Chuyên đề 3: Hệ thống các giải pháp nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên người dân tộc thiểu số cấp Tiểu học

Download

CHUYÊN ĐỀ 3

HỆ THỐNG CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO

GIÁO VIÊN NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ CẤP TIỂU HỌC

LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU: KHOA HỌC XÃ HỘI NHÂN VĂN

Chủ nhiệm đề tài: Bùi Trọng Đắc

Tổ chức chủ trì: Trường CĐSP HÒA BÌNH

- 1-

HỆ THỐNG CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO

GIÁO VIÊN NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ CẤP TIỂU HỌC

Sau khi nghiên cứu cơ sở lí luận và phân tích thực trạng năng lực dạy học của

đội ngũ giáo viên người dân tộc thiểu số cấp tiểu học và THCS tỉnh Hòa Bình

(Chương 2). Để nâng cao năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên này, chúng tôi xin

đề xuất một số giải pháp sau:

1. Giải pháp tăng cường sự lãnh đạo của các tổ chức Đảng, Chính quyền các

cấp, đổi mới nhận thức trong việc nâng cao năng lực dạy học cho đội ngũ giáo

viên.

1.1. Mục đích ý nghĩa của giải pháp

Muốn nâng cao năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên người dân tộc thiểu số

cấp TH cần có sự tác động của nhiều yếu tố khác nhau. Trong đó yếu tố đầu tiên,

quan trọng đó là tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các tổ chức Đảng và chính

quyền các cấp về việc năng cao năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên.

Ngành Giáo dục và Đào tạo Hòa Bình là cơ quan quản lí nhà nước về lĩnh vực

giáo dục đào tạo trong toàn tỉnh, giữ vai trò chính trong việc tham mưu và tổ chức

thực hiện các hoạt động nhằm nâng chất lượng giáo dục nói chung và năng lực dạy

học cho đội ngũ giáo viên nói riêng. Việc tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, quan tâm

về mọi mặt của các cấp quản lí từ Sở GD&ĐT, Phòng Giáo dục đến các nhà trường

sẽ góp phần không nhỏ tạo động lực cho giáo viên học hỏi, rèn luyện phẩm chất,

nâng cao năng lực dạy học góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của địa phương.

1.2. Nội dung, hình thức tổ chức và điều kiện thực hiện giải pháp.

a) Nội dung 1: Tăng cường vai trò lãnh đạo của các tổ chức Đảng, đoàn thể

trong việc xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo:

- Các tổ chức Đảng phải nêu cao vai trò lãnh đạo của Đảng trong việc xây dựng

và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo.

- Tăng cường tuyên truyền, giáo dục cho nhân dân và toàn xã hội nhận thức vai

trò quan trọng hàng đầu của đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục trong sự

nghiệp nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài, phục vụ quá trình

công nghiệp hóa và hiện đại hóa của tình Hòa Bình.

- 2-

- Các tổ chức Đảng, đoàn thể trong các nhà trường đặc biệt là nhà trường có

nhiều giáo viên là người dân tộc thiểu số cần nêu cao vai trò của mỗi đảng viên, đoàn

viên, giáo viên trong việc thực hiện các chủ trương, đường lối đổi mới của Đảng về

giáo dục trong nhà trường, tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao năng lực dạy học,

gương mẫu trong lối sống, đạo đức, tác phong.

- Mỗi cấp ủy trong nhà trường cần thống nhất các chủ trương từ cấp lãnh đạo

nhà trường đến từng giáo viên, cán bộ công nhân viên, xây dựng đội ngũ giáo viên

cơ sở mình ngày càng vững mạnh về phẩm chất và năng lực, thực sự trở thành người

đảng viên, giáo viên xuất sắc.

b) Nội dung 2: Nêu cao vai trò, trách nhiệm của các cơ quan quản lí nhà

nước về giáo dục, cán bộ quản lý nhà trường trong việc xây dựng các hoạt động

giáo dục nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo:

- Sở Giáo dục và Đào tạo Hòa Bình, các phòng Giáo dục đào tạo, các nhà

trường, là các cơ quan quản lí và chuyên môn sâu về lĩnh vực giáo dục trong toàn

tỉnh. Các cơ quan này giữ vai trò chính trong việc tham mưu, tổ chức các họat động

giáo dục hướng tới việc nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và chất lượng đội

ngũ nhà giáo nói riêng, trong đó có năng lực dạy học của giáo viên đặc biệt là giáo

viên người dân tộc thiểu số. Chính vì vậy các đơn vị này cần có những biện pháp cụ

thể, phù hợp buộc người giáo viên phải phấn đấu để thực hiện. Các cơ quan từ cấp sở

trở xuống có thể căn cứ vào hệ thống các văn bản pháp lý của nhà nước của ngành để

xây dựng một bộ quy chế, quy định chuyên môn phù hợp với từng cấp (đặc biệt là ở

cấp trường) để giáo viên phải thực hiện.

- Các nhà trường cần đưa các tiêu chí về năng lực dạy học là tiêu chí số một,

quan trọng nhất để đánh giá, phân loại giáo viên và phân công chuyên môn, làm cơ

sở để xây dựng chương trình bồi dưỡng giáo viên hàng năm.

- Hiệu trưởng cần có những biện pháp cụ thể chỉ đạo công tác bồi dưỡng và tự

bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên; đưa công tác bồi dưỡng vào

phương hướng, kế hoạch từng năm học. tổ chức các hội nghị, hội thảo chuyên đề;

thường xuyên trao đổi kinh nghiệm giảng dạy. Mỗi năm đều phải đánh giá, rút kinh

- 3-

nghiệm và đề xuất các giải pháp phù hợp để nâng cao năng lực dạy học cho giáo

viên.

- Các tổ trưởng chuyên môn trực tiếp triển khai kế hoạch của nhà trường tới các

tổ chuyên môn, có trách nhiệm tổ chức, kiểm tra, giám sát các hoạt động bồi dưỡng

và tự bồi dưỡng của giáo viên.

- Kết quả thực hiện nhiệm vụ của cấp dưới của đơn vị phải được coi là một tiêu

chí để đánh giá cấp trên.

c) Nội dung 3: Tăng cường đổi mới nhận thức trong việc nâng cao năng lực

dạy học cho đội ngũ giáo viên.

- Trong quá trình phát triển, Ngành GD&ĐT luôn đổi mới không ngừng, mọi

sự đổi mới đều đem lại cơ hội và thách thức. Điều này đã tác động đến nhận thức của

người làm công tác giáo dục. Do đó nhận thức đóng vai trò rất quan trọng, nhất là

trước một vấn đề mang tính đột phá.

- Hiện nay một số giáo viên có xu hướng tự hài lòng với công việc của bản

thân, ngại học hỏi, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Chính vì vậy Ban giám

hiệu các nhà trường cần xây dựng kế hoạch và tổ chức nhiều hoạt động chuyên môn,

ngoại khóa đề tuyên truyền về vai trò của năng lực dạy học trong hoạt động nghề

nghiệp của giáo viên để giáo viên nhân thức rõ được yêu cầu về trình độ, nghiệp vụ

và trách nhiệm của bản thân trong thực hiện nhiệm vụ được giao.

- Mỗi tháng lựa chọn một chuyên đề liên quan đến hoạt động dạy và học để

giáo viên tham gia.

- Các tổ bộ môn cần thường xuyên tổ chức đi dự giờ để năm bắt, rút kinh

nghiệm và nhắc nhở giáo viên; cần thiết phải có hình thức xử phạt những giáo viên

chưa thực hiện tốt nhiệm vụ chuyên môn. Biện pháp này có tác động trực tiếp, có thể

nhanh chóng thay đổi được nhận thức của giáo viên trong một thời gian ngắn. Tuy

nhiên, khi thực hiện các nhà quản lỷ cần khéo léo, linh hoạt có cách xử lý hợp tình

hợp lý những vẫn đảm bảo tính nghiêm túc.

- Ngoài việc tăng cường nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên cũng cần

phải thay đổi cả nhận thức của các đối tượng bị ảnh hưởng, đó là các bậc phụ huynh

- 4-

và của học sinh. Nhà trường cần tuyên truyển đến các bậc phụ huynh và học sinh có

nhận thức đúng đắn về vai trò, vị trí, của mình trong việc giáo dục con em mình để

thúc đẩy động lực học tập của học sinh, góp phần thúc đẩy động lực giảng dạy của

giáo viên.

2. Tạo động lực, môi trường làm việc thuận lợi và thực hiện tốt các chế độ,

chính sách cho giáo viên người dân tộc thiểu số cấp TH

2.1. Mục đích của giải pháp:

Môi trường làm việc của giáo viên là toàn bộ các yếu tố vật chất và yếu tố tinh

thần, các yếu tố xã hội, nơi giáo viên tiến hành các hoạt động dạy học và học sinh

tiến hành hoạt động học tập rèn luyện. Môi trường ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp

đến chất lượng giảng dạy, giáo dục của giáo viên nói riêng và kết quả học tập cũng

như sự hình thành nhân cách của học sinh nói chung.

Động lực làm việc của giáo viên nói chung, giáo viên người dân tộc thiểu số

cấp tiểu học ở những vùng khó khăn của tỉnh Hòa Bình chịu tác động của các yếu tố

bên ngoài, bên trong và cốt lõi là quá trình thỏa mãn nhu cầu của giáo viên trong môi

trường làm việc tại các nhà trường như: vật chất, tinh thần, nhu cầu đựoc tự khẳng

định, được đào tạo, bồi dưỡng, được thăng tiến.Vì vậy muốn tạo được động lực làm

việc cho giáo viên thực hiên có hiệu quả chương trình giáo dục, dạy học, các nhà

trường phải phát triển môi trường làm việc cho giáo viên, đảm bảo các chính sách về

tiền lương, giờ lao động, hoạt động đào tạo bồi dưỡng để giáo viên phát triển, đồng

thời phải tạo ra các mối quan hệ thân thiện chia sẻ trong mọi hoạt động của nhà

trường để giáo viên nhận thấy được tôn trọng, được khẳng định mình; các yếu tố cơ

sở vật chất, tài chính phải có tác dụng hỗ trợ cho hoạt động dạy học, giáo dục của

giáo viên.

Việc khảo sát cho thấy môi trường và điều kiện giáo dục ở vùng núi, vùng dân

tộc thiểu số còn rất nhiều khó khăn. Vì vậy việc quan tâm, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận

lợi cho giáo viên người dân tộc thiểu số vùng đặc biệt khó khăn là một giải pháp

thực sự cần thiết và có ý nghĩa. Mục đích của giải pháp này là vận dụng phù hợp và

thực hiện tốt các chính sách ưu tiên của Nhà nước đối với giáo dục miền núi, vùng

đặc biệt khó khăn để tạo điều kiện thuận lợi (về cơ sở vật chất, về đội ngũ, về chế độ

- 5-

lương, phụ cấp, hỗ trợ…) cho công tác, đời sống giáo viên để họ yên tâm, phấn khởi,

nhiệt tình công tác, đạt hiệu quả cao trong hoạt động giáo dục.

2.2. Nội dung, cách thức thực hiện và điều kiện thực hiện giải pháp:

a) Nội dung 1: Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học cho

các trường TH vùng dân tộc thiểu số

Trong thời gian qua, tỉnh Hòa Bình đã đầu tư rất lớn cho ngành giáo dục. Từ

việc xây dựng trường lớp kiên cố, đến việc trang bị các đồ dùng dạy học. Từ đổi mới

nội dung, phương pháp dạy học đến các phương pháp kiểm tra đánh giá theo quy

định mới. Tuy nhiên, như đã nhận xét ở chương 2 về điều kiện cơ sở vật chất, trang

thiết bị dạy học của một số trường TH ở 2 huyện Mai Châu và Đà Bắc, mới chỉ đáp

ứng được ở mức tối thiểu như: có đủ lớp học cho học sinh, có đủ bảng đen, bàn ghế,

đồ dung, thiết bị dạy học được nhà nước cấp nhưng số lượng và chất lượng còn hạn

chế, một số đồ dùng không thể sử dụng được, nhiều nhà trường chưa có phòng học

trang bị các phương tiện dạy học như máy tính, máy chiếu…Những hạn chế về cơ sở

vật chất, trang thiết bị dạy học là một cản trở không nhỏ đến việc phát triển năng lực

dạy học của giáo viên.

- Để đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục, tạo điều kiện cho giáo viên phát

triển nghề nghiệp, nâng cao năng lực dạy học, Ngành giáo dục cần tăng cường cơ sở

vật chất, trang thiết bị dạy học cho các nhà trường, đầu tư xây dựng thêm các lớp học

kiên cố, trang bị các phương tiện dạy học, phòng học hiện đại (mỗi nhà trường có từ

1 đến 2 phòng học có máy chiếu, nối mạng internet), cung cấp kịp thời, đầy đủ số

lượng và đảm bảo chất lượng các đồ dùng dạy học, thiết bị thí nghiệm phục vụ bộ

môn học.

- Ngoài nguồn ngân sách nhà nước cấp, các nhà trường cần đẩy mạnh xã hội

hóa giáo dục để tranh thủ các nguồn lực từ địa phương, trong nhân dân để đầu tư,

trang bị thêm cơ sở vật chất cho nhà trường.

Như vậy, một nhà trường mạnh về cơ sở vật chất, đầy đủ trang thiết bị dạy học

là môi trường hết sức thuận lơi để giáo viên có cơ hội được cống hiến, phát triển

nghề nghiệp và nâng cao năng lực dạy học của bản thân.

- 6-

b)Nội dung 2: Vận dụng thực hiện tốt chế độ chính sách, các hình thức thi

đua khen thưởng đối với giáo viên người dân tộc thiểu số

Qua xin ý kiến giáo viên và cán bộ quản lý các trường tiểu học tại 2 huyện Mai

Châu và Đà Bắc cho thấy giáo viên người dân tộc thiểu số đã được nhà nước đảm

bảo trả đúng, trả đủ lương và các phụ cấp theo quy định. Tuy nhiên nhiều giáo viên

còn chưa được hỗ trợ kinh phí đi bồi dưỡng và nâng cao trình độ chuyên môn (51%

đối với giáo viên tiểu học, 49% đối với giáo viên cấp THCS). Ngoài ra, so với giáo

viên công tác ở miền xuôi, thành phố, giáo viên người dân tộc thiểu ở vùng núi, vùng

đặc biệt khó khăn phải chịu nhiều vất vả, thiệt thòi. Trước thực tế đó, để động viên,

khuyến khích tạo điều kiện để giáo viên phấn khởi công tác, một mặt Nhà nước cần

đảm bảo thực hiện đầy đủ chính sách ưu tiên về lương, phụ cấp và các chính sách hỗ

trợ khác, mặt khác địa phương cần có những qui định cụ thể về chế độ hỗ trợ cho các

đối tượng này, cụ thể:

- Đảm bảo việc chi trả đầy đủ, kịp thời lương và các khoản phụ cấp, hỗ trợ theo

qui định của Nhà nước.

- Có chính sách hỗ trợ cho giáo viên đi học tập, bồi dưỡng (đảm bảo đủ chi trả

cho các khoản như: tiền tài liệu, học phí, đi lại).

- Tạo điều kiện cho giáo viên được tham quan, khảo sát, học hỏi kinh nghiệm

thực tế tại các trường bạn.

- Bố trí nhà công vụ cho giáo viên chưa có nhà ở.

- Khen thưởng kịp thời cho giáo viên có thành tích, kết quả học tập, bồi dưỡng

tốt.

- Có chính sách thu hút đối với giáo viên có phẩm chất, năng lực, kinh nghiệm

giảng dạy và giáo dục tự nguyện đến công tác tại các nhà trường có nhiều giáo viên

người dân tộc thiểu số để làm hạt nhân hỗ trợ, bồi dưỡng giáo viên bản địa nhằm

nâng cao năng lực dạy học cho đối tượng này.

Để triển khai thực hiện tốt giải pháp với các nội dung nêu trên, Sở Giáo dục và

Đào tạo, các Phòng Giáo dục cần kiểm tra thường xuyên việc thực hiện tiêu chuẩn,

chế độ của nhà nước đối với các đơn vị và giáo viên; quan tâm, ưu tiên đầu tư về cơ

- 7-

sở vật chất, đội ngũ, về đào tạo, bồi dưỡng và điều kiện công tác của giáo viên người

dân tộc thiểu số.

Hiệu trưởng các nhà trường cần tự chủ trong mọi hoạt động của nhà trường, đặc

biệt là tự chủ trong việc phát triển môi trường làm việc cho tạo động lực cho giáo

viên vượt qua những khó khăn tâm lí, điều kiện hòa cảnh gia đình…để hòa thành tốt

nhiệm vụ được giao. Hiệu trưởng phải đi đầu trong xây dựng văn hóa quản lí, phát

triển môi trường giáo dục, dạy học, xây dựng văn hóa ứng xử trong trường học; chủ

động trong đổi mới và thực hiện các chế độ chính sách tạo động lực cho giáo viên;

vận dung linh hoạt, sáng tạo các chủ trương, chính sách của ngành trong những hoàn

cảnh cụ thể.

3. Cải tiến công tác tổ chức cán bộ nhằm xây dựng đội ngũ giáo viên người dân

tộc thiểu số đáp ứng yêu cầu về năng lực dạy học

3.1. Mục đích ý nghĩa của giải pháp

Chủ tịch Hồ chí Minh đã chỉ rõ: “cán bộ là cái gốc của mọi việc”, “công việc

thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”. Để đạt được yêu cầu đó, trong

những năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn chú trọng tới công tác tổ chức cán bộ, coi

đây là khâu quan trọng trong việc thiết kế cơ cấu bộ máy, cơ chế vận hành của các tổ

chức đảng và chính quyền, đoàn thể, các tổ chức chính trị, xã hội. Bản chất của công

tác cán bộ là: xác định tiêu chuẩn, đánh giá, qui hoạch, đào tạo, bố trí, luân chuyển,

sử dụng, quản lí, chính sách cán bộ. Trong công tác tổ chức cán bộ, mỗi khâu có một

vai trò nhất định và có quan hệ mật thiết với nhau, trong đó đánh giá cán bộ là tiền

đề; qui hoạch cán bộ là nền tảng; luân chuyển cán bộ là khâu đột phá; đào tạo, bồi

dưỡng cán bộ vừa là yêu cầu trước mắt, vừa là nhiệm vụ lâu dài; chính sách cán bộ

đúng đắn là công cụ quan trọng; quản lí cán bộ một cách khoa học là nhiệm vụ

thường xuyên; sử dụng, phát huy cán bộ là mục tiêu xuyên suốt.

Công tác tổ chức cán bộ trong ngành giáo dục nói chung, trong các nhà trường

nói riêng cũng có những đặc điểm và tuân thủ những nguyên tắc của công tác cán bộ

nói chung. Đó là: tuyển dụng, bố trí cán bộ, thực hiện việc quản lí, sử dụng và phân

công, phân cấp quản lí cán bộ; qui hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ; nhận xét, đánh

giá cán bộ hàng năm hoặc theo nhiệm kì; bổ nhiệm miễn nhiệm cán bộ; thực hiện

- 8-

chế độ, chính sách cán bộ; kiểm tra công tác cán bộ… Các nhà trường nếu làm tốt

công tác cán bộ sẽ có một đội ngũ cán bộ giáo viên gồm những người có đức, có tài,

có trách nhiệm, nhiệt tình với công việc; có năng lực, kĩ năng nghề nghiệp tốt để đáp

ứng được nhiệm vụ chính trị của đơn vị.

3.2. Nội dung, cách thức và điều kiện để thực hiện giải pháp

a) Nội dung 1: Trên cơ sở dự báo về số lượng học sinh và khảo sát thực

trạng đội ngũ giáo viên, điều chỉnh lại biên chế giáo viên cho từng trường, qui

hoạch đủ giáo viên bộ môn tránh tình trạng thừa thiếu tổng thể:

- Kết quả khảo sát cho thấy việc bố trí cán bộ giáo viên thực hiện nhiệm vụ

chuyên môn tại một số nhà trường còn chưa hợp lí, hiện tượng sử dụng giáo viên

giảng dạy không đúng chuyên ngành được đào tạo còn diễn ra phổ biến.

- Tình trạng vừa thừa vừa thiếu giáo viên là một trong những yếu tố gây ảnh

hưởng không nhỏ đến chất lượng giảng dạy. Đặc biệt là ở những trường học thiếu

giáo viên dẫn đến tình trạng giáo viên phải dạy tăng giờ, không có thời gian để tự

học, tự bồi dưỡng, tự nghiên cứu, hoặc giáo viên phải dạy chéo môn…Vì vậy, để

chuẩn bị đủ số lượng giáo viên đáp ứng đúng yêu cầu giảng dạy các môn học đối với

từng nhà trường, hàng năm Sở, đặc biệt là các Phòng Giáo dục và Đào tạo các huyện

dựa vào thực trạng đội ngũ giáo viên, số lượng học sinh để có dự báo qui mô phát

triển các nhà trường trong những năm tới cho từng bậc học, cấp học. Các kết quả dự

báo cần được công bố công khai để các đơn vị liên qua được biết.

- Sở giáo dục đào tạo; các phòng giáo dục đào tạo và các nhà trường phối hợp

với Ban, Ngành liên quan làm tốt công tác tham mưu về tổ chức phát triển các loại

hình trường lớp. Trên cơ sở đó định biên lại biên chế giáo viên cho từng bậc học, cấp

học đảm bảo yêu cầu về số lượng giáo viên/lớp tránh tình trạng trong một nhà trường

xảy ra hiện tượng vừa thừa vừa thiếu giáo viên ảnh hưởng đến chất luợng giáo dục.

- Phòng giáo dục và Đào tạo và các nhà trường cần tiếp tục thực hiện chủ

trương luân chuyển giáo viên giữa các vùng trường trong địa phương để giáo viên

thích ứng với các môi trường giáo dục đa dạng;

- 9-

- Cần bố trí, tăng cường giáo viên giỏi, có năng lực nghề nghiệp tới các nhà

trường có giáo viên người dân tộc thiểu số còn yếu về năng lực dạy học để hỗ trợ,

giúp đỡ đối tượng này nâng cao năng lực dạy học; đưa công tác luân chuyển giáo

viên giữa các nhà trường trở thành nề nếp thường xuyên trong công tác cán bộ.

b) Nội dung 2: Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá, phân loại trình độ đào

tạo, chất lượng, năng lực giảng dạy của đội ngũ giáo viên người dân tộc thiểu số

để phân công giảng dạy phù hợp với năng lực, trình độ của giáo viên:

- Kiểm tra, đánh giá cán bộ giáo viên là khâu quan trọng trong công tác tổ chức

cán bộ tại các nhà trường. Qua kiểm tra, đánh giá nắm được những thông tin phản

hồi cần thiết, mối liên hệ giữa cấp quản lí và đội ngũ giáo viên. dùng kiểm tra, đánh

giá để nhận định được thực trạng, năng lực nghề nghiệp đội ngũ giáo viên, từ đó xây

dựng kế hoạch phát triển giáo viên phù hợp. Công tác kiểm tra đánh giá giúp giáo

viên tăng cường ý thức trong các hoạt động, từ đó nâng cao chất lượng giáo viên.

Thực hiện kiểm tra đanh giá để khơi dậy sự sáng tạo của mỗi giáo viên, giúp giáo

viên phát huy những mặt tích cực hạn chế những mặt tiêu cực.

- Kiểm tra, đánh giá cần phải được thực hiện toàn diện trên tất cả các mặt, sử

dụng đồng bộ với tất cả các đối tượng, trên mọi phương diện như việc đổi mới nội

dung, chương trình, phương pháp dạy học, sử dụng các phương tiện dạy học…Tuy

nhiên kiểm tra, đánh giá, xếp loại giáo viên phải căn cứ vào chuẩn nghề nghiệp và

nội qui, qui chế hoạt động của đơn vị.

- Cần sử dụng nhiều kênh đánh giá khác nhau để đánh giá chất lượng giáo viên:

giáo viên đánh giá lẫn nhau thông qua dự giờ, thăm lớp, CBQL đánh giá giáo viên

thông qua quá trình rèn luyện, phấn đấu để hoàn thành nhiệm vụ được giao của giáo

viên, thông qua kết quả học tập và phản hồi của học sinh.

- Đánh giá giáo viên thông qua học sinh: Đây là xu thế đánh giá mới nhưng vẫn

chưa được áp dụng đại trà trong đánh giá giáo viên tại các nhà trường. Việc sử dụng

phương thức đánh giá giáo viên thông qua học sinh sẽ là động lực thúc đẩy giáo viên

cần phải cố gắng và có trách nhiệm hơn trong khi thực hiện nhiệm vụ của mình. Có

thể lấy ý kiến của học sinh thông qua phiếu hỏi sau mỗi học kỳ.

- 10-

- Khi đánh giá giáo viên theo các hình thức trên cần phải xây dựng bộ tiêu chí

đánh giá rõ ràng, khách quan và có cơ sở khoa học.

- Để công tác kiểm tra, đánh giá cán bộ giáo viên đặc biệt là giáo viên người

dân tộc thiểu số đạt hiệu quả, các phòng Giáo dục và Đào tạo cần chỉ đạo các trường

tiểu học hàng năm cần xây dựng kế hoạch tổ chức kiểm tra, dự giờ, đánh giá, phân

loại trình độ chuyên môn, năng lực dạy học của đội ngũ giáo viên.

- Để việc đánh giá và phân loại đảm bảo chính xác, có hiệu quả, các nhà trường

cần bám sát các tiêu chí về năng lực dạy học của giáo viên tiểu học đã được trình bày

ở nội dung 1. Nên tiến hành khảo sát, đánh giá ở một vài trường học, rút kinh

nghiệm và sau đó nhân rộng ra toàn huyện, toàn tỉnh. Khi đánh giá trình độ, năng lực

giáo viên cần khách quan, công tâm để có kết quả chính xác phục vụ cho việc phân

công chuyên môn trong nhà truờng.

- Sau khi kiểm tra, đánh giá, xác định được trình độ, năng lực dạy học của giáo

viên, Ban giám hiệu các nhà trường cần tiến hành phân loại và phân công giảng dạy

chuyên môn phù hợp với trình độ, năng lực của từng giáo viên. Những giáo viên có

năng lực dạy học chưa đáp ứng yêu cầu cần phải có kế hoạch cho đào tạo lại, tham

gia các lớp bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, bồi dưỡng các kĩ năng dạy học;

hoặc nếu cần thiết thì kiên quyết chuyển làm các công việc khác.

Đánh giá năng lực dạy học của giáo viên là một việc làm hết sức nhạy cảm nếu

không cẩn thận sẽ gây ra những hệ lụy không mong muốn. Tuy vậy, kiểm tra, đánh

giá và phân loại giáo viên là một giải pháp mang lại hiệu quả tức thì, có tác dụng làm

chuyển biến cả nhận thức và hành động của giáo viên giúp họ cải thiện nâng cao

năng lực dạy học. Bằng biện pháp kiểm tra, đánh giá, phân loại giáo viên, trong một

khoảng thời gian ngắn có thể sẽ tạo ra một chất lượng đồng đều hơn trong đội ngũ

giáo viên về năng lực dạy học. Đó cũng chính là cơ sở để tạo ra chất lượng giáo dục

cao và đồng đều trong toàn tỉnh.

Nội dung 3: Xây dựng cơ chế và kế hoạch cử giáo viên tham gia đào tạo,

bồi dưỡng chuyên môn và nghiệp vụ:

- 11-

- Sau khi khảo sát, tổng hợp tình hình và phân loại giáo viên, các nhà trường

cần xây dựng kế hoạch, chương trình và định hướng công tác phát triển đội ngũ giáo

viên, trong đó có công tác đào tạo và bồi dưỡng;

- Đánh giá một cách khoa học và khách quan hoạt động của giáo viên làm cơ sở

trong việc phân loại, qui hoạch và sử dụng, bổ nhiệm cán bộ.

- Cần tiến hành xem xét lựa chọn các đối tượng giáo viên tham gia các lớp đào

tạo, bồi dưỡng theo đúng mục tiêu đã xác định; phối hợp, tổ chức tốt các hoạt động

bồi dưỡng theo chức năng, nhiệm vụ của đơn vị; công khai, phân tích rõ cho giáo

viên về chương trình, kế hoạch và định hướng phát triển đội ngũ giáo viên, làm cho

mọi người đều nhận thức đầy đủ nhiệm vụ học tập, bồi dưỡng để không ngừng nâng

cao trình độ, năng lực nghề nghiệp, coi đó là nghĩa vụ và quyền lợi để mỗi giáo viên

xác định được động cơ và mục tiêu phấn đấu một cách đúng đắn.

4. Đổi mới nội dung và đa dạng hóa các hình thức, phương thức bồi dưỡng giáo

viên người dân tộc thiểu số cấp tiểu học

4.1. Mục đích, ý nghĩa của giải pháp

Bồi dưỡng giáo viên đảm bảo chuẩn hóa về chuyên môn, nghiệp vụ được xem

là một khâu đội phá để thực hiện các mục tiêu về nâng cao năng lực, kĩ năng nghề

nghiệp cho giáo viên, đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông góp

phần thực hiện đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục. Trong những năm gần đây

công tác bồi dưỡng giáo viên được Ngành Giáo dục và Đào tạo Hòa Bình hết sức

quan tâm và đã triển khai thực hiện tới từng nhà trường. Các kế hoạch bồi dưỡng

được chi tiết hóa từ nội dung chương trình bồi dưỡng (khối kiến thức bắt buộc và

khối kiến thức tự chọn) đến phương pháp hình thức tổ chức bồi dưỡng (bồi dưỡng

tập trung). Tuy nhiên mô hình và chương trình bồi dưỡng giáo viên hiện tại mới chỉ

đáp ứng nhu cầu của đại bộ phận giáo viên mà chưa đáp ứng được nhu cầu bồi

dưỡng của từng cá nhân.

Qua khảo sát thực trạng năng lực dạy học của giáo viên người dân tộc thiểu số

cấp tiểu học tại 2 huyện Đà Bắc và Mai Châu cho thấy, việc bồi dưỡng nhằm nâng

cao năng lực dạy học cho đội ngũ này là hết sức cần thiết. Trong quá trình đổi mới

giáo dục bởi đội ngũ giáo viên là khâu then chốt quyết định và ảnh hưởng trực tiếp

- 12-

đến chất lượng của người học. Giáo viên người dân tộc thiểu số là nhóm giáo viên

đặc thù, có nhiều khó khăn, vướng mắc khác biệt so với nhóm giáo viên nói chung

nên công tác bồi dưỡng năng lực dạy học cho nhóm giáo viên này cũng cần có

những giải pháp mang tính đặc thù, phù hợp từ việc xác định nội dung bồi dưỡng,

phương pháp và hình thức tổ chức bồi dưỡng để đem lại hiệu quả cao nhất.

4.2. Nội dung, cách thức thực hiện giải pháp:

a) Nội dung 1: Xây dựng chương trình, nội dung bồi dưỡng dựa trên kết

quả khảo sát thực trạng và nhu cầu của giáo viên theo hướng yếu nội dung nào

thì bồi dưỡng nội dung đó

Bước 1: Khảo sát nhu cầu bồi dưỡng của giáo viên:

Nhóm chuyên gia của Trường Cao đẳng Sư phạm Hòa Bình cần khảo sát thực

trạng về chất lượng và năng lực dạy học của giáo viên, thu thập ý kiến phản hồi về

chương trình bồi dưỡng hiện hành, đồng thời thực hiện khảo sát nhu cầu bồi dưỡng

nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của giáo viên, từ đó xây dựng chương trình

và xác định nội dung bồi dưỡng đáp ứng nhu cầu bồi dưỡng của cơ quan quản lí giáo

dục địa phương và của cá nhân giáo viên.

Qua phân tích số liệu 100 phiếu hỏi giáo viên người dân tộc thiểu số cấp tiểu

học, nhóm nghiên cứu thu được kết quả như sau: 32 giáo viên (chiếm 32%) cho rằng

nội dung, hình thức đào tạo, bồi dưỡng mà họ đã tham gia chưa phù hợp, 39% đề

nghị được bổ sung, bồi dưỡng thêm kiến thức môn học đang đảm nhận; 38% mong

muốn được bồi dưỡng năng lực dạy học phân hóa và dạy học tích hợp; 31% cần bồi

dưỡng năng lực xác định chuẩn kiến thức, kĩ năng của chương trình môn học; 42%

yêu cầu được bồi dưỡng năng lực vận dụng phương pháp dạy học theo đặc thù môn

học và 51% cần được bồi dưỡng năng lực sử dụng phương tiện dạy học và sáng tạo

phương tiện dạy học mới; 57% đề nghị được bồi dưỡng thêm kĩ năng sử dụng công

nghệ thông tin vào dạy học.

Bước 2: Xác định nội dung bồi dưỡng:

Dựa trên kết quả khảo sát nhu cầu thực tế, yêu cầu về năng lực của giáo viên

giảng dạy chương trình giáo dục tiểu học và hệ thống chuẩn chức danh nghề nghiệp

- 13-

của giáo viên, trường CĐSP Hòa Bình sẽ lựa chọn và sắp xếp nội dung (module kiến

thức) để bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình, sách giáo khoa

và nhu cầu của cá nhân giáo viên. Việc xác định nội dung bồi dưỡng cần tham chiếu

đến khung năng lực của giáo viên phổ thông mới trong đó tập trung bồi dưỡng một

số năng lực cốt lõi.

Kết quả khảo sát 100 giáo viên người dân tộc thiểu số cấp tiểu học tại huyện

Mai Châu và Đà Bắc là cơ sở để các cơ quan quản lí giáo dục các cấp, trường CĐSP

Hòa Bình xây dựng các chuyên đề bồi dưỡng phù hợp, chia nhóm giáo viên cần bồi

dưỡng kiến thức, kĩ năng, phương pháp, kĩ thuật tổ chức dạy học với quan điểm là

yếu nội dung gì thì bồi dưỡng nội dung đó. Cụ thể nội dung các chuyên đề cần tập

trung vào các vấn đề sau: Kiến thức các môn học và kiến thức khoa học liên môn

học bậc tiểu học; năng lực dạy học phân hóa, dạy học tích hợp; Năng lực vận dụng

phương pháp dạy học theo đặc thù môn học; Năng lực sử dụng phương tiện dạy học

và sáng tạo phương tiện dạy học mới; Năng lực kiểm tra đánh giá kết quả học tập

của học sinh; Kĩ năng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học; Năng lực sử

dụng tiếng Việt trong dạy học.

Bước 3: Xây dựng nội dung chương trình bồi dưỡng:

Sau khi xác định được nội dung cần được bồi dưỡng, trường Cao đẳng Sư phạm

Hòa Bình cần lựa chọn chuyên gia (là giảng viên trưởng cao đẳng sư phạm, cán bộ

chuyên môn từ các phòng giáo dục, các nhà trường phổ thông) xây dựng chương

trình và tổ chức biên soạn tài liệu các chuyên đề bồi dưỡng. Chương trình bồi dưỡng

cần được thiết kế theo hướng tiếp cận phát triển năng lực nghĩa là xuất phát từ bảng

mô tả năng lực nghề nghiệp của giáo viên tiểu học để thiết kế nội dung chương trình

bồi dưỡng. Tài liệu bồi dưỡng cần mô tả rõ mục tiêu, module kiến thức, phương

pháp, hình thức tổ chức bồi dưỡng, phương pháp đánh giá và hướng dẫn giáo viên tự

bồi dưỡng. Chương trình bồi dưỡng cần được đánh giá, thẩm định bởi các chuyên gia

giáo dục và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông.

VD về một chuyên đề bồi dưỡng GV tiểu học

Bồi dưỡng năng lực lập kế hoạch và vận dụng phương pháp dạy học tích hợp

- 14-

- Mục tiêu bồi dưỡng: (1) giáo viên xác định các nội dung cần tích hợp giáo dục

trong các môn học và hoạt động giáo dục ở tiểu học; (2) biết lựa chọn các địa chỉ tích

hợp phù hợp và cách xác định mức độ tích hợp trong các bài học của từng môn học

và hoạt động giáo dục ở tiểu học; (3) Lập được kế hoạch dạy học tích hợp các nội

dung giáo dục.

- Nội dung kiến thức: (1) Các nội dung cần tích hợp giáo dục trong các môn

học và hoạt động giáo dục ở tiểu học; (2) Phương pháp lựa chọn địa chỉ tích hợp và

xác định mức độ tích hợp trong các bài học của từng môn học và hoạt động giáo dục

của tiểu học; (3) Kĩ năng lựa chọn phương pháp - kĩ thuật dạy học phù hợp với dạy

học tích hợp; (4) Thực hành lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch dạy học tích hợp các

nội dung giáo dục.

- Phương pháp, hình thức tổ chức bồi dưỡng: (1) Bồi dưỡng tập trung (giáo

viên cốt cán); (2) Bồi dưỡng tại trường hoặc cụm tiểu học (giáo viên cốt cán bồi

dưỡng cho giáo viên, đặc biệt là những giáo viên người dân tộc thiểu số còn yếu về

năng lực dạy học tích hợp); (3) Hướng dẫn giáo viên tự bồi dưỡng.

- Phương pháp đánh giá: dự giờ rút kinh nghiệm.

- Thời gian bồi dưỡng: Bồi dưỡng tập trung trong Hè đối với giáo viên cốt cán,

(15 tiết: trong đó lý thuyết 3 tiết, thực hành:4 tiết, tự học: 8 tiết); Bồi dưỡng trong

năm học (bồi dưỡng tại nhà trường, tự bồi dưỡng của giáo viên).

b) Nội dung 2: Đa dạng hóa và quy trình hóa hình thức tổ chức bồi dưỡng

năng lực dạy học cho giáo viên người dân tộc thiểu số

Căn cứ vào thực trạng còn tồn tại về năng lực dạy học của đội ngũ giáo viên

người dân tộc thiểu số; sắp xếp theo thứ tự ưu tiên bồi dưỡng các năng lực, nhóm

nghiên cứu xin đề xuất lộ trình bồi dưỡng giáo viên theo các chuyên đề như sau:

Tháng 7/2018 và năm học 2018-2019: Ngoài bồi dưỡng các chuyên đề bắt buộc

đối với giáo viên tiểu học(chuyên đề 1, 2), trường CĐSP Hòa Bình lựa chọn 04

chuyên đề tự chọn để bồi dưỡng giáo viên, đó là các chuyên đề: (1)Lập kế hoạc dạy

học phân hóa và dạy học tích hợp ở tiểu học; (2) Tăng cường năng lực sử dụng

phương tiện dạy học và sáng tạo phương tiện dạy học mới; (3) Tăng cường năng lực

- 15-

vận dụng phương pháp dạy học (phương pháp dạy học tích cực ở tiểu học, một số kĩ

thuật dạy học tích cực); (4) Tăng cường năng lực ứng dụng công nghệ thông tin

trong dạy học tiểu học.

Tháng 7/2019 và năm học 2019-2020: Ngoài bồi dưỡng các chuyên đề bắt buộc

đối với giáo viên tiểu học(chuyên đề 1, 2), trường CĐSP Hòa Bình lựa chọn 04

chuyên đề tự chọn để bồi dưỡng giáo viên, đó là các chuyên đề: Tăng cường kiến

thức chuyên môn và kiến thức khoa học liên môn; Tăng cường năng lực kiểm tra,

đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học; Bồi dưỡng năng lực sử dụng tiếng

Việt trong dạy học tiểu học.

* Bồi dưỡng tập trung tại trường CĐSP Hòa Bình:

Đối tượng tham gia bồi dưỡng: Giảng viên trường CĐSP Hòa Bình, giáo viên

cốt cán cấp tiểu họclàm nòng cốt cho hoạt động bồi dưỡng giáo viên người dân tộc

thiểu số tại địa phương.

Mục tiêu của giải pháp này là hình thành đội ngũ giảng viên cốt cán từ trường

CĐSP, giáo viên cốt cán từ các trường tiểu họccó am hiểu sâu về giáo dục tiểu học,

về đặc điểm văn hóa, phong tục tập quán vùng miền và người dân tộc thiểu số, có

năng lực bồi dưỡng đội ngũ giáo viên nói chung và giáo viên người dân tộc thiểu số

tại các trường tiểu học nói riêng

Giáo viên cốt cán là giáo viên đang trực tiếp giảng dạy, có phẩm chất đạo đức

tốt, có uy tín đối với đồng nghiệp, có trình độ chuyên môn chuẩn, giảng dạy từ khá

trở lên, có năng lực tư vấn chuyên môn cho lãnh đạo các nhà trường, có năng lực

hợp tác thuyết phục hướng dẫn đồng nghiệp phát triển nghề nghiệp. Các cơ sở quản

lí giáo dục, các trường tiểu học sẽ lựa chọn giáo viên cốt cán dựa trên tiêu chí đã xây

dựng và cử đi bồi dưỡng theo hình thức tập trung tại trường CĐSP trong các dịp Hè.

Đội ngũ giáo viên này sẽ được bồi dưỡng theo các chuyên đề và cùng giảng viên

trường CĐSP thực hiện công tác bồi dưỡng trực tiếp tại các trường tiểu họccó giáo

viên là người dân tộc thiểu số.

Khi tổ chức bồi dưỡng giáo viên cốt cán tại Trường, trường CĐSP Hòa Bình

cần áp dụng các phương pháp, hình thức tổ chức bồi dưỡng giáo viên theo hướng

- 16-

tích cực hóa hoạt động học tập của học viên, phát huy tính độc lập, kinh nghiệm cá

nhân, yêu cầu học viên thực hành, thảo luận nhiều hơn giúp họ nắm được phương

pháp học để biến quá trình bồi dưỡng thành quá trình tự bồi dưỡng, cần khai thác các

phương tiện, thiết bị dạy học hiện đại trong quá trình bồi dưỡng giáo viên. Học viên

là giáo viên cốt cán, sau khóa bồi dưỡng tại trường CĐSP Hòa Bình, phải áp dụng

phương pháp, cách thức tổ chức bồi dưỡng này để tiếp tục bồi dưỡng giáo viên tại

các trường tiểu học. Các bước tổ chức bồi dưỡng cụ thể là: 1) Nêu vấn đề (thường là

các tình huống thực tiễn trong giáo dục và dạy học); 2) Giao nhiệm vụ cho học viên

(Thông qua hoạt động cá nhân, thảo luận nhóm; seminar, tạo điều kiện và không khí

thuận lợi cho học viên tranh luận và tự đánh giá); 3) Hướng dẫn học viên giải quyết

vấn đề thông qua trao đổi, thảo luận, tìm kiếm cách thức giải quyết vấn đề, hợp thức

hóa và vận dụng kiến thức’ 4) Đánh giá tổng kết và hướng dẫn tự nghiên cứu.

Các mô hình khác nhau có thể được áp dụng trong bồi dưỡng cốt cán như: Mô

hình học theo tình huống; mô hình nghiên cứu trường hợp điển hình; mô hình học

tập thực địa. Đặc biệt cần chú trọng đến mô hình bồi dưỡng lấy “trường học làm

trung tâm” nghĩa là xuống các trường phổ thông dự giờ, thăm lớp, trao đổi kinh

nghiệm, hỗ trợ giáo viên phát triển chuyên môn, tổ chức hội thảo, chuyên đề tại các

trường phổ thông.

* Tổ chức bồi dưỡng giáo viên tại các trường TH:

Bồi dưỡng ngay tại cơ sở giáo dục (hay tại trường) là hình thức bồi dưỡng

thường xuyên nhất, thiết thực và hiệu quả nhất đối với giáo viên, đặc biệt là giáo

viên người dân tộc thiểu số công tác tại các trường miền núi, vùng sâu, vùng xa. Ưu

điểm của hình thức này là chia nhiệm vụ bồi dưỡng theo khu vực địa lí để đảm bảo

khả năng hỗ trợ giáo viên một cách bền vững. Tư tưởng chủ yếu của hình thức này là

coi bồi dưỡng tại trường là cơ bản, lấy tổ chuyên môn là đơn vị tế bào.

Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ giáo viên người dân tộc thiểu số tại chỗ là đưa

giảng viên sư phạm và giáo viên cốt cán đến trường tiểu họcđể triển khai công tác

bồi dưỡng. Có thể tổ chức các lớp bồi dưỡng ngắn, vào các ngày nghỉ, không ảnh

hưởng đến việc dạy học cho giáo viên như bồi dưỡng kĩ năng sử dụng công nghệ

- 17-

thông tin trong dạy học; bồi dưỡng năng lực sử dụng phương tiện dạy học và sáng

tạo phương tiện dạy học mới…

Để bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, năng lực vận dụng phương pháp dạy học,

năng lực kiểm tra đánh giá và năng lực dạy học phân hóa, dạy học tích hợp…cho

giáo viên người dân tộc thiểu số, cần xây dựng mô hình bồi dưỡng theo nhóm

chuyên đề đặt tại các trường tiểu học. Nhóm chuyên gia bồi dưỡng và giáo viên cùng

sinh hoạt chuyên môn, dự giờ, xây dựng giáo án, tổ chức lên lớp, giảng mẫu, rút kinh

nghiệm, cung cấp tư liệu, chuyển giao công nghệ. Ưu điểm nổi bật của hình thức bồi

dưỡng này là giáo viên có điều kiện để trao đổi, học tập tại chỗ (do bồi dưỡng tập

trung thì tất cả giáo viên không thể tham dự được). Cách xây dựng mô hình bồi

dưỡng tại chỗ tiết kiệm thời gian, kinh phí, đem lại kết quả hiệu quả tốt.

Qui trình bồi dưỡng giáo viên người dân tộc thiểu số tại trường tiểu học được

tiến hành theo các bước sau:

* Bước 1: Tập huấn kĩ thuật, xây dựng kế hoạch công tác: Đây là hoạt động đầu

tiên của hoạt động xây dựng mô hình bồi dưỡng. Nhóm giảng viên trường CĐSP và

giáo viên cốt cán gặp gỡ giáo viên để trao đổi rõ mục đích, ý nghĩa, nhiệm vụ cần

tiến hành, qui trình thực hiện, hình thức phối hợp giữa giáo viên tại các nhà trường

với giảng viên và giáo viên cốt cán tham gia bồi dưỡng. Căn cứ vào thực tiễn năng

lực dạy học của giáo viên, thực tiễn giáo dục của nhà trường nhóm chuyên môn xây

dựng kế hoạch tổng thể, chia nhóm giáo viên theo nhu cầu cần được bồi dưỡng với

quan điểm yếu năng lực nào thì bồi dưỡng năng lực đó, chuẩn bị tài liệu, thống nhất

thời gian và hình thức tổ chức bồi dưỡng (tập trung theo nhóm, hoặc nhóm nhỏ).

Những hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cần được chú ý, thảo luận và vận dụng

sáng tạo trong quá trình dạy học.

* Bước 2: Dự giờ: Nhóm giảng viên và giáo viên cốt cán chủ động triển khai

hoạt động dự giờ giáo viên theo kế hoạch cụ thể của từng môn học. Qua hoạt động

dự giờ thăm lớp, nhóm cốt cán có điều kiện quan sát, phản ánh đứng thực trạng

giảng dạy bộ môn, tìm hiểu tình hình trang thiết bị và sử dụng cơ sở vật chất, trang

thiết bị dạy học, đánh giá cụ thể về cách tổ chức các hoạt động dạy học của giáo

- 18-

viên, đánh giá về năng lực dạy học của giáo viên, tìm hiểu năng lực và đặc điểm của

học sinh. Để đảm bảo tính khách quan, toàn diện, nâng cao hiệu quả công tác dự giờ,

thăm lớp, nhóm cốt cán cần mời tất cả giáo viên bộ môn, tổ trưởng chuyên môn của

trường tham gia dự giờ, thảo luận, góp ý kiến, trao đổi sau khi kết thúc tiết dạy.

Nhóm cốt cán cũng cần quan sát, trao đổi và phỏng vấn giáo viên, cán bộ quản lý

nhà trường về những khó khăn, thuận lợi của họ trong quá trình dạy học và quản lí,

tổ chức dạy học để hiểu sâu hơn về những nguyên nhân tác động đến năng lực dạy

học của giáo viên.

* Bước 3: Trao đổi, thảo luận chuyên môn, xây dựng giáo án thực nghiệm: Sau

khi dự giờ, nhóm cốt cán gặp gỡ giáo viên để trao đổi về thực trạng năng lực dạy

học, phân tích nguyên nhân các thuận lợi, khó khăn của giáo viên, cung cấp tài liệu

bồi dưỡng, giới thiệu các kĩ thuật dạy học hiện đại, phương pháp thiết kế bài học,

phương pháp kiểm tra đánh giá học sinh, cách thức sử dụng phương tiện dạy học,

hình thức tổ chức bài học…để giáo viên tham khảo vận dụng. Từ dự giờ, rút kinh

nghiệm, trực tiếp được bồi dưỡng thông qua việc trao đổi với nhóm cốt cán và

nghiên cứu tài liệu, giáo viên thống nhất ý tưởng trong việc thiết kế, xây dựng giáo

án mẫu, lựa chọn các phương tiện, phương pháp dạy học phù hợp, hình thức tổ chức

dạy học, cách thức kiểm tra đánh giá học sinh…Kế hoạch triển khai xây dựng mô

hình thực nghiệm sư phạm đuợc triển khai cụ thể, chi tiết ở từng môn học. Kế hoạch

dự giờ, rút kinh nghiệm, thiết kế giáo án được nhóm cốt cán thống nhất cụ thể với

giáo viên trong tổ bộ môn.

*Bước 4: Dạy mẫu thử nghiệm: Việc dạy thử nghiệm do giáo viên tại các

trường tiểu học tiến hành để có cơ sở so sánh, đối chiếu trước và sau tác động để

đánh giá hiệu quả bồi dưỡng và định hướng nội dung bồi dưỡng tiếp theo (giáo viên

dạy chính là giáo viên đã được dự giờ ở bước 2).

Giá viên các trường có địa bàn gần nhau có thể kết hợp sinh hoạt chuyên môn

(dự giờ, tọa đàm, trao đổi về chuyên môn, hỗ trợ nhau về kĩ thuật vi tính, kinh

nghiệm giáo dục…). Hàng năm, định kì thời gian, GV tổ chức các hoạt động chuyên

môn tại địa điểm của trường đăng cai.

- 19-

Việc tổ chức bồi dưỡng giáo viên nói chung, giáo viên người dân tộc thiếu số

nói riêng tại các trường tiểu học cần được coi là nhiệm vụ thường xuyên, bắt buộc

thực hiện xuyên suốt trong cả năm học với phương châm giáo viên yếu năng lực nào

thì tập trung bồi dưỡng năng lực đó. Nội dung, cách thức bồi dưỡng cần được thống

nhất và có sự chỉ đạo từ Ban giám hiệu. Đội ngũ thực hiện nhiệm vụ bồi dưỡng chủ

yếu là giáo viên cốt cán tại các nhà trường. Trường CĐSP Hòa Bình sẽ hỗ trợ về việc

xây dựng nội dung chương trình, giáo trình, bồi dưỡng giáo viên cốt cán và cử giảng

viên sư phạm hỗ trợ bồi dưỡng giai đoạn ban đầu tại các trường tiểu học, phân chia

nhiệm vụ bồi dưỡng theo khu vực địa lí để đảm bảo khả năng hỗ trợ giáo viên một

cách bền vững. Sau các đợt đi thực tế bồi dưỡng tại địa phương, Trường CĐSP tiếp

tục nghiên cứu, biên soạn và phát triển các tài liệu bồi dưỡng, tài liệu hướng dẫn

nhằm cung cấp cho giáo viên thực hiện tốt hơn nhiệm vụ dạy học ở các trường tiểu

học. Để quá trình làm việc với giáo viên các trường được hiệu quả, có thông tin phản

hồi thường xuyên, cần xây dựng hệ thống kết nối và cơ chế phối hợp giữa trường

CĐSP Hòa Bình với các cơ sở quản lí giáo dục và các trường tiểu học bằng cách trao

đổi địa chỉ email, số điện thoại, mạng xã hội...để dễ dàng trong việc thông tin liên

lạc, nhận ý kiến phản hồi và tư vấn, bồi dưỡng từ xa.

* Bồi dưỡng giáo viên thông qua mô hình trực tuyến:

Đổi mới phương pháp, hình thức bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên thông

qua môi trường công nghệ thông tin phù hợp với xu thế phát triển chung của giáo

dục thế giới, khu vực và nhu cầu thực tế của giáo dục Việt Nam. Hiện nay, tại tỉnh

Hòa Bình hình thức bồi dưỡng giáo viên thông qua mô hình trực tuyến chưa phát

triển, tuy nhiên đây là một hình thức bồi dưỡng có tính khả thi nếu áp dụng.

Căn cứ vào điều kiện đáp ứng về nhân lực và cơ sở vật chất của trường CĐSP

Hòa Bình và tiềm lực của một số trường tiểu học trong tỉnh, trường CĐSP Hòa Bình

có thể thiết kế nội dung bồi dưỡng theo từng module, xây dựng website có giao diện

thân thiện, tiện ích để trao đổi thông tin, hướng dẫn giáo viên tự nghiên cứu, tham

khảo các hoạt động dạy học trực tuyến, diễn đàn trao đổi, kiểm tra trực tuyến.

- 20-

Tải về để xem bản đầy đủ

35 trang Thùy Anh 04/05/2022 4820

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Chuyên đề 3: Hệ thống các giải pháp nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên người dân tộc thiểu số cấp Tiểu học", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

File đính kèm:

chuyen_de_3_he_thong_cac_giai_phap_nang_cao_nang_luc_day_hoc.doc