®ang ph¸t  
triÓn. Mèi lo nµy phÇn nµo còng cã lÝ do chÝnh ®¸ng bëi hÇu hÕt c¸c n-íc ®ang  
ph¸t triÓn ®Òu cã xuÊt ph¸t ®iÓm tõ mét nÒn kinh tÕ ``nghÌo nµn, l¹c hËu, khoa  
häc c«ng nghÖ cßn thÊp kÐm, n¨ng suÊt lao ®éng cßn ch-a cao, søc c¹nh tranh vÒ  
c¸c lo¹i hµng ho¸ trªn thÞ tr-êng thÕ giíi thÊp trong khi ®ã c¸c n-íc ®i tr-íc cã  
lîi thÕ h¬n h¼n vÒ mäi mÆt, viÖc më réng quan hÖ víi c¸c n-íc ®ã sÏ dÉn ®Õn  
t×nh tr¹ng c¸c n-íc kÐm ph¸t triÓn khã tr¸nh khái bÞ lÖ thuéc vÒ kinh tÕ vµ tõ chç  
bÞ lÖ thuéc vÒ kinh tÕ cã thÓ bÞ lÖ thuéc vÒ chÝnh trÞ dÉn tíi kh«ng gi÷ v÷ng ®-îc  
chñ quyÒn. Thùc tÕ ngµy nay cho thÊy cã rÊt nhiÒu n-íc trªn thÕ giíi ®· bÞ lÖ  
thuéc qu¸ nhiÒu vµo c¸c n-íc t- b¶n nªn mäi ®-êng lèi, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn  
kinh tÕ ®Òu bÞ c¸c n-íc t- b¶n nµy chi phèi vµ n¾m gi÷. §iÓn h×nh nh- n-íc Cuba  
cã mét thêi gian ®· bi phô thuéc qu¸ nhiÒu vµo MÜ. Vèn lµ mét n-íc trång rÊt  
nhiÕu mÝa song khoa häc kÜ thuËt cña n-íc nµy l¹i thÊp kÐm cho nªn ®Ó s¶n xuÊt  
®-êng Cuba ph¶i nhËp khÈu trang thiÕt bÞ cña MÜ. Lîi dông thêi c¬ nµy MÜ ®·  
t×m mäi c¸ch ®Ó g©y ¸p lùc vÒ kinh tÕ ®èi víi Cuba vµ buéc Cuba ph¶i lÖ thuéc  
vµo MÜ. Dùa vµo ®ã MÜ ®· n¾m ®-îc quyÒn chi phèi vÒ kinh tÕ còng nh- chÝnh trÞ  
ë Cuba.  
HiÖn nay n-íc ViÖt Nam ta còng ®ang tham gia vµo c¸c tæ chøc, hiÖp héi  
trªn thÕ giíi. N-íc ta còng lµ mét n-íc nghÌo nµn, l¹c hËu h¬n rÊt nhiÒu so víi  
c¸c n-íc kh¸c v× vËy chóng ta ph¶i chñ ®éng tham gia héi nhËp kinh tÕ g¾n liÒn  
2
víi viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ. §¶ng vµ nhµ n-íc ta ®· x¸c ®Þnh  
®éc lËp tù chñ kinh tÕ lµ nÒn t¶ng vËt chÊt c¬ b¶n b¶o ®¶m sù bÒn v÷ng cña ®Êt  
n-íc ta vÒ chÝnh trÞ .  
ChÝnh v× viÖc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ hiÖn nay ®ang lµ mét vÊn ®Ò nãng  
báng, cÊp b¸ch vµ cÇn thiÕt ®èi víi tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi trong ®ã cã c¶  
n-íc ta. V× vËy ®Ò tµi nµy cã mét ý nghÜa thùc tiÔn v« cïng quan träng ®èi víi  
c¸c n-íc trªn thÕ giíi trong viÖc ®Ò ra c¸c ®-êng lèi, chÝnh s¸ch trong quan hÖ  
giao l-u, bu«n b¸n víi n-íc ngoµi. V× lÝ do nay t«i ®· quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi  
"Mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a héi nhËp kinh tÕ víi x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc  
lËp tù chñ" víi hy väng bµi tiÓu luËn nµy sÏ gãp mét phÇn nhá vµo c«ng viÖc x©y  
dùng nÒn kinh n-íc ta ngµy cµng giµu m¹nh .  
Trong qu¸ tr×nh viÕt bµi tiÓu luËn t«i ®· nhËn ®-îc sù chØ dÉn nhiÖt t×nh cña TS  
Mai Xu©n Hîi. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n.  
3
II. Néi dung  
Ch-¬ng 1:  
Nguyªn lÝ vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn  
trong phÐp biÖn chøng duy vËt  
1.1. C¸c ®Þnh nghÜa:  
PhÐp biÖn chøng lµ khoa häc vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn, nã ch¼ng qua lµ bé  
m«n khoa häc nghiªn cøu nh÷ng quy luËt vËn ®éng ph¸t triÓn cña tù nhiªn, x·  
héi vµ t- duy. Nh- vËy phÐp biÖn chøng ®· thõa nhËn sù vËt, hiÖn t-îng cña thÕ  
giíi kh¸ch quan tån t¹i theo mèi quan hÖ phæ biÕn, chóng vËn ®éng, ph¸t triÓn  
theo quy luËt nhÊt ®Þnh. PhÐp biÖn chøng cã nhiÖm vô ph¶i chØ ra nh÷ng quy luËt  
®ã ®Ó ®Þnh h-íng cho con ng-êi trong nhiÖm vô thùc tiÔn. PhÐp biÖn chøng cã ba  
h×nh thøc c¬ b¶n trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña triÕt häc ®ã lµ: PhÐp biÖn chøng  
chÊt ph¸c, phÐp biÖn chøng duy t©m, phÐp biÖn chøng duy vËt .  
Thêi cæ ®¹i, do tr×nh ®é t- duy ph¸t triÓn ch-a cao, khoa häc ch-a ph¸t triÓn  
nªn c¸c nhµ triÕt häc chØ dùa vµo c¶m gi¸c, vµo c¸i nh×n trùc tiÕp ®Ó xem xÐt mäi  
vËt. PhÐp biÖn chøng nµy cßn thiÕu nhiÒu c¨n cø khoa häc do vËy mµ nã ®· bÞ  
phÐp siªu h×nh, xuÊt hiÖn tõ nöa cuèi thÕ kØ XV thay thÕ. PhÐp biÖn chøng duy  
t©m xuÊt hiÖn trong triÕt häc Cant¬ vµ hoµn thiÖn trong triÕt häc cña Hªghen.  
TÝnh chÊt duy t©m trong phÐp biÖn chøng cña Hªghen ®-îc thÓ hiÖn ë chç: ¤ng  
coi ý niÖm tuyÖt ®èi cã tr-íc vµ trong qu¸ tr×nh vËn ®éng ph¸t triÓn cuèi cïng nã  
l¹i trë vÒ víi chÝnh m×nh trong tinh thÇn. KÕ thõa cã chän läc nh÷ng thµnh tùu  
cña c¸c nhµ triÕt häc tr-íc ®ã M¸c vµ Anghen ®· s¸ng lËp ra chñ nghÜa duy vËt  
biÖn chøng vµ phÐp biÖn chøng. PhÐp biÖn chøng duy vËt ®-îc x©y dùng trªn c¬  
së mét hÖ thèng nh÷ng nguyªn lÝ, nh÷ng ph¹m trï c¬ së, nh÷ng quy luËt phæ biÕn  
ph¶n ¸nh ®óng ®¾n hiÖn thùc. Trong hÖ thèng ®ã nguyªn lÝ vÒ mèi liªn hÖ phæ  
biÕn lµ mét trong nh÷ng nguyªn lÝ kh¸i qu¸t nhÊt. Mèi liªn hÖ phæ biÕn lµ kh¸i  
niÖm ®óng ®Ó chØ sù rµng buéc, n-¬ng tùa, t¸c ®éng qui ®Þnh lÉn nhau cña c¸c sù  
4
vËt hiÖn t-îng trong thÕ giíi kh¸ch quan. Trong thùc tÕ ng-êi ta lu«n ®Æt ra c¸c  
c©u hái c¸c sù vËt hiÖn t-îng cã mèi quan hÖ t¸c ®éng qua l¹i víi nhau hay  
kh«ng? Nh÷ng ng-êi theo quan ®iÓm siªu h×nh cho r»ng c¸c sù vËt, hiÖn t-îng  
tån t¹i trong tr¹ng th¸i ®éc lËp, t¸ch rêi nhau, c¸i nµy tån t¹i bªn c¹nh c¸i kia.  
NÕu gi÷a chóng cã mèi quan hÖ th× còng chØ lµ mèi liªn hÖ bªn ngoµi. Cßn nh÷ng  
ng-êi theo quan ®iÓm biÖn chøng l¹i cho r»ng c¸c sù vËt, hiÖn t-îng, c¸c qu¸  
tr×nh kh¸c nhau võa tån t¹i ®éc lËp võa qui ®Þnh t¸c ®éng qua l¹i chuyÓn ho¸ lÉn  
nhau. PhÐp duy vËt biÖn chøng kh¼ng ®Þnh mäi sù vËt hiÖn t-îng ®Òu tån t¹i  
trong mèi liªn hÖ phæ biÕn. Sù vËt lµ tiÒn ®Ò, lµ ®iÒu kiÖn tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña  
nhau. Chóng th-êng xuyªn th©m nhËp, chuyÓn ho¸ lÉn nhau lµm cho ranh giíi  
gi÷a c¸c líp sù vËt kh«ng ph¶i lµ tuyÖt ®èi mµ bao giê còng cã líp trung gian  
chuyÓn tiÕp. Mèi liªn hÖ phæ biÕn kh«ng chØ diÔn ra gi÷a c¸c sù vËt kh¸c nhau  
mµ cßn diÔn ra trong b¶n th©n tõng sù vËt vµ ®Òu lµ kh¸ch quan. MÆc dï sù vËt  
tån t¹i trong nh÷ng mèi liªn hÖ phæ biÕn víi nhiÒu mèi liªn hÖ kh¸c nhau nh-ng  
vÞ trÝ, vai trß cña tõng mèi liªn hÖ kh«ng gièng nhau trong tæng sè mèi liªn hÖ vÒ  
sù vËt, trong ®ã cã mèi liªn hÖ gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh ®Ðn sù tån t¹i, vËn ®éng  
biÕn ®æi cña sù vËt nh- mèi liªn hÖ bªn trong, b¶n chÊt .... Cßn nh÷ng mèi liªn  
hÖ kh¸c chØ cã nh÷ng ¶nh h-ëng nhÊt ®Þnh.  
Tuy vËy mäi mèi liªn hÖ cña c¸c sù vËt hiÖn t-îng lµ kh¸ch quan, lµ vèn  
cã cña mäi sù vËt, hiÖn t-îng. Ngay c¶ nh÷ng vËt v« tri v« gi¸c còng ®ang hµng  
ngµy chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c sù vËt, hiÖn t-îng kh¸c nh-: ¸nh s¸ng, nhiÖt ®é, ®é  
Èm..... vµ ®«i khi còng chÞu sù t¸c ®éng cña con ng-êi. Con ng-êi - mét sinh vËt  
ph¸t triÓn cao nhÊt trong tù nhiªn lu«n chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c sù vËt, hiÖn  
t-îng trong giíi tù nhiªn vµ ngay c¶ c¸c yÕu tè trong chÝnh b¶n th©n nã. Ngoµi sù  
t¸c ®éng cña tù nhiªn nh- c¸c sù vËt kh¸c cßn tiÕp nhËn sù t¸c ®éng cña x· héi  
vµ cña nh÷ng ng-êi kh¸c. ChÝnh con ng-êi vµ chØ cã con ng-êi míi cã thÓ tiÕp  
nhËn v« vµn mèi quan hÖ ®ã. VÊn ®Ò lµ con ng-êi ph¶i hiÓu biÕt c¸c mèi liªn hÖ,  
vËn dông chóng vµo ho¹t ®éng cña m×nh gi¶i quyÕt c¸c mèi liªn hÖ phï hîp  
nh»m phôc vô nhu cÇu lîi Ých cña x· héi vµ cña b¶n th©n. Mèi liªn hÖ kh«ng chØ  
mang tÝnh kh¸ch quan mµ cßn mang tÝnh phæ biÕn. TÝnh phæ biÕn cña mèi liªn hÖ  
®-îc thÓ hiÖn ë chç: thø nhÊt bÊt cø sù vËt, hiÖn t-îng nµo còng liªn hÖ víi sù  
vËt, hiÖn t-îng kh¸c. Kh«ng cã sù vËt, hiÖn t-îng nµo n»m ngoµi mèi liªn hÖ.  
Trong thêi ®¹i ngµy nay kh«ng mét quèc gia nµo kh«ng cã quan hÖ, liªn hÖ víi  
5
quèc gia kh¸c vÒ mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi. ChÝnh v× thÕ hiÖn nay trªn thÕ giíi  
®· vµ ®ang xuÊt hiÖn xu h-íng toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ mäi mÆt cña ®êi sèng  
x· héi. NhiÒu vÊn ®Ò ®· vµ ®ang trë thµnh vÊn ®Ò toµn cÇu nh-: ®ãi nghÌo, bÖnh  
tËt ....  
Thø hai, mèi liªn hÖ biÓu hiÖn d-íi nh÷ng h×nh thøc riªng biÖt, cô thÓ tuú  
theo ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. Song, dï d-íi nh÷ng h×nh thøc nµo chóng còng chØ lµ  
biÓu hiÖn cña mèi liªn hÖ phæ biÕn nhÊt, chung nhÊt. Nghiªn cøu mèi liªn hÖ cña  
c¸c sù vËt, hiÖn t-îng trªn thÕ giíi ta cßn thÊy râ tÝnh ®a d¹ng, nhiÒu vÎ cña nã.  
Dùa vµo tÝnh ®a d¹ng ®ã cã thÓ ph©n chia ra c¸c mèi liªn hÖ kh¸c nhau theo tõng  
cÆp: Mèi liªn hÖ bªn trong vµ mèi liªn hÖ bªn ngoµi, mèi liªn hÖ chñ yÕu vµ thø  
yÕu.... ChÝnh tÝnh ®a d¹ng trong qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn b¶n th©n sù vËt,  
hiÖn t-îng qui ®Þnh tÝnh ®a d¹ng cña mèi liªn hÖ. V× vËy trong mét sù vËt cã thÓ  
bao gåm rÊt nhiÒu mèi liªn hÖ chø kh«ng ph¶i chØ cã mét mèi liªn hÖ x¸c ®Þnh.  
Song mçi cÆp mèi liªn hÖ cã nh÷ng ®Æc tr-ng riªng tuy theo tõng ®iÒu kiÖn, hoµn  
c¶nh cô thÓ c¸c mèi liªn hÖ t-¬ng øng sÏ gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh. Sù ph©n chia  
tõng cÆp mèi liªn hÖ chØ mang tÝnh t-¬ng ®èi v× mçi lo¹i mèi liªn hÖ chØ lµ mét  
h×nh thøc, mét bé phËn cña mèi liªn hÖ phæ biÕn. Mçi lo¹i mèi liªn hÖ trong tõng  
cÆp cã thÓ chuyÓn ho¸ lÉn nhau tuú theo ph¹m vi bao qu¸t cña mèi liªn hÖ hoÆc  
do kÕt qu¶ cña sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña chÝnh c¸c sù vËt. Tuy sù ph©n chia  
thµnh c¸c lo¹i mèi liªn hÖ chØ mang tÝnh t-¬ng ®èi nh-ng sù ph©n chia ®ã l¹i rÊt  
cÇn thiÕt bëi v× mçi lo¹i mèi liªn hÖ cã vÞ trÝ vµ vai trß x¸c ®Þnh trong sù vËn  
®éng vµ ph¸t triÓn cña sù vËt. Con ng-êi ph¶i n¾m b¾t ®óng c¸c mèi liªn hÖ ®ã ®Ó  
cã c¸ch t¸c ®éng phï hîp nh»m ®-a l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt trong ho¹t ®éng cña  
m×nh. Tõ néi dung cña mèi liªn hÖ phæ biÕn bÊt cø sù vËt, hiÖn t-îng nµo trong  
thÕ giíi ®Òu tån t¹i trong mèi liªn hÖ víi c¸c sù vËt, hiÖn t-îng kh¸c vµ mèi liªn  
hÖ rÊt ®a d¹ng phong phó do ®ã trong ho¹t ®éng nhËn thøc còng nh- trong ho¹t  
®éng thùc tiÔn chóng ta ph¶i cã quan ®iÓm toµn diÖn tr¸nh quan ®iÓm phiÕn diÖn,  
chØ xÐt sù vËt, hiÖn t-îng ë mét mèi liªn hÖ ®· véi vµng kÕt luËn vÒ b¶n chÊt hay  
vÒ tÝnh qui luËt cña chóng. Quan ®iÓm toµn diÖn ®ßi hái khi ngiªn cøu ph¶i xem  
xÐt sù vËt, ph¶i xem xÐt tÊt c¶ c¸c mèi quan hÖ vèn cã cña nã nh-ng kh«ng ®-îc  
®Æt c¸c mèi quan hÖ cã vÞ trÝ vai trß nh- nhau. CÇn ph¶i ph©n biÖt ®-îc ®©u lµ  
nh÷ng mèi quan hÖ b¶n chÊt tÊt yÕu cña sù vËt, ®©u lµ nh÷ng mèi quan hÖ kh¸c  
®Ó tõ ®ã cã kÕt luËn ®óng vÒ sù vËt. Trong thùc tÕ theo quan ®iÓm toµn diÖn khi  
6
t¸c ®éng vµo sù vËt chóng ta kh«ng nh÷ng ph¶i chó ý ®Õn nh÷ng mèi liªn hÖ néi  
t¹i cña chóng mµ cßn ph¶i l-u ý tíi nh÷ng mèi liªn hÖ cña sù vËt Êy víi sù vËt  
kh¸c vµ sù chuyÓn ho¸ lÉn nhau gi÷a chóng trong tõng ®iÒu kiÖn. §ång thêi  
chóng ta ph¶i biÕt sö dông ®ång bé c¸c biÖn ph¸p, c¸c ph-¬ng tiÖn kh¸c nhau ®Ó  
t¸c ®éng nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt. Víi t- c¸ch lµ nh÷ng nguyªn t¾c  
ph-¬ng ph¸p luËn quan ®iÓm toµn diÖn gãp phÇn ®Þnh h-íng chØ ®¹o ho¹t ®éng  
nhËn thøc vµ thùc tiÔn c¶i t¹o hiÖn thùc, c¶i t¹o chÝnh b¶n th©n chóng ta. Thùc  
hiÖn ®óng quan ®iÓm ®ã chÝnh lµ chóng ta ®· n¾m ®-îc vµ vËn dông tèt ph-¬ng  
ph¸p biÖn chøng trong nhËn thøc vÒ ho¹t ®éng thùc tiÔn.  
1.2 TÝnh tÊt yÕu ph¶i héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ:  
Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ võa lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan võa lµ yªu cÇu ph¸t  
triÓn kinh tÕ x· héi cña mçi quèc gia trªn thÕ giíi. Mçi quèc gia trªn thÕ giíi  
kh«ng thÓ tù m×nh x©y dùng ®-îc mét nÒn kÞnh tÕ ph¸t triÓn bÊt kÓ n-íc Êy giÇu  
hay nghÌo ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c n-íc chËm ph¸t triÓn vµ ®ang ph¸t triÓn. NÒn  
kinh tÕ cña c¸c n-íc nµy cßn thÊp kÐm, chËm ph¸t triÓn, khoa häc häc kü thuËt  
cßn thua xa c¸c n-íc t- b¶n th× viÖc më réng giao l-u, bu«n b¸n víi c¸c n-íc  
trªn thÕ giíi lµ mét vÊn ®Ò cÇn thiÕt vµ mang tÝnh tÊt yÕu trong giai ®o¹n hiÖn nay.  
VÞªt Nam còng n»m trong c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn, xuÊt ph¸t ®iÓm cña  
n-íc ta lµ mét n-íc n«ng nghiÖp nghÌo, do vËy chóng ta cÇn ph¶i më réng quan  
hÖ víi c¸c n-íc kh¸c nh»m t¹o thuËn lîi ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. Trong  
§¹i héi §¶ng 9 cña ta võa qua, §¶ng ®· nªu ra "Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc  
tÕ vµ khu vùc theo tinh thÇn ph¸t huy tèi ®a néi lùc n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c  
quèc tÕ, b¶o ®¶m ®éc lËp tù chñ vµ ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa, b¶o vÖ lîi Ých  
d©n téc, an ninh quèc gia, gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ vµ b¶o vÖ m«i tr-êng".  
7
Ch-¬ng 2:  
Mèi liªn hÖ gi÷a x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ  
víi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ  
2.1 Mét sè ®Æc tr-ng cña nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ:  
Kh¸c víi tr-íc ®©y khi nãi tíi ®éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ, nhiÒu ng-êi  
th-êng h×nh dung tíi mét nÒn kinh tÕ khÐp kÝn, tù cung, tù cÊp. Trong ®iÒu kiÖn  
hiÖn nay ®äc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ ph¶i lµ ®éc lËp, tù chñ trong ph¸t triÓn kinh tÕ  
thÞ tr-êng vµ tù chñ më cöa, héi nhËp cã hiÖu qu¶ víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi, tÝch  
cùc tham gia vµo sù giao l-u, hîp t¸c, ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ trªn c¬ së ph¸t  
huy tèt néi lùc, lîi thÕ so s¸nh cña quèc gia ®Ó c¹nh tranh cã hiÖu qu¶ trªn  
th-¬ng tr-êng quèc tÕ. Do vËy ®éc lËp tù chñ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay cã c¸c ®Æc  
tr-ng sau: tr-íc hÕt vµ quan träng nhÊt lµ ph¶i ®¶m b¶o lîi Ých ph¸t triÓn cña  
quèc gia ë møc cao nhÊt cã thÓ ®-îc. Cã thÓ cã mét nÒn kinh tÕ kh«ng phô thuéc  
hoµn toµn vµo bªn ngoµi, tù ®¶m b¶o ®-îc c¸c nhu cÇu chñ yÕu trong n-íc. C¸c  
mèi quan hÖ gi÷a n-íc ®ã víi c¸c n-íc trªn thÕ giíi ph¶i ®-îc xem xÐt ®¸nh gi¸  
trªn tiªu chuÈn cã ®¶m b¶o ®-îc lîi Ých ph¸t triÓn cña ®Êt n-íc kh«ng? §ã míi lµ  
môc tiªu cho mäi chiÕn l-îc ph¸t trÓn. Trong ®iÒu kiÖn héi nhËp quèc tÕ tiÕn  
triÓn nh- hiÖn nay mäi nÒn kinh tÕ ngµy cµng cã sù rµng buéc, phô thuéc vµo c¸c  
n-íc kh¸c. NÕu sù rµng buéc ®ã ®¶m b¶o tèt h¬n cho lîi Ých ph¸t triÓn quèc gia  
th× ®ã lµ mét ®iÒu nªn lµm. NÒn kinh tÕ n-íc ta trong thêi kú ®æi míi ®· ngµy  
cµng më réng, giao l-u víi c¸c n-íc kh¸c; kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ta n¨m 1999  
chiÕm tíi trªn 90% GDP, vèn ®Çu t- n-íc ngoµi chiÕm 28% tæng ®Çu t- x· héi.  
§Æc tr-ng thø hai cña nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ ®ã lµ søc c¹nh tranh cña nÒn  
kinh tÕ ph¶i ®-îc c¶i thiÖn vµ t¨ng dÇn. Søc c¹nh tranh nµy ®-îc thÓ hiÖn ë c¸c  
mÆt. ThÓ chÕ chÝnh trÞ, kinh tÕ x· héi ph¶i ®ñ m¹nh ®ñ t¹o ra mét m«i tr-êng ®Çu  
t-, kinh doanh thuËn lîi, chi phÝ vµ rñi ro thÊp; kh¶ n¨ng sinh lîi lín. C¬ cÊu kinh  
tÕ gåm nh÷ng ngµnh cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao, cã kh¶ n¨ng tù ®iÒu chØnh, tù  
rót khái nh÷ng ngµnh kÐm kh¶ n¨ng c¹nh tranh. C¬ cÊu doanh nghiÖp còng ph¶i  
bao gåm nh÷ng doanh nghiÖp cã søc m¹nh trªn thÞ tr-êng. BiÓu hiÖn tËp trung  
cña søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ lµ ë chÊt l-îng, gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ dÞch vô  
8
cña ®Êt n-íc. NÕu s¶n phÈm vµ dÞch vô cña mét quèc gia cã gi¸ thµnh cao, chÊt  
l-îng l¹i thÊp th× nã sÏ khã tiªu thô vµ kÕt côc lµ g©y suy tho¸i nÒn kinh tÕ.  
Trong ®iÒu kiÖn ®ã khã cã thÓ nãi ®Õn ®éc lËp vµ tù chñ. Cßn mét nÒn kinh tÕ  
lµm ra c¸c s¶n phÈm cã chÊt l-îng cao, gi¸ thµnh thÊp th× cã thÓ chiÕm lÜnh thÞ  
tr-êng trong n-íc vµ quèc tÕ t¹o ra thu nhËp lín. Mét nÒn kinh tÕ cã søc c¹nh  
tranh cao nh- vËy trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ hiÖn nay lµ mét nÒn kinh tÕ cã  
tÝnh ®éc lËp, tù chñ cao. §Æc tr-ng thø ba cña nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ ®ã lµ  
kh¶ n¨ng øng phã cã hiÖu qña víi nh÷ng chÊn ®éng chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi bªn  
ngoµi. Nh÷ng chÊn ®éng ®ã cã thÓ lµ mét cuéc khñng ho¶ng  
ChiÕn l-îc tèt nhÊt cña mét quèc gia lµ cè tr¸nh tham gia nh÷ng cuéc  
chiÕn tranh ë bªn ngoµi vµ tr¸nh ®Ó x¶y ra xung ®ét vµ chiÕn tranh ë trong n-íc.  
Song mét nÒn kinh tÕ cã søc c¹nh tranh cao, cã dù tr÷ ngo¹i tÖ lín sÏ cã søc chÞu  
®ùng lín so víi nÒn kinh tÕ l¹c hËu. Mét nÒn kinh tÕ héi nhËp quèc tÕ cao lîi Ých  
quèc gia ®an xen chÆt chÏ víi lîi Ých cña nhiÒu quèc gia kh¸c, nhiÒu trung t©m  
kinh tÕ th× sÏ cã nhiÒu kh¶ n¨ng kÕt søc m¹nh quèc gia víi søc m¹nh quèc tÕ ®Ó  
b¶o vÖ ®Êt n-íc tèt h¬n.  
2.2 Néi dung cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ:  
C¸c nguyªn t¾c héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nãi cung vµ WTO nªu ra lµ kh«ng  
ph©n biÖt ®èi xö, tiÕp cËn thÞ tr-ëng, c¹nh tranh c«ng b»ng, ¸p dông c¸c hµnh  
®éng khÈn cÊp trong tr-êng hîp cÇn thiÕt, dµnh -u ®·i cho c¸c n-íc ®ang vµ  
chËm ph¸t triÓn. Néi dung cña héi nhËp kinh tÕ lµ më cöa thÞ tr-êng, t¹o ®iÒu  
kiÖn thuËn lîi ®Ó tù do bu«n b¸n, ph¸t triÓn.  
th-¬ng m¹i hµng ho¸: c¸c n-íc cam kÕt b·i bá hµng rµo phi thuÕ quan  
nh- giÊy phÐp xuÊt khÈu,th-¬ng m¹i dÞch vô, c¸c n-íc më cöa thÞ tr-êng  
cho nhau víi 4 ph-¬ng thøc: cung cÊp qua biªn giíi, sö dông dÞch vô ngoµi l·nh  
thæ, th«ng qua doanh nh©, hiÖn diÖn thÓ nh©n,…  
VÒ thÞ tr-êng ®Çu t-: kh«ng ¸p dông ®èi víi ®Çu t- n-íc ngoµi c¸c yªu cÇu  
vÒ tû lÖ néi ®Þa ho¸ c©n b»ng xuÊt nhËp khÈu, h¹n chÕ tiÕp cËn nguån ngo¹i tÖ…  
C¸c nguyªn t¾c nµy ®-îc tÊt c¶ c¸c n-íc thµnh viªn WTO vµ c¸c n-íc ®ang gia  
nhËp WTO thõa nhËn vµ thùc hiÖn.  
9
2.3 Mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ  
vµ héi nhËp kinh tÕ.  
Trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp quèc tÕ, sù tuú thuéc lÉn nhau vÒ  
kinh tÕ ngµy cµng gia t¨ng, c¸c n-íc trªn thÕ giíi ®Òu rÊt coi trän ®Õn kh¶ n¨ng  
®éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ nh»m ®¶m b¶o lîi Ých chÝnh ®¸ng cña quèc gia, d©n téc  
m×nh trong cuéc c¹nh tranh kinh tÕ gay g¾t vµ ®Ó x¸c lËp mét vÞ thÕ chÝnh trÞ nhÊt  
®Þnh trªn tr-êng quèc tÕ.  
§éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ ph¶i ®-îc ®Æt trong mèi quan hÖ biÖn chøng víi  
®éc lËp tù chñ vÒ chÝnh trÞ vµ c¸c mÆt kh¸c ®Ó t¹o thµnh søc m¹nh tæng hîp cña  
mét quèc gia. §éc lËp tù chñ vÌ kinh tÕ tr-íc hÕt lµ kh«ng bÞ chi phèi lÖ thuéc  
vµo bªn ngoµi vÒ ®-êng lèi, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ vµo nh÷ng ®iÒu kiÖn  
kinh tÕ chÝnh trÞ mµ hä muèn ¸p ®Æt cho ta trong trî gióp, hîp t¸c song ph-¬ng,  
®a ph-¬ng,.. mµ nh÷ng ®iÒu kiÖn Êy sÏ g©y tæn h¹i cho chñ quyÒn quèc gia vµ lîi  
Ých c¬ b¶n cña d©n téc. §éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ còng cã nghÜa lµ tr-íc nh÷ng  
chÊn ®éng cña thÞ tr-êng, cña khñng ho¶ng kinh tÕ - tµi chÝnh, còng nh- tr-íc sù  
bao v©y, c« lËp tõ bªn ngoµi vÉn gi÷ ®-îc sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn cÇn thiÕt,  
kh«ng bÞ sôp ®æ vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ. Kh¸c víi tr-íc ®©y khi nãi ®Õn ®éc lËp tù  
chñ vÒ kinh tÕ, nhiÒu ng-êi th-êng h×nh dung tíi mét nÒn kinh tÕ khÐp kÝn, tù  
cung tù cÊp. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay ®éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ ph¶i lµ ®éc lËp tù  
chñ trong ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr-êng vµ chñ ®éng héi nhËp cã hiÖu qu¶ víi nÒn  
kinh tÕ thÕ giíi, tÝch cùc tham gia vµo sù giao l-u, hîp t¸c, ph©n c«ng lao ®éng  
quèc tÕ trªn c¬ së ph¸t huy tèt nhÊt néi lùc, lîi thÕ so s¸nh cña quèc gia ®Ó c¹nh  
tranh cã hiÖu qña trªn tr-êng quèc tÕ. Quan niÖm ®éc lËp tù chñ theo kiÓu tù  
cung, tù cÊp ®· ®-îc kinh nghiÖm cña nhiÒu n-íc trªn thÕ giíi chøng minh lµ  
kh«ng phï hîp víi xu thÕ cña thêi ®¹i, vµ lµm cho ®Êt n-íc ngµy cµng tôt hËu xa  
h¬n. §Õn t×nh tr¹ng chËm ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ kh«ng ®-îc kh¾c phôc sÏ n¶y sinh  
ra nhiÒu vÊn ®Ò x· héi nan gi¶i, t¹o nguy c¬ tõ bªn trong ®èi víi trËt tù, an toµn  
x· héi vµ ®iÒu ®ã cuèi cïng sÏ g©y cho quèc gia ®ã khã gi÷ v÷ng ®-îc con ®-êng  
vµ m« h×nh ph¸t triÓn ®· lùa chän. Trong vµi chôc n¨m gÇn ®©y, t×nh h×nh thÕ  
giíi còng cã rÊt nhiÒu biÕn ®æi quan träng theo c¸c h-íng chñ yÕu sau ®©y: mét  
lµ xu thÕ hoµ b×nh, hîp t¸c vµ ph¸t triÓn, xu thÕ nµy cµng ngµy cµng trë thµnh xu  
thÕ chÝnh thay thÕ cho sù ®èi ®Çu gi÷a c¸c siªu c-êng, sù xung ®ét, ch¹y ®ua vò  
trang gi÷a hai hÖ thèng x· héi ®èi lËp, c¸c cuéc chiÕn tranh x©m l-îc ®· bÞ lªn ¸n  
10  
kh¾p n¬i. §©y chÝnh lµ ®iÒu kiÖn quan träng gióp cho c¸c quèc gia cã thÓ më cöa  
®Êt n-íc tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. M« h×nh kinh tÕ  
ph¸t triÓn trong xu thÕ hoµ b×nh ®ang thay thÕ cho m« h×nh kinh tÕ trong t×nh  
tr¹ng ®èi ®Çu vµ chiÕn tranh l¹nh. Hai lµ xu thÕ ph¸t triÓn c«ng nghÖ ®ang chuyÓn  
®æi sang nÒn kinh tÕ tri thøc. Trong nh÷ng thËp niªn võa qua sù ph¸t triÓn cña  
c«ng nghÖ ®ang chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ v« cïng lín. C¸c ngµnh c«ng  
nghiÖp truyÒn thèng, s¶n xuÊt ra c¸c hµng ho¸ vËt chÊt, kÓ c¶ c¸c ngµnh c«ng  
nghiÖp nÆng ®ang ngµy cµng kÐm hiÖu qu¶ mÊt dÇn vai trß quan träng cña chóng  
víi ph¸t triÓn kinh tÕ. Trªn thùc tÕ trogn mÊy n¨m gÇn ®©y c¸c s¶n phÈm ®· liªn  
tôc bÞ gi¶m gi¸, ®· gi¶m tíi trªn 30% gi¸ do vËy nh÷ng ngµnh nµy ®ang gÆp  
nhiÒu khã kh¨n.  
Trong khi ®ã c¸c ngµnh kinh tÕ tri thøc l¹i ph¸t triÓn víi tèc ®é cao vµ ®¹t  
nhiÒu hiÖu qña. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, c¸c lîi thÕ vÒ tµi nguyªn, nguån vèn,  
lao ®éngngµy cµng gi¶m vµ lîi thÕ vÒ tri thøc vµ kü n¨ng ngµy cµng  
t¨ng. ë Mü tû lÖ ®ãng gãp cña ngµnh s¶n xuÊt ®iÖn tö - tin häc lµm t¨ng tr-ëng  
kinh tÕ lªn tíi 45% trong 3 n¨m qua cßn møc ®ãng gãp cña ngµnh x©y dùng vµ  
xe h¬n vèn lµ ngµnh trô cét cña kinh tÕ Mü l¹i gi¶m chØ cßn 14% vµ 4%. Lîi  
nhuËn cña h·ng Intel, Microsoft ®¹t møc 24% doanh thu kÐo dµi trong khi c¸c  
ngµnh c«ng nghiÖp truyÒn thèng chØ ®¹t ë møc trªn 10%.  
Xu h-íng thø ba lµ xu h-íng toµn cÇu ho¸, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ph¸t  
triÓn nhanh chãng. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÕ giíi ph¸t triÓn vµ nh÷ng ®Æc  
tr-ng chñ yÕu trªn m« h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ theo h-íng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ  
lµ c¨n cø ®Ó ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ cã lîi thÕ c¹nh tranh cao. §-¬ng nhiªn,  
viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ nµy ph¶i ®Æt trong mèi quan hÖ biÖn chøng víi ®éc lËp tù  
chñ. §éc lËp tù chñ trong m« h×nh kinh tÕ theo h-íng héi nhËp quèc tÕ chÊp  
nhËn sù phô thuéc lÉn nhau trªn c¬ së cïng cã lîi trong quan hÖ gi÷a c¸c quèc  
gia. Sù phô thuéc nµy diÔn ra trªn hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc tõ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch  
ph¸t triÓn,vÝ dô nh- trong Liªn minh Ch©u ¢u, hiÖn ®· cã ®ång tiÒn chung,  
c¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i b¶o ®¶m duy tr× mét møc th©m hôt ng©n s¸ch vµ  
l¹m ph¸t chung. Trong m« h×nh kinh tÕ nµy c¸c quèc gia tuy vÉn cã quyÒn tù  
chñ, quyÒn tù chän c¸c ngµnh kinh tÕ cã lîi cho m×nh. Thùc tÕ cho thÊy ngay c¸c  
quèc gia cã nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp nÒn t¶ng kh¸ ph¸t triÓn nh- NhËt B¶n mµ  
vÉn phô thuéc bªn ngoµi mét c¸ch ®¸ng sî. NhËt ph¶i nhËp 100% dÇu má ®Ó cã  
11  
ngµnh ho¸ dÇu vµ n¨ng l-îng ®iÖn, nhËp khÈu phÇn quÆng s¾t ®Ó cã ngµnh luyÖn  
kim, nhËp khÈu phÇn lín b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ ®Ó cã ngµnh c«ng nghiÖp chÕ  
t¹o,NÕu cã chiÕn tranh x¶y ra, c¸c ho¹t ®éng nhËp khÈu nµy chØ bÞ ngõng trÖ  
mét thêi gian ng¾n th«i th× c¸c ngµnh c«ng nghiÖp sÏ hoµn toµn bÞ tª liÖt vµ nÒn  
kinh tÕ NhËt khã tr¸nh khái tæn thÊt. NÕu sî sù phô thuéc nµy, n-íc NhËt sÏ  
kh«ng thÓ ph¸t triÓn ®-îc. Nh-ng bï l¹i, NhËt l¹i xuÊt khÈu « t«, hµng ®iÖn tö vµ  
nh÷ng lo¹i hµng chÊt l-îng cao kh¸c buéc c¸c quèc gia kh¸c ph¶i lÖ thuéc vµo  
NhËt nh÷ng mÆt hµng nay. ChÝnh mèi quan hÖ lÖ thuéc lÉn nhau lµm cho kinh tÕ  
NhËt cã thÓ ®øng v÷ng ngay c¶ trong cuéc khñng ho¶ng dÇu löa nh÷ng n¨m 70.  
Song còng cÇn ph¶i nãi r»ng trong qóa tr×nh héi nhËp kinh tÕ cÇn ph¶i  
tr¸nh sù lÖ thuéc qu¸ nhiÒu vµo c¸c n-íc. §©y lµ mét vÊn ®Ò ®· x¶y ra víi mét sè  
n-íc, nhÊt lµ c¸c n-íc kÐm ph¸t triÓn. Do tr×nh ®é khoa häc, nÒn s¶n xuÊt n-íc  
nµy cßn chËm ph¸t triÓn nªn ®· bÞ lÖ thuéc hoµn toµn vµo t- b¶n n-íc ngoµi kÓ c¶  
vÒ kinh tÕ lÉn chÝnh trÞ.  
V× vËy cÇn ph¶i nhÊn m¹nh r»ng trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ  
cÇn ph¶i ph¸t huy tÝnh ®éc lËp tù chñ, ph¸t huy néi lùc cña nÒn kinh tÕ, ph¶i lÊy  
néi lùc cña nÒn kinh tÕ lµm yÕu tè quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, cßn  
nh÷ng yÕu tè bªn ngoµi chØ lµ quan träng.  
2.4 Nh÷ng lîi Ých, h¹n chÕ cña viÖc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ:  
Nh- chóng ta ®· ph©n tÝch héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ mét xu thÕ kh¸ch  
quan, nã cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc tíi viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi quèc gia.  
Héi nhËp kinh tÕ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn vµ x· héi ho¸ c¸c lùc l-îng s¶n xuÊt, ®em  
l¹i sù t¨ng tr-ëng kinh tÕ cao. Nã lµm t¨ng nhanh tæng s¶n l-îng thÕ giíi: ngµy  
nay tæng s¶n phÈn thÓ giíi -íc tÝnh kho¶ng 30.000 tû óD gÊp kho¶ng 23 lÇn tæng  
s¶n phÈm thÕ giíi vµo nh÷ng n¨m tr-íc ®©y. Theo ®ã sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh  
tÕ toµn cÇu còng cã nh÷ng thay ®æi c¬ b¶n. NÕu nh÷ng n¨m 60, n«ng l©m thñy  
s¶n chiÕm 10,4% , c«ng nghiÖp chiÕm 28,1% vµ dÞch vô chiÕm 50,4% th× cho tíi  
nay c¬ cÊu t-¬ng øng lµ 4,4%; 21,4% vµ 62,4%. Bªn c¹nh ®ã sù liªn kÕt thÞ  
tr-êng thÕ giíi thµnh mét hÖ thèng h÷u c¬ ngµy cµng t¨ng víi tèc ®é t¨ng tr-ëng  
cao h¬n nhiÒu tèc ®é t¨ng tr-ëng s¶n xuÊt. HÖ thèng th«ng tin toµn cÇu ph¸t triÓn  
nhanh chãng kÕt nèi c¸c vïng ®Þa lý trªn tr¸i ®Êt vµo mét hÖt hèng gãp phÇn t¸c  
®éng cã hiÖu qu¶ vµo ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. MÆt kh¸c, toµn cÇu ho¸ thóc ®Èy  
12  
qu¸ tr×nh tù do ho¸ th-¬ng m¹i; lµm lµm hoÆc huû bá c¸c hµng rµo th-¬ng m¹i  
lµm cho hµng ho¸ cña mçi n-íc cã thÞ tr-êng tiªu thô quèc tÕ réng h¬n do ®ã  
kÝch thÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Nhê ®ã thóc ®Èy ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, theo  
h-íng chuyªn m«n ho¸ lµm cho nguån lùc ë mçi n-íc vµ trªn thÕ giíi ®-îc sö dông  
cã hiÖu qu¶ h¬n.  
Tù do ho¸ th-¬ng m¹i ®Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh nh÷ng  
c¶i c¸ch s©u réng ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ, ph¸t huy lîi thÕ  
cña m×nh vµ h¹n chÕ nh÷ng rñi ro trong cuéc c¹nh tranh quèc tÕ.  
Tuy vËy, tù do ho¸ th-¬ng m¹i kh«ng ®-a l¹i nh÷ng kÕt qña nh- nhau ®èi  
víi c¸c n-íc lín. Nh×n chung c¸c n-íc ph¸t triÓn cã lîi thÕ lµ nÒn kinh tÕ hä ®·  
ph¸t triÓn cao, kh¶ n¨ng c¹nh tranh lín. MÆt kh¸c, héi nhËp kinh tÕ lµm gia t¨ng  
c¸c luång chuyÓn giao vèn vµ c«ng nghÖ. Nã cñng cè vµ t¨ng c-êng c¸c thÓ chÕ  
quèc tÕ, thóc ®Èy sù xÝch l¹i gÇn nhau gi÷a c¸c d©n téc. Bªn c¹nh ®ã ta còng  
kh«ng thÓ kh«ng nãi ®Õn mÆt tr¸i cña viÖc héi nhËp kinh tÕ g©y ra. Song song víi  
viÖc héi nhËp kinh tÕ th× kho¶ng c¸ch giÇu nghÌo gi÷a c¸c n-íc ngµy cµng t¨ng.  
C¸c mèi lîi thu ®-îc tõ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ ®-îc ph©n phèi kh«ng ®Òu vµ kh«ng  
c«ng b»ng. C¸c quèc gia ph¸t triÓn cã lîi thÕ th-êng thu lîi nhiÒu trong kinh tÕ.  
Sù bÊt b×nh ®¼ng ngµy cµng t¨ng. D©n sè ë mét sè n¬i cßn cã møc sèng thÊp h¬n  
tr-íc. Toµn thÕ giíi hiÖn nay vÉn cßn h¬n 1 tû ng-êi nghÌo. C¸c n-íc ph¸t triÓn  
víi 1/5 d©n sè thÕ giíi chiÕm 86% GDP toµn cÇu, 4/5 thÞ tr-êng xuÊt khÈu, 1/3  
vèn ®Çu t- trùc tiÕp n-íc ngoµi trong khi ®ã c¸c n-íc nghÌo nhÊt víi 1/5 d©n sè  
thÕ giíi chØ t¹o ra ®-îc 1% GDP thÕ giíi. MÆt kh¸c, héi nhËp kinh tÕ cßn t¹o nªn  
sù th¸ch thøc míi ®èi víi nÒn ®éc lËp chñ quyÒn quèc gia, lµm xãi mßn quyÒn  
lùc Nhµ n-íc, d©n téc. Chñ quyÒn quèc gia bÞ h¹n chÕ mét c¸ch t-¬ng ®èi, tÝnh  
®éc lËp cña c¸c quèc gia bÞ gi¶m dÇn,Héi nhËp cßn lµm cho nhiÒu ho¹t ®éng  
vµ ®êi sèng cña con ng-êi trë nªn kÐm an toµn, tõ an toµn kinh tÕ, tµi chÝnh, v¨n  
ho¸, x· héi, m«i tr-êng ®Õn an toµn chÝnh trÞ. Cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh ë  
§«ng ¸ 1997 - 1998 ®· ¶nh h-ëng nghiªm träng, kÐo dµi vµ toµn diÖn ®Õn c¸c  
n-íc nµy. L¹m ph¸t vµ thÊt nghiÖp gia t¨ng, nÒn s¶n xuÊt ph¶i c¬ cÊu l¹i, tÖ n¹n  
x· héi ngµy cµng trµn lan: nghiÖn hót, m¹i d©mTuy trong qu¸ tr×nh héi nhËp  
kinh tÕ ta ®· tiÕp thu ®-îc nhiÒu tinh hoa v¨n ho¸ trªn thÕ giíi song còng chÝnh  
trong qu¸ tr×nh th©m nhËp v¨n ho¸ ngµy cµng lµm cho nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸  
13  
riªng, truyÒn thèng cña mçi n-íc bÞ xãi mßn, huû ho¹i, bëi vËy vÊn ®Ò cÇn ®Æt ra  
lµ héi nhËp nh-ng kh«ng ®Ó hoµ tan, kh«ng ®Ó ®¸nh mÊt ®i b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc.  
Tuy còng cã nhiÒu h¹n chÕ song ta còng cÇn ph¶i kh¼ng ®Þnh r»ng trong  
qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ th× thµnh tùu lµ chñ yÕu, mÆt h¹n chÕ chØ lµ mét phÇn nhá.  
2.5 VÊn ®Ò héi nhËp kinh tÕ ë ViÖt Nam:  
2.5.1 §-êng lèi quan ®iÓm cña §¶ng ta trong qu¸ tr×nh héi nhËp:  
ViÖt Nam ta hiÖn nay ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, chóng  
ta ®· vµ ®ang tham gia c¸c tæ chøc, c¸c hiÖp héi trªn thÕ giíi. Chóng ta ®· ®Ò ra  
quan ®iÓm: “ViÖt Nam kh«ng nh÷ng lµ b¹n mµ cßn lµ ®èi t¸c cña tÊt c¶ c¸c n-íc  
trªn thÕ giíi”. Quan ®iÓm ®ã xuÊt ph¸t tõ nh÷ng thµnh tùu mµ n-íc ta ®¹t ®-îc  
trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®ång thêi còng tõ nh÷ng ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh kinh tÕ  
cña n-íc ta. Nh©n tè cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh, b¶o ®¶m thµnh c«ng cho viÖc héi  
nhËp kinh tÕ ë n-íc ta ®ã lµ gi÷ v÷ng vµ ph¸t huy tinh thÇn ®éc lËp tù chñ. §¶ng  
ta quan niÖm ®éc lËp tù chñ kh«ng ph¶i lµ biÖt lËp, kh«ng ph¶i lµ ®ãng kÝn. Trong  
ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cÇn ph¶i cã t- duy ®éc lËp, biÖn chøng biÕt tiÕp thu kinh  
nghiÖm cña c¸c d©n téc, øng dông phï hîp víi ®iÒu kiÖn ®Æc thï cña ®Êt n-íc vµ  
tù quyÕt ®Þnh chñ tr-¬ng, hµnh ®éng cña m×nh. ChÝnh sù ®¸nh gi¸, dù b¸o chÝnh  
x¸c chiÒu h-íng ph¸t triÓn cña thÕ giíi ®Ó cã chÝnh s¸ch kÞp thêi ®· gãp phÇn  
lµm nªn th¾ng lîi cña c«ng t¸c ®èi ngo¹i. Ngµy nay trong xu thÕ toµn cÇu ho¸  
ph¸t triÓn m¹nh mÏ víi t¸c ®éng c¶ hai mÆt tÝch cùc vµ tiªu cùc, chóng ta cÇn  
ph¶i gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ, gi÷ v÷ng b¶n s¾c d©n téc th× míi cã thÓ v-ît qua  
thö th¸ch, giµnh lÊy thêi c¬, tranh thñ møc cao nhÊt mÆt tÝch cùc cña héi nhËp  
kinh tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn ®-a ®Êt n-íc tiÕn kÞp víi sù ph¸t triÓn cña khu vùc vµ thÕ  
giíi. Do vËy ®éc lËp tù chñ lµ c¬ së ®Ó thùc hiÖn ®-êng lèi ®èi ngo¹i réng më, ®a  
ph-¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸. Nªn §¹i héi IX cña §¶ng kh«ng nh÷ng vÉn tiÕp tôc  
x¸c ®Þnh ViÖt Nam lµ b¹n mµ cßn bæ sung ViÖt Nam s½n sµng lµ ®èi t¸c tin cËy  
cña c¸c n-íc trong céng ®ång quèc tÕ vµ chñ ®éng héi nhËp quèc tÕ.  
XuÊt ph¸t tõ môc tiªu b¶o vÖ chñ quyÒn d©n téc, chñ ®éng héi nhËp quèc  
tÕ vµ khu vùc trong ho¹t ®éng ®èi ngo¹i ViÖt Nam s½n sµng g¸c l¹i qu¸ khø,  
h-íng tíi t-¬ng lai, thiÕt lËp quan hÖ b×nh th-êng víi c¸c n-íc trªn nguyªn t¾c  
t«n träng ®éc lËp chñ quyÒn vµ toµn vÑn l·nh thæ cña nhau, kh«ng can thiÖp vµo  
c«ng viÖc néi bé cña nhau, b×nh ®¼ng cïng cã lîi, v× sù nghiÖp ph¸t triÓn cña mçi  
14  
n-íc. HiÖn nay ViÖt Nam ®· cã quan hÖ ®èi ngo¹i víi 168 n-íc trªn thÕ giíi,  
quan hÖ víi gÇn 500 tæ chøc phi chÝnh phñ n-íc ngoµi trong ®ã cã 380 tæ chøc cã  
dù ¸n ho¹t ®éng ë ViÖt Nam. §¶ng vµ nhµ n-íc ta ®· ®Ò ra mét sè quan ®iÓm,  
®-êng lèi trong qu¸ tr×nh héi nhËp :  
Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ sù nghiÖp cña toµn d©n, trong qu¸ tr×nh héi  
nhËp cÇn ph¸t huy mäi tiÒm n¨ng vµ nguån lùc cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cña  
toµn x· héi, trong ®ã kinh tÕ nhµ n-íc gi÷ vai trß chñ ®¹o.  
Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ qu¸ tr×nh võa hîp t¸c, võa ®Êu tranh, võa cã  
nhiÒu c¬ héi, võa kh«ng Ýt th¸ch thøc, do ®ã cÇn tØnh t¸o, kh«n khÐo vµ linh ho¹t  
trong viÖc xö lý hai mÆt cña héi nhËp, tuú theo ®èi t-îng, võa ®Ò phßng t- t-ëng  
tr× trÖ, thô ®éng, võa ph¶i chèng t- t-ëng gi¶n ®¬n, n«n nãng.  
NhËn thøc ®Çy ®ñ ®Æc ®iÓm nÒn kinh tÕ n-íc ta, tõ ®ã §¶ng vµ Nhµ n-íc  
ta ®Ò ra kÕ ho¹ch vµ lé tr×nh hîp lý, võa phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña ®Êt  
n-íc, võa ®¸p øng c¸c quy ®Þnh cña tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ mµ n-íc ta tham gia;  
tranh thñ nh÷ng -u ®·i dµnh cho c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c n-íc cã nÒn  
kinh tÕ chuyÓn ®æi tõ kinh tÕ tËp trung bao cÊp sang kinh tÕ thÞ tr-êng.  
KÕt hîp chÆt chÏ qu¸ tr×nh Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ víi yªu cÇu gi÷ v÷ng  
an ninh, quèc phßng, th«ng qua héi nhËp ®Ó t¨ng c-êng søc m¹nh tæng hîp cña  
quèc gia, nh»m cñng cè chñ quyÒn vµ an ninh ®Êt n-íc, c¶nh gi¸c víi nh÷ng m-u  
toan th«ng qua héi nhËp ®Ó thùc hiÖn ý ®å “diÔn biÕn hoµ b×nh” ®èi víi n-íc ta.  
Tõ môc tiªu vµ quan ®iÓm chØ ®¹o qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ,  
nhiÖm vô cô thÓ trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ :  
Ph¶i tiÕn hµnh réng r·i c«ng t¸c t- t-¬ng, tuyªn truyÒn, gi¶i thÝch trong  
c¸c tæ chøc §¶ng, chÝnh quyÒn ®oµn thÓ, trong c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c tÇng líp  
nh©n d©n ®Ó ®¹t ®-îc nhËn thøc vµ hµnh ®éng thèng nhÊt vµ nhÊt qu¸n vÒ Héi  
nhËp kinh tÕ quèc tÕ.  
Ph¶i c¨n cø vµo nghÞ quyÕt cña §¹i héi IX, chiÕn l-îc ph¸t triÓn kinh tÕ  
– x· héi 2001 – 2010, còng nh- c¸c quy ®Þnh cña c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ  
n-íc ta tham gia, x©y dùng chiÕn l-îc tæng thÓ vÒ héi nhËp mµ mét lé tr×nh  
cô thÓ ®Ó c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph-¬ng, c¸c doanh nghiÖp khÈn tr-¬ng s¾p xÕp l¹i  
vµ n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, n©ng cao hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh, b¶o  
®¶m cho héi nhËp cã kÕt qu¶.  
15  
2.5.2. C¸c b-íc tham gia héi nhËp cña ViÖt Nam :  
Tõ ngµy 25 th¸ng 7 n¨m 1995, ta ®· trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña  
ASEAN vµ tõ ngµy 01 th¸ng 01 n¨m 1996 b¾t ®Çu thi hµnh nghÜa vô thµnh viªn  
cña ASEAN b»ng c¸ch chÝnh thøc tham gia vµo Khu vùc MËu dÞch tù do ASEAN  
(AFTA) vµ HiÖp ®Þnh vÒ thuÕ quan -u ®·i cã hiÖu lùc chung cña ASEAN  
(AFTA/CEPT). Tham gia vµo ASEAN, ta ®· trë thµnh thµnh viªn cña mét tæ  
chøc khu vùc gåm 10 n-íc thµnh viªn cã diÖn tÝch 4,5 triÖu km2 víi d©n sè  
kho¶ng 500 triÖu ng-êi víi tæng s¶n phÈm quèc gia kho¶ng 737 tû USD vµ tæng  
bu«n b¸n th-¬ng m¹i kho¶ng 720 tû USD. B»ng viÖc tham gia vµo AFTA/CEPT,  
ViÖt Nam sÏ ph¶i tu©n thñ vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c quy ®Þnh, cam kÕt c¬ b¶n vµ  
b¾t buéc cña HiÖp ®Þnh nh-ng vÉn ph¶i t×m nh÷ng c¸ch vËn dông phï hîp c¸c  
quy ®Þnh cã tÝnh linh ho¹t cña HiÖp ®Þnh ®Ó võa b¶o hé mét c¸ch hîp lý, ®ång  
thêi n©ng dÇn kh¶ n¨ng s¶n xuÊt còng nh- c¹nh tranh cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt  
táng n-íc nh»m gi¶m tèi ®a nh÷ng bÊt lîi cña ta khi thùc hiÖn c¸c b-íc tham gia  
vµo AFTA/CEPT.  
Ngµy 15 th¸ng 6 n¨m 1996, ta ®· göi ®¬n xin gia nhËp DiÔn ®µn hîp t¸c  
kinh tÕ Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D-¬ng (APEC) vµ th¸ng 11 n¨m 1998 ®· trë thµnh  
thµnh viªn chÝnh thøc cña tæ chøc nµy, mét tæ chøc hiÖn cã 21 thµnh viªn, trong  
®ã bao gåm c¶ c¸c nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, ®ang ph¸t triÓn vµ chuyÓn ®æi (tõ kinh  
tÕ tËp trung bao cÊp sang kinh tÕ thÞ tr-êng). Môc tiªu cña APEC còng lµ ph¸t  
triÓn bÒn v÷ng th«ng qua c¸c ch-¬ng tr×nh thóc ®Èy më cöa vµ thuËn lîi ho¸  
th-¬ng m¹i, ®Çu t-, hîp t¸c kinh tÕ – kü thËut theo c¸c nguyªn t¾c b×nh ®¼ng,  
cïng cã lîi, tù nguyÖn, c«ng khai vµ kh«ng ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c n-íc thµnh  
viªn còng nh- c¸c ®èi t¸c kh«ng lµ thµnh viªn. C¸c cam kÕt mang tÝnh tù nguyÖn  
nh-ng viÖc thùc hiÖn lµ b¾t buéc, do tuyªn bè ë cÊp cao vµ hµng n¨m ®-îc ®-a ra  
kiÓm ®iÓm. C¸c vÊn ®Ò chÝnh trÞ, tuy ®-îc quan t©m nh-ng th-êng ®-îc bµn mét  
c¸ch kh«ng chÝnh thøc.  
2.5.3. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®-îc :  
Nh÷ng kÕt qu¶ cña c«ng cuéc ®æi míi ®¹t ®-îc trong 10 n¨m qua cã thÓ  
nãi lµ ch-a tõng cã trong lÞch sö ViÖt Nam. ë phÇn trªn còng ®· nãi ®Õn mét  
phÇn nµo ®ã thµnh tùu mµ ViÖt Nam ®· ®¹t ®-îc th«ng qua c¸c gi¶i ph¸p ®-îc ¸p  
dông trong c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ, phÇn nµy muèn tËp trung ph©n tÝch c¸c kÕt  
16  
qu¶ cña c«ng cuéc ®æi míi trªn ba lÜnh vùc : tèc ®é t¨ng tr-ëng, chuyÓn ®æi c¬  
cÊu kinh tÕ vµ c¸c vÊn ®Ò x· héi.  
Tr-íc hÕt ph¶i kÓ ®Õn møc t¨ng tr-ëng cao.  
Tæng s¶n phÈm trong n-íc (GDP) trong thêi kú 1991 – 2000 ®· t¨ng b×nh  
qu©n hµng n¨m lµ 7,4%, theo ®ã tæng gi¸ trÞ GDP ®¹t gÊp ®«i n¨m 1990. GDP  
theo ®Çu ng-êi t¨ng 1,8 lÇn.  
N«ng nghiÖp ®¹t tèc ®é t¨ng tr-ëng kh¸ vµ toµn diÖn trªn nhiÒu lÜnh vùc.  
Gi¸ trÞ s¶n l-îng toµn ngµnh t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m 5,6%. Trong ®ã n«ng  
nghiÖp t¨ng 5,4%, thuû s¶n t¨ng 9,1%, l©m nghiÖp t¨ng 2,1%.  
Næi bËt nhÊt lµ s¶n l-îng l-¬ng thùc t¨ng b×nh qu©n mçi n¨m 1,1, triÖu  
tÊn. S¶n l-îng l-¬ng thùc n¨m 2000 ®¹t 34 triÖu tÊn, ®-a møc l-¬ng thùc b×nh  
qu©n ®Çu ng-êi tõ 294,9 kg n¨m 1990 lªn trªn 436 kg n¨m 2000. ViÖt Nam tõ n-íc  
nhËp khÈu l-¬ng thùc hµng n¨m, trë thµnh n-íc xuÊt khÈu g¹o thø hai thÕ giíi.  
S¶n l-îng cña mét sè c©y c«ng nghiÖp trong thêi kú 1999 – 2000 ®· t¨ng  
kh¸ cao : cµ phª t¨ng 4,7 lÇn, cao su 4,5 lÇn, chÌ t¨ng 2 lÇn, mÝa t¨ng 3 lÇn, b«ng  
t¨ng 9,7 lÇn.  
S¶n l-îng thuû s¶n t¨ng b×nh qu©n trong 10 n¨m lµ 8,85%. Gi¸ trÞ s¶n  
l-îng c«ng nghiÖp t¨ng b×nh qu©n trong 10 n¨m qua lµ kho¶ng 12,8 – 13%  
n¨m.  
C«ng nghiÖp chÕ biÕn ®· cã tèc ®é t¨ng tr-ëng kh¸ vµ ®· chiÕm tíi 60,6%  
gi¸ trÞ toµn ngµnh c«ng nghiÖp n¨m 1999.  
Vèn ®Çu t- trùc tiÕp n-íc ngoµi (FDI) ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ .TÝnh ®Õn quÝ I  
n¨m 1999 ®· cã 2624 dù ¸n ®-îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t- víi tæng vèn ®¨ng kÝ lµ  
35,8 tØ USD ,nÕu tÝnh c¶ vèn bæ xung lµ 40,3 tØ USD .  
C¬ cÊu kinh tÕ ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc .TØ träng trong n«ng,  
l©m,ng- nghiÖp trong GDP ®· gi¶m tõ 38,7% n¨m 1990 xuèng cßn 25,4% n¨m  
1999; c«ng nghiÖp vµ x©y dùng ®· t¨ng tõ 22,6% lªn 34,9%; dÞch vô tõ 35,7%  
lªn 40,1%. C¸c nghµnh dÞch vô ph¸t triÓn ®Æc biÖt lµ nghµnh b-u chÝnh viÔn  
th«ng , du lÞch .. ®· n©ng ®-îc tØ träng lªn trªn 40% GDP. §ång thêi c¬ cÊu  
vïng kinh tÕ ®· thay ®ái theo h-íng tËp trung ph¸t triÓn 3 vïng träng ®iÓm : TP  
Hå ChÝ Minh – Vòng Tµu ,Hµ Néi-H¶i Phßng-Qu¶ng Ninh, §µ N½ng-Qu¶ng  
Ng·i ,®ång thêi ®· dµnh sù quan t©m cÇn thiÕt tíi nh÷ng vïng miÒn nói ,vïng s©u  
17  
,vïng xa . §ång thêi víi sù t¨ng tr-ëng vÒ kinh tÕ møc sèng cña d©n c- c¶ n«ng  
th«n vµ thµnh thÞ ®Òu ®-îc c¶i thiÖn râ rÖt: GDP theo ®Çu ng-êi trong 10 n¨m  
qua ®· t¨ng 1,8 lÇn , thu nhËp b×nh qu©n mét ng-êi mét th¸ng ®· t¨ng 3,2 lÇn .Sè  
häc sinh ®i häc ë c¸c cÊp kh¸c nhau tõ tiÓu häc ®Õn ®¹i häc ®· t¨ng kho¶ng 2,3-  
4,3 lÇn .ChØ sè HDI n©ng lªn tõ thø 122/174 n-íc n¨m 1995 lªn 110/174 n-íc  
n¨m 1999. C«ng t¸c ch¨m sãc søc khoÎ cña nh©n d©n ®· cã nhiÒu tiÕn bé .N¨m  
1990tØ lÖ trÎ d-íi 5 tuæi bÞ suy dinh d-ìng lµ 50%,tØ lÖ chÕt cña trÎ d-¬i 1 tuæi lµ  
46%,d-íi 5 tuái lµ 69,5%,tuæi thä trung b×nh lµ 64 th× tíi n¨m 1998 c¸c chØ tiªu  
t-¬ng øng trªn ®· gi¶m xuèng cßn 38,9%, 39%, 48,5%, 68 tuæi . Sè hé ®ãi nghÌo  
®· gi¶m râ rÖt tõ 30% n¨m 1992 xuèng cßn 10,6% n¨m 2000. §Õn cuèi n¨m  
1998 c¶ n-íc cã 15 tØnh thµnh phè cã tØ lÖ hé ®ãi nghÌo d-íi 10%.  
Thùc hiÖn so víi dù kiÕn kÕ ho¹ch thêi k× 1996-2000  
ChØ tiªu chñ yÕu  
Dù  
§¹t  
TØ  
kiÕn  
lÖ  
(%)  
Tèc ®ä t¨ng s¶n l-îng n«ng nghiÖp ( %/ n¨m )  
4,5-5 5,1-5,2 104  
S¶n l-îng l-¬ng thùc (qui thãc )n¨m 1999( TriÖu tÊn) 30-32 33  
106  
70  
85  
86  
80  
70  
51  
Tèc ®é t¨ng GDP (%/ n¨m )  
9-10  
6,8  
Tèc ®é t¨ng gi¸ trÞ s¶n l-îng c«ng nghiÖp  
Tæng kim ngh¹ch xuÊt khÈu ( Tir USD)  
Vèn ®Çu t- n-íc ngoµi (TØ USD)  
Vèn ODA( TØ USD)  
14-15 12  
58-60 50  
13-15 11  
7-8  
5
2
Kh¸ch du lÞch quèc tÕ ®Õn ViÖt Nam trong n¨m 2000 3,5-4  
TriÖu l-ît ng-êi  
18  
Tuy vËy bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu mµ ta ®· ®¹t ®-îc ,chóng ta còng cßn mét sè  
h¹n chÕ . ChÝnh trong qu¸ tr×nh më réng thÞ tr-êng xuÊt khÈu ,n©ng cao søc c¹nh  
tranh cña hµng ho¸ ®· lµm cho sù ph©n ho¸ giµu nghÌo ngµy cµng râ nÐt .Nh÷ng  
ng-êi cã kh¶ n¨ng bu«n b¸n , cã ®Çu ãc kinh doanh th× giµu lªn nhanh chãng cßn  
nh-ng ng-êi kh«ng biÕt c¸ch bu«n b¸n th× bÞ ph¸ s¶n . Hè ng¨n c¸ch giµu nghÌo  
ngµy cµng s©u . §êi sèng cña ng-êi d©n tuy ®· ®-îc c¶i thiÖn song sù ph©n bè  
nµy l¹i kh«ng ®Òu . ëthµnh thÞ th× hÇu hÕt møc sèng cña ng-êi d©n lµ cao trong  
khi ®ã ë n«ng th«n mét sè n¬i ng-êi d©n cßn nghÌo khæ , chØ tÝnh riªng trong  
thêi kú tõ n¨m 1993-1998 sè l-îng ng-êi ngÌo ®ãi chiÕm 58% §i kÌm víi hiÖn  
t-îng ®ãi ngÌo lµ sù bÊt b×nh ®¼ng trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc :V¨n ho¸ - Kinh tÕ –  
ChÝnh trÞ – T- t-ëng…  
Qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ víi c¸c n-íc trªn thÕ giíi cßn dÉn ®Õn viÖc  
gia t¨ng c¸c tÖ n¹n x· héi : Ma tuý ,nghiÖn hót…  
Tuy cã nh÷ng mÆt h¹n chÕ nh- vËy nh-ng còng cÇn kh¼ng ®Þnh r»ng mÆt  
tÝch cùc lµ chñ yÕu ,mÆt tiªu cùc chØ lµ phÇn nhá . Vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®·  
mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho qu¸ tr×nh ph¸t tiÓn kinh tÕ ë ViÖt Nam .  
2.5.4.Mét sè nhËn ®Þnh vµ ®Ò xuÊt  
Dùa vµo kÕt qu¶ ë phÇn trªn vµ bèi c¶nh cña ViÖt Nam hiÖn nay cïng víi  
xu h-íng ph¸t triÓn cña ®Êt n-íc, khu vùc vµ toµn cÇu, mét sè nhËn ®Þnh vµ ®Ò  
xuÊt cã thÓ ®-îc ®-a ra trong bµi viÕt nµy nh- sau :  
Thø nhÊt, kÓ tõ khi b¾t ®Çu c«ng cuéc ®æi míi, ViÖt Nam ®· tiÕn hµnh  
nh÷ng b-íc dµi trªn con ®-êng më cöa vµ héi nhËp quèc tÕ. Du héi nhËp quèc tÕ  
ë cÊp ®é nµo còng mang l¹i lîi Ých cho ViÖt Nam vµ lîi Ých ®ã cµng lín khi møc  
®é héi nhËp cµng cao. VÊn ®Ò ViÖt Nam ph¶i chñ ®éng vµ tÝch cùc chuÈn bÞ c¸c  
®iÒu kiÖn héi nhËp, ®ång thêi lùa chän ®óng gi¶i ph¸p vµ b-íc ®i trong qu¸  
tr×nh nµy.  
Thø hai, héi nhËp vµo khu vùc AFTA cã t¸c dông nhá bÐ ®èi víi n-íc ta  
kÓ c¶ trong vÊn ®Ò gi¶m nghÌo ®ãi vµ bÊt b×nh ®¼ng. V× vËy ®Ó ®Èy nhanh vµ bÒn  
v÷ng tèc ®é gi¶m nghÌo vµ bÊt b×nh ®¼ng th× ViÖt Nam ph¶i kÕt hîp gi÷a héi  
nhËp vµo khu vùc AFTA víi héi nhËp vµo APEC vµ WTO.  
19  
Thø ba, héi nhËp kinh tÕ g¾n víi nghÌo ®ãi vµ bÊt b×nh ®¼ng. D-íi t¸c  
®éng cña c¶i c¸ch vµ héi nhËp quèc tÕ hiÖn nay ®· cã sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh  
tÕ vµ ph©n ho¸ trong x· héi. §Ó ®¶m b¶o môc tiªu gi¶m nghÌo vµ c«ng b»ng x·  
héi, Nhµ n-íc ph¶i cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, -u tiªn ®Çu t- cho c¸c ngµnh sö  
dông nhiÒu lao ®éng, mét sè ngµnh dÞch vô, ngµnh phi n«ng nghiÖp, ®ång thêi  
n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n ®Ó hä cã thÓ lµm viÖc ë c¸c khu vùc nµy. MÆt kh¸c  
ph¶i ®Çu t- kü thuËt, c¸c dÞch vô n«ng nghiÖp, chuyªn m«ncho khu vùc n«ng  
nghiÖp, n«ng th«n ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng cña khu vùc cã sè ng-êi  
nghÌo ®«ng ®óc nµy.  
Thø t-, Nhµ n-íc cã h×nh thøc b¶o trî x· héi ®iÒu chØnh phï hîp víi thÞ  
tr-êng lao ®éng trong ®iÒu kiÖn nÒn ninh tÓ më vµ héi nhËp quèc tÕ. Héi nhËp  
quèc tÕ sÏ t¹o ra kÎ th¾ng, ng-êi thua vµ ng-êi nghÌo sÏ chÞu nhiÒu thua thiÖt  
nhÊt. §Ó gióp ®ì ng-êi bÞ rñi ro khi míi tham gia héi nhËp, ®ång thêi x©y dùng  
mét nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho c¸c hé gia ®×nh - ®Æc biÖt lµ ng-êi nghÌo - c¶m thÊy  
tho¶i m¸i chÊp nhËn c¸c rñi ro tr-íc m¾t cã thÓ x¶y ®Õn do héi nhËp, Nhµ n-íc  
ph¶i thùc hiÖn tèt viÖc ph©n phèi l¹i, th«ng qua chÝnh s¸ch thuÕ, trî cÊp lµm gi¶m  
sù bÊt b×nh ®¼ng trong x· héi.  
§ång thêi ph¶i ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, nhiÒu h×nh thøc së  
höutong ®ã kinh tÕ Nhµ n-íc gi÷ vai trß chñ ®¹o -lµ lùc l-îng vËt chÊt quan  
träng vµ lµ c«ng cô ®Ó Nhµ n-íc ®Þnh h-íng vµ ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ . T¹o  
lËp ®ång bé c¸c yÕu tè cña thÞ tr-êng , ®æi míi vµ n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lÝ cña  
Nhµ n-íc .,ph¸t triÓn c¸c lo¹i thÞ tr-êng :Vèn,tiÒn tÖ, chøng kho¸n ,…………  
§i kÌm theo ®ã lµ ®ái míi chÝnh s¸ch vµ kiÖn toµn hÖ thèng tµi chÝnh,tiÒn  
tÖ . Thùc hiÖn c«ng t¸c c«ng b»ng, hiÖu qu¶ trong chÝnh s¸ch ph©n phèi b¶o ®¶m  
sù ph¸t triÓn an toµn lµnh m¹nh cña thÞ tr-êng tµi chÝnh tiÒn tÖ .TiÕp tôc c¶i c¸ch  
hÖ thèng thuÕ phï hîp víi t×nh h×nh ®Êt n-íc vµ cam kÕt quèc tÕ .tiÕp tôc c¬ cÊu  
l¹i ng©n s¸ch Nhµ n-íc ,t¨ng dÇn tÝch luü cho ®Çu t- ph¸t triÓn, tinh gi¶n biªn  
chÕ bé m¸y Nhµ n-íc .Thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ b¶o ®¶m æn ®Þnh kinh tÕ vÜ  
m«. Sö dông linh ho¹t cã hiÖu qu¶ c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch tiÒn nh- tØ gi¸ ,l·i  
suÊt .. N©ng dÇn vµ tiÕn tíi thùc hiÖn ®Çy ®ñ tÝnh chuyÓn ®æi cña ®ång tiÒn  
ViÖt Nam. Gi¶i quyÕt nî tån ®äng víi c¸c n-íc trªn thÕ giíi. §ång thêi ph¸t triÓn  
gi¸o dôc vµ ®µo t¹o , khoa häc vµ c«ng nghÖ .T¨ng c-êng tiÒm lùc vµ ®æi míi c¬  
20  
Tải về để xem bản đầy đủ
doc 22 trang Thùy Anh 26/04/2022 4700
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Tiểu luận Mối quan hệ biện chứng giữa hội nhập kinh tế với xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

File đính kèm:

  • doctieu_luan_moi_quan_he_bien_chung_giua_hoi_nhap_kinh_te_voi_x.doc