Bài giảng Phương pháp tính - Chương 3: Hệ phương trình tuyến tính - Trịnh Quốc Lương
CHƯƠNG 3
HỆ PHƯƠNG TRÌNH
TUYẾN TÍNH
I. ĐẶT BÀI TOÁN :
Hệ phương trình tuyến tính n pt và n
ẩn có dạng
Ax = b
với
Các phương pháp giải
➢ Phương pháp giải chính xác
▪ Phương pháp Gauss
▪ Phương pháp nhân tử LU
▪ Phương pháp Cholesky
➢ Phương pháp giải gần đúng
▪ Phương pháp lặp Jacobi
▪ Phương pháp lặp Gauss-Seidel
II. PHƯƠNG PHÁP GAUSS
1. Các dạng ma trận đặc biệt :
a. Ma trận tam giác dưới
detA = a11a22 . . . ann 0 aii 0, i
Phương trình có nghiệm
b. Ma trận tam giác trên :
detA = a11a22 . . . ann 0 aii 0, i
Phương trình có nghiệm
2. Phương pháp Gauss :
Ta sử dụng các phép biến đổi sơ cấp theo
dòng để chuyển ma trận A về ma trân tam
giác trên
Các phép biến đổi sơ cấp theo dòng
➢ hoán chuyển 2 dòng
➢ nhân 1 dòng với 1 số khác 0
➢ cộng 1 dòng với dòng khác
Ví dụ : Giải hệ phương trình
Giải
Giải pt ma trận tam giác trên, ta được nghiệm
x = (-7, 3, 2, 2)t
III. PHƯƠNG PHÁP NHÂN TỬ LU
Phân tích ma trận A thành tích 2 ma trận L và U
A = LU
L : ma trận tam giác dưới
U : ma trận tam giác trên
Phương trình Ax = b L(Ux) = b
Ta đưa về giải 2 hệ phương trình
Phương pháp Doolittle :
Giả sử A ma trận không suy biến và a11 0
Ta có thể phân tích A thành
A = LU
Ma trân dưới
Ma trân trên
Các phần tử của L và U được xác định theo
công thức
Ví dụ : Giải hệ phương trình
Giải
Ta phân tích
Giải hệ Ly = b
Giải hệ Ux = y
IV. PHƯƠNG PHÁP CHOLESKY
Phương pháp Cholesky là pp LU với A là ma trận
đối xứng và xác định dương
Định nghĩa :
➢ Ma trân A gọi là đối xứng nếu
A = At
➢ Ma trân A gọi là xác định dương nếu
Để kiểm tra xác định dương, ta dùng đình lý sau:
Định lý :
Ma trận A là xác định dương khi và chỉ khi tất cả
các định thức con chính của nó đều dương
Ví dụ : Kiểm tra tính xác định dương của ma trận
Giải
Các định thức con chính:
Vậy A là xác định dương
Định lý (Cholesky) :
Nếu A ma trận đối xứng và xác định dương, thì tồn
tại ma trận dưới, khả đảo B sao cho
A = BBt
Ma trận B = (bij) tìm theo công thức sau :
Ví dụ : Giải hệ phương trình Ax = b
Giải
Ta có A ma trận đối xứng và xác định dương
Phân tích A = BBt
Các hệ số
Giải hệ By = b
Giải hệ Bt x = y
Ví dụ :
a. Kiểm tra tính xác định dương
b. Phân tích A = BBT theo pp cholesky
Tính b11+b22+b33
a. Các định thức con chính:
Vậy A là xác định dương
b.
Các hệ số
b11+b22+b33 = 6
V. CHUẨN :
1. Chuẩn vector :
Có nhiều công thức chuẩn, thường ta dùng
chuẩn và chuẩn 1
x= (x1,x2,…, xn)t
Tải về để xem bản đầy đủ
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Phương pháp tính - Chương 3: Hệ phương trình tuyến tính - Trịnh Quốc Lương", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- bai_giang_phuong_phap_tinh_chuong_3_he_phuong_trinh_tuyen_ti.ppt