Bài giảng Chủ nghĩa xã hội khoa học - Chương 7: Vấn đề gia đình trong thời kỳ quá độ lên Chủ nghĩa xã hội

CHƯƠNG 7

VẤN ĐỀ GIA ĐÌNH

TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ

LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI

Bộ môn: Chủ nghĩa xã hội khoa học

Khoa: Lý luận Chính trị

Trường: Đại học Thương mại

NỘI DUNG

1. Khái niệm, vị trí và chức năng của gia đình

2. Cơ sở xây dựng gia đình trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa

xã hội

3. Xây dựng gia đình việt nam trong thời kỳ quá độ lên chủ

nghĩa xã hội

1. Khái niệm, vị trí và chức năng của gia đình

1.1. Khái niệm gia đình

1.2. Vị trí của gia đình

1.3. Chức năng của gia đình

1.1. Khái niệm gia đình

Gia đình là một hình thức cộng đồng xã hội đặc biệt,

được hình thành, duy trì và củng cố chủ yếu dựa trên cơ sở

hôn nhân, quan hệ huyết thống và quan hệ nuôi dưỡng,

cùng với những quy định về quyền và nghĩa vụ của các

thành viên trong gia đình.

1.1. Khái niệm gia đình

Quan hệ

hôn nhân

Các mối quan hệ

trong gia đình

Quan hệ

huyết thống

Quan hệ

nuôi dưỡng

1.2. Vị trí của gia đình

Gia đình là tế bào của xã hội

Gia đình là tổ ấm của mỗi thành viên

Gia đình là cầu nối giữa cá nhân và xã hội

1.2. Vị trí của gia đình



Gia đình là tế bào của xã hội

+ GĐ là tế bào tự nhiên, là đơn vị

cơ sở đầu tiên của xã hội.

GĐ

+ GĐ sản xuất ra các tư liệu tiêu

dùng, tư liệu sản xuất và tái sản

xuất ra con người.

GĐ

+ Mỗi gia đình hạnh phúc hòa

thuận thì cả cộng đồng và xã hội ổn

định, phát triển.

GĐ

1.2. Vị trí của gia đình

 Gia đình là tổ ấm, mang lại các giá trị hạnh phúc, sự hài hòa

trong đời sống cá nhân của mỗi thành viên.

+ Gia đình là môi trường tốt nhất để mỗi cá nhân được yêu

thương, nuôi dưỡng, chăm sóc, trưởng thành, phát triển.

+ Sự yên ổn, hạnh phúc của gia đình là tiền đề, điều kiện quan

trọng cho sự hình thành, phát triển nhân cách, thể lực, trí lực để trở

thành công dân tốt cho xã hội.

1.2. Vị trí của gia đình



Gia đình là cầu nối giữa cá nhân với xã hội:

+ Gia đình là cộng đồng xã hội đầu tiên mà mỗi cá nhân sinh

sống, có ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành và phát triển nhân

cách của cá nhân.

+ Gia đình là cộng đồng xã hội đầu tiên đáp ứng nhu cầu QHXH

của mỗi cá nhân, là môi trường đầu tiên mà mỗi cá nhân học

được và thực hiện QHXH.

+ XH thông qua GĐ để thể hiện vai trò, trách nhiệm đối với cá

nhân và yêu cầu cá nhân thực hiện nghĩa vụ của mình đối với

XH.

1.3. Chức năng của gia đình

Chức năng

thỏa mãn nhu

cầu tâm sinh lý

Chức năng

kinh tế và tổ

tái sản xuất nuôi dưỡng,

ra con người giáo dục

chức tiêu

dùng

2. Cơ sở xây dựng gia đình trong thời kỳ quá độ

lên chủ nghĩa xã hội

2.1. Cơ sở kinh tế - xã hội

2.2. Cơ sở chính trị - xã hội

2.3. Cơ sở văn hóa

2.4. Chế độ hôn nhân tiến bộ

2.1. Cơ sở kinh tế - xã hội (SV TNC)

- Sự phát triển của LLSX và hình thành QHSX xã hội chủ

nghĩa (cốt lõi là chế độ công hữu đối với tư liệu sản xuất chủ

yếu) tạo cơ sở kinh tế cho việc xây dựng quan hệ bình đẳng

trong gia đình và giải phóng phụ nữ trong xã hội.

- Xóa bỏ chế độ tư hữu về TLSX chủ yếu là nguồn gốc của sự

áp bức bóc lột và bất bình đẳng trong xã hội và trong gia đình.

2.2. Cơ sở chính trị - xã hội (SV TNC)

- Thiết lập nhà nước XHCN, là công cụ xóa bỏ luật lệ cũ ky, lạc

hậu, giải phóng phụ nữ và bảo vệ hạnh phúc gia đình.

- Vai trò của hệ thống pháp luật, trong đó có Luật Hôn nhân và

Gia đình cùng với hệ thống chính sách xã hội đảm bảo lợi ích

của công dân, các thành viên trong gia đình, đảm bảo sự bình

đẳng giới...

2.3. Cơ sở văn hóa (SV TNC)

-

Nền tảng hệ tư tưởng chính trị của GCCN từng bước hình thành và

giữ vai trò chi phối nền tảng văn hóa, tinh thần của xã hội, đồng

thời những yếu tố văn hóa, phong tục tập quán, lối sống lạc hậu

từng bước bị xóa bỏ.

Sự phát triển của hệ thống GD-ĐT, KH-CN góp phần nâng cao

trình độ dân trí, kiến thức khoa học và công nghệ của xã hôi, làm

nền tảng cho sự hình thành những giá trị, chuẩn mực mới, điều

chỉnh các mối quan hệ gia đình trong quá trình xây dựng CNXH.

2. Cơ sở xây dựng gia đình trong thời kỳ quá độ lên CNXH

2.4. Chế độ hôn nhân tiến bộ

Hôn nhân tự nguyện

Chế độ hôn nhân

tiến bộ

Hôn nhân một vợ một chồng,

vợ chồng bình đẳng

Hôn nhân được đảm bảo vệ

pháp lý

3. Xây dựng gia đình Việt Nam trong thời kỳ

quá độ lên chủ nghĩa xã hội

3.1. Sự biến đổi của gia đình Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên

chủ nghĩa xã hội

3.1.1. Biến đổi quy mô, kết cấu của gia đình

3.1.2. Sự biến đổi các chức năng của gia đình

3.1.3. Sự biến đổi quan hệ gia đình

3.2. Phương hướng cơ bản để xây dựng và phát triển gia đình

Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội

3.1. Sự biến đổi của gia đình Việt Nam trong thời kỳ quá độ

lên chủ nghĩa xã hội

3.1.1. Biến đổi quy mô, kết cấu của gia đình

-

Gia đình hạt nhân đang trở nên rất phổ biến ở các đô thị và cả

ở nông thôn.

Sự bình đẳng nam nữ được đề cao hơn, cuộc sống riêng tư của

con người được tôn trọng hơn.

Ảnh hưởng tiêu cực của quá trình biến đổi: tạo ra sự ngăn cách

không gian giữa các thành viên trong gia đình, tạo khó khăn,

trở lực trong việc gìn giữ tình cảm cũng như các giá trị văn hóa

truyền thống của gia đình.

3.1. Sự biến đổi của gia đình Việt Nam trong thời kỳ quá độ

lên chủ nghĩa xã hội

3.1.2. Sự biến đổi các chức năng của gia đình

-

Sự biến đổi chức năng tái sản xuất con người

Sự biến đổi chức năng kinh tế, tổ chức tiêu dùng

Sự biến đổi chức năng giáo dục (xã hội hóa)

Sự biến đổi chức năng thỏa mãn nhu cầu tâm sinh lý, duy trì

tình cảm

3.1. Sự biến đổi của gia đình Việt Nam trong thời kỳ quá độ

lên chủ nghĩa xã hội

3.1.3. Sự biến đổi quan hệ gia đình (SV TNC)

-

Sự biến đổi quan hệ hôn nhân và quan hệ vợ chồng.

Biến đổi quan hệ giữa các thế hệ, các giá trị, chuẩn mực văn hóa

của gia đình.

3.2. Phương hướng cơ bản để xây dựng và phát triển gia đình

Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (SV TNC)

- Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao nhận thức

của xã hội về xây dựng và phát triển gia đinh Việt Nam.

- Đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống

vật chất, kinh tế hộ gia đình.

- Kế thừa những giá trị của gia đình truyền thống đồng

thời tiếp thu những tiến bộ của nhân loại về gia đình trong

xây dựng gia đình Việt Nam hiện nay.

- Tiếp tục phát triển và nâng cao chất lượng phong trào

xây dựng gia đình văn hóa.