Bài giảng Chủ tịch nước cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam

BÀI 8

CHỦ TỊCH NƯỚC

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Giảng viên: ThS. Trần Ngọc Định

1

CẤU TRÚC NỘI DUNG

8.1. Vị trí, chức năng của Chủ tịch nước

8.2. Nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch nước

8.3. Chế định Chủ tịch nước trong lịch sử lập hiến

2

VKSND TC

QUỐC HỘI

UBTVQH

CHÍNH PHỦ

TTCP

TAND TC

HỘI

ĐỒNG

BẦU CỬ

QG

KIỂM

TOÁN

NHÀ

CHỦ TỊCH

NƯỚC

Chánh án

TANDTC

Viện

trưởng

NƯỚC

VKSNDTC

TAND

VKSND

CẤP CAO

HĐND

UBND

TAND

VKSND

CẤP TỈNH

TAND

CẤP

HUYỆN

VKSND

CẤP

HUYỆN

HĐND

CẤP HUYỆN

UBND

CẤP HUYỆN

3

UBND

CẤP XÃ·

HĐND CẤP

XÃ

8.1. VỊ TRÍ, CHỨC NĂNG CỦA CHỦ TỊCH NƯỚC

4.11. CÁC QUYỀN KHÁC

Là nguyên thủ quốc gia, đứng đầu NN, thay

mặt NN về đối nội và đối ngoại

Do QH bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm theo đề

nghị của UBTVQH, là đại biểu QH

Theo nhiệm kỳ QH

Chịu trách nhiệm và báo cáo c/tác trước QH

Vai trò quan trọng trong thực hiện, phối hợp

thực hiện quyền lực giữa các cơ quan NN ở TƯ

ĐIỀU 86, 87 HIẾN PHÁP 2013

4

Nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch nước

• Công bố Hiến pháp, luật, pháp lệnh;

•Thông qua Hiến pháp, Luật, Pháp lệnh

• Ký chứng thực

Quốc hội

UBTVQH

Chủ tịch

QH

• Công bố (bằng Lệnh của CTN)

Chủ tịch

nước

5

THẨM QUYỀN CÔNG BỐ VÀ YÊU CẦU XEM XÉT LẠI

PHÁP LỆNH

UBTVQH

Chủ tịch

thông qua

Công bố

nước

Pháp lệnh

Đề nghị xem

xét lại

CTN báo cáo

QH tại kỳ

họp gần nhất

UBTVQH

vẫn thông

qua

6

Đề nghị Quốc hội bầu,

miễn nhiệm, bãi

nhiệm

Căn cứ vào NQ của

QH để bổ nhiệm, miễn

nhiệm, cách chức

Bổ nhiệm, miễn

nhiệm, cách chức

• Phó Thủ tướng, Bộ

trưởng và các thành viên

khác của Chính phủ

• Thẩm phán Tòa án nhân

dân tối cao

• Phó Chánh án Tòa án

nhân dân tối cao, Thẩm

phán các Tòa án khác

• Phó Viện trưởng, Kiểm

sát viên Viện kiểm sát

nhân dân tối cao

•Phó Chủ tịch nước

•Thủ tướng CP

•Chánh án TANDTC

•Viện trưởng

VKSNDTC

•Tướng lĩnh cao cấp

7

8.1.2. CHỦ TỊCH NƯỚC

• Quyết định tặng thưởng huân chương, huy chương, các giải

thưởng nhà nước, danh hiệu vinh dự nhà nước; quyết định cho

nhập quốc tịch, thôi quốc tịch, trở lại quốc tịch hoặc tước quốc

tịch Việt Nam;

 Thống lĩnh lực lượng vũ trang nhân dân, giữ chức Chủ tịch Hội

đồng quốc phòng và an ninh, quyết định phong, thăng, giáng,

tước quân hàm cấp tướng, chuẩn đô đốc, phó đô đốc, đô đốc hải

quân; bổ nhiệm, miꢀn nhiệm, cách chức Tổng tham mưu trưởng,

Chủ nhiệm Tổng cục chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam;

 căn cứ vào nghị quyết của Quốc hội hoặc của Uỷ ban thường vụ

Quốc hội công bố, bꢀi bꢁ quyết định tuyên bố tình trạng chiến

tranh; căn cứ vào nghị quyết của Uỷ ban thường vụ Quốc hội ra

lệnh tổng động viên hoặc động viên cục bộ, công bố, bꢀi bꢁ tình

trạng khẩn cấp; trong trường hợp Uỷ ban thường vụ Quốc hội

8

không thể họp được công bố, bãi bỏ tình trạng khẩn cấp trong cả

nước hoặc ở từng địa phương;

8.1.2. CHỦ TỊCH NƯỚC

• Tiếp nhận đại sứ đặc mệnh toàn quyền của nước ngoài; căn cứ vào nghị

quyết của ꢀy ban thưꢁng vụ Quꢂc hꢃi bổ nhiệm, miễn nhiệm, cử, triệu

hồi đại sứ đặc mệnh toàn quyền của Cꢃng hòa xã hꢃi chủ nghĩa Việt

Nam; phong hàm, cấp đại sứ; quyết định đàm phán, ký điều ước quꢂc tế

nhân danh Nhà nước; trình Quꢂc hꢃi phê chuẩn, quyết định gia nhập hoặc

chấm dứt hiệu lực điều ước quꢂc tế quy định tại khoản 14 Điều 70; quyết

định phê chuẩn, gia nhập hoặc chấm dứt hiệu lực điều ước quꢂc tế khác

nhân danh Nhà nước.

• Chủ tịch nước có quyền tham dự phiên họp của Uỷ ban thưꢁng vụ Quꢂc

hꢃi, phiên họp của Chính phủ.

• Chủ tịch nước có quyền yêu cầu Chính phủ họp bàn về vấn đề mà Chủ

tịch nước xét thấy cần thiết để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch

nước.

9

HỘI ĐỒNG QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH

 Nhiệm vụ: Hội đồng quốc phòng và an ninh trình Quốc hội

quyết định tình trạng chiến tranh, trường hợp Quốc hội không

thể họp được thì trình Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết

định; động viên mọi lực lượng và khả năng của đất nước để

bảo vệ Tổ quốc; thực hiện những nhiệm vụ, quyền hạn đặc

biệt do Quốc hội giao trong trường hợp có chiến tranh;

quyết định việc lực lượng vũ trang tham gia....

 Thành phần: Chủ tịch, Phó Chủ tịch và các Ủy viên do Chủ

tịch nước trình Quốc hội phê chuẩn.

 làm việc theo chế độ tập thể và quyết định theo đa số.

10

PH Ó CH Ủ T ỊC H N Ư Ớ C

 Do Quốc hội bầu trong số đại biểu Quốc hội,

 Giúp Chủ tịch nước thực hiện nhiệm vụ và có thể được

Chủ tịch nước uỷ nhiệm thay Chủ tịch nước thực hiện

một số nhiệm vụ.

11

8.1. 3. CHẾ ĐỊNH CHỦ TỊCH NƯỚC QUA CÁC HIẾN PHÁP

CTN Chính phủ

CTN

HĐNN

CTN

12

Hiến pháp 1946

Chính phủ

Nghị viện nhân dân

Tòa án tꢂi cao

Chủ tịch nước

Nꢃi các

Ban thưꢁng vụ

UBHC Bꢃ

(3 Bꢃ)

Tòa phúc

thẩm

HĐND

Cấp tỉnh

UBHC

Tòa đệ nhị

cấp

Tỉnh

UBHC

Tòa sơ cấp

Huyện

13

HĐND

Cấp xã

UBHC

Xã

Ban Tư pháp

xã

TAND TC

VKSND TC

Quꢂc hꢃi

UBTVQH

HĐ Chính phủ

TTCP

Chủ tịch

nước

Chánh án

TANDTC

Viện trưởng

VKSNDTC

VKSND

Cấp tỉnh

HĐND

Cấp tỉnh

UBHC

Cấp tỉnh

TAND

Cấp tỉnh

HĐND

UBHC

TAND

VKSND

Cấp huyện

14

UBHC

Cấp xã

HĐND

Cấp xã

Hiến pháp

1959

HĐBT

TAND TC

VKSND TC

Quꢂc hꢃi

HĐNN

Thưꢁng vụ

HĐBT

Chánh án

TANDTC

Viện trưởng

VKSNDTC

HĐND

Cấp tỉnh

UBND

Cấp tỉnh

TAND

Cấp tỉnh

VKSND

Cấp tỉnh

HĐND

UBND

TAND

VKSND

Cấp huyện

15

UBND

Cấp xã

HĐND

Cấp xã

Hiến pháp

1980

TAND TC

VKSND TC

Quꢂc hꢃi

Chính phủ

TTCP

Chủ tịch

nước

Chánh án

TANDTC

Viện trưởng

VKSNDTC

UBTVQH

VKSND

HĐND

UBND

TAND

Cấp tỉnh

HĐND

UBND

TAND

VKSND

Cấp huyện

16

UBND

Cấp xã

HĐND

Cấp xã

Hiến pháp

1992

VKSND TC

QUỐC HỘI

CHÍNH PHỦ

TAND TC

HỘI

ĐỒNG

BẦU CỬ

QG

KIỂM

TOÁN

NHÀ

CHỦ TỊCH

NƯỚC

Chánh án

TANDTC

Viện

trưởng

UBTVQH

TTCP

NƯỚC

VKSNDTC

TAND

CẤP CAO

VKSND

CẤP CAO

HĐND

CẤP TỈNH

UBND

CẤP TỈNH

TAND

CẤP TỈNH

VKSND

CẤP TỈNH

TAND

CẤP

HUYỆN

VKSND

CẤP

HUYỆN

HĐND

CẤP HUYỆN

UBND

CẤP HUYỆN

17

UBND

CẤP XÃ·

HĐND CẤP

XÃ