Bài giảng Luật hình sự

LUẬT HÌNH SỰ

TS VŨ THỊ HOÀI PHƯƠNG

GVC KHOA NHÀ NƯỚC - PHÁP LUẬT

1

KHÁI NIỆM

TỘI PHẠM

HÌNH PHẠT

2

1.KHÁI NIỆM.

1.1.Đối tượng điều chỉnh

Là những quan hệ xã hội phá t sinh giữa nhà nước

và người phạm tội khi người này thực hiện một hành

vi nguy hiểm cho XH bị coi là tội phạm.

Nhà nước

Người phạm tội

Cơ quan

điều tra

Viện kiểm sát

Toà án

3

Đặc điểm

◼ Quan hệ phá p luật hì nh sự bao giờ cũng

có một bên là nhà nước, bên kia là người

phạm tội ( Người phạm tội là cá nhâ n).

◼ Luật hì nh sự chỉ điều chỉnh những quan

hệ xã hội phá t sinh khi có một tội phạm

xảy ra.

4

Nhà nước

◼ - Có quyền: Truy tố, xé t xử người có

hành vi phạm tội và á p dụng hì nh phạt

tương ứng với mức độ nguy hiểm của

hành vi.

◼ - Nghĩa vụ: Bảo đảm cá c quyền và lợi í ch

hợp phá p cho người phạm tội.

5

Người phạm tội

◼ Có quyền: Yêu cầu nhà nước đảm bảo

các quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

◼ Nghĩa vụ: Chấp hành bản án mà tòa án

đã tuyên đối với mình.

6

1.2.Phương phá p điều chỉnh

◼ Phương pháp điều chỉnh của Luật hình sự là

cách thức tác động của các quy phạm luật hình

sự vào đối tượng điêù chỉnh của LHS

◼ Phương pháp mệnh lệnh quyền uy

◼ Tính mệnh lệnh quyền uy thể hiện:

7

Phí a nhà nước

◼ Có quyền buộc người phạm tội phải chịu trách

nhiệm hình sự mà không có sự cản trở nào.

◼ Là chủ thể tối cao trong việc định đoạt số phận

của chủ thể kia (Người phạm tội).

◼ Có quyền áp dụng các biện pháp hình sự nhất

định đối với người phạm tội mà không bị bất kỳ

sự cản trở nào.

8

Phí a người phạm tội

◼ Phải chịu trách nhiệm hình sự một cách

trực tiếp về tội phạm mà họ gây ra.

9

1.3.Định nghĩa

Luật hình sự là ngành luật độc lập trong

hệ thống pháp luật Việt nam , bao gồm hệ

thống quy phạm pháp luật do nhà nước ban

hành nhằm xác định hành vi nguy hiểm cho

xã hội nào là tội phạm, đồng thời quy định

hình phạt đối với những tội phạm ấy.

10

◼ Luật hình sự là một ngành luật độc lập

trong hệ thống pháp luật

◼ Luật hình sự bao gồm hệ thống quy phạm

pháp luật do NN ban hành.

◼ Luật hình sự xác định hành vi nguy hiểm

cho xã hội nào là tội phạm và quy định

hình phạt đối với những tội phạm đó.

11

Nhiệm vụ của luật hì nh sự

◼ Bảo vệ chế độ XHCN, bảo vệ các quyền và

lợi ích hợp pháp của công dân, bảo vệ trật

tự pháp luật XHCN, chống mọi hành vi

phạm tội.

◼ Giáo dục mọi công dân ý thức tuân theo

PL, nâng cao ý thức đấu tranh phòng

ngừa và chống tội phạm.

12

Cá c nguyên tắc của luật hì nh sự

◼ Là những tư tưởng chỉ đạo toàn bộ quá

trình xây dựng và áp dụng các quy định

của luật hình sự vào công tác đấu tranh

phòng và chống tội phạm.

13

Gồm hai loại:

- Những nguyên tắc cơ bản , có tính chất

chung được xây dựng trên cơ sở những

nguyên tắc cơ bản của PL Việt nam.

- Những nguyên tắc có tính đặc thù riêng

của luật hình sự thể hiện trong các chế

định cơ bản.

14

2.TỘI PHẠM

2.1.Định nghĩa

- Định nghĩa tội phạm về nội dung: Trong đó có

đưa ra dấu hiệu hành vi và dấu hiệu lỗi.

- Định nghĩa tội phạm về hình thức: Chỉ nêu dấu

hiệu tính trái pháp luật hình sự, không nêu dấu

hiệu hành vi và lỗi

15

◼ Khoản 1 Điều 8 Bộ luật hình sự:

"Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho XH được

quy định trong Bộ luật hình sự, do người có

năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện một

cách cố ý hoặc vô ý, xâm phạm độc lập, chủ

quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ tổ quốc,

xâm phạm chế độ CT, chế độ KT, nền VH, QP,

ANTT, ATXH, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ

chức, xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh

dự, nhân phẩm, tự do, tài sản, các quyền lợi

hợp pháp khác của công dân, xâm phạm những

lĩnh vực khác của trật tự PL XHCN"

16

2.2.Cá c dấu hiệu của tội phạm

◼ Tội phạm trước hết phải là hành vi

Là những biểu hiện ra bên ngoài thế giới

khách quan, được ý thức kiểm soát và ý

chí điều khiển.

◼ Hành vi: - Hành động

- Không hành động.

17

2.2.1.Tí nh nguy hiểm cho xã hội

của hành vi

◼ Là dấu hiệu cơ bản nhất, quan trọng nhất,

quyết định các dấu hiệu khác của tội phạm.

◼ *Về khách quan: Hành vi đã gây ra hoặc đe

dọa gây ra những thiệt hại đáng kể cho những

quan hệ xã hội được luật hình sự bảo vệ.

18

- Gây ra thiệt hại: Là hậu quả mà người thực hiện

hành vi phạm tội gây nên.

- Đe dọa gây thiệt hại: Hậu quả chưa xảy ra,

nhưng hành vi của người phạm tội lại có khả năng

thực tế gây ra thiệt hại đáng kể cho các quan hệ xã

hội được luật hình sự bảo vệ

◼ *Về chủ quan: Hành vi đó phải có lỗi.

19

Căn cứ xá c định tí nh nguy hiểm cho

xã hội của hành vi

◼ Tầm quan trọng của các quan hệ xã hội bị xâm hại

◼ Tính chất, mức độ của hành vi phạm tội.

◼ Mức độ thiệt hại gây ra hoặc đe dọa gây ra cho quan

hệ xã hội bị xâm hại.

◼ Tính chất và mức độ lỗi.

◼ Động cơ, mục đích của người có hành vi phạm tội.

◼ Hoàn cảnh chính trị xã hội lúc và nơi xảy ra hành vi

phạm tội.

◼ Nhân thân của người có hành vi phạm tội.

◼ Những tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ khác.

20