Tiểu luận Một dân tộc dốt, một dân tộc đói nghèo là một dân tộc yếu

TiÓu luËn TriÕt häc

Lêi më ®Çu

"D©n téc chóng t«i hiÓu ®Çy ®ñ r»ng: d©n téc m×nh lµ mét d©n téc

nghÌo, mét ®Êt n-íc ®ang ph¸t triÓn ë møc thÊp… Chóng t«i hiÓu râ kho¶ng

c¸ch gi÷a nÒn kinh tÕ cña chóng t«i vµ nÒn kinh tÕ cña nh÷ng n-íc ph¸t triÓn

trªn thÕ giíi. Chóng t«i hiÓu râ khoa häc c«ng nghÖ trong thÕ kû 21 sÏ cã

nh÷ng b-íc tiÕn khæng lå. Thùc hiÖn t- t-ëng vÜ ®¹i cña chñ tÞch Hå ChÝnh

Minh: LÊy søc ta mµ gi¶i phãng cho ta, chóng t«i ph¶i tri thøc ho¸ §¶ng, tri

thøc ho¸ d©n téc, tiÕp tôc tri thøc hãa c«ng n«ng, c¶ n-íc lµ mét x· héi häc

tËp, ph¸t huy truyÒn thèng nh÷ng ngµy míi giµnh ®-îc ®éc lËp 45, c¶ n-íc

häc ch÷, c¶ n-íc diÖt giÆc dèt, c¶ n-íc diÖt giÆc ®ãi… Ph¶i n¾m lÊy ngän cê

khoa häc nh- ®· n¾m lÊy ngän cê d©n téc. Mét d©n téc dèt, mét d©n téc ®ãi

nghÌo lµ mét d©n téc yÕu" (Lª Kh¶ Phiªu - Tæng bÝ th- ban chÊp hµnh trung

-¬ng §¶ng céng s¶n ViÖt Nam - Ph¸t biÓu t¹i héi th¶o quèc tÕ t¹i ViÖt Nam

trong thÕ kû 20). Kh«ng, d©n téc chóng ta nhÊt ®Þnh kh«ng ph¶i lµ d©n téc

yÕu. Chóng ta ®· tõng chiÕn th¾ng bän thùc d©n Ph¸p vµ ®Ò quèc Mü. Th¾ng

lîi ®ã lµ th¾ng lîi cña lùc l-îng trÝ tuÖ ViÖt Nam ®èi víi lùc l-îng s¾t thÐp vµ

®« la khæng lå cña Mü. Con ng-êi ViÖt Nam ®· lµm ®-îc nh÷ng ®iÒu t-ëng

nh- kh«ng thÓ lµm ®-îc vµ t«i tin r»ng, con ng-êi ViÖt Nam trong giai ®o¹n

míi víi nh÷ng thö th¸ch míi vÉn sÏ lµm ®-îc nh÷ng ®iÒu kú diÖu nh- thÕ. §Êt

n-íc ViÖt Nam sÏ s¸nh vai ®-îc víi c¸c c-êng quèc n¨m ch©u cho dï hiÖn

nay chóng ta gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, rÊt nhiÒu sù ®èi ®Çu.

ChÝnh v× niÒm tin bÊt diÖt ®ã mµ t«i chän ®Ò tµi: "§µo t¹o nguån lùc

con ng-êi vµ båi d-ìng nh©n tµi cho ®Êt n-íc" cho tiÓu luËn triÕt häc cña

m×nh. BiÕt ®©u, trong chót kiÕn thøc bÐ nhá nµy l¹i cã ®iÒu g× thËt sù h÷u Ých.

1

TiÓu luËn TriÕt häc

B. Néi dung

I. Lý luËn vÒ con ng-êi

1. Kh¸i niÖm chung vÒ con ng-êi

Trong x· héi kh«ng mét ai nhÇm lÉn con ng-êi víi loµi ®éng vËt, song

kh«ng ph¶i v× thÕ mµ c©u hái "con ng-êi lµ g×" bÞ trë thµnh ®¬n gi¶n, v× c©u

hái chØ lµ ch©n thùc khi con ng-êi cã kh¶ n¨ng t¸ch ra khái b¶n th©n m×nh ®Ó

nhËn thøc m×nh víi t- c¸ch lµ hÖ thèng trong qu¸ tr×nh vËn ®éng, sinh thµnh.

Tõ thêi cæ ®¹i ®Õn nay vÊn ®Ò con ng-êi lu«n gi÷ mét vÞ trÝ quan träng trong

c¸c häc thuyÕt triÕt häc. C¸c nhµ triÕt häc ®-a ra rÊt nhiÒu c¸c quan ®iÓm kh¸c

nhau vÒ con ng-êi nh-ng nh×n chung c¸c quan ®iÓm triÕt häc nãi trªn ®Òu xem

xÐt con ng-êi mét c¸ch trõu t-îng, do ®ã ®· ®i ®Õn nh÷ng c¸ch lý gi¶i cùc

®oan phiÕn diÖn.

Chñ nghÜa M¸c ®· kÕ thõa vµ kh¾c phôc nh÷ng mÆt h¹n chÕ vµ ®ång

thêi ph¸t triÓn nh÷ng quan niÖm h¹n chÕ vÒ con ng-êi ®· cã trong c¸c häc

thuyÕt tr-íc ®©y ®Ó ®i ®Õn nh÷ng quan niÖm vÒ con ng-êi hiÖn thùc, con

ng-êi ho¹t ®éng thùc tiÔn c¶i t¹o tù nhiªn vµ x· héi. Víi t- c¸ch lµ con ng-êi

hiÖn thùc, con ng-êi võa lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn vµ x· héi, ®ång thêi võa lµ

chñ thÓ c¶i t¹o tù nhiªn vµ x· héi. Hay nãi c¸ch kh¸c chñ nghÜa M¸c xem xÐt

con ng-êi nh- mét thùc thÓ sinh häc - x· héi.

2. Con ng-êi lµ mét thùc thÓ sinh häc - x· héi.

Con ng-êi lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn, lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tiÕn hãa

l©u dµi cña giíi h÷u sinh. Con ng-êi tù nhiªn lµ con ng-êi sinh häc mang tÝnh

sinh häc. TÝnh sinh häc trong con ng-êi quy ®Þnh sù h×nh thµnh nh÷ng hiÖn

t-îng vµ qu¸ tr×nh t©m lý trong con ng-êi lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh sù tån t¹i

cña con ng-êi. Song con ng-êi kh«ng ph¶i lµ ®éng vËt thuÇn tóy nh- c¸c ®éng

vËt kh¸c mµ lµ mét ®éng vËt cã tÝnh chÊt x· héi víi néi dung v¨n ho¸ lÞch sö

cña nã. Con ng-êi lµ s¶n phÈm cña x· héi, lµ con ng-êi x· héi mang b¶n tÝch

2

TiÓu luËn TriÕt häc

x· héi. Con ng-êi chØ cã thÓ tån t¹i ®-îc mét khi con ng-êi tiÕn hµnh lao

®éng s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt tháa m·n nhu cÇu sinh häc cña minh. Lao

®éng s¶n xuÊt lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù h×nh thµnh con ng-êi vµ ý thøc. ChÝnh

lao ®éng ®· quy ®Þnh b¶n chÊt x· héi cña con ng-êi, quy ®Þnh c¸i x· héi cña

con ng-êi vµ x· héi l¹i quy ®Þnh sù h×nh thµnh c¸ nh©n vµ nh©n c¸ch. V× con

ng-êi lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn vµ x· héi nªn con ng-êi chÞu sù chi phèi cña

m«i tr-êng tù nhiªn vµ x· héi cïng c¸c quy luËt biÕn ®æi cña chóng.

Víi t- c¸ch lµ con ng-êi x· héi, lµ con ng-êi ho¹t ®éng thùc tiÔn, con

ng-êi s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt t¸c ®éng vµo tù nhiÖn ®Ó c¶i t¹o tù nhiªn,

con ng-êi chÝnh lµ chñ thÓ c¶i t¹o tù nhiªn. Con ng-êi lµ s¶n phÈm cña tù

nhiªn song con ng-êi cã thÓ thèng trÞ tù nhiªn nÕu biÕt n¾m b¾t vµ tu©n theo

c¸c quy luËt cña b¶n th©n giíi tù nhiªn. Con ng-êi kh«ng chØ lµ s¶n phÈm cña

x· héi mµ cßn lµ chñ thÓ c¶i t¹o x· héi. B»ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt con ng-êi

sn¸g t¹o ra toµn bé nÒn v¨n hãa vËt chÊt vµ tinh thÇn. MÆc dï tù nhiªn vµ x·

héi ®Òu vËn ®éng theo quy luËt kh¸ch quan, nh-ng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng,

con ng-êi lu«n lu«n xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu ®éng c¬ vµ høng thó, theo ®uæi

nh÷ng môc ®Ých nhÊt ®Þnh vµ do ®ã ®· t×m c¸ch h¹n chÕ hay më réng ph¹m vi

t¸c dông cña quy luËt cho phï hîp víi nhu cÇu vµ môc ®Ých cña m×nh.

Nh- vËy con ng-êi lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn vµ x· héi võa vµ chñ thÓ

c¶i t¹o tù nhiªn vµ x· héi. Con ng-êi lµ thùc thÓ thèng nhÊt sinh häc - x· héi.

3. Trong tÝnh hiÖn thùc cña nã, b¶n chÊt con ng-êi lµ tæng hoµ

nh÷ng mèi quan hÖ x· héi.

XuÊt ph¸t tõ con ng-êi hiÖn thùc, M¸c ®· nhËn thÊy lao ®éng ®ãng vai

trß quyÕt ®Þnh trong viÖc ph©n chia ranh giíi gi÷a con ng-êi vµ ®éng vËt. V×

lao ®éng lµ ho¹t ®éng x· héi nªn mäi sù kh¸c biÖt gi÷a con ng-êi vµ ®éng vËt

®Òu lµ kÕt qu¶ cña cuéc sèng con ng-êi trong x· héi. C¸ nh©n lµ thùc thÓ x·

héi vµ b¶n chÊt con ng-êi cã tÝnh lÞch sö cô thÓ. §iÒu ®ã quy ®Þnh sù kh¸c

nhau cña con ng-êi trong c¸c thêi ®¹i kh¸c nhau, sù kh¸c nhau nµy tïy thuéc

vµo sù ph¸t triÓn cña x· héi, sù thay ®æi c¸c quan hÖ x· vµ giao tiÕp. V× vËy,

3

TiÓu luËn TriÕt häc

b¶n chÊt con ng-êi lµ tæng hoµ c¸c mèi quan hÖ x· héi, kh«ng chØ tæng hoµ

c¸c mèi quan hÖ trong hiÖn t¹i mµ c¶ trong qu¸ khø.

Tãm l¹i, b¶n chÊt chung nhÊt, s©u s¾c nhÊt cña con ng-êi lµ tæng hoµ

c¸c mèi quan hÖ gi÷a ng-êi vµ ng-êi trong x· héi diÔn ra trong hiÖn t¹i vµ c¶

trong qu¸ khø. B¶n th©n cña con ng-êi kh«ng ph¶i lµ cè ®Þnh, bÊt biÕn mµ cã

tÝnh lÞch sö cô thÓ. Chóng ta kh«ng thÓ hiÓu b¶n chÊt con ng-êi bªn ngoµi mèi

quan hÖ gi÷a c¸ nh©n vµ x· héi.

II. VÊn ®Ò ®µo t¹o nguån lùc con ng-êi trong sù nghiÖp

Ph¸t triÓn kinh doanh x· héi ë n-íc ta

1. ThÕ nµo lµ c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc.

Tõ quan ®iÓm ®æi míi vÒ c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa cña ®¹i héi

§¶ng lÇn thø VII rót ra tõ thùc tiÔn c«ng nghiÖp hãa trªn thÕ giíi vµ ë n-íc ta,

cã thÓ ®-a ra ®Þnh nghÜa: C«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa lµ qu¸ tr×nh chuyÓn

®æi c¨n b¶n, toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô vµ qu¶n lý

kinh tÕ, x· héi tõ sö dông lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh sang sö dông mét c¸ch

phæ biÕn søc lao ®éng cïng víi c«ng nghÖ, ph-¬ng tiÖn vµ ph-¬ng ph¸p tiªn

tiÕn, hiÖn ®¹i, dùa trªn sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp vµ tiÕn bé khoa häc -

c«ng nghÖ, t¹o ra n¨ng suÊt x· héi cao.

2. Nguån nh©n lùc con ng-êi trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn

®¹i hãa ë n-íc ta:

§èi víi ®Êt n-íc ta khi chiÕn l-îc ph¸t triÓn ®Êt ®-îc x¸c ®Þnh lµ “®Èy

m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc” theo ®Þnh h-íng x· héi chñ

nghÜa nh»m môc tiªu “d©n giµu n-íc m¹nh x· héi c«ng b»ng minh”, th× vÊn

®Ò x¸c ®Þnh dóng vµ huy ®éng cã hiÖu qu¶ nh÷ng nguån lùc vèn cã vµ cã thÓ

t¹o ra trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cµng trë nªn quan träng.

Khi x¸c ®Þnh chiÕn l-îc ph¸t triÓn ®Êt n-íc trong giai ®o¹n hiÖn nay,

§¶ng ta ®· chØ râ nh÷ng nguån lùc lµm c¬ së cho viÖc thùc hiÖn thµnh c«ng

sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc lµ : nguån lùc con ng-êi

4

TiÓu luËn TriÕt häc

ViÖt Nam, nguån lùc tù nhiªn (tµi nguyªn thiÖn nhiªn , vÞ trÝ ®Þa lý), c¬ së vËt

chÊt tiÒm lùc khoa häc-kÜ thuËt vèn cã c¸c nguån lùc ngoµi n-íc vµ kinh

nghiÖm qu¶n lý.

LÞch sö ph¸t triÓn ch©n chÝnh cña x· héi loµi ng-êi lµ lÞch sö ph¸t triÓn

cña con ng-êi, do con ng-êi ,v× con ng-êi. Con ng-êi lµm ra lÞch sö cña

chÝnh m×nh vµ lµ ®éng lùc cña lÞch sö ®ã. Khi kh¼ng ®Þnh ch©n lý vÜnh h»ng

®ã, c¸c nhµ s¸ng lËp chñ nghÜa M¸c-LªNin ®· ®ång thêi chØ râ, xu h-íng

chung cña tiÕn tr×nh ph¸t triÓn lÞch sö ®-îc quy ®Þnh bëi sù ph¸t triÓn cña lùc

l-îng s¶n xuÊt do con ng-êi vµ nh÷ng c«ng cô s¶n xuÊt, bao gåm con ng-êi

vµ nh÷ng c«ng cô s¶n xuÊt do con ng-êi t¹o ra.

Sù ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn cña x·

héi qua viÖc con ng-êi khai th¸c vµ sö dông nguån lùc tù nhiªn ®Ó x©y dùng

c¬ së vËt chÊt-kü thuËt cho ho¹t ®éng sinh tån, ph¸t triÓn cña chÝnh con ng-êi

vµ quyÕt ®Þnh quan hÖ cña con ng-êi víi con ng-êi trong s¶n xuÊt.

Vai trß vµ tÇm quan träng cña nguån nh©n lùc ®èi víi ph¸t triÓn vµ t¨ng

tr-ëng ngµy cµng ®-îc kh¼ng ®Þnh, trong tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi vµ

®Æc biÖt lµ ë ViÖt Nam. ë n-íc ta, nguån nh©n lùc cßn ®-îc nhÊn m¹nh lµ

yÕu tè néi lùc quan träng nhÊt ®Ó x©y dùng ®Êt n-íc. Tuy nhiªn, søc m¹nh

cña nguån néi lùc nµy l¹i bÞ chi phèi bëi rÊt nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau, trong ®ã

gi¸o dôc ®µo t¹o ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh hµng ®Çu.

3-Thùc tr¹ng nguån nh©n lùc cña n-íc ta hiÖn nay.

D©n sè n-íc ta thuéc lo¹i d©n sè trÎ vµ tèc ®é t¨ng nguån d©n sè ®Õn ®é

tuæi lao ®éng lµ rÊt cao, trong khi nÒn kinh tÕ ch-a ph¸t triÓn l¹i mÊt c©n ®èi

ngiªm träng lµm n¶y sinh hai vÊn ®Ò: t¨ng n¨ng suÊt lao ®éngvµ gi¶i quyÕt

viÖc lµm cho nh÷ng ng-êi lao ®éng trë nªn hÕt søc bøc thiÕt. Trong khi ®ã,

kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt viÖc lµm cña ta cßn rÊt h¹n chÕ. V× vËy, m©u thuÉn cung

cÇu vÒ sè l-îng nguån nh©n lùc rÊt lín, g©y søc Ðp ngµy cµng nÆng nÒ vÒ lao

®éng viÖc lµm. §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng di c-,

g©y nhiÒu x¸o trén vÒ x· héi, m«i tr-êng, t¸c ®éng nhiÒu ®Õn c¬ cÊu vïng cña

5

TiÓu luËn TriÕt häc

nguån nh©n lùc. KÕt hîp vµo ®ã lµ sù thiÕu qu¶n lý, thiÕu kiÕn thøc nªn ng-êi

di d©n lµ lùc l-îng ph¸ rõng, g©y « nhiÔm m«i tr-êng ë c¶ vïng hä rêi ®i vµ

nhiÒu vïng hä ®Õn. T×nh tr¹ng thiÕu hôt kÜ n¨ng cña ng-êi lao ®éng rÊt râ rÖt.

Lao ®éng cã tay nghÒ cao, c«ng nh©n kü thuËt thiÕu do ®Çu t- cho gi¸o dôc

®µo t¹o ch-a ®ñ, c¬ cÊu ®µo t¹o ch-a hîp lý, thiÕu c¬ së ®Þnh h-íng, kh«ng

xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thÞ tr-êng lao ®éng. ChÊt l-îng nguån nh©n lùc nh×n

chung ®· ®-îc c¶I thiÖn nhiÒu nh-ng cung vÒ chÊt l-îng vÉn kh«ng thÓ ®¸p

øng ®-îc cÇu vÒ mÆt thÓ lùc, trÝ lùc vµ tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt cña lùc

l-îng lao ®éng, nguån nh©n lùc cña ViÖt Nam.

ChÊt l-îng th× nh- vËy, l¹i kÕt hîp thªm viÖc ph©n bæ, sö dông nguån

nh©n lùc bÊt cËp, thiÕu ®ång bé cµng lµm t¨ng thªm m©u thuÉn vÒ cung cÇu

nguån nh©n lùc c¶ vÒ sè l-îng vµ chÊt l-îng. ë c¸c vïng miÒn nói, vïng s©u

vïng xa thõa lao ®éng gi¶n ®¬n nh-ng l¹i thiÕu nghiªm träng lao ®éng cã

tr×nh ®é, g©y rÊt nhiÒu khã kh¨n cho viÖc ph¸t triÓn vÒ nhiÒu mÆt ë c¸c vïng

nµy. Nh÷ng n¬i cÇn th× kh«ng cã, cßn nh÷ng n¬i ®· cã nhiÒu råi nh- ë c¸c

thµnh phè lín th× l¹i ngµy cµng nhiÒu thªm g©y ra mét sù l·ng phÝ rÊt lín cho

x· héi.

§iÓm m¹nh cña n-íc ta lµ sè ng-êi biÕt ch÷ cao so víi nhiÒu n-íc trong

khu vùc hay c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn kh¸c. Nguån nh©n lùc n-íc ta cã ®éng

lùc h¹c tËp tèt, th«ng minh, tù tin cao, khÐo lÐo, cã thÓ thµnh giái nÕu ®-îc

gi¸o dôc ®µo t¹o tèt. §iÓm yÕu cña n-íc ta vÒ nguån nh©n lùc chñ yÕu lµ tri

thøc, nghiÖp vô kinh doanh, tiÕp thÞ, bu«n b¸n, qu¶n lý vµ tri thøc khoa häc

kü thuËt cËp nhËt. Nh÷ng h¹n chÕ ®ã cña nguån nh©n lùc n-íc ta trong c¬ chÕ

thÞ tr-êng vµ xu thÕ héi nhËp ph¸t triÓn rÊt cÇn ®-îc kh¾c phôc cµng sím

cµng tèt b»ng mäi biÖn ph¸p, kh¶ n¨ng vèn cã cña n-íc ta.

§ã lµ thùc tr¹ng vÒ nguån nh©n lùc cña n-íc ta hiÖn nay.

3-Gi¸o dôc ®µo t¹o nguån nh©n lùc con ng-êi trong sù

nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ë n-íc ta.

Do mét trong ba mÆt thÓ hiÖn vai trß s¸ng t¹o ra lÞch sö cña quÇn chóng

nh©n d©n lµ: ho¹t®éng s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt vËt chÊt cña quÇn chóng

6

TiÓu luËn TriÕt häc

nh©n d©n, trùc tiÕp lµ nh©n d©n lao ®éng, lµ c¬ së tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña x·

héi. Do néi dung c¬ b¶n cña c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ lµ:

Trang bÞ kü thuËt vµ c«ng nghÖ theo h-íng hiÖn ®¹i trong c¸c ngµnh cña

nÒn kinh tÕ quèc d©n. Néi dung nµy ®-îc thÓ hiÖn qua hai c¸ch:

TiÕn hµnh c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt, x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü

thuËt ®Ó tù trang bÞ.

ViÖc trang bÞ kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®-îc thùc hiÖn th«ng qua

nh©n chuyÓn giao c«ng nghÖ míi tõ c¸c n-íc tiªn tiÕn .

X©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý vµ ph©n c«ng l¹i lao ®éng x· héi.

Muèn râ thùc tr¹ng vÒ nguån nh©n lùc cña n-íc ta ®Ó ph¸t huy nh÷ng

®IÓm m¹nh, kh¾c phôc vµ h¹n chÕ nh÷ng ®iÓm yÕu vµ ®-a ra ®-îc nh÷ng yªu

cÇu ®èi víi gi¸o dôc vµ ®µo t¹o nguoßn nh©n lùc. Mét mÆt ph¶i trùc tiÕp gi¶i

quyÕt vÊn ®Ò chÊt l-îng nguån nh©n lùc, vÒ tr×nh ®é v¨n ho¸ vµ tr×nh ®é

chuyªn m«n kü thuËt vµ ®ång thêi ph¶i gi¶i quyÕt vÊn ®Ò n©ng cao thÓ lùc

ng-êi lao ®éng vµ sè l-îng nguån nh©n lùc. Trong tr×nh tù gi¶i quyÕt võa

ph¶i ®i tuÇn tù tõ tiÕp tôc xo¸ mï ch÷, phæ cËp tiÓu häc, trang bÞ nh÷ng kiÕn

thøc c¬ b¶n, ®µo t¹o nghÒ tõ s¬ cÊp ®Õn c¸c bËc cao h¬n nh-ng ph¶i kÕt hîp

t¹o ra mét bé phËn ng-êi lao ®éng cã chÊt l-îng cao, sè l-îng kh«ng lín

nh-ng ph¶i ®¹t c¸c tiªu chuÈn cña lao ®éng kü thuËt khu vùc vµ thÕ giíi, ®¸p

øng nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp míi, c¸c khu c«ng nghiÖp vµ c¸c khu kinh tÕ

më.

Tr-íc tiªn, viÖc më réng quy m« gi¸o dôc ®µo t¹o lµ rÊt cÇn thiÕt. Nh÷ng

cè g¾ng më réng quy m« gi¸o dôc ®µo t¹o cña n-íc ta vÉn kh«ng theo kÞp

®-îc tèc ®é gia t¨ng d©n sè.

Quy m« mäi ngµnh häc, bËc häc hiÖn nay ®Òu ch-a ®¸p øng ®-îc yªu

cÇu theo häc cña mäi løa tuæi. Nh×n chung, sè häc sinh vµ sè tr-êng, líp ë

mäi ngµnh häc tõ mÉu gi¸o, c¸c cÊp phæ th«ng, trung häc chuyªn nghiÖp, cao

®¼ng, ®¹i häc ®Òu t¨ng. Riªng ®èi víi hÖ thèng ®µo t¹o nghÒ th× quy m« vña

hÖ thèng trung t©m xóc tiÕn viÖc lµm vµ d¹y nghÒ, trung t©m kü thuËt tæng

hîp, h-íng nghiÖp vµ gÇn 1000 c¬ së d¹y nghÒ b¸n c«ng, d©n lËp, t-

7

TiÓu luËn TriÕt häc

thôc…Quy m« ®µo t¹o cã chuyÓn biÕn nhê t¨ng c-êng h×nh thøc ®µo t¹o

ng¾n h¹n.

Ph¶i kh¾c phôc sù mÊt c©n ®èi trong c¬ cÊu ngµnh häc, bËc häc cña gi¸o

dôc ®µo t¹o. Gi¸o dôc mÇm non cã tÇm quan träng ®Æc biÖt ®øng tõ gãc ®é

chuÈn bÞ nÒn t¶ng c¶ vÒ thÓ lùc vµ trÝ lùc cho nguån nh©n lùc. Gi¸o dôc phæ

th«ng, ®Æc biÖt lµ gi¸o dôc häc, theo kinh nghiÖm cña c¸c n-íc ®ang ph¸t

triÓn, lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh c¸c c¬ héi vµ

t¨ng tr-ëng kinh tÕ. Gi¸o dôc ®µo t¹o chuyªn m«n nghiÖp vô kü thuËt ngoµi ý

nghÜa víi t¨ng tr-ëng kinh tÕ cßn ®Æc biÖt quan träng trong viÖc ph¸t triÓn

®ãn b¾t, gi¶m nguy c¬ tôt hËu. Tuy nhiªn, nh÷ng bÊt cËp gi÷a c¸c lo¹i ngµnh

®µo t¹o, gi÷a c¸c bËc häc ®· g©y khã kh¨n kh«ng Ýt cho sù ph¸t triÓn. Mét sè

ngµnh th× ®-îc häc sinh, sinh viªn theo häc. NÕu kh«ng cã sù ®IÒu chØnh kÞp

thêi, ViÖt Nam sÏ nhanh chãng gÆp ph¶i khã kh¨n vÒ ®éi ngò kü s-, c«ng

nh©n kü thuËt nh- ë nhiÒu n-íc Asean, nhÊt lµ cña Th¸i Lan.

Gi¸o dôc ®µo t¹o ë thµnh phè, ®ång b»ng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn h¬n ë

n«ng th«n, vïng s©u kiÖn ph¸t triÓn h¬n ë n«ng th«n, vïng nói, vïng s©u

vïng xa.V× vËy, vÊn ®Ò kho¶ng c¸ch ph¸t triÓn gi÷a c¸c vïng, miÒn, gi÷a

thµnh thÞ vµ n«ng th«n, vÊn ®Ò thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi còng trë nªn phøc

t¹p h¬n. Muèn n©ng cao tr×nh ®é cña nguån nh©n lùc ë c¸c vïng n«ng th«n,

vïng s©u, vïng xa, miÒn nói, chÝnh s¸ch cÊp häc bæng, gi¶m häc phÝ, -u tiªn

c¸c häc sinh nghÌo v-ît khã lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Çu tiªn t¹o c¬ héi ®-îc gi¸o

dôc ®µo t¹o nguån nh©n lùc.

YÕu tè quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh chÊt l-îng nguån nh©n lùc cã ®¸p

øng ®-îc yªu cÇu ph¸t triÓn hay kh«ng ®ã lµ ®æi míi môc tiªu, néi dung,

ch-¬ng tr×nh vµ ph-¬ng ph¸p gi¸o dôc ®µo t¹o. ViÖc héi nhËp vµ c¹nh tranh

kinh tÕ ®ßi hái hµng ho¸ ph¶i ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ ®Ó t¨ng thªm kh¶ n¨ng

c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng thÕ giíi, tõ ®ã n¶y sinh yªu cÇu vÒ tr×nh ®é c«ng

nghÖ vµ tr×nh ®é sö dông c¸c c«ng nghÖ ®ã còng ngµy cµng ph¶i ®-îc n©ng

cao. Ngoµi gi¸o dôc ®µo t¹o v¨n ho¸, chuyªn m«n, nghiÖp vô vÒ mÆt lý

8

TiÓu luËn TriÕt häc

lao ®éng c«ng nghiÖp, rÌn luyÖn kü n¨ng thÝch øng cña ng-êi lao ®éng víi

nh÷ng ®Æc ®IÓm cña nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. KÕt hîp víi c¸c cÊn ®Ò gi¸o dôc

Trong ®iÒu kiÖn cña ViÖt Nam ta hiÖn nay, yªu cÇu ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i

h×nh gi¸o dôc ®µo t¹o rÊt cÇn thiÕt ®Ó võa bæ xung, c¶i thiÖn hiÖn tr¹ng nguån

gi¸o dôc ®µo t¹o ®ång thêi phôc vô ®-îc yªu cÇu ph¸t triÓn, ®ãn b¾t, ®uæi

kÞp. §èi víi gi¸o dôc h-íng nghiÖp vÉn ®-îc kÕt hîp víi mét quy ho¹ch, kÕ

ho¹ch ph¸t triÓn toµn diÖn vµ mét chÝnh s¸ch sö dông sau ®µo t¹o hîp lý, cã

søc thuyÕt phôc ®Ó gi¶m l·ng phÝ gi¸o dôc ®µo t¹o cña x· héi vµ cña gia ®×nh.

Ng-êi lao ®éng ®µo t¹o ra ®-îc lµm viÖc ®óng ngµnh, ®óng nghÒ, ®óng kh¶

n¨ng vµ së tr-êng cña m×nh. Ngoµi ra, gi¸o dôc h-íng nghiÖp còng ®ßi hái

ph¶i cã c«ng t¸c dù b¸o nghÒ ®Ó lµm gi¶m nguy c¬ tôt hËu. Gi¸o dôc ®µo t¹o

chÝnh quy, dµi h¹n lµ c¬ së ®Ó h×nh thµnh mét bé phËn ng-êi lao ®éng cã

tr×nh ®é chuyªn m«n, kü thuËt cao, cã kü n¨ng tiÕp cËn víi khoa häc, c«ng

nghÖ míi, hiÖn ®¹i. Ngoµi ra, cÇn më réng c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o ng¾n h¹n ®Ó

®éng ®· qua ®µo t¹o cña ta lªn. Gi¸o dôc ®µo t¹o t¹i chøc vµ tõ xa cÇn chó ý

h¬n n÷a ®Õn chÊt l-îng vµ hiÖu qu¶ gi¸o dôc.

vµ khai th¸c mäi nguån lùc kh¸c cho gi¸o dôc ®µo t¹o rÊt cÊp thiÕt. Nguån tµi

chÝnh h¹n hÑp hiÖn ®-îc coi lµ th¸ch thøc lín ®èi víi hÖ thèng ®µo t¹o nghÒ.

Tãm l¹i, gi¸o dôc ®µo t¹o lµ xu h-íng vµ ®ßi hái ngµy cµng cÊp b¸ch

kh«ng chØ ë n-íc ta mµ ë c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn còng vËy. Trong thêi ®¹i

ngµy nay, khi th«ng tin, khoa häc, kü thuËt trë thµnh lùc l-îng s¶n xuÊt trùc

tiÕp vµ ®· n¶y sinh nhiÒu ngµnh nghÒ míi còng nh- lµm nhiÒu ngµnh nghÒ cò

bÞ co hÑp hoÆc thËm chÝ biÕn mÊt. Mét h-íng gi¶i quyÕt kh¶ thi lµ Nhµ n-íc

nªn cã chÝnh s¸ch quy ®Þnh c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã tr¸ch nhiÖm ®µo t¹o l¹i

9

TiÓu luËn TriÕt häc

kh«ng chØ sè ng-êi cßn lµm viÖc mµ c¶ víi ®è ng-êi sÏ bÞ sa th¶i do kh«ng

cßn phï hîp víi c«ng viÖc ë doanh nghiÖp, ®Ó sè ng-êi nµy vÉn cßn c¬ héi

t×m viÖc lµm míi.

5- Nh÷ng thµnh tÝch ®· ®¹t ®-îc cña viÖc gi¸o dôc ®µo t¹o

nguån nh©n lùc

Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn nay ®· t¸c ®éng vµ lµm

biÕn ®æi m¹nh mÏ lao ®éng x· héi theo h-íng t¨ng tû träng cña lao ®éng trÝ

®éng c¬ b¶n cña con ng-êi. ViÖc øng dông ngµy cµng réng r·i tri thøc vµo

s¶n xuÊt vµ tæ chøc lao ®éng ®· lµm cho tri thøc nhanh chãng trë thµnh yÕu tè

s¶n xuÊt quan träng nhÊt, thµnh nguån lùc kinh tÕ c¬ b¶n vµ chñ yÕu. Vai trß

cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt truyÒn thèng nh- ®Êt ®ai, tµi nguyªn thiªn nhiªn,

vèn…dÉu kh«ng mÊt ®i song ®· trë thµnh thø yÕu. C¸c nghiªn cøu tr¾c l-îng

®Çu t- vµo vèn, cßn phÇn quan träng cña t¨ng tr-ëng g¾n liÒn víi chÊt l-îng

lao ®éng.

tù do kinh doanh nh÷ng lÜnh vùc ph¸p luËt kh«ng cÊm; trong sinh ho¹t t-

ngµy cµng ®-îc kh¼ng ®Þnh vµ ®-îc träng dông.

Nh÷ng thµnh tÝch cña gi¸o dôc ®µo t¹o nãi chung vµ gi¸o dôc ®µo t¹o

HDI t-¬ng ®èi cao, ®-îc xÕp vµo c¸c n-íc cã tr×nh ®é ph¸t triÓn trung b×nh.

Tuy nhiªn, so víi nh÷ng yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi th× gi¸o dôc ®µo t¹o

10

TiÓu luËn TriÕt häc

trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cña n-íc ta hiÖn nay.

yÕu tè con ng-êi.

Con ng-êi lµ chñ thÓ ®ång thêi lµ s¶n phÈm cña sù vËn ®éng x· héi. V×

vËy muèn ph¸t huy ®-îc yÕu tè con ng-êi cÇn ph¶i cã m«i tr-êng thuËn lîi.

ViÖc gi¶i phãng lùc l-îng s¶n xuÊt ®-îc thùc hiÖn tr-íc tiªn vµ chñ yÕu lµ xo¸

bá nh÷ng c¬ chÕ ®· vµ ®ang k×m h·m tÝnh tÝch cùc chñ ®éng s¸ng t¹o cña

gi¶i phãng ng-êi lao ®éng vÒ mäi mÆt.

®éng ®¶m b¶o c«ng b»ng trong kinh tÕ.

III-KÕt luËn

Trong ®iÒu kiÖn n-íc ta hiÖn nay, ®Ó chiÕn l-îc ph¸t triÓn treo h-íng

c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®i ®Õn th¾ng lîi, chóng ta ph¶i lÊy nguån lùc

con ng-êi ViÖt Nam - “ nguån lùc quan träng nhÊt ” trong c¸c nguån lùc,

ph¸t huy nguån lùc con ng-êi ViÖt Nam víi t- c¸ch ®ã, chóng ta cÇn ph¶i t¹o

ra mèi quan hÖ hµi hoµ gi÷a t¨ng tr-ëng kinh tÕ nhanh víi tiÕn bé x· héi,

11

TiÓu luËn TriÕt häc

C¸c tµi liÖu tham kh¶o:

-TriÕt häc M¸c-Lª nin-Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia

-§Þa lý kinh tÕ ViÖt Nam

-Kinh tÕ chÝnh trÞ

-T¹p trÝ nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ thÕ giíi, sè 1/1999

-T¹p chÝ céng s¶n, sè 21,15

-TriÕt häc sè 3(115)

12