Tiểu luận Thực tiễn là tiêu chuẩn của chân lý

TiÓu luËn TriÕt häc

lêi më ®Çu

Trong c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn,

vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr-êng, cã sù qu¶n lý cña Nhµ n-íc, theo ®Þnh h-íng

x· héi chñ nghÜa ë n-íc ta hiÖn nay, lý luËn nhËn thøc, vÊn ®Ò c¶i t¹o thùc tiÔn

nÒn kinh tÕ lu«n thu hót sù quan t©m cña nhiÒu ®èi t-îng.

Ngµy nay, triÕt häc lµ mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi víi sù ph¸t triÓn

cña bÊt cø h×nh th¸i kinh tÕ nµo. Nh÷ng vÊn ®Ò triÕt häc vÒ lý luËn nhËn thøc

vµ thùc tiÔn, ph-¬ng ph¸p biÖn chøng... lu«n lµ c¬ së, lµ ph-¬ng h-íng, lµ t«n

chØ cho ho¹t ®éng thùc tiÔn, x©y dùng vµ ph¸t triÓn x· héi. NÕu xuÊt ph¸t tõ

mét lËp tr-êng triÕt häc ®óng ®¾n, con ng-êi cã thÓ cã ®-îc nh÷ng c¸ch gi¶i

quyÕt phï hîp víi c¸c vÊn dÒ do cuéc sèng ®Æt ra. ViÖc chÊp nhËn hay kh«ng

chÊp nhËn mét lËp tr-êng triÕt häc nµo ®ã sÏ kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ sù chÊp

nhËn mét thÕ giíi quan nhÊt ®Þnh, mét c¸ch lý gi¶i nhÊt ®Þnh vÒ thÕ giíi, mµ

cßn lµ sù chÊp nhËn mét c¬ së ph-¬ng ph¸p luËn nhÊt ®Þnh chØ ®¹o cho ho¹t

®éng.

Chóng ta biÕt r»ng, triÕt häc lµ mét trong ba bé phËn cÊu thµnh cña chñ

nghÜa M¸c. Lªnin ®· chØ râ r»ng chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng ®ã chÝnh lµ

triÕt häc cña chñ nghÜa M¸c. Cho ®Õn nay, chØ cã triÕt häc M¸c lµ mang tÝnh

-u viÖt h¬n c¶. Trªn c¬ së nÒn t¶ng triÕt häc M¸c - Lªnin, §¶ng vµ Nhµ n-íc

ta ®· häc tËp vµ tiÕp thu t- t-ëng tiÕn bé, ®Ò ra nh÷ng môc tiªu, ph-¬ng

h-íng chØ ®¹o chÝnh x¸c, ®óng ®¾n ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn x· héi, phï hîp

víi hoµn c¶nh ®Êt n-íc. MÆc dï cã nh÷ng khiÕm khuyÕt kh«ng thÓ tr¸nh khái

song chóng ta lu«n ®i ®óng h-íng trong c¶i t¹o thùc tiÔn, ph¸t triÓn kinh tÕ,

tõng b-íc ®-a ®Êt n-íc ta tiÕn kÞp tr×nh ®é c¸c n-íc trong khu vùc vµ thÕ giíi

vÒ mäi mÆt. ChÝnh nh÷ng thµnh tùu cña x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ qua

m-êi n¨m ®æi míi lµ minh chøng x¸c ®¸ng cho vÊn ®Ò nªu trªn. Ho¹t ®éng

nhËn thøc vµ c¶i t¹o thùc tiÔn cïng víi sù n¾m b¾t c¸c quy luËt kh¸ch quan

trong vËn hµnh nÒn kinh tÕ ë n-íc ta lµ mét vÊn ÒÒ cßn nhiÒu xem xÐt vµ tranh

c·i, nhÊt lµ trong qu¸ tr×nh ®æi míi hiÖn nay.V× vËy, em quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi

“Thùc tiÔn lµ tiªu chuÈn cña ch©n lý”.

SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A

TiÓu luËn TriÕt häc

I. Mét sè vÊn ®Ò vÒ lý luËn

1. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n

a) Thùc tiÔn

- Víi viÖc ®-a ph¹m trï thùc tiÔn vµo lý luËn nhËn thøc, c¸c nhµ kinh

®iÓn cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin ®· t¹o nªn mét b-íc chuyÓn biÕn c¸ch m¹ng

trong triÕt häc nãi chung vµ trong lý luËn nhËn thøc nãi riªng vµ ®· ®-a ra

quan ®iÓm vÒ thùc tiÔn nh- sau:

- Thùc tiÔn lµ toµn bé nh÷ng ho¹t ®éng vËt chÊt, cã môc ®Ých, mang tÝnh

lÞch sö - x· héi cña con ng-êi nh»m c¶i biÕn tù nhiªn vµ x· héi.

- B¶n chÊt cña ho¹t ®éng thùc tiÔn ®ã lµ sù t¸c ®éng qua l¹i cña chñ thÓ

vµ kh¸ch thÓ.

- Ho¹t ®éng thùc tiÔn ®a d¹ng víi nhiÒu h×nh thøc ngµy cµng phong phó,

song cã thÓ chia ra thµnh ba h×nh thøc c¬ b¶n lµ: ho¹t ®éng s¶n xuÊt vËt chÊt,

ho¹t ®éng chÝnh trÞ x· héi vµ ho¹t ®éng thùc nghiÖm khoa häc.

b) Ch©n lý:

- Quan ®iÓm cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng cho r»ng: Ch©n lý lµ nh÷ng

tri thøc phï hîp víi hiÖn thùc kh¸ch quan vµ ®-îc thùc tiÔn kiÓm nghiÖm.

- Ch©n lý bao giê còng lµ ch©n lý kh¸ch quan tøc lµ nh÷ng tri thøc mµ

néi dung cña nã kh«ng phô thuéc vµo con ng-êi.

- Ch©n lý cßn cã tÝnh tuyÖt ®èi vµ tÝnh t-¬ng ®èi, tÝnh cô thÓ. Ch©n lý

cßn lµ mét qu¸ tr×nh v× nhËn thøc cña con ng-êi lµ mét qu¸ tr×nh.

c) NhËn thøc:

- Chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng kh¼ng ®Þnh: NhËn thøc lµ qu¸ tr×nh ph¶n

¸nh biÖn chøng, tÝch cùc, tù gi¸c vµ s¸ng t¹o thÕ giíi kh¸ch quan vµo trong

®Çu ãc cña con ng-êi trªn c¬ së thùc tiÔn.

- §-îc dùa trªn nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n sau:

+ Thõa nhËn thÕ giíi vËt chÊt tån t¹i kh¸ch quan, ®éc lËp ®èi víi ý thøc

con ng-êi.

SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A

TiÓu luËn TriÕt häc

+ Thõa nhËn kh¶ n¨ng nhËn thøc ®-îc thÕ giíi cña con ng-êi, coi nhËn

thøc lµ sù ph¶n ¸nh hiÖn thùc kh¸ch quan vµo trong bé ãc con ng-êi, lµ ho¹t

®éng t×m hiÓu kh¸ch thÓ cña chñ thÓ.

+ Kh¼ng ®Þnh sù ph¶n ¸nh ®ã lµ mét qu¸ tr×nh biÖn chøng tÝch cùc, tù

gi¸c vµ s¸ng t¹o. Qu¸ tr×nh ®ã diÔn ra theo tr×nh tù tõ ch-a biÕt ®Õn biÕt, tõ hiÖn

t-îng ®Õn b¶n chÊt, tõ biÕt Ýt ®Õn biÕt nhiÒu, tõ kÐm s©u s¾c ®Õn s©u s¾c h¬n.

+ Coi thùc tiÔn lµ c¬ së chñ yÕu vµ trùc tiÕp nhÊt cña nhËn thøc, lµ ®éng

lùc, môc ®Ých cña nhËn thøc vµ lµ tiªu chuÈn ®Ó kiÓm tra ch©n lý.

2. Qu¸ tr×nh nhËn thøc

- NhËn thøc lµ mét qu¸ tr×nh biÖn chøng diÔn rÊt phøc t¹p, bao gåm

nhiÒu giai ®o¹n, tr×nh ®é, vßng kh©u vµ h×nh thøc kh¸c nhau.

- Chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng coi nhËn thøc kh«ng ph¶i lµ sù ph¶n ¸nh

gi¶n ®¬n, thô ®éng, mµ lµ mét qu¸ tr×nh g¾n liÒn víi ho¹t ®éng thùc tiÔn. Qu¸

tr×nh ®ã ®· ®-îc Lªnin chØ ra nh- sau: "Tõ trùc quan sinh ®éng ®Õn t- duy

trõu t-îng, tõ t- duy trõu t-îng ®Õn thùc tiÔn - ®ã lµ con ®-êng biÖn chøng

cña sù nhËn thøc ch©n lý, cña sù nhËn thøc hiÖn thùc kh¸ch quan".

- Tuú theo tÝnh chÊt cña sù nghiªn cøu mµ qu¸ tr×nh ®ã ®-îc ph©n ho¸ ra

thµnh c¸c cÊp ®é kh¸c nhau nh-: nhËn thøc c¶m tÝnh vµ nhËn thøc lý tÝnh,

nhËn thøc kinh nghiÖm vµ nhËn thøc lý luËn hay nhËn thøc th«ng th-êng vµ

nhËn thøc khoa häc.

Theo Lªnin th× qu¸ tr×nh nhËn thøc tr¶i qua hai kh©u sau:

a) Tõ trùc quan sinh ®éng ®Õn t- duy trõu t-îng.

- Trùc quan sinh ®éng hay chÝnh lµ nhËn thøc c¶m tÝnh lµ giai ®o¹n ®Çu

tiªn, g¾n liÒn víi thùc tiÔn vµ th«ng qua c¸c gi¸c quan trong ®ã.

+ C¶m gi¸c lµ h×nh thøc ®Çu tiªn cña sù ph¶n ¸nh hiÖn thùc kh¸ch quan,

lµ sù ph¶n ¸nh nh÷ng thuéc tÝnh riªng lÎ cña c¸c sù vËt, hiÖn t-îng khi chóng

t¸c ®éng trùc tiÕp vµo c¸c gi¸c quan cña con ng-êi nh- mµu s¾c, mïi vÞ, ®é

r¾n… Sù t¸c ®éng nµy g©y nªn sù kÝch thÝch cña c¸c tÕ bµo thÇn kinh lµm xuÊt

hiÖn c¸c c¶m gi¸c.

SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A

TiÓu luËn TriÕt häc

+ Tri gi¸c lµ h×nh thµnh kÕ tiÕp sau c¶m gi¸c lµ h×nh ¶nh t-¬ng ®èi toµn

vÑn vÒ sù vËt khi sù vËt ®ã ®ang trùc tiÕp t¸c ®éng vµo c¸c gi¸c quan. Tri gi¸c

n¶y sinh dùa trªn c¬ së cña c¶m gi¸c, lµ sù tæng hîp cña nhiÒu c¶m gi¸c. So

víi c¶m gi¸c th× tri gi¸c lµ h×nh thøc nhËn thøc cao h¬n, ®Çy ®ñ h¬n, phong

phó h¬n vÒ sù vËt. Tri gi¸c còng ph¶n ¸nh sù vËt, hiÖn t-îng mét c¸ch trùc

tiÕp th«ng qua c¸c gi¸c quan.

+ BiÓu t-îng: lµ h×nh thøc ph¶n ¸nh cao nhÊt vµ phøc t¹p nhÊt cña giai

®o¹n trùc quan sinh ®éng. BiÓu t-îng xuÊt hiÖn trªn c¬ së nh÷ng hiÓu biÕt vÒ

sù thËt do tri thøc ®em l¹i. BiÓu t-îng lµ h×nh ¶nh vÒ sù vËt ®-îc l-u gi÷ trong

chñ thÓ nhËn thøc khi sù vËt kh«ng cßn hiÖn diÖn trùc tiÕp tr-íc chñ thÓ. Con

ng-êi kh«ng cÇn quan s¸t trùc tiÕp sù vËt mµ vÉn h×nh dung ra chóng dùa trªn

sù tiÕp xóc nhiÒu lÇn tr-íc ®ã. Do ®ã, ë biÓu t-îng nhËn thøc ®· chøa ®ùng

nh÷ng yÕu tè gi¸n tiÕp. BiÓu t-îng lµ kh©u trung gian gi÷a trùc quan sinh

®éng vµ t- duy trõu t-îng.

Nh- vËy: c¶m gi¸c, tri gi¸c vµ biÓu t-îng lµ nh÷ng giai ®o¹n kÕ tiÕp

nhau cña h×nh thøc nhËn thøc c¶m tÝnh. Trong nhËn thøc c¶m tÝnh ®· tån t¹i c¶

c¸i b¶n chÊt lÉn kh«ng b¶n chÊt, c¶ c¸i tÊt yÕu vµ ngÉu nhiªn, c¶ c¸i bªn trong

lÉn bªn ngoµi sù vËt. Nh-ng ë ®©y, con ng-êi ch-a ph©n biÖt ®-îc c¸i g× lµ

b¶n chÊt víi kh«ng b¶n chÊt, ®©u lµ tÊt yÕu víi ngÉu nhiªn, ®©u lµ c¸i bªn

trong víi bªn ngoµi. Yªu cÇu cña nhËn thøc ®ßi hái ph¶i t¸ch ra vµ n¾m lÊy c¸i

b¶n chÊt, tÊt yÕu, bªn trong, chØ cã chóng míi cã vai trß quan träng cho ho¹t

®éng thùc tiÔ vµ nhËn thøc cña con ng-êi nªn nhËn thøc sÏ v-ît lªn mét tr×nh

®é míi, cao h¬n vÒ chÊt, ®ã lµ tr×nh ®é nhËn thøc lý tÝnh hay lµ giai ®o¹n t-

duy trõu t-îng.

- T- duy trõu t-îng hay lµ nhËn thøc lý tÝnh, lµ giai ®o¹n ph¶n ¸nh gi¸n

tiÕp, trõu t-îng vµ kh¸i qu¸t nh÷ng thuéc tÝnh, nh÷ng ®Æc ®iÓm b¶n chÊt cña

®èi t-îng. §©y lµ giai ®o¹n nhËn thøc thùc hiÖn chøc n¨ng quan träng nhÊt lµ

t¸ch ra vµ n¾m lÊy c¸i b¶n chÊt cã tÝnh quy luËt cña c¸c sù vËt, hiÖn t-îng. V×

vËy, nã ®¹t ®Õn tr×nh ®é ph¶n ¸nh s©u s¾c h¬n, chÝnh x¸c h¬n vµ ®Çy ®ñ h¬n

SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A

TiÓu luËn TriÕt häc

c¸i b¶n chÊt cña ®èi t-îng, lµ giai ®o¹n cao cña qu¸ tr×nh nhËn thøc kh¸i

niÖm, ph¸n ®o¸n, suy lý.

+ Kh¸i niÖm: lµ h×nh thøc c¬ b¶n nhÊt cña t- duy trõu t-îng, nã ph¶n

¸nh, kh¸i qu¸t nh÷ng ®Æc tÝnh c¬ b¶n nhÊt, phæ biÕn nhÊt cña mét líp c¸c sù

vËt, hiÖn t-îng nhÊt ®Þnh (®ã chÝnh lµ nh÷ng ®Æc tÝnh b¶n chÊt cña sù vËt).

Kh¸i niÖm ®-îc h×nh thµnh trªn c¬ së ho¹t ®éng thùc tiÔn, lµ kÕt qu¶ cña sù

kh¸i qu¸t nh÷ng tri thøc do trùc quan sinh ®éng ®em l¹i. Kh¸i niÖm võa cã

tÝnh chñ quan võa cã tÝnh kh¸ch quan, võa cã mèi quan hÖ t¸c ®éng qua l¹i víi

nhau, võa th-êng xuyªn vËn ®éng vµ ph¸t triÓn. Nã ch¼ng nh÷ng rÊt linh

®éng, mÒm dÎo n¨ng ®éng mµ cßn lµ "§iÓm nót" cña qu¸ tr×nh t- duy trõu

t-îng, lµ c¬ së ®Ó h×nh thµnh ph¸n ®o¸n.

+ Ph¸n ®o¸n lµ sù vËn dông c¸c kh¸i niÖm trong ý thøc con ng-êi ®Ó

ph¶n ¸nh mèi liªn hÖ gi÷a c¸c sù vËt, hiÖn t-îng còng nh- c¸c thuéc tÝnh, tÝnh

chÊt cña chóng hay chÝnh lµ h×nh thøc cña sù liªn kÕt c¸c kh¸i niÖm l¹i víi

nhau. Cã nhiÒu lo¹i ph¸n ®o¸n kh¸c nhau. Tuú theo c¸ch ph©n chia ta cã: ph¸n

®o¸n kh¼ng ®Þnh, ph¸n ®o¸n phñ ®Þnh, ph¸n ®o¸n phæ biÕn, ph¸n ®o¸n ®Æc thï

vµ ph¸n ®o¸n ®¬n nhÊt.

+ Suy lý (suy luËn) lµ qu¸ tr×nh l«gic cña t- duy tu©n theo quy luËt nhÊt

®Þnh ®Ó t¹o ra mét ph¸n ®o¸n míi tõ nh÷ng ph¸n ®o¸n tiÒn ®Ò hay chÝnh lµ

h×nh thøc cña t- duy liªn kÕt c¸c ph¸n ®o¸n l¹i víi nhau ®Ó rót ra tri thøc míi.

TÝnh ch©n thùc cña ph¸n ®o¸n kÐt luËn phô thuéc vµo tÝnh ch©n thùc cña ph¸n

®o¸n tiÒn ®é còng nh- tÝnh hîp quy luËt cña qu¸ tr×nh suy luËn.

- Gi÷a nhËn thøc c¶m tÝnh vµ nhËn thøc lý tÝnh (hay trùc quan sinh ®éng

vµ t- duy trõu t-îng) cã sù thèng nhÊt bëi ®ã lµ hai giai ®o¹n cña mét qu¸

tr×nh nhËn thøc, dùa trªn c¬ së thùc tiÔn vµ ho¹t ®éng thÇn binh cao cÊp.

Chóng lµ nh÷ng nÊc thang hîp thµnh chu tr×nh nhËn thøc, gi÷a chóng cã sù

t¸c ®éng qua l¹i: NhËn thøc c¶m tÝnh cung cÊp tµi liÖu cho nhËn thøc lý tÝnh,

nhËn thøc lý tÝnh t¸c ®éng trë l¹i nhËn thøc c¶m tÝnh lµm cho nã chÝnh x¸c

h¬n, nh¹y bÐn h¬n. NhËn thøc c¶m tÝnh kh¸c nhËn thøc lý tÝnh ë chç.NhËn

SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A

TiÓu luËn TriÕt häc

thøc c¶m tÝnh lµ giai ®o¹n thÊp, ph¶n ¸nh kh¸ch thÓ mét c¸ch trùc tiÕp ®em l¹i

nh÷ng tri thøc vÒ b¶n chÊt vµ quy luËt cña kh¸ch thÓ.

b) Tõ t- duy trõu t-îng ®Õn thùc tiÔn

- NhËn thøc ph¶i trë vÒ thùc tiÔn ®Ó kiÓm tra, kh¼ng ®Þnh, kiÓm nghiÖm

lµ tri thøc ®óng hay sai lÇm, tri thøc Êy cã ch©n thùc kh«ng.

- Quay trë vÒ thùc tiÔn, nhËn thøc hoµn thµnh mét chu tr×nh biÖn chøng

cña nã. Trªn c¬ së ho¹t ®éng thùc tiÔn míi mét chu tr×nh nhËn thøc tiÕp theo

l¹i b¾t ®Çu vµ cø nh- thÕ m·i m·i.

- XÐt trong toµn bé nhËn thøc cña con ng-êi vÒ thÕ giíi, thùc tiÔn lµ yÕu

tè kh«ng thÓ thiÓu ®-îc cña qu¸ tr×nh n¾m b¾t ch©n lý - lµ vßng kh©u "chuyÓn

ho¸" kÕt qu¶ nhËn thøc thµnh ch©n lý kh¸ch quan.

3. Thùc tiÔn lµ tiªu chuÈn cña ch©n lý

a) Thùc tiÔn lµ tiªu chuÈn duy nhÊt cña ch©n lý.

Nhê cã thùc tiÔn, chóng ta ph©n biÖt ®-îc ch©n lý vµ sai lÇm, tøc thùc

tiÔn ®ãng vai trß lµ tiªu chuÈn ®Ó kiÓm tra ch©n lý.

- Thùc tiÔn lµ ho¹t ®éng vËt chÊt cã tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan, diÔn ra ®éc

lËp ®èi víi nhËn thøc, nã lu«n lu«n vËn ®éng, vµ ph¸t triÓn trong lÞch sö. Nhê

®ã lµ mµ thóc ®Èy nhËn thøc cïng vËn ®éng, ph¸t triÓn. Mäi sù biÕn ®æi cña

nhËn thøc suy cho cïng kh«ng thÓ v-ît ra ngoµi sù kiÓm tra cña thùc tiÔn. Nã

th-êng xuyªn chÞu sù kiÓm nghiÖm trùc tiÕp cña thùc tiÔn.

- ChÝnh thùc tiÔn cã vai trß lµm tiªu chuÈn, th-íc ®o gi¸ trÞ cña nh÷ng tri

thøc ®· ®¹t ®-îc trong nhËn thøc. §ång thêi nã bæ sung, chØnh söa, ®iÒu

chØnh, söa ch÷a, ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn nhËn thøc. C.M¸c ®· viÕt "vÊn ®Ò t×m

hiÓu t- duy cña con ng-êi cã thÓ ®¹t tíi ch©n lý kh¸ch quan hay kh«ng, hoµn

toµn kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò lý luËn mµ lµ mét vÊn ®Ò thùc tiÔn. ChÝnh trong thùc

tiÔn mµ con ng-êi ph¶i chøng minh ch©n lý".

- Nhê cã thùc tiÔn kiÓm nghiÖm, chøng minh mµ ta x¸c ®Þnh ®©u lµ c¸i

hîp quy luËt, ®©u lµ c¸i tri thøc ®óng, ®©u lµ sai lÇm còng nh- c¸i g× nªn lµm,

c¸i g× kh«ng nªn lµm, ®©u lµ c¸i kh«ng hîp víi quy luËt mµ ch©n lý chÝnh lµ

c¸i tri thøc ®óng, c¸i hîp quy luËt hay lµ ®óng víi quy luËt.

SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A

TiÓu luËn TriÕt häc

- Thùc tiÔn ch¼ng nh÷ng lµ ®iÓm xuÊt ph¸t cña nhËn thøc, lµ yÕu tè ®ãng

vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña nhËn thøc mµ cßn lµ

n¬i nhËn thøc cßn ph¶i lu«n lu«n h-íng tíi ®Ó thÓ nghiÖm tÝnh ®óng ®¾n cña

m×nh. V× thÕ mµ thùc tiÔn lµ c¬ së, ®éng lùc, môc ®Ých cña nhËn thøc võa lµ

tiªu chuÈn ®Ó kiÓm tra ch©n lý. Vµ khi nhÊn m¹nh ®iÒu nµy th× V.I. Lªnin ®·

viÕt: "Quan ®iÓm vÒ ®êi sèng vµ thùc tiÔn ph¶i lµ quan ®iÓm thø nhÊt vµ c¬

b¶n cña lý luËn nhËn thøc".

- Chóng ta ph¶i lu«n lu«n qu¸n triÖt quan ®iÓm thùc tiÔn, quan ®iÓm nµy

yªu cÇu viÖc nhËn thøc ph¶i xuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn, dùa trªn c¬ së thùc tiÔn, ®é

s©u vµo thùc tiÔn, ph¶i coi träng c«ng t¸c tæng kÕt thùc tiÔn, viÖc nghiªn cøu

ph¶i liªn hÖ víi thùc tiÔn tøc lµ "häc ph¶i ®i ®«i víi hµnh". NÕu xa rêi thùc

tiÔn sÏ dÉn ®Õn sai lÇm cña bÖnh chñ quan, duy ý chÝ, gi¸o ®iÒu, m¸y mãc,

quan liªu, kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc quy luËt, kh«ng ph©n biÖt ®-îc quy luËt ®ã cã

hîp quy luËt hay kh«ng cã lµ tri thøc ®óng (ch©n lý) hay kh«ng nh-ng nÕu

tuyÖt ®èi hãa th× sÏ r¬i vµo chñ nghÜa thùc dông, kinh nghiÖm chñ nghÜa nªn

®ßi hái chóng ta ph¶i cã c¸i nh×n ®óng ®¾n th× míi x¸c ®Þnh ®-îc quy luËt hîp

ch©n lý.

- Nh÷ng tri thøc phï hîp víi hiÖn thùc kh¸ch quan vµ ®-îc thùc tiÔn

kiÓm nghiÖm chÝnh lµ nh÷ng tri thøc ®óng, cã ®óng thêi míi phï hîp ®-îc víi

hiÖn thùc kh¸ch quan cßn tri thøc sai, sai lÇm th× kh«ng thÓ phï hîp víi hiÖn

thùc kh¸ch quan ®-îc.

b) Ch©n lý cã tÝnh cô thÓ, cã ®Æc tÝnh g¾n liÒn vµ phï hîp gi÷a néi dung

ph¶n ¸nh víi mét ®èi t-îng nhÊt ®Þnh cïng c¸c ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh lÞch sö cô

thÓ. Thùc tiÔn l¹i cã "tÝnh phæ biÕn" vµ lµ "hiÖn thùc trùc tiÕp" nhê ®ã thùc

tiÔn cã thÓ "vËt chÊt ho¸" ®-îc tri thøc, biÕn tri thøc thµnh c¸c kh¸ch thÓ vËt

chÊt cã tÝnh x¸c thùc c¶m tÝnh.

- Mçi tri thøc ®óng ®¾n bao giê còng cã mét néi dung nhÊt ®Þnh, néi

dung ®ã lu«n g¾n liÒn víi ®èi t-îng x¸c ®Þnh, diÔn ra nªn bÊt kú ch©n lý nµo

còng g¾n liÒn víi nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö cô thÓ.

SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A

TiÓu luËn TriÕt häc

- ViÖc n¾m v÷ng nh÷ng nguyªn t¾c vÒ tÝnh cô thÓ cña ch©n lý cã ý nghÜa

ph-¬ng ph¸p luËn quan träng trong ho¹t ®éng nhËn thøc còng nh- ho¹t ®éng

thùc tiÔn. ViÖc xem xÐt, ®¸nh gi¸ mçi sù vËt, hiÖn t-îng, mçi viÖc lµm ph¶i

dùa trªn quan ®iÓm lÞch sö - cô thÓ ®Ó vËn dông vµo thùc tiÔn vµ x¸c ®Þnh ®-îc

râ ch©n lý.

- NhËn thøc lµ nh÷ng tri thøc vÒ b¶n chÊt quy luËt cña hiÖn thùc, cña

thùc tiÔn, mµ thùc tiÔn l¹i cßn lµ c¬ së, ®éng lùc vµ môc ®Ých cña nhËn thøc ®Ó

tõ ®ã gióp con ng-êi hiÓu vµ biÕt thªm ®-îc vÒ c¸c quy luËt, ®· lµ quy luËt th×

kh«ng thÓ phñ ®Þnh ®-îc vµ sÏ tån t¹i vµ lµ ch©n lý.

c) Tiªu chuÈn thùc tiÔn võa mang tÝnh tuyÖt ®èi võa mang tÝnh t-¬ng

®èi. TuyÖt ®èi v× nã lµ tiªu chuÈn kh¸ch quan duy nhÊt, t-¬ng ®èi v× b¶n th©n

thùc tiÔn lu«n lu«n biÕn ®æi, ph¸t triÓn. Sù biÕn ®æi nµy dÉn ®Õn chç tiÕp tôc

bæ sung, ph¸t triÓn nh÷ng tri thøc ®· cã tr-íc ®ã.

- Ch©n lý còng lµ kh¸ch quan, lµ sù thèng nhÊt gi÷a hai tr×nh ®é, ch©n lý

tuyÖt ®èi vµ ch©n lý t-¬ng ®èi th× ®iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ nhËn thøc ph¶i tr¶i

qua mét qu¸ tr×nh ®i tõ ch-a biÕt ®Çy ®ñ ®Õn biÕt ®Çy ®ñ h¬n vÒ sù vËt, hiÖn

t-îng. Mµ thùc tiÔn lµ c¬ së chñ yÕu vµ trùc tiÕp cña nhËn thøc, lµ môc ®Ých

cña nhËn thøc vµ lµ tiªu chuÈn ®Ó kiÓm tra ®é chuÈn x¸c trong kÕt qu¶ nhËn

thøc. Mµ nhËn thøc lµ mét qu¸ tr×nh cã tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng vµ s¸ng t¹o cña

nh÷ng ho¹t ®éng vËt chÊt cã tÝnh môc ®Ých, lÞch sö - x· héi cña con ng-êi

nh»m c¶i t¹o thÕ giíi.

- Mét ch©n lý lu«n cã tÝnh ®Ých thùc, x¸c thùc vµ lu«n ®-îc thùc tiÔn

kiÓm nghiÖm bëi ch©n lý lµ s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh nhËn thøc con ng-êi lµ tri

thøc ®óng.

- ChÝnh trong thùc tiÔn mµ con ng-êi chøng minh ®-îc ch©n lý, nghÜa lµ

chøng minh tÝnh hiÖn thùc vµ søc m¹nh, tÝnh trÇn tôc cña t- duy.

- Thùc tiÔn tån t¹i d-íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nªn c¸c h×nh thøc kiÓm

nghiÖm b»ng thùc tiÔn ®èi víi tri thøc lµ ch©n lý còng kh¸c nhau, cã thÓ lµ tiÕn

hµnh thùc nghiÖm, lµ ¸p dông nh÷ng ph¸t minh vµo thùc tÕ thµnh c«ng…

II. Sù vËn dông vµo ®æi míi ë ViÖt Nam

SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A

TiÓu luËn TriÕt häc

1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®æi míi

- §æi míi ®Ó g¾n liÒn víi ho¹t ®éng thùc tiÔn phï hîp víi nh÷ng chñ

tr-¬ng, ®-êng lèi hiÖn nay cña §¶ng ta, ®Ó g¾n lý luËn, nhËn thøc víi thùc tiÔn

tõ ®ã gióp cho sù nhËn thøc cña chóng ta vÒ c¸c quy luËt vµ trªn c¬ së ®ã ®Ò ra

®-îc ®-êng lèi c¸ch m¹ng ®óng ®¾n trong c«ng cuéc ®æi míi, x©y dùng chñ

nghÜa x· héi cña §¶ng ta hiÖn nay.

- Chóng ta ph¶i ®æi míi ®Ó tranh thñ c¬ héi, th¸ch thøc, biÕt tËn dông,

khai th¸c sö dông cã hiÖu qu¶ nh÷ng thµnh tùu mµ nhËn thøc d· ®¹t ®-îc ®Ó

rót ng¾n thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi.

- Nh»m phï hîp víi xu thÕ toµn cÇu ho¸, quèc tÕ ho¸ s¶n xuÊt nh»m phï

hîp víi sù ph¸t triÓn cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ ®Ó tiÕp thu

vµ vËn dông.

- §æi míi ®Ó phï hîp víi xu thÕ cña thêi ®¹i ®i lªn chñ nghÜa x· héi míi

gi÷ v÷ng ®-îc ®éc lËp, tù do cho d©n téc, míi thùc hiÖn ®-îc môc tiªu lµm

cho moi ng-êi d©n ®-îc Êm no, tù do, h¹nh phóc.

- Nh»m t¹o nªn vÞ thÕ míi, phï hîp gi÷a tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc

l-îng s¶n xuÊt míi còng nh- ®Ó ®¸p øng cho phï hîp gi÷a nhËn thøc, lý luËn

thùc tiÔn ®Ó tõ ®ã t×m ra quy luËt phï hîp víi b-íc ph¸t triÓn cña thêi ®¹i míi.

- §iÒu quan träng cña ®æi míi ë ViÖt Nam hiÖn nay lµ ®Ó ®¶m b¶o gi÷ v÷ng

®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa nh-ng sù l·nh ®¹o cña §¶ng ph¶i kiªn tr×, kiªn

®Þnh vµ ph¸t triÓn nÒn t¶ng thÞ tr-êng, lý luËn c¸ch m¹ng vµ khoa häc.

2. Nh÷ng néi dung cña c«ng cuéc ®æi míi

* §æi míi t- duy trong sù g¾n liÒn víi ho¹t ®éng thùc tiÔn lµ mét trong

nh÷ng chñ tr-¬ng lín hiÖn nay cña §¶ng ta. ChØ cã ®æi míi t- duy lý luËn,

g¾n lý luËn víi thùc tiÔn th× míi cã thÓ nhËn thøc ®-îc c¸c quy luËt kh¸ch

quan vµ c¸ch m¹ng ®óng ®¾n trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë

n-íc ta hiÖn nay.

- §¹i héi IX (th¸ng 4 - 2001) lµ ®¹i héi më ®Çu thÕ kû XXI ë ViÖt Nam

®· nh×n l¹i mét c¸ch tæng qu¸t qu¸ tr×nh c¸ch m¹ng ViÖt Nam trong thÕ kû

XX vµ ®Þnh ra chiÕn l-îc ph¸t triÓn ®Êt n-íc trong hai tËp niªn ®Çu cña thÕ kû

SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A

TiÓu luËn TriÕt häc

XXI víi ph-¬ng h-íng tæng qu¸t lµ "Ph¸t huy søc m¹nh toµn d©n téc, tiÕp tôc

®æi míi, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, x©y dùng vµ b¶o vÖ t« quèc

ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa". §¹i héi x¸c ®Þnh môc tiªu chung cña c¸ch m¹ng

n-íc ta hiÖn nay lµ: "§éc lËp d©n téc g¾n liÒn víi chñ nghÜa x· héi, d©n giµu,

n-íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ v¨n minh".

- §¹i héi IX ®· kh¼ng ®Þnh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, ®Þnh h-íng

x· héi chñ ghÜa lµ mét m« h×nh kinh tÕ tæng qu¸t cña thêi kú qu¸ ®é. Thùc

hiÖn nhÊt qu¸n ®-êng lèi ®èi ngo¹i ®éc lËp tù chñ, réng më ®a ph-¬ng ho¸, ®a

d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ quèc tÕ. ViÖt Nam s½n sµng lµ b¹n, lµ ®èi t¸c tin cËy cña

c¶ n-íc trong céng ®ång quèc tÕ, phÊn ®Êu v× hoµ b×nh, ®éc lËp vµ ph¸t triÓn".

- Héi nghÞ trung -¬ng 5 kho¸ IX (th¸ng 2 - 2002) ®· ra mét sè nghÞ

quyÕt sau: TiÕp tôc ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ tËp thÓ;

TiÕp tôc ®æi míi c¬ chÕ, chÝnh s¸ch. §Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸

n«ng nghiÖp n«ng th«n thêi kú 2001 - 2010. Ph¸t triÓn kinh tÕ t- nh©n lµ

chiÕn l-îc l©u dµi trong ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ®Þnh h-íng x· héi

chñ nghÜa, c«ng t¸c t- t-ëng, lý luËn ph¶i gãp phÇn gi¶i quyÕt nh÷ng vÉn

nh©n, t- t-ëng c¬ héi, thùc dông…

- Héi nghÞ trung -¬ng 7 kho¸ IX (th¸ng 1 - 2003) kh¼ng ®Þnh vai trß

®éng lùc chñ yÕu cña ®¹i ®oµn kÕt.

- Héi nghÞ trung -¬ng 9 kho¸ IX (th¸ng 1 - 2004) l¹i nhÊn m¹nh vÊn ®Ò

t¹o b-íc tiÕn râ rÖt vÒ chÊt l-îng, hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ,

x©y dùng ®ång bé thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr-êng ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa, chñ

®éng vµ khÈn tr-¬ng h¬n trong héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ph¸t triÓn v¨n ho¸, x·

héi nh ®ång bé h¬n víi t¨ng tr-ëng kinh tÕ, t¹o sù chuyÓn biÕn toµn diÖn vµ

s©u s¾c trong x©y dùng, chØnh ®èn §¶ng…

- Nh×n l¹i qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ®-êng lèi ®æi míi cña §¶ng

ta cã thÓ rót ra mét sè kÕt luËn lµ:

+ §-êng lèi ®æi míi kh«ng ph¶i tù nhiªn mµ cã mµ ph¶i t×m tßi trong

mét qu¸ tr×nh, qu¸ tr×nh ®ã ph¶i ®-îc thö nghiÖm, ®æi míi tõng b-íc tõ thÊp

®Õn cao, tõ tõng bé phËn ®Õn toµn diÖn.

SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A

TiÓu luËn TriÕt häc

+ Trong qu¸ tr×nh ®æi mí, ý kiÕn, c¸ch lµm s¸ng t¹o cña nh©n d©n c¸c

®Þa ph-¬ng lµ cùc kú quan träng. BiÕt l¾ng nghe, ch¾t läc, tæng kÕt, kh¸i qu¸t

th× sÏ cã nh÷ng quyÕt s¸ch ®óng, chñ tr-¬ng phï hîp,nhÊt lµ vµo nh÷ng thêi

®iÓm khã kh¨n hoÆc cã tÝnh b-íc ngoÆt.

+ §æi míi lµ ®Êu tranh gi÷a c¨n cø vµ c¸i míi nhiÒu khi diÔn ra ngay

trong mçi con ng-êi trong tõng tæ chøc. Thµnh c«ng cña §¶ng ta lµ ë chç ®·

kiªn quyÕt ®æi míi, d¸m nh×n th¼ng vµo sù thËt, d¸m tho¶ thuËn sai lÇm. §¶ng

x¸c ®Þnh ®æi míi ph¶i kiªn quyÕt nh-ng ph¶i lµm tõng b-íc v÷ng ch¾c, thËn

träng, cã nguyªn t¾c, kh«ng xa rêi môc tiªu.

+ §-êng lèi ®æi míi ®-îc h×nh thµnh trªn c¬ së ®éc lËp tù chñ, s¸ng

t¹o, xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ ViÖt Nam, ®ång thêi cã tham kh¶o kinh nghiÖm c¸c

n-íc kh¸c mét c¸ch chän läc, hîp quy luËt, thuËn lßng ng-êi, rÔ, nhanh chãng

®i vµo cuéc sèng.

* Nh×n l¹i 20 n¨m ®æi míi lµ c¶ mét chÆng ®-êng ta cã thÓ rót ra mét

sè bµi häc sau:

- Qu¸ tr×nh ®æi míi ph¶i kiªn tr× môc tiªu ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa

x· héi trªn nÒn t¶ng chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t- t-ëng Hå ChÝ Minh.

- §æi míi toµn diÖn, ®ång bé, cã kÕ thõa, cã b-íc ®i, h×nh høc vµ c¸ch

lµm phï hîp.

- §æi míi ph¶i v× lîi Ých cña nh©n d©n, dùa vµo nh©n d©n, ph¸t huy vai

trß chñ ®éng, s¸ng t¹o cña nh©n d©n, phï hîp víi thùc tiÔn, lu«n lu«n nh¹y

bÐn víi c¸i míi.

- Ph¸t huy cao ®é néi lùc, ®ång thêi khai th¸c ngo¹i lùc, kÕt hîp søc

m¹nh d©n téc víi søc m¹nh thêi ®¹i trong ®iÒu kiÖn míi.

- N©ng cao n¨ng lùc l·nh ®¹o vµ søc chiÕn ®Êu cña §¶ng, kh«ng ngõng

®æi míi hÖ thèng chÝnh trÞ, x©y dùng vµ tõng b-íc hoµn thiÖn nÒn d©n chñ x·

héi chñ nghÜa, b¶o ®¶m quyÒn lùc thuéc vÒ nh©n d©n.

* §æi míi lµ ®éng lùc, æn ®Þnh lµ ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò ph¸t triÓn nhanh vµ

bÒn v÷ng lµ môc ®Ých ®Ó ®-a ®Êt n-íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ v÷ng ch¾c theo

®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa th×: "Ph-¬ng h-íng chung" ®Èy m¹nh c«ng cuéc

SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A

TiÓu luËn TriÕt häc

®æi míi ë n-íc ta trong thêi gian tíi lµ "N¾m v÷ng thêi c¬, v-ît qua thö

th¸ch, ®Èy lïi nguy c¬, huy ®éng mäi nguån lùc trong vµ ngoµi n-íc, t¹o ra

nh÷ng ®éng lùc míi, nh÷ng ®ét ph¸ míi, tõ t- duy ®Õn tæ chøc vµ hµnh ®éng

thùc tiÔn ®Ó sím ®-a ®Êt n-íc ra khái t×nh tr¹ng b¸n ph¸t triÓn vµ c¬ b¶n trë

thµnh mét n-íc c«ng nghiÖp theo h-íng hiÖn ®¹i vµo n¨m 2020".

§Ó thùc hiÖn ph-¬ng h-íng nªu trªn, cÇn qu¸n triÖt vµ thùc hiÖn ®ång

bé c¸c ®Þnh h-íng c¬ b¶n sau:

- Gi¶i phãng vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ lùc l-îng s¶n xuÊt, thùc hiÖn ph¸t

triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng; ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ®Þnh h-íng x· héi

chñ nghÜa, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, tÝch cùc vµ chñ ®éng héi

nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr-êng .

- §æi míi hÖ thèng chÝnh trÞ ®ång bé víi ®æi míi kinh tÕ, trªn c¬ së ®æi

míi kinh tÕ lµm trung t©m, x©y dùng §¶ng lµ then chèt, ®Èy m¹nh ®æi míi tæ

chøc, ph-¬ng thøc ho¹t ®éng vµ c¬ chÕ vËn hµnh cña hÖ thèng chÝnh trÞ.

- G¾n kÕt chÆt chÏ kinh tÕ víi x· héi, thèng nhÊt chÝnh s¸ch kinh tÕ víi

chÝnh s¸ch x· héi, ph¸t triÓn kinh tÕ ®i ®«i víi thùc hiÖn tiÕn bé vµ c«ng b»ng

x· héi ngay trong tõng b-íc ®i vµ tõng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn.

- Ph¸t triÓn nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc, ch¨m lo ph¸t

triÓn nh©n tè con ng-êi, lµm cho v¨n ho¸ thùc sù lµ nÒn t¶ng tinh thÇn cña x· héi.

- Gi÷ v÷ng m«i tr-êng hoµ b×nh v× sù ph¸t triÓn cña ®Êt n-íc.

- T¨ng c-êng søc m¹nh b¶o vÖ tæ quèc, gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ, trËt

tù an toµn x· héi.

- Kh«ng ngõng ®æi míi, chØnh ®èn, n©ng cao n¨n lùc l·nh ®¹o vµ søc

chiÕn ®Êu cña §¶ng, chóng ta ph¶i kiªn ®Þnh sù l·nh ®¹o cña §¶ng, lµ vÊn ®Ò

nguyªn t¾c, sèng cßn ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn cña ®Êt n-íc. §æi míi ph-¬ng

thøc l·nh ®¹o cña §¶ng lµ lµm cho §¶ng l·nh ®¹o cã hiÖu qu¶ h¬n, Nhµ n-íc

qu¶n lý cã hiÖu lùc h¬n.

* VËy: §Ó ®i lªn chñ nghÜa x· héi chóng ta ph¶i ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ

tr-êng ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸,

x· héi nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc, lµm nÒn t¶ng

SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A

TiÓu luËn TriÕt häc

tinh thÇn cho x· héi, x©y dùng nÒn d©n chñ x· héi chñ nghÜa, thùc hiÖn ®¹i

®oµn kÕt d©n téc, x©y dùng Nhµ n-íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña nh©n

d©n, do nh©n d©n, v× nh©n d©n, x©y dùng §¶ng trong s¹ch, v÷ng m¹nh, b¶o

®¶m v÷ng ch¾c quèc phßng vµ an ninh quèc gia, tÝch cùc vµ chñ ®éng héi

nhËp kinh tÕ quèc tÕ, v× hoµ b×nh, ®éc lËp, hîp t¸c vµ ph¸t triÓn.

3. Nh÷ng thµnh tùu c¬ b¶n cña ®æi míi

Qua 20 n¨m ®æi míi, nhËn thøc vÒ chñ nghÜa x· héi vµ con ®-êng ®i lªn

chñ nghÜa x· héi ë n-íc ta ngµy cµng s¸ng tá. Cho ®Õn nay, §¶ng ta ®· b-íc

®Çu h×nh thµnh ®-îc trªn nh÷ng nÐt c¬ b¶n mét hÖ thèng quan ®iÓm lý luËn vÒ

chñ nghÜa x· héi vµ con ®-êng ®i lªn chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam, lµm c¬ së

khoa häc cho ®-êng lèi cña §¶ng, gãp phÇn bæ sung vµ ph¸t triÓn quan ®iÓm

cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t- t-ëng Hå ChÝ Minh vÒ chñ nghÜa x· héi.

C«ng cuéc ®æi míi ®Êt n-íc do §¶ng ta khëi x-íng vµ l·nh ®¹o b¾t ®Çu

tõ §¹i héi §¶ng lÇn thø VI ®Õn nay ®· thu ®-îc nh÷ng kÕt qu¶ b-íc ®µu kh¶

quan, gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ, t¹o m«i tr-êng hîp t¸c ®Çu t-, ph¸t triÓn

con ®-êng lùa chän lªn chñ nghÜa x· héi cña chóng ta lµ ®óng ®¾n

a) VÒ nhËn thøc th× sau 20 n¨m ®æi míi víi sù phÊn ®Êu cña toµn

- VÒ kinh tÕ: §· chuyÓn dÞch ®-îc tõ nÒn kinh tÕ thµnh phÇn, nÒn kinh

tÕ khÐp kÝn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa, phï hîp

+ Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, dÞch vô g¾n c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ víi

tõng b-íc ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc.

+ Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.

- VÒ hÖ thèng chÝnh trÞ:

+ Tõ héi nghÞ trung -¬ng 6 kho¸ VI §¶ng ta sö dông kh¸i niÖm hÖ

thèng chÝnh trÞ thay cho hÖ thèng chuyªn chÝnh v« s¶n. B¸o c¸o chÝnh trÞ §¹i

SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A

TiÓu luËn TriÕt häc

héi VII chØ râ: thùc chÊt cña c«ng cuéc ®æi míi vµ kiÖn toµn hÖ thèng chÝnh trÞ

cña nh©n d©n.

+ Trong ®æi míi t- duy vÒ hÖ thèng trÞ, vÊn ®Ò c¬ b¶n míi nhËn thøc vÒ

hµnh d©n chñ.

x· héi, ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr-êng, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ víi viÖc ph¸t huy

- VÒ ®èi ngo¹i vÒ t×nh h×nh thÕ giíi, thêi ®¹i vµ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cã

nhiÒu ®æi míi.

+ C¸ch tiÕp cËn vÒ vÊn ®Ò néi dung, tÝnh chÊt thêi ®¹i cã nhiÒu mÆt s¸ch

hîp vµ râ nÐt h¬n, ®Çy ®ñ h¬n.

+ §¶ng ta ®· tØnh t¸o ®¸nh gi¸ nh÷ng thµnh tùu mµ chñ nghÜa x· héi

hiÖn thùc ®· giµnh ®-îc cho dï chÕ ®é x· héi chñ nghÜa ë Liªn X« vµ §«ng

¢u sôp ®æ.

+ §· nhËn thøc râ h¬n m-u toan cña Mü thiÕt lËp "mét trËn tù míi"

thùc chÊt lµ trËt tù thÕ giíi t- b¶n chñ nghÜa do Mü khèng chÕ.

+ NhËn thøc râ h¬n, ®óng h¬n sù ph¸t triÓn cña c¸ch m¹ng khoa häc

c«ng nghÖ, cã ®-êng lèi ®èi ngo¹i phï hîp gãp phÇn cñng cè m«i tr-êng quèc

tÕ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ nh-ng ph¶i s¸ng t¹o, t- t-ëng quan träng chØ ®o¹ c«ng

- VÒ quèc phßng an ninh còng cã sù ph¸t triÓn vµ ®æi míi

tæ quèc x· héi chñ nghÜa.

+ NhËn thøc vÒ môc tiªu, nhiÖm vô, søc m¹nh, lùc l-îng b¶o vÖ tæ

quèc.

SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A

TiÓu luËn TriÕt häc

+ Lµm râ ®-îc yªu cÇu, nhiÖm vô cña §¶ng cÇn t×m tßi m« h×nh, con

+ §· x¸c ®Þnh ®-îc vÞ trÝ cña t- t-ëng Hå ChÝ Minh trong nÒn t¶ng t-

t-ëng cña §¶ng, kh¼ng ®Þnh chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t- t-ëng Hå ChÝ Minh

lµ nÒn t¶ng t- t-ëng cña §¶ng, kim chØnam cho hµnh ®éng c¸ch m¹ng.

tr×nh ®é n¾m b¾t, vËn dông ph¸t triÓn s¸ng t¹o chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t-

t-ëng Hå ChÝ Minh.

+ Ph¸t triÓn vµ tõng b-íc lµm s¸ng tá lý luËn vÒ vai trß cña §¶ng l·nh

- VÒ v¨n ho¸, x· héi, con ng-êi.

+ Mèi quan hÖ gi÷a t¨ng tr-ëng kinh tÕ víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi.

§· cã tÝnh n¨ng ®éng chñ ®éng vµ tÝnh tÝch cùc x· héi, khuyÕn khÝch lµm giµu.

+VÒ v¨n ho¸ vµ con ng-êi: võa lµ môc tiªu võa lµ ®éng lùc cña ph¸t

n-íc nång nµn, ý chÝ tù c-êng.

+ Kh¼ng ®Þnh con ng-êi lµ vèn quý nhÊt nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam thèng

+ Cã sù tù do vÒ t«n gi¸o, tÝn ng-ìng gióp cho ho¹t ®éng tinh thÇn

b) VÒ ho¹t ®éng thùc tiÔn

- VÒ kinh tÕ

+ §· ®-a n-íc ta ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi kinh tÕ t¨ng

tr-ëng nhanh, c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®-îc t¨ng c-êng, ®êi sèng cña c¸c tÇng

10 n¨m (1990 - 2000) ®¹t 7,5% n¨m 2000, so víi n¨m 1990 GDP t¨ng gÊp

2lÇn, cã vèn kinh tÕ chuyÓn dÞch ®¸ng kÓ, n¨ng lùc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ

®-îc c¶i thiÖn.

SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A

TiÓu luËn TriÕt häc

+Thùc hiÖn cã kÕt qu¶ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn,

kinh tÕ tËp thÓ nßng cèt lµ hîp t¸c x·, kinh tÕ t- nhan ®-îc ph¸t huy, kinh tÕ

cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi còng cã b-íc ph¸t triÓn

- VÒ hÖ thèng chÝnh trÞ

®Õn hoµn thiÖn vÒ c¬ cÊu tæ chøc vµ ph-¬ng thøc ho¹t ®éng.

+ Cã ph-¬ng h-íng chiÕn l-îc lËp ph¸p, chØ ®¹o söa ®æi hiÕn ph¸p phï

hîp c¸c thêi ®¹i míi

+KiÖn toµn tæ chøc, bé m¸y chÝnh phñ vµ c¬ quan chÝnh quyÒn ®Þa

ph-¬ng.

n¨ng, nhiÖm vô, ph-¬ng thøc ho¹t ®éng.

+TiÕn hµnh c¶i c¸ch hµnh chÝnh vµ thª chÕ bé m¸y, ph-¬ng thøc ho¹t

®éng. MÆt trËn tæ quèc vµ c¸c ®oµn thÓ ngµy cµng ph¸t huy ®-îc vai trß, cã

nhiÒu chñ tr-¬ng, biÖn ph¸p ®óng ®¾n

- VÒ ®èi ngo¹i

®a ph-¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸, gi÷ v÷ng ®éc lËp, chñ quyÒn quèc gia, ra nhË

ASEAN n¨m 1995, b×nh th-êng ho¸ quan hÖ víi Trung Quèc n¨m 1991 víi

Hoa Kú n¨m 1995 cã quan hÖ ngo¹i giao víi 167 n-íc trong sè h¬n 200 quèc

gia.

+ X¸c lËp ®-îc quan hÖ æn ®Þnh víi c¸c n-íc lín ®· ký hiÖp ®Þnh vÒ

hîp t¸c víi EU n¨m 1995, tuyªn bè vÒ quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l-îc víi Nga

n¨m 2001.

+ Gi¶i quyÕt hoµ b×nh c¸c vÊn ®Ò biªn giíi, l·nh thæ biÓn, ®èi víi c¸c

n-íc liªn quan, gi÷ v÷ng m«i tr-êng hoµ b×nh.

+ Tranh thñ ODA thu hót FDI më réng thÞ tr-êng ngoµi n-íc chñ ®éng

héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc, ®· ra nhËp AFTA vµ APEC.

SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A

TiÓu luËn TriÕt häc

- VÒ an ninh, quèc phßng

+ Gi÷ v÷ng ®éc lËp, chñ quyÒn, thèng nhÊt, toµn vÑn l·nh thæ cña ®Êt

sµng chiÕn ®Êu, t¹o tiÒm lùc an ninh, quèc phßng, bè trÝ lùc l-îng hîp lý

+ Nªu cao ý thøc tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô, tinh thÇn c¶nh gi¸c…

+ §¶ng vÉn lu«n gi÷ v÷ng, c¬ b¶n lÜnh chÝnh trÞ, b¶n chÊt c¸ch m¹ng vµ

khoa häc, kiªn ®Þnh vÒ môc tiªu, lý t-ëng ®éc lËp.

cao nhËn thøc, ®æi míi t- duy, thèng nhÊt t- t-ëng.

+ C«ng t¸c tæ chøc vµ c¸n bé ®-îc ®æi míi, thÓ hiÖn nguyªn t¾c tËp

§¶ng viªn cã chuyÓn biÕn tÝch cùc.

+ Ph-¬ng thøc l·nh ®¹o cña §¶ng cã b-íc tiÕn bé ®· cã ®æi míi trong

viÖc ra quyÕt ®Þnh, tæ chøc häc tËp nghÞ quyÕt vµ triÓn khai theo h-íng cÇn

thiÕt, ng¾n gän.

- VÒ v¨n ho¸, x· héi, con ng-êi.

+ C«ng t¸c gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®¹t kÕt qu¶ tèt.

Tõ 2000 ®Õn 2005 t¹o viÖc lµm cho 7,5 triÖu lao ®éng.

+ Sù nghiÖp gi¸o dôc cã b-íc ph¸t triÓn míi, khoa häc c«ng nghÖ vµ

t×m lùc khoa häc c«ng nghÖ cã b-íc ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh.

chñ ®éng s¸ng t¹o, tÝch cùc x· héi.

+ C¬ cÊu x· héi, n-íc ta cã nh÷ng biÕn ®æi theo h-íng tiÕn bé, ®éi ngò

trÝ thøc hiÖn nay n-íc ta cã 1,8 triÖu ng-êi víi tr×nh ®é tõ cao ®¶ng, ®¹i häc

trë nªn trong ®ã cã 14 ngh×n TiÕn sÜ vµ TiÕn sÜ khoa häc.

+ N¨m 2004 cã 22,5% sè ng-êi lao ®éng ®· qua ®µo t¹o, trong ®ã sè

®-îc ®µo t¹o nghÒ lµ 13,3%.

SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A

TiÓu luËn TriÕt häc

SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A

TiÓu luËn TriÕt häc

KÕt luËn

Nh÷ng b-íc ph¸t triÓn g× n÷a sÏ ®Æt ra cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam tr-íc

thÒm thiªn niªn kû míi? §æi míi kinh tÕ, c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ph¶i

cho vÊn ®Ò Êy cßn ®ang n»m ë phÝa tr-íc. Song ch¾c ch¾n, víi con ®-êng ®i

®óng ®¾n vµ sù lùa chän quyÕt ®o¸n cña §¶ng vµ Nhµ n-íc, chóng ta sÏ gÆt

h¸i ®-îc rÊt nhiÒu thµnh tùu míi. Nhµ n-íc sö dông c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ trong

kÕ ho¹ch ho¸ trùc tiÕp vµ kÕ hoach hãa gi¸n tiÕp ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn nh÷ng

ngµy cµng cã vÞ thÕ, ph¸t triÓn m¹nh mÏ h¬n. Hy väng chØ mét thêi gian

v÷ng ch¾c, ®øng vµo vÞ trÝ nh÷ng n-íc cã nÒn kinh tÕ t¨ng tr-ëng m¹nh trªn

thÕ giíi.

SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A