Bài giảng môn Tư tưởng Hồ Chí Minh - Chương 3: Tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc và Chủ nghĩa xã hội

Đ

Chương 3

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐỘC LẬP

DÂN TỘC VÀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI

(4,5-1,5-0,0)

Bộ môn Chủ nghĩa xã hội khoa học

Trường Đại học Thương mại

52

NỘI DUNG CHƯƠNG

3.1. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐLDT

3.2. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CNXH VÀ

XÂY DỰNG CNXH Ở VIỆT NAM

3.3. TTHCM VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐỘC LẬP

DÂN TỘC VÀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI

3.4. VẬN DỤNG TTHCM VỀ ĐLDT GẮN LIỀN VỚI

CNXH TRONG SỰ NGHIỆP CÁCH MẠNG VN

TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

53

3.1. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐỘC LẬP

DÂN TỘC

3.1.1. Vấn đề độc lập dân tộc

3.1.2. Về cách mạng giải phóng DT

54

3.1.1. Vấn đề độc lập dân tộc

a. Độc lập, tự do là quyền thiêng liêng, bất khả xâm

phạm của tất cả các dân tộc

- Độc lập cho dân tộc, tự do cho nhân dân là giá trị tinh thần thiêng

liêng, bất hủ của dân tộc mà HCM là hiện thân cho tinh thần ấy.

- Tư tưởng trên được hình thành, phát triển và được khẳng định ở

những thời điểm lịch sử khác nhau.

55

3.1.1. Vấn đề độc lập dân tộc

b. ĐLDT phải gắn liền tự do, cơm no, áo ấm và hạnh phúc

của nhân dân

- Độc lập dân tộc phải gắn với tự do của nhân dân. Người khẳng

định: “Nước độc lập mà dân không hưởng hạnh phúc tự do, thì

độc lập cũng chẳng có nghĩa lý gì”.

- Độc lập phải gắn với cơm no, áo ấm và hạnh phúc của nhân dân.

56

3.1.1. Vấn đề độc lập dân tộc

c. ĐLDT phải là nền độc lập thật sự, hoàn toàn và triệt để

- HCM vạch trần, lên án thực dân đế quốc dùng chiêu bài mị

dân, thành lập chính phủ bù nhìn bản xứ để tuyên truyền “độc

lập giả hiệu”cho ND các nước thuộc địa.

- Theo HCM, ĐLDT phải là độc lập thật sự, hoàn toàn, triệt để

trên tất cả các lĩnh vực.

57

3.1.1. Vấn đề độc lập dân tộc

d. ĐLDT gắn liền với thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ

- ĐLDT phải gắn liền với thống nhất đất nước, đồng bào

Nam Bắc phải được sum họp một nhà.

- ĐLDT gắn liền với toàn vẹn lãnh thổ, “giữ lấy từng tấc đất

của Tổ quốc”.

58

3.1.2. Về cách mạng giải phóng dân tộc

a. CMGPDT muốn thắng lợi phải đi theo con đường CMVS

- Từ sự thất bại của phong trào đấu tranh GPDT cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ

XX, HCM ra đi tìm đường cứu nước và đã tìm được con đường cứu nước

mới, đó là con đường CMVS (…).

- HCM khẳng định trong thời đại mới, CMGPDT muốn giành được thắng lợi

phải đi theo con đường CMVS. Vì: Đây là con đường CM triệt để nhất phù

hợp với yêu cầu của cách mạng VN và xu thế phát triển của thời đại.

- HCM đã vận dụng sáng tạo CNM-LN vào điều kiện Việt Nam, Người

khẳng định: 1) GPDT gắn liền với GPGC, trong đó GPDT là trước hết, trên

hết; 2) Độc lập dân tộc gắn liền với Chủ nghĩa xã hội…

59

3.1.2. Về cách mạng giải phóng dân tộc

b. CMGPDT, trong điều kiện của VN, muốn thắng lợi phải do Đảng Cộng

sản lãnh đạo:

- Vai trò quan trọng của Đảng được CNM-LN khẳng định là nhân tố chủ quan

để GCCN hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình. GCCN phải tổ chức chính

đảng để lãnh đạo QCND làm CM.

- HCM tiếp thu học thuyết Mác-Lênin về Đảng Cộng sản và vận dụng sáng tạo

vào điều kiện cụ thể của nước ta.

- Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời theo quy luật (hay công thức): Chủ nghĩa

Mác-Lênin kết hợp với Phong trào công nhân và Phong trào yêu nước…

- Đây là luận điểm quan trọng, sáng tạo có ý nghĩa bổ sung, phát triển lý luận

Mác-xít về Đảng Cộng sản.

60

3.1.2. Về cách mạng giải phóng dân tộc

c. CMGPDT phải dựa trên lực lượng đại ĐK toàn DT, lấy liên minh công

- nông làm nền tảng

Đại bộ phận GCCN, GCND, TTS, TS, TT,

trung nông... đi vào phe GC vô sản

Lực lượng

Phú nông, trung, tiểu địa chủ, tư bản An Nam

CMGPDT

chưa rõ mặt phản CM thì phải lợi dụng,

bao gồm

ít lâu mới làm cho họ đứng trung lập

toàn dân tộc

Bộ phận nào đã ra mặt phản cách mạng

thì phải đánh đổ

61

3.1.2. Về cách mạng giải phóng dân tộc

d. CMGPDT cần chủ động, sáng tạo, có khả năng giành thắng lợi

trước CMVS ở chính quốc

- Quan điểm của QTCS

Chưa quan tâm đúng mức đến CM thuộc địa

Xem thắng lợi của CM thuộc địa phụ thuộc vào thắng lợi

của CMVS ở chính quốc

62

d. CMGPDT cần chủ động, sáng tạo, có khả năng giành thắng

lợi trước CMVS ở chính quốc

- Quan điểm của Hồ Chí Minh:

- CMGPDT cần được tiến hành chủ động, sáng tạo

- CMGPDT có khả năng giành thắng lợi trước CMVS ở

chính quốc

Nội dung

quan điểm

- Nhận thức sâu sắc vai trò của thuộc địa với sự tồn tại và

phát triển của CNTB, CNĐQ.

- Nhận thức rõ tiềm năng, khả năng cách mạng của các

dân tộc thuộc địa là rất to lớn.

Cơ sở đưa

ra quan

điểm

Giá trị lý luận…

Giá trị

Giá trị thực tiễn…

63

3.1.2. Về cách mạng giải phóng dân tộc

e. CMGPDT phải được tiến hành bằng phương pháp bạo lực

cách mạng

- Tính tất yếu của BLCM

Kẻ thù sử dụng BL phản CM để xâm lược đất nước ta nên con

đường để giành và giữ độc lập DT chỉ có thể là CMBL…

BLCM là BL của quần chúng bao gồm: lực lượng chính trị

quần chúng và lực lượng vũ trang ND, tùy từng điều kiện mà

sử dụng hình thức đấu tranh phù hợp…

64

3.1.2. Về cách mạng giải phóng dân tộc

e. CMGPDT phải được tiến hành bằng phương pháp bạo lực

cách mạng

- BLCM gắn bó hữu cơ với nhân đạo hòa bình

HCM luôn tranh thủ khả năng giải quyết xung đột bằng

đàm phán, hòa bình

Chiến tranh chỉ là giải pháp bắt buộc cuối cùng

Kết hợp giành thắng lợi quân sự với giải pháp ngoại giao

để kết thúc chiến tranh

65

3.1.2. Về cách mạng giải phóng dân tộc

e. CMGPDT phải được tiến hành bằng phương pháp bạo lực

cách mạng

- Hình thái của bạo lực cách mạng

Khởi nghĩa toàn dân và chiến tranh nhân dân là nét

đặc sắc trong tư tưởng HCM

Kết hợp các hình thái của bạo lực cách mạng: quân

sự, ngoại giao, kinh tế, văn hóa, tư tưởng

Tự lực cánh sinh, độc lập tự chủ, tranh thủ sự giúp đỡ

của bạn bè quốc tế

66

3.2. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CNXH VÀ

XÂY DỰNG CNXH Ở VIỆT NAM

3.2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về CNXH

3.2.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng

CNXH ở Việt Nam

3.2.3. Tư tưởng Hồ Chí Minh về thời kỳ quá

độ lên CNXH ở Việt Nam

67

3.2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về CNXH

a. Quan niệm của HCM về chủ nghĩa xã hội

- Khái niệm “chủ nghĩa xã hội” được Hồ Chí Minh tiếp cận ở nhiều góc

độ khác nhau.

- HCM khẳng định mục đích của cách mạng Việt Nam là tiến đến CNXH,

rồi đến chủ nghĩa cộng sản.

- Chủ nghĩa xã hội là xã hội ở giai đoạn đầu của chủ nghĩa cộng sản. Mặc

dù còn tồn đọng tàn dư của xã hội cũ nhưng CNXH không còn áp bức,

bóc lột, xã hội do nhân dân lao động làm chủ, trong đó con người sống ấm

no, tự do, hạnh phúc, quyền lợi của cá nhân và tập thể vừa thống nhất, vừa

gắn bó chặt chẽ với nhau.

68

3.2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về CNXH

b. Tiến lên CNXH là một tất yếu khách quan

- HCM vận dụng Học thuyết về hình thái kinh tế - xã hội của C.Mác để

khẳng định tiến lên CNXH là một quá trình tất yếu, tuân theo những quy luật

khách quan, trước hết là những quy luật trong sản xuất vật chất.

- Tùy theo bối cảnh cụ thể mà thời gian, phương thức tiến lên CNXH ở mỗi

quốc gia sẽ diễn ra một cách khác nhau.

- Tiến lên CNXH ở Việt Nam vừa là tất yếu của lịch sử, vừa đáp ứng khát

vọng của những lực lượng tiến bộ xã hội trong quá trình đấu tranh tự giải

phóng mình.

69

3.2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về CNXH

c. Một số đặc trưng cơ bản của chủ nghĩa xã hội

Đặc trưng cơ bản của xã hội XHCN

Văn hóa,

đạo đức

và các

quan hệ

xã hội

Chủ thể

xây dựng

CNXH

Kinh tế

Chính trị

70

3.2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về CNXH

c. Một số đặc trưng cơ bản của chủ nghĩa xã hội

Chế độ chính trị dân chủ, NDLĐ là chủ và

làm chủ

Nhà nước là của dân, do dân, vì dân, dựa

trên khối đại đoàn kết toàn dân

Là xã hội

có chế độ

dân chủ

Mọi quyền lợi, quyền lực, quyền hạn thuộc

về nhân dân

CNXH dựa vào sức mạnh của nhân dân để

đem lại lợi ích cho nhân dân

71