Bài giảng Luật hiến pháp Việt Nam

Chương trình môn học:

LUẬT HiẾN PHÁP

VIỆT NAM

(45 tiết)

Biên soạn:

ThS. Trần Thị Mai Phước

* Tài liệu tham khảo:

• 1 - Trường ĐH Luật Hà Nội – Giáo trình Luật

Hiến pháp Việt Nam – Nxb CAND, 2014;

• 2- Hệ thống văn bản pháp luật Hiến pháp (cập

nhật đến tháng 2/2016);

• 3 - Bình luận khoa học Hiến pháp 2013 nước

CHXHCN Việt Nam -Nxb LĐXH, 2014;

• 4- Hiến pháp năm 1946 và sự kế thừa, phát

triển trong các Hiến pháp Việt Nam -Nxb Chính

trị quốc gia- Hà Nội, 1998.

2

Kết cấu chương trình

Phần 1: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ LUẬT HIẾN PHÁP

1. Phân biệt thuật ngữ “Hiến pháp” với “Luật Hiến pháp”

2. Hiến pháp – Nguồn cơ bản của Luật Hiến pháp

3. Ngành luật Hiến pháp

4. Khoa học luật Hiến pháp

PHẦN 2: CÁC CHẾ ĐỊNH QUAN TRỌNG CỦA HIẾN PHÁP VN

1. Chế độ chính trị - Chế độ KT (ChI, Đ1-13;ch III.Đ50-56)

2. Quốc tịch Việt Nam (ChII, Đ17)

3. Quyền con người, Q và NV cơ bản của CD (ChII,Đ14-49)

4. Chế độ bầu cử

5. Bộ máy Nhà nước CHXHCN Việt Nam (ChV-X, Đ69-118)

6. Quốc hội (ChV, Đ69-85)

7. Chủ tịch nước (ChVI, Đ86-93)

8. Chính phủ (ChVII, Đ94-101)

9. TAND và Viện Kiểm sát nhân dân (ChVIII, Đ102 -109)

10. Chính quyền địa phương (ChIX, Đ110- 116)

11. HĐ bầu cử quốc gia, Kiểm toán NN (ChX, Đ117- 118) KT

Thtrình: TV tg làmbài 5 + có mặt 2+ người TT 1 + 2 thưởng

3

Bài 1. PHÂN BiỆT “HiẾN PHÁP”

VỚI “LUẬT HIẾN PHÁP”

Hiến pháp

Luật Hiến pháp

Có nghĩa:

1. Là một văn bản pháp luật

có giá trị cao nhất trong hệ

thống pháp luật của mỗi

quốc gia (đạo luật gốc, luật

mẹ)

1. Là 1 Môn học;

2. Là 1 ngành luật;

3. Là 1 khoa học luật *

4

Bài 2. HiẾN PHÁP –

NGUỒN CƠ BẢN CỦA LUẬT HIẾN PHÁP

1. Sự ra đời của Hiến pháp và lịch sử

lập hiến VN

2. Bản chất của Hiến pháp

3. Đặc trưng của Hiến pháp

4. Nội dung của Hiến pháp năm 2013

5. Giới thiệu Hiến pháp một số nước***

5

1b. Lịch sử lập hiến Việt Nam

Qđ lập hiến trước khi HP 46 ra đời…

(xem giáo trình)

-. Hiến pháp năm 1946

-. Hiến pháp năm 1959

-. Hiến pháp năm 1980 (sđ Lời nói đầu 1989)

-. Hiến pháp năm 1992 (sđ, bs 2001)

-. Hiến pháp năm 2013*

6

5

4. Noäi dung cô baûn cuûa Hieán phaùp 2013

2.

3.

1.

Cheá

ñoä

4.

5.

Quyeàn KT, XH,

Con ngöôøi, VH, GD

quyeàn vaø KH,

nghóa vuï Coâng

cô baûn ngheä

Baûo veä Toå chöùc

Toå quoác BMNN

(QH, CTN,

chính

trò

(Ñ64-68)

CP, TAND-

VKSND,

CQÑP,

HÑBCQG-

KTNN)

(Ñ1-

13)

cuûa

vaø

(Ñ69-

118) *

coâng daân mtröôøng

(Ñ14- 49) (Ñ50-63)

7

5. Giới thiệu Hiến pháp của một số quốc

gia trên thế giới

- Hiến pháp Mỹ 1787

- Hiến pháp Nga 1993

- Hiến pháp Nhật Bản 1946

- Hiến pháp Cộng hòa Pháp 1958

- Hpháp CHND Trung Hoa 1982

*

8

Bài 3. NGÀNH LUẬT HiẾN PHÁP

1. Đối tượng điều chỉnh – phương

pháp đ/chỉnh

2. Quy phạm pháp luật HP – Quan

hệ pluật HP

3. Nguồn của luật Hiến pháp

9

Đ/tượng đ/chỉnh của ngành luật HP

những mối quan hệ

có liên quan đến

việc tổ chức quyền

Ngluật HP

lực nhà nước, tạo

nên nền tảng của

chế độ NN & XH,

như: Qh trong lĩnh

vực CT, KT, NN- công

dân, trong lv tổ chức

và hoạt động của

BMNN

Ppháp

điều

chỉnh

những quan hệ XH

cơ bản nhất, quan

trọng nhất

10

b. Phương pháp điều chỉnh của LHP

những

phương thức,

Ngluật HP

cách thức

dùng để tác

Pp cho phép;

bắt buộc;

cấm đoán;

định nghĩa (xác lập

nguyên tắc chung)

động lên các

qhXH thuộc

phạm vi

đ/chỉnh của

ngành luật HP

Đối tượng

điều chỉnh

11

4

c. Định nghĩa ngành Luật Hiến pháp

Luật HP là hệ thống các qppl điều chỉnh các

qhXH cơ bản và quan trọng gắn với việc xác

định:

- chế độ chính trị,

- quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản

của công dân,

- chế độ KT, XH, VH, GD, KH, CN, MT,

- vấn đề bảo vệ Tổ quốc,

- những nguyên tắc tổ chức và hoạt động của

bộ máy nhà nước*

12

2. Quy phạm pháp luật HP – Quan hệ

pháp luật HP

a. Quy phạm Luật Hiến pháp:

- Mang đặc điểm chung của một

qppl (đđ gì?)

- Các đặc điểm riêng?

13

Bài giảng Luật hiến pháp Việt Nam - Trần Thị Mai Phước