Một số vấn đề pháp lý còn tồn tại về đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất
nNgày nhận bài: 06/10/2021 nNgày sửa bài: 04/11/2021 nNgày chấp nhận đăng: 17/12/2021
Một số vấn đề pháp lý còn tồn tại về đấu giá
quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền
sử dụng đất, cho thuê đất
Some existing legal issues about auction of land use right for allocation with land use fees
and land leasing
> THS NGUYỄN VIỆT HƯƠNG1*, THS NGUYỄN ĐÌNH PHONG1,
TS NGUYỄN QUỐC TOẢN1, THS NGUYỄN TIẾN ĐẠT2
1 Khoa Kinh tế và Quản lý xây dựng, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội
2 Kiểm toán nhà nước
* Email: huongnv@nuce.edu.vn
TÓM TẮT
ABSTRACT
Việc đưa quyền sử dụng đất vào đấu giá là một bước tiến trong
hoạt động giao, cho thuê đất của Nhà nước. Thông qua đó, góp
phần làm giảm đầu cơ đất đai, tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh
giữa các chủ thể tham gia đấu giá, huy động tối đa nguồn vốn cho
ngân sách. Hoạt động này được điều chỉnh bởi hệ thống pháp luật
phức tạp, đa dạng các loại văn bản quy phạm pháp luật. Bài viết
này tập trung làm rõ một số nội dung cơ bản về đấu giá quyền sử
dụng đất để giao đất, cho thuê đất, đồng thời làm rõ sáu bất cập
còn tồn tại trong thực tiễn áp dụng các quy định pháp luật về đấu
giá quyền sử dụng đất. Qua đó, kiến nghị hoàn thiện pháp luật
nhằm nâng cao chất lượng, hiểu quả thi hành pháp luật, góp phần
phát huy tối đa vai trò của đấu giá quyền sử dụng đất đối với công
cuộc phát triển đất nước.
Putting land use rights into auction is a step forward in the State's
land allocation and lease activities. Through the implementation, it will
contribute to reducing land speculation, creating a healthy
competition among auction participants, and mobilizing maximum
capital for the state budget. This activity is governed by a complex
legal system and a variety of legal documents. This article focuses on
clarifying some basic contents about auction of land use rights for
land allocation and land lease, and at the same time clarifying six
shortcomings that still exist in the practical application of legal
provisions on auctions of land use rights. And thereby asking for
amendments and supplements in regulation in order to improve the
quality and efficiency of law enforcement and maximize the role of
land use right auction in the development of the country.
Từ khóa: Quyền sử dụng đất; đấu giá; đấu giá quyền sử dụng đất.
Keyword: Land use right; Auction; Auctions of Land Use Rights.
Tuy nhiên, vì QSDĐ là một vấn đề rất phức tạp, được điều chỉnh
bởi nhiều văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có Luật, Nghị
định, Thông tư và đặc biệt là Quyết định của UBND các tỉnh, thành
phố trực thuộc Trung ương. Vì vậy, ĐGQSDĐ cũng được điều chỉnh
bởi một hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật đồ sộ. Chính vì
lý do này, xuất hiện sự chồng chéo và bất cập giữa các quy định.
Bài báo sẽ phân tích chỉ ra những vấn đề còn tồn tại đồng thời đề
xuất một số các giải pháp về mặt pháp luật cho các vấn đề đó.
MỞ ĐẦU
Kể từ Luật Đất đai năm 1993, Quyền sử dụng đất (QSDĐ) đã
chính thức được xem là tài sản của tổ chức, cá nhân, được định giá,
giao dịch trên thị trường và thực sự đã trở thành nguồn lực kinh tế
rất quan trọng. Việc triển khai thực hiện quy định của pháp luật về
đấu giá QSDĐ; thu, quản lý sử dụng tiền đấu giá đã góp phần tạo
nguồn thu lớn cho ngân sách địa phương, từ đó tái đầu tư cơ sở hạ
tầng, nâng cao chất lượng đời sống của người dân.
Hoạt động đấu giá tài sản đã được ra đời rất sớm trong lịch sử
phát triển xã hội của loài người nói chung và ở Việt Nam nói riêng.
Tuy nhiên, tại Việt Nam chúng ta, hoạt động đấu giá quyền sử
dụng đất (ĐGQSDĐ) chỉ xuất hiện khi nhà nước thừa nhận QSDĐ là
một loại tài sản - một loại hàng hoá đặc biệt. Bởi tính chất đặc biệt
của QSDĐ là tài sản, do vậy, ĐGQSDĐ cũng chính là đấu gía tài sản.
1. KHÁI NIỆM, ĐẶC TRƯNG ĐGQSDĐ ĐỂ GIAO ĐẤT CÓ THU
TIỀN SỬ DỤNG ĐẤT, CHO THUÊ ĐẤT
1.1. Khái niệm đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có
thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất
01.2022
101
ISSN 2734-9888
N G H I Ê N C Ứ U K H O A H Ọ C
“Đấu giá” hay “bán đấu giá” được hiểu là hình thức để cho
người mua trả giá công khai, ai trả giá cao nhất thì được mua [14].
Tuy nhiên khái niệm đấu giá này chỉ áp dụng với hình thức trả giá
lên.
thuê đất; là cơ quan thi hành án, tổ chức tín dụng trong trường
hợp QSDĐ phải thi hành án hoặc thế chấp để thực hiện nghĩa vụ
tại các tổ chức tín dụng. Trong ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử
dụng đất, cho thuê đất, “người” có tài sản bán đấu giá hoặc điều
hành việc đấu giá là cơ quan quản lý nhà nước về đất đai theo quy
định pháp luật - đại diện cho chủ sở hữu toàn dân về đất đai. Cơ
quan này được quyền quy định, xét mức giá khởi điểm, bước giá,
xác nhận kết quả bán đấu giá, thu tiền theo kết quả bán đấu giá và
sử dụng số tiền thu được theo quy định của Luật Ngân sách nhà
nước. Khi tổ chức ĐGQSDĐ, Nhà nước trực tiếp tham gia vào việc
thông báo công khai hồ sơ mời đấu giá, những nội dung có liên
quan đến thửa đất, hình thức trả giá, kết quả đấu giá, ban hành
quy chế đấu giá, xác định tư cách người tham gia đấu giá, giá khởi
điểm, bước giá, hoàn thiện các giấy tờ pháp lý liên quan đến QSDĐ
và bàn giao đất cho các tổ chức, cá nhân trúng đấu giá theo quy
định pháp luật. Có thể thấy, trong quan hệ ĐGQSDĐ, Nhà nước
tham gia với tư cách là một chủ thể trực tiếp. Đặc điểm này của
ĐGQSDĐ khác với đấu giá các tài sản thông thường khác.
Nếu so sánh với hoạt động chuyển nhượng QSDĐ, có thể thấy
vai trò của Nhà nước hẹp hơn so với hoạt động ĐGQSDĐ. Tại hoạt
động chuyển nhượng QSDĐ, nhà nước không tham gia với tư cách
là một chủ thể trực tiếp. Chủ thể trực tiếp là những người có QSDĐ
hợp pháp. Việc chuyển nhượng hoàn toàn do các bên tự do thoả
thuận, miễn không xâm phạm tới quyền và lợi ích hợp pháp của
Nhà nước cũng như của các tổ chức, cá nhận khác. Nhà nước chỉ
đóng vai trò là người quy định trình tự, thủ tục, cách thức thực hiện
chuyển nhượng, công nhận việc chuyển nhượng giữa các bên.
Đồng thời, trong chuyển nhượng QSDĐ không có sự cạnh tranh về
giá, không có sự trả giá từ thấp lên cao
Thứ ba, tiền trúng ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng
đất, cho thuê đất được đưa vào ngân sách nhà nước. Tiền trúng
đấu gía tài sản thông thường sẽ thuộc về người có tài sản bán đấu
giá. Tuy nhiên, tiền trúng ĐGQSDĐ, số tiền đó không thuộc về cơ
quan nhà nước có thẩm quyền tổ chức bán đấu giá mà là một
nguồn thu của ngân sách nhà nước. Nguồn thu này đã tạo vốn để
đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng như hệ
thống đường giao thông, trường học, bệnh xá, nhà trẻ, hệ thống
thuỷ lợi, hệ thống thoát nước, hệ thống điện tại các địa phương
nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
Thứ tư, ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê
đất được điều chỉnh bởi hệ thống pháp luật phức tạp. ĐGQSDĐ để
giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất không chỉ chịu sự
điều chỉnh của các quy định pháp luật về đấu giá tài sản nói chung,
mà còn chịu sự điều chỉnh của pháp luật về đất đai nói riêng. Riêng
hệ thống các quy định về pháp luật đất đai đã bao gồm rất nhiều
các văn bản quy phạm pháp luật, bao gồm Luật, Nghị định, Thông
tư và đặc biệt là Quyết định của UBND các tỉnh, thành phố trực
thuộc Trung ương hoặc thậm chí là các Quyết định của UBND cấp
huyện.
Theo quy định của Luật Đấu giá tài sản năm 2016 thì đấu giá
tài sản là hình thức bán tài sản có từ hai người trở lên tham gia đấu
giá theo nguyên tắc, trình tự và thủ tục được quy định tại Luật Đấu
giá tài sản [2]. Việc trả giá cho tài sản có thể theo phương thức đặt
giá xuống hoặc phương thức trả giá lên. Tuy nhiên, trên thực tế
chủ yếu sẽ áp dụng trả giá cho tài sản với phương thức trả giá lên.
Đối với ĐGQSDĐ, do QSDĐ là một loại tài sản đặc biệt, do đó
đây là một giao dịch phát sinh trong lĩnh vực mua bán tài sản. Đối
tượng của giao dịch được đem ra mua – bán ở đây là QSDĐ. Chủ
thể tham gia quan hệ này gồm bên bán là cá nhân, tổ chức có
QSDĐ hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao đất, cho thuê
đất và bên mua là cá nhân, tổ chức có nhu cầu sử dụng đất để
phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày hoặc sản xuất, kinh doanh.
Trong giao dịch này, những người tham gia mua QSDĐ phải cạnh
tranh với nhau về giá một cách công khai bắt đầu từ giá khởi điểm
do bên bán đề xuất với phương thức trả giá lên. Người trúng đấu
giá là người trả giá mua QSDĐ cao nhất.
Như vậy, có thể hiểu, ĐGQSDĐ là một hình thức mua bán tài
sản đặc biệt, được tổ chức công khai giữa một bên là cá nhân, hộ
gia đình, tổ chức có QSDĐ hoặc cơ quan đại diện cho Nhà nước với
tư cách là đại diện chủ sở hữu đất đai và một bên là các tổ chức, cá
nhân có nhu cầu sử dụng đất [12], theo đó người muốn có được
QSDĐ phải tham gia cạnh tranh với nhau về giá bằng cách thức trả
giá từ thấp lên cao theo trình tự, thụ tục luật định; người trả giá
cao nhất và ít nhất bằng giá khởi điểm là người nhận được QSDĐ
đấu giá.
Tuy nhiên, trong phạm vi bài viết, nhóm tác giả chỉ đề cập tới
đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất, cho thuê đất chứ không đề
cập tới việc đấu giá quyền sử dụng đất của cá nhân, tổ chức, hộ gia
đình đã được giao đất hoặc trường hợp đấu giá QSDĐ để bảo đảm
thực hiện nghĩa vụ trong thi hành án.
Do đó, cần hiểu ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng đất,
cho thuê đất là một hình thức mua bán tài sản đặc biệt, được tổ
chức công khai giữa một bên là cơ quan đại diện cho Nhà nước với
tư cách là đại diện chủ sở hữu đất đai và một bên là các tổ chức, cá
nhân có nhu cầu sử dụng đất, theo đó tổ chức, cá nhân muốn có
được giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất phải tham gia
trả giá cạnh tranh với nhau bằng cách thức trả giá từ thấp lên cao
theo trình tự, thụ tục luật định.
1.2. Đặc trưng của ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng
đất, cho thuê đất
Thứ nhất, ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho
thuê đất là một hình thức giao dịch tài sản đặc biệt. Tài sản đấu giá
trong trường hợp này chính là QSDĐ. Chính tính chất đặc thù của
đất đai, đặc trưng của chế độ sở hữu toàn dân về đất đai và tính
chất đặc biệt của QSDĐ mà việc ĐGQSDĐ có những đặc điểm
riêng biệt để phân biệt nó với các hình thức đấu giá tài sản khác
hoặc các hình thức chuyển nhượng QSDĐ khác. Việc ĐGQSDĐ
không đem đến quyền sở hữu đất cho người trúng đấu giá như đối
với đấu giá thương mại các tài sản thông thường mà chỉ chuyển
giao quyền sử dụng đất.
Thứ hai, Nhà nước trực tiếp là một bên trong quan hệ ĐGQSDĐ
để giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất.
Như đã phân tích ở trên, chủ thể có QSDĐ đưa ra đấu giá có
thể bao gồm cá nhân, tổ chức, hộ gia đình đã được cơ quan nhà
nước có thẩm quyền giao QSDĐ; là Nhà nước trong trường hợp
ĐGQSDĐ để nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho
2. VAI TRÒ CỦA ĐGQSDĐ ĐỂ GIAO ĐẤT CÓ THU TIỀN SỬ
DỤNG ĐẤT, CHO THUÊ ĐẤT
ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất
là hoạt động có mục đích của các cơ quan Nhà nước, các tổ
chức, cá nhân, hộ gia đình tham gia quan hệ đấu giá QSDĐ.
Việc chấp hành nghiêm chỉnh các quy định pháp luật về
ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất đã
và sẽ tiếp tục đem lại các lợi ích cho Nhà nước và mọi người
dân trong xã hội. Các lợi ích có thể kể đến như sau:
Thứ nhất, ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho
thuê đất góp phần tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Từ
102
01.2022
ISSN 2734-9888
khi QSDĐ được coi là hàng hoá đặc biệt, được tạo điều kiện
thuận lợi để tham gia thị trường bất động sản, được đưa ra đấu
giá thì giá trị từ QSDĐ đã góp một phần vô cùng quan trọng,
chiếm một tỷ lệ lớn trong nguồn thu ngân sách của các địa
phương, đặc biệt các tỉnh nghèo như các tỉnh bắc trung bộ [12].
Thực tế ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê
đất thời gian qua đã đưa lại một nguồn thu rất lớn cho ngân
sách nhà nước. Nguồn thu này được sử dụng để đầu tư xây
dựng, nâng cấp thế hệ thống cơ sở hạ tầng lạc hậu, cũ kỹ ở các
địa phương. Bên cạnh đó, chính quyền địa phương còn sử dụng
một phần để hỗ trợ cho phát triển sản xuất, chuyển dịch cơ cấu
ngành nghề, chuyển dịch cơ cấu cây trồng vật nuôi, tạo điều
kiện thúc đẩy kinh tế xã hội ở nhiều địa phương phát triển.
Thứ hai, là cơ sở để Nhà nước định giá đất được sát với giá đất
thị trường. Thực trạng khung giá đất, bảng giá đất được Nhà nước
định giá vẫn còn có khoảng cách rất lớn so với giá đất thực tế tại
thì trường. Do đó, việc căn cứ vào giá trúng đấu giá QSDĐ thường
sát với giá tại thời điểm của thị trường là cơ sở quan trọng để cơ
quan nhà nước nghiên cứu, sử dụng trong việc quy định giá khởi
điểm cho thửa đất đưa ra đấu giá trong thời gian tiếp theo đối với
những khu vực có điều kiện tương tự; làm cơ sở cho việc điều
chỉnhn khung giá đất cho những năm tiếp theo.
Thứ ba, tạo điều kiện cho thị trường bất động sản phát triển.
Thực hiện nghiêm minh pháp luật về ĐGQSDĐ để giao đất có thu
tiền sử dụng đất, cho thuê đất sẽ góp phần tạo giá thị trường BĐS
công khai, minh bạch, góp phần giải quyết bài toán về giá đất sát
với giá thị trường, hạn chế tối đa được tình trạng “bong bóng bất
động sản” bấy lâu nay. Người mua được tiếp cận thông tin để đánh
giá đúng giá trị hàng hoá mà mình đang muốn sở hữu.
Thứ tư, góp phần tạo ra sự minh bạch, công bằng trong
hoạt động giao đất, cho thuê đất của Nhà nước. Trước đây, do
Nhà nước chưa thừa nhận ĐGQSDĐ nên việc Nhà nước giao đất,
cho thuê đất cho các tổ chức, cá nhân mang nặng tính “xin -
cho”, gây ra nhiều bức xúc trong lòng dân. Do vậy, việc giao
đất, cho thuê đất theo hình thức ĐGQSDĐ phần nào đã tạo ra
công bằng, minh bạch trong hoạt động giao đất, cho thuê đất
của Nhà nước. Các chủ thể đủ điều kiện được tự do tham gia
đấu giá cạnh tranh, bình đẳng.
Hình 1. Quy trình bán đấu giá tài sản nói chung
Tuy nhiên, do những đặc trưng của ĐGQSDĐ để giao đất có
thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất đã nêu trên, do đó, quy trình
đấu giá ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất
cũng có những điểm khác biệt. Cụ thể như sau:
Tóm lại, ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho
thuê đất là phương thức phân phối đất đai đặc biệt của Nhà
nước. Khác với giao đất đất theo cách thức thông thường, với
hình thức đấu giá, các chủ thể có nhu cầu sử dụng đất phải
tham gia đấu giá công khai với những người khác và người nào
trả giá cao nhất là người được nhận quyền sử dụng đất. Có
nhiều mục đích được đặt ra khi lựa chọn phương thức chuyển
quyền sử dụng đất thông qua đấu giá, nhưng mục đích thường
được hướng tới là nhằm đưa tài sản tiếp cận với người có nhu
cầu thực sự, nhằm phát huy cao giá trị của tài sản hàng hóa đặc
biệt đó là QSDĐ. Việc đưa QSDĐ vào đấu giá là một bước tiến
trong hoạt động giao, cho thuê đất của Nhà nước. Thông qua
đó, góp phần làm giảm đầu cơ đất đai, tạo ra sự cạnh tranh
lành mạnh giữa các chủ thể tham gia đấu giá, huy động tối đa
nguồn vốn cho ngân sách.
3. MỘT SỐ VẤN ĐỀ PHÁP LÝ CÒN TỒN TẠI TRONG
ĐGQSDĐ ĐỂ GIAO ĐẤT CÓ THU TIỀN SỬ DỤNG ĐẤT, CHO
THUÊ ĐẤT
Về cơ bản, quy trình bán đấu giá quyền sử dụng đất tuân
thủ theo quy trình bán đấu giá tài sản nói chung được quy định
tại Luật Đấu giá tài sản năm 2016. Quy trình chung của đấu giá
tài sản được thể hiện tại hình sau:
Hình 2. Quy trình ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất
01.2022
103
ISSN 2734-9888
N G H I Ê N C Ứ U K H O A H Ọ C
Điểm khác nhau cơ bản đó là việc thực hiện xét duyệt điều
kiện tham gia đấu giá rất chặt chẽ, việc niêm yết cũng được
tiến hành chi tiết, tỉ mỉ với nhiều địa điểm niêm yết và nhiều
phương tiện niêm yết. Ngoài ra, cơ quan thực hiện đấu giá sẽ
không tiến hành việc ký hợp đồng mua bán tài sản bán đấu giá,
mà tiến hành trình cấp có thẩm quyền phê duyệt kết quả đấu
giá và ra quyết định giao đất, cho thuê đất. Đồng thời với việc
không ký hợp đồng mua bán tài sản bán đấu giá, nghĩa vụ nộp
tiền của người trúng đấu giá sẽ thực hiện theo quy định chung
của nhà nước.
Hai là, vấn đề nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất sau khi
có quyết định công nhận kết quả trúng ĐGQSDĐ.
Về nguyên tắc chung, việc nộp khoản tiền trúng đấu giá
(giá trị tài sản đã mua) sẽ được thoả thuận tại hợp đồng mua
bán tài sản đấu giá. Tuy nhiên, bởi tài sản là quyền sử dụng đất
có các quy định đặc thù riêng biệt như đã phân tích ở trên, do
đó việc nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất sau khi có quyết
định công nhận kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất sẽ
thực hiện theo quy định của pháp luật chứ không trên cơ sở
thoả thuận.
Tuy nhiên, qua quá trình thực hiện trên thực tế, các quy
định về ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê
đất còn bộc lộ một số điểm còn tồn tại. Cụ thể như sau:
Theo quy định tại 4 Điều 14 Nghị định số 45/2014/NĐ-CP
ngày 15 tháng 5 năm 2014 của Chính Phủ quy định về thu tiền
sử dụng đất thì:
Một là, vấn đề việc xác định giá khởi điểm của thửa đất
đấu giá.
a) Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày ký Thông báo của cơ
quan thuế, người sử dụng đất phải nộp 50% tiền sử dụng đất
theo Thông báo.
b) Trong vòng 60 ngày tiếp theo, người sử dụng đất phải
nộp 50% tiền sử dụng đất còn lại theo Thông báo.
c) Quá thời hạn quy định tại Điểm a, Điểm b Khoản này,
người sử dụng đất chưa nộp đủ số tiền sử dụng đất theo Thông
báo thì phải nộp tiền chậm nộp đối với số tiền chưa nộp theo
mức quy định của pháp luật về quản lý thuế trừ trường hợp có
đơn xin ghi nợ tiền sử dụng đất đối với những trường hợp được
ghi nợ” [3].
Mặc dù Nghị định số 45/2014/NĐ-CP có hiệu lực thi hành kể
từ ngày 01 tháng 7 năm 2014, tuy nhiên rất nhiều địa phương
đã không thực hiện theo quy định nêu trên.
Ví dụ, tại Hà Nội, theo Quyết định số 04/2017/QĐ-UBND
(nay được thay thế bởi Quyết định số 27/2020/QĐ-UBND ngày
18/11/2020) có quy định “Trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày
nhận được thông báo của đơn vị tổ chức việc đấu giá quyền sử
dụng đất, người trúng đấu giá có trách nhiệm nộp tiền sử dụng
đất hoặc tiền thuê đất theo quy định” [7]. Mặc dù nội dung này
không đúng với Nghị định số 45/2014/NĐ-CP nhưng việc nộp
tiền theo quy định này được áp dụng tới khi có Quyết định
27/2020/QĐ-UBND ngày 18/11/2020 thay thế. Như vậy xuyên
suốt thời gian từ 2017 tới trước ngày Quyết định 27/2020/QĐ-
UBND ngày 18/11/2020 có hiệu lực, việc nộp tiền là không phù
hợp với Nghị định số 45/2014/NĐ-CP.
Hay tại Thái Bình, theo Quyết định số 06/2019/QĐ-UBND
ngày 11/6/2019 quy định về đấu giá quyền sử dụng đất thì tại
Điều 9 quy định: “Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày ký thông
báo nộp tiền của cơ quan thuế, người trúng đấu giá phải nộp
100% số tiền trúng đấu giá quyền sử dụng đất vào ngân sách
nhà nước” [11]. Mặc dù ban hành vào năm 2019 nhưng quy
định trên cũng trái với Nghị định số 45/2014/NĐ-CP.
Như vậy, có thể thấy việc áp dụng các quy định liên quan
tới thời hạn nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất sau khi có
quyết định công nhận kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất
tiếp tục là một vấn đề chưa được áp dụng thống nhất.
Ngoài ra, trong thực tiễn, việc để thời gian nộp tiền sử dụng
đất quá dài như đối với quy định tại Nghị định số 45/2014/NĐ-
CP làm cho hiện tượng “cò đất” trở nên phổ biến hơn. Bởi nếu
là người có nhu cầu mua thật, theo tâm lý chung việc chuẩn bị
số tiền tương ứng để nộp là đã được dự trù trước nên việc kéo
dài thời gian nộp không mang lại nhiều ý nghĩa. Ngược lại, nếu
là các đối tượng “cò đất” thì sẽ có xu hướng chậm nộp hoặc
càng kéo dài thời gian nộp càng tốt để thổi giá rồi chuyển
nhượng lại thửa đất đã trúng đấu giá.
Để thực hiện ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng đất,
cho thuê đất, Nhà nước là chủ thể xác định giá khởi điểm của
thửa đất đấu giá. Căn cứ Điều 9 Thông tư liên tịch số
14/2015/TTLT-BTNMT-BTP ngày 04 tháng 4 năm 2015 của Bộ
Tài nguyên và Môi trường và Bộ Tư pháp quy định về tổ chức
đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất
hoặc cho thuê đất thì việc xác định và phê duyệt giá khởi điểm
của thửa đất đấu giá được xác định như sau: “Căn cứ quyết
định đấu giá quyền sử dụng đất, Sở Tài nguyên và Môi trường
tổ chức thực hiện việc xác định giá khởi điểm của thửa đất đấu
giá (gồm giá đất, hạ tầng kỹ thuật, tài sản gắn liền với đất nếu
có) theo quy định của pháp luật và trình Ủy ban nhân dân tỉnh,
thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi chung là Ủy ban
nhân dân cấp tỉnh) phê duyệt” [6]. Như vậy, thẩm quyền tổ
chức xác định và thực hiện việc xác định giá khởi điểm của thửa
đất đấu giá thuộc về Sở Tài nguyên và Môi trường.
Tuy nhiên, trước đây, tại Thông tư số 02/2015/TT-BTC sửa
đổi, bổ sung Thông tư số 48/2012/TT-BTC hướng dẫn việc xác
định giá khởi điểm và chế độ tài chính trong hoạt động đấu giá
quyền sử dụng đất của Bộ Tài chính lại quy định cơ quan tham
mưu về xác định giá khởi điểm là Sở Tài chính, còn thẩm quyền
phê duyệt giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất là Chủ
tịch UBND cấp tỉnh và được ủy quyền cho Giám đốc Sở Tài
chính hoặc Chủ tịch UBND cấp huyện. Mặc dù hiện tại Thông tư
số 02/2015/TT-BTC và Thông tư số 48/2012/TT-BTC đã được
thay thế bởi Thông tư số 48/2017/TT-BTC [5], tuy nhiên hệ quả
kéo dài làm cho các văn bản của chính quyền địa phương vẫn
bị ảnh hưởng và gây thiếu thống nhất trong việc xác định cơ
quan có trách nhiệm trong việc xác định giá khởi điểm. Ví dụ,
tại Quyết định số 07/2020/QĐ-UBND ngày 26/3/2020 của UBND
tỉnh Bắc Ninh về việc ban hành quy định về đấu giá quyền sử
dụng đất khi Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc
cho thuê đất trên địa bàn tỉnh, Điều 13 quy định về giá khởi
điểm và bước giá đấu giá quyền sử dụng đất thì đơn vị tổ chức
thực hiện việc đấu giá quyền sử dụng đất có văn bản đề nghị
Sở Tài nguyên và Môi trường hoặc Sở Tài chính để trình UBND
tỉnh quyết định phê duyệt [9]. Hay tại Quyết định số
38/2019/QĐ-UBND ngày 18/10/2019 về việc ban hành quy định
về đấu giá quyền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất có thu tiền
sử dụng đất hoặc cho thuê đất trên địa bàn tỉnh Ninh Bình,
Điều 10 quy định đơn vị tổ chức thực hiện việc đấu giá quyền
sử dụng đất có văn bản đề nghị cả Sở Tài nguyên và Môi trường
và Sở Tài chính để trình UBND tỉnh quyết định phê duyệt [10].
Điều này thể hiện sự thiếu thống nhất trong việc thực hiện
các quy định của pháp luật liên quan tới việc xác định giá khởi
điểm của thửa đất đấu giá.
Bên cạnh đó, tinh thần của Điều 14 Nghị định 45/2014/NĐ-
CP quy định về việc nộp tiền sử dụng đất với trường hợp xin
104
01.2022
ISSN 2734-9888
cấp Giấy chứng nhận, chuyển mục đích sử dụng đất nói chung.
Với đấu giá quyền sử dụng đất là trường hợp đặc biệt. Chính vì
vậy, nên chăng cần quy định việc nộp tiền sử dụng đất, tiền
thuê đất sau khi có quyết định công nhận kết quả trúng đấu giá
quyền sử dụng đất là trường hợp riêng.
Cùng với đó, hiện nay Khoản 4 Điều 14 Nghị định
45/2014/NĐ-CP đã được thay thế bởi Nghị định số
126/2020/NĐ-CP theo hướng giảm thời gian nộp tiền đặt trước.
Do đó, cần sửa đổi các quy định liên quan để phù hợp với quy
định mới này.
chính nhà nước ngoài ngân sách, dự trữ ngoại hối nhà nước;
đất đai và các loại tài nguyên khác. Như vậy, việc đấu giá quyền
sử dụng đất để giao đất phải đăng tải thông tin trên Trang
thông tin điện tử về tài sản công là yêu cầu bắt buộc.
Vấn đề đặt ra, do Cục Quản lý công sản đã bàn giao nhiệm
vụ Bộ giao cho Thời báo Tài chính Việt Nam thực hiện (Theo
Quyết định số 868/QĐ- BTC ngày 29/04/2021 của Bộ trưởng Bộ
Tài chính về việc chuyển giao nhiệm vụ quản lý, vận hành, khai
thác và phát triển Trang Thông tin điện tử về tài sản Nhà nước
04/11/2021, thực hiện thu giá dịch vụ đăng tin thông báo đấu
giá, đấu thầu và niêm yết, hàng hóa tồn đọng trên trang Thông
tin điện tử về Tài sản nhà nước.
Mục đích đăng tải thông tin để đảm bảo tính minh
bạch nhưng khi yêu cầu đăng tải quá nhiều và lại thu tiền (Như
với trang thông tin của Cục Quản lý công sản) thực sự là không
cần thiết, gây phức tạp cho quy trình bán đấu giá. Các phi chí
đăng tải này cũng do tổ chức bán đấu giá tài sản chi trả được
tính trọn gói trong chi phí bán đấu giá theo quy định tại Thông
tư số 45/2017/TT-BTC ngày 12 tháng 5 năm 2017 của Bộ Tài
chính quy định khung thù lao dịch vụ đấu giá tài sản theo quy
định tại Luật Đấu giá tài sản và Thông tư số 48/2017/TT-BTC
ngày 15 tháng 5 năm 2017 của Bộ Tài chính quy định chế độ tài
chính trong hoạt động đấu giá tài sản, nên một phần tăng
thêm gánh nặng và chi phí của doanh nghiệp.
Ba là, về vấn đề niêm yết, đăng tải thông báo bán đấu giá.
Nguyên tắc chung của bán đấu giá là: công khai, minh bạch.
Điều 451 BLDS 2015 quy định “Việc bán đấu giá tài sản phải
đảm bảo nguyên tắc khách quan, công khai, minh bạch, bảo
đảm quyền, lợi ích hợp pháp của các bên tham gia và được thực
hiện theo quy định của pháp luật về bán đấu giá tài sản”. Khoản
1 Điều 117 Luật đất đai 2013 cũng chỉ ra “Đấu giá quyền sử
dụng đất được thực hiện công khai, liên tục, khách quan, trung
thực, bình đẳng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên
tham gia” [1]. Khoản 2 Điều 6 Luật đấu giá tài sản năm 2016
cũng quy định nguyên tắc đấu giá tài sản phải đảm bảo “tính
độc lập, trung thực, công khai, minh bạch, công bằng, khách
quan” [2].
Cụ thể hoá các nguyên tắc này, Luật đấu giá tài sản năm
2016 đã quy định rất chi tiết về việc thông báo công khai về
việc bán đấu giá tài sản. Đối với đấu giá quyền sử dụng đất, tổ
chức bán đấu giá tài sản phải phải niêm yết việc đấu giá tài sản
tại trụ sở của tổ chức mình, nơi tổ chức cuộc đấu giá và Ủy ban
nhân dân cấp xã nơi có bất động sản đấu giá ít nhất là 15 ngày
trước ngày mở cuộc đấu giá. Đối với trường hợp niêm yết tại Ủy
ban nhân dân cấp xã nơi có bất động sản đấu giá thì tổ chức
đấu giá tài sản lưu tài liệu, hình ảnh về việc niêm yết hoặc lập
văn bản có xác nhận về việc niêm yết của Ủy ban nhân dân cấp
xã. Ngoài ra, tổ chức đấu giá tài sản phải thông báo công khai ít
nhất hai lần trên báo in hoặc báo hình của trung ương hoặc
tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi có tài sản đấu giá và
trang thông tin điện tử chuyên ngành về đấu giá tài sản; mỗi
lần thông báo công khai cách nhau ít nhất 02 ngày làm việc [2].
Hiện nay, trang thông tin điện tử chuyên ngành về đấu giá
tài sản của Bộ Tư pháp đã hoàn thiện (địa chỉ:
phải đăng tải theo quy định. Ngoài ra, các địa phương còn yêu
cầu phải đăng tải thông báo bán đấu giá qua hệ thống truyền
thanh của địa phương. Nhiều địa phương còn yêu cầu đăng tải
trên trang của Sở Tài nguyên và Môi trường, trang thông tin
của Trung tâm phát triển quỹ đất… Rõ ràng, việc niêm yết các
thông báo đã rất công khai, minh bạch.
Bốn là, về thời gian bán hồ sơ ĐGQSDĐ và thu tiền đặt
trước
Theo quy định của Luật đấu giá tài sản thì tổ chức đấu giá
tài sản bán hồ sơ tham gia đấu giá, tiếp nhận hồ sơ tham gia
đấu giá trong giờ hành chính, liên tục kể từ ngày niêm yết việc
đấu giá tài sản cho đến trước ngày mở cuộc đấu giá 02 ngày.
Đồng thời, tổ chức đấu giá tài sản chỉ được thu tiền đặt trước
của người tham gia đấu giá trong thời hạn 03 ngày làm việc
trước ngày mở cuộc đấu giá.
Các quy định trên đã làm phát sinh một số vấn đề sau đây:
- Việc bán và thu hồ sơ tham gia đấu giá cho đến trước
ngày mở cuộc đấu giá 02 ngày mà không phải là 02 ngày làm
việc dẫn tới hệ quả nhiều trường hợp thời gian để tổ chức đấu
giá tài sản quá gấp, số lượng hồ sơ đăng ký tham gia đấu giá
quá nhiều dễ dẫn tới sai sót. Ví dụ, nếu tổ chức phiên đấu giá
vào thứ Ba, tổ chức bán đấu giá phải bán hồ sơ tới hết thứ Bảy
của tuần liền trước. Như vậy chỉ còn ngày thứ Hai để hoàn thiện
các thủ tục, cùng với đơn vị tổ chức thực hiện việc đấu giá
quyền sử dụng đất, cơ quan có thẩm quyền tổ chức xét duyệt
điều kiện tham gia đấu giá theo quy định. Thời gian như vậy là
rất gấp, nếu số lượng hồ sơ tham gia đấu giá lớn sẽ gây ảnh
hưởng tới việc xử lý hồ sơ.
Tuy nhiên hiện nay, ngoài việc thực hiện đăng thông tin
nêu trên, Bộ Tài chính có văn bản số 12006/BTC-QLCS về việc
đề nghị các Bộ, ngành, địa phương quan tâm chỉ đạo khi thực
hiện bán tài sản công, sử dụng tài sản công vào mục đích cho
thuê, liên doanh, liên kết; mua sắm tài sản công theo phương
thức tập trung phải đăng tải thông tin trên Trang thông tin
điện tử về tài sản công. Theo quy định tại Luật Quản lý, sử dụng
Tài sản công thì Tài sản công là tài sản thuộc sở hữu toàn dân
do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý, bao
gồm: tài sản công phục vụ hoạt động quản lý, cung cấp dịch vụ
công, bảo đảm quốc phòng, an ninh tại cơ quan, tổ chức, đơn
vị; tài sản kết cấu hạ tầng phục vụ lợi ích quốc gia, lợi ích công
cộng; tài sản được xác lập quyền sở hữu toàn dân; tài sản công
tại doanh nghiệp; tiền thuộc ngân sách nhà nước, các quỹ tài
- Với thời gian thu tiền đặt trước, tổ chức đấu giá tài sản chỉ
được thu tiền đặt trước của người tham gia đấu giá trong thời
hạn 03 ngày làm việc trước ngày mở cuộc đấu giá. Quy định này
dẫn tới nhiều cách hiểu khác nhau.
Quan điểm thứ nhất cho rằng, phải thu tiền đặt trước trước
ngày tổ chức phiên đấu giá 03 ngày làm việc liền kề và thu đủ
03 ngày làm việc. Quan điểm này dẫn tới hệ quả thời gian nộp
hồ sơ kết thúc trước 02 ngày tổ chức phiên nhưng thời gian
nộp tiền đặt trước mới bắt đầu, làm việc nộp hồ sơ và nộp tiền
đặt trước lệch nhau, khiến việc xác định cá nhân, tổ chức đủ
điều kiện tham gia đấu giá hay không trở nên phức tạp hơn,
đặc biệt trong trường hợp có nhiều hồ sơ đăng kí tham gia.
Việc hiểu theo quan điểm này còn làm ác mốc có sự giao thoa
lẫn nhau, khiến nhiều cá nhân tham gia đấu giá bị nhầm lẫn.
01.2022
105
ISSN 2734-9888
N G H I Ê N C Ứ U K H O A H Ọ C
Quan điểm thứ hai cho rằng, chỉ cần thu trước ngày tổ chức
phiên đấu giá trong phạm vi 03 ngày làm việc trước khi mở
phiên đấu giá là hợp lệ, tức là có thể lựa chọn 02 hoặc 01 ngày
làm việc. Nhiều đơn vị lựa chọn chỉ thu tiền đặt trước trong 02
ngày hoặc 01 ngày để khớp với thời gian bán và thu hồ sơ. Việc
này sẽ thuận tiện hơn cho tổ chức thực hiện việc đấu giá quyền
sử dụng đất và tổ chức bán đấu giá nhưng dường như lại hạn
chế thời hạn nộp tiền của người tham gia đấu giá.
Vì vậy, nên quy định các mốc thời gian này nên kết thúc
cùng nhau và kết thúc trước khi tổ chức phiên đấu giá 02 ngày
làm việc để tổ chức bán đấu giá và đơn vị tổ chức thực hiện việc
đấu giá quyền sử dụng đất có thời gian trong việc rà soát hồ sơ,
đồng thời tránh việc người tham gia đấu giá bị nhầm lẫn các
mốc thời gian.
cho cá nhân, hộ gia đình khi thửa đất đó không có người tham
gia hoặc trường hợp chỉ có một người đăng ký tham gia đấu giá
hoặc đấu giá ít nhất hai lần nhưng không thành. Vấn đề này
hiện nay có nhiều ý kiến đề nghị cần phải sửa đổi quy định này
cho phù hợp với xu hướng phát triển của đất nước. Bởi quy
định như trên là chưa phù hợp với xu thế phát triển chung của
xã hôi. Với những tài sản đặc biệt như tài sản nhà nước, quyền
sử dụng đất cần phải thông quá đấu giá để hạn chế những sự
“lạm quyền” của một số cá nhân, làm thiệt hại đến lợi ích của
Nhà nước, của nhân dân. Quy định này, nếu không có sự quản
lý chặt chẽ của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong việc
tiếp nhận hồ sơ của các tổ chức đấu giá thì sẽ có trường hợp từ
chối nhận hồ sơ của người đăng ký tham gia đấu giá quyền sử
dụng đất với nhiều lý do khác nhau, từ đó tạo ra lý do không có
người nộp hồ sơ để thực hiện việc giao đất, do đó đã vô tình
tiếp tay cho những người lợi dụng chính sách của Nhà nước khi
thực hiện việc đấu giá quyền sử dụng đất “cấu kết” với giới đầu
cơ đất đai để trục lợi. Mục tiêu tăng nguồn thu cho ngân sách
nhà nước thông qua đấu giá quyền sử dụng đất khó đạt được
[13].
Năm là, về việc chỉ có một người tham gia đấu giá
Theo quy định của tại Khoản 2, Điều 5 Luật Đấu giá tài sản
thì “Đấu giá tài sản là hình thức bán tài sản có từ hai người trở
lên tham gia đấu giá theo nguyên tắc, trình tự và thủ tục được
quy định tại Luật này, trừ trường hợp quy định tại Điều 49 của
Luật này” [2]. Có nghĩa, để cuộc đấu giá tài sản diễn ra, điều
kiện về chủ thể là phải có từ hai người trở lên tham gia đấu giá.
Quá trình đấu giá, đối với phương thức trả giá lên, người tham
gia đấu giá trả giá từ thấp lên cao cho đến khi xác định được
người trả giá cao nhất so với giá khởi điểm; đối với phương
thức đặt giá xuống thì đấu giá viên đặt giá từ cao xuống thấp
cho đến khi xác định được người chấp nhận mức giá do đấu giá
viên đưa ra.
Cùng với đó, việc giao đất trong trường hợp trên đặt ra vấn
đề là khi thực hiện việc giao đất, cho thuê đất là căn cứ vào giá
nào? Là giá khởi điểm của giá định lần đầu hay giá khởi điểm
của phiên đấu giá lần hai? Hiện nay, Luật Bán đấu giá tài sản
chưa có hướng dẫn cụ thể nên mỗi địa phương có một cách
làm khác nhau không thống nhất.
Sáu là, vấn đề về thù lao cho tổ chức bán đấu giá.
Tuy nhiên, không phải các cuộc đấu giá đều có từ hai người
tham gia. Để giải quyết trong trường hợp này, tại Điều 49 Luật
Đấu giá tài sản quy định “Việc đấu giá tài sản trong trường hợp
chỉ có một người đăng ký tham gia đấu giá, một người tham gia
đấu giá, một người trả giá, một người chấp nhận giá chỉ được
tiến hành sau khi đã tổ chức cuộc đấu giá lần đầu nhưng không
thành” [2].
Nguyên tắc chung, tất cả tài sản đưa ra đấu giá đều áp dụng
theo quy định này, song có một số tài sản do có vị trí, vai trò đặc
biệt, quan trọng nên Luật Đấu giá tài sản quy định không đưa loại
tài sản này ra để đấu giá trong trường hợp chỉ có một người tham
gia đấu giá. Điều 59 Luật Đấu giá tài sản quy định: “Việc đấu giá tài
sản trong trường hợp chỉ có một người đăng ký tham gia đấu giá,
một người tham gia đấu giá, một người trả giá quy định tại Điều 49
của Luật Đấu giá tài sản không áp dụng đối với các tài sản sau đây:
Tài sản nhà nước theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng
tài sản nhà nước; quyền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất có thu
tiền sử dụng đất, cho thuê đất theo quy định của pháp luật về đất
đai” [2].
Trên thực tế, trong một Hợp đồng dịch vụ đấu giá, cơ quan
nhà nước thuê tổ chức bán đấu giá chuyên nghiệp có thể yêu
cầu tổ chức đấu giá tài sản bán đấu giá đến hàng trăm thửa đất,
nếu không đấu giá thành hết một đợt có thể phải tổ chức
thành rất nhiều cuộc đấu giá khác nhau cho tới khi thực hiện
đấu giá thành công tất cả các thửa đất. Có thể một hợp đồng
dịch vụ nhưng tổ chức tới 10 cuộc đấu giá để hoàn thành. Mỗi
lần tổ chức, tổ chức bán đấu giá chuyên nghiệp lại phải làm lại
các bước như xây dựng hồ sơ, đăng thông tin công khai, niêm
yết, in ấn hồ sơ, đi lại, bố trí nhân sự bán, thu hồ sơ, thuê hội
trường tổ chức và các công việc liên quan khác. Tuy nhiên,
Thông tư số 45/2017/TT-BTC ngày 12 tháng 5 năm 2017 và
Thông tư số 108/2020/TT-BTC sửa đổi Thông tư 45/2017/TT-BTC
của Bộ Tài chính quy định khung thù lao dịch vụ đấu giá tài sản
theo quy định tại Luật Đấu giá tài sản quy định mức thù lao tối
đa với 01 hợp đồng không vượt quá 400.000.000 đồng/01 Hợp
đồng. Như vậy dù tổ chức nhiều cuộc đấu giá thì thù lao tối đa
của tổ chức bán đấu giá chuyên nghiệp vẫn chỉ là 400.000.000
đồng. Điều này khiến cho nhiều tổ chức bán đấu giá chuyên
nghiệp băn khoăn, chưa tạo được động lực để tổ chức bán đấu
giá chuyên nghiệp phát huy hết khả năng của mình. Đây cũng
là kiến nghị rất cấp thiết mà Hội Đấu giá viên Thành phố Hà Nội
đã có văn bản đề nghị Cục Quản lý giá – Bộ Tài chính xem xét,
sửa đổi.
Như vậy, đối với quyền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất
có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất là không áp dụng trường
hợp khi có một người tham gia đấu giá. Quy định này với mục
đích nhằm hạn chế việc thông đồng, lợi dụng chức vụ, quyền
hạn thông qua đấu giá quyền sử dụng đất làm lợi bất chính cho
cá nhân.
Tuy nhiên, theo khoản 3 Điều 118 Luật Đất đai năm 2013
quy định: “Trường hợp đất đưa ra đấu giá quyền sử dụng đất
theo quy định tại khoản 1 Điều này mà không có người tham
gia hoặc trường hợp chỉ có một người đăng ký tham gia đấu giá
hoặc đấu giá ít nhất hai lần nhưng không thành thì Nhà nước
thực hiện việc giao đất, cho thuê đất không phải đấu giá quyền
sử dụng đất”[1].
4. CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ ĐGQSDĐ
ĐỂ GIAO ĐẤT CÓ THU TIỀN SỬ DỤNG ĐẤT, CHO THUÊ ĐẤT
Các vấn đề pháp lý nêu trên cần sớm được khắc phục để
việc ĐGQSDĐ giiao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất
thực sự mang lại hiệu quả hơn nữa. Nhóm tác giả đề xuất một
số các giải pháp hoàn thiện pháp luật về ĐGQSDĐ để giao đất
có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất như sau:
Căn cứ vào quy định trên của Luật Đất đai năm 2013, thời
gian qua có rất nhiều địa phương đã thực hiện việc giao đất
Thứ nhất, bởi tầm quan trọng của ĐGQSDĐ để giao đất có
thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất nên cần sớm ban hành Nghị
106
01.2022
ISSN 2734-9888
định của Chính phủ để quy định thống nhất về ĐGQSDĐ để
giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất. Chính sự đặc
biệt về đối tượng quyền sử dụng đất, về hệ thống các văn bản
điều chỉnh cũng như việc áp dụng thiếu thống nhất giữa các
địa phương, việc cần có một Nghị định là điều hết sức cần thiết.
Thứ hai, cần sớm thống nhất quy định về xác định giá khởi
điểm, xác định rõ trách nhiệm của cơ quan đầu mối để áp dụng
thống nhất trong phạm vi cả nước. Vấn đề này cũng đã được đề
cập tại Chỉ thị 40/CT-TTg ngày ngày 02/11/2020 của Thủ tướng
Chính phủ về việc tăng cường công tác quản lý nhà nước đối
với hoạt động đấu giá tài sản. Theo đó, Thủ tướng yêu cầu Bộ
Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với bộ, ngành, địa
phương nghiên cứu, hoàn thiện pháp luật về việc xác định giá
để làm giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất, đảm bảo giá
khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất phù hợp tình hình thực
tiễn, điều kiện kinh tế - xã hội tại địa phương. Đồng thời hướng
dẫn UBND các cấp trong việc thực hiện quy trình, quy chuẩn tổ
chức định giá, xác định giá khởi điểm tài sản đấu giá là quyền
sử dụng đất để giao đất, cho thuê đất thuộc thẩm quyền theo
đúng quy định của pháp luật.
bảo quyền lợi cho tổ chức bán đấu giá chuyên nghiệp, thúc đẩy
khả năng của các tổ chức này.
5. KẾT LUẬN
ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất
đã góp phần vào việc nâng cao sự ổn định, minh bạch trong
hoạt động giao đất, cho thuê đất, là cơ sở để Nhà nước tham
khảo xác định giá trị thực của đất đai cũng như giúp Nhà nước
huy động nguồn thu ngân sách. Các giải pháp về pháp luật nêu
trên sẽ góp phần nâng cao hiệu quả của ĐGQSDĐ để giao đất
có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất, giúp ĐGQSDĐ để giao
đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất phát huy hơn nữa vai
trò của mình.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Quốc Hội, Luật Đất đai số 45/2013/QH13 ngày 29 tháng 11 năm 2013;
2. Quốc hội, Luật Đấu giá tài sản số 01/2016/QH14 ngày 17 tháng 11 năm 2016;
3. Chính phủ, Nghị định số 45/2014/NĐ-CP quy định về thu tiền sử dụng đất
ngày 15 tháng 5 năm 2014
4. Bộ Tài chính, Thông tư số 45/2017/TT-BTC quy định khung thù lao dịch vụ đấu
giá tài sản theo quy định tại Luật Đấu giá tài sản ngày 12 tháng 5 năm 2017;
5. Bộ Tài chính, Thông tư số 48/2017/TT-BTC quy định chế độ tài chính trong
hoạt động đấu giá tài sản về thu lao của tổ chức bán đấu giá tài chuyên nghiệp ngày
15 tháng 5 năm 2017;
Thứ ba, sửa đổi quy định liên quan tới nộp tiền trúng đấu
giá quyền sử dụng đất theo hướng tách biệt đây là trường hợp
đặc biệt, đồng thời các địa phương cần sửa đổi theo định
hướng của Nghị định số 126/2020/NĐ-CP. Cần giới hạn 01 mốc
thời gian, tránh việc kéo dài theo. Trường hợp người trúng đấu
giá không nộp tiền trúng đấu giá thì huỷ kết quả trúng đấu giá
để sớm thực hiện việc đấu giá lại.
6. Bộ Tư pháp, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Thông tư liên tịch số 14/2015/TTLT-
BTNMT-BTP quy định về tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử
dụng đất hoặc cho thuê đất ngày 04 tháng 4 năm 2015;
7. UBND TP Hà Nội, Quyết định số 04/2017/QĐ-UBND ngày 24 tháng 2 năm 2017
ban hành quy định về đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất
hoặc cho thuê đất trên địa bàn thành phố Hà Nội;
8. UBND TP Hà Nội, Quyết định số 27/2020/QĐ-UBND ngày 18 tháng 11 năm
2020 ban hành quy định về đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử
dụng đất hoặc cho thuê đất trên địa bàn thành phố Hà Nội;
9. UBND tỉnh Bắc Ninh, Quyết định số 07/2020/QĐ-UBND ngày 26/3/2020 của
UBND tỉnh Bắc Ninh về việc ban hành quy định về đấu giá quyền sử dụng đất khi Nhà
nước giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất trên địa bàn tỉnh
10. UBND tỉnh Ninh Bình, Quyết định số 38/2019/QĐ-UBND ngày 18/10/2019 về
việc ban hành quy định về đấu giá quyền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất có thu
tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất trên địa bàn tỉnh Ninh Bình.
11. UBND tỉnh Thái Bình, Quyết định số 06/2019/QĐ-UBND ngày 11/6/2019 quy
định về đấu giá quyền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất
hoặc cho thuê đất trên địa bàn tỉnh;
12. Trần Tiến Hải (2015), Thực hiện pháp luật về đấu giá quyền sử dụng đất ở các
tỉnh Bắc Trung Bộ Việt Nam hiện nay, Luận án Tiến sĩ Luật học.
13. Trần Tiến Hải (2019), “Những bất cập khi cuộc đấu giá chỉ có một người tham
gia”, Trang điện tử Sở Tư Pháp Quảng Bình truy cập tại địa chỉ
nguoi-tham-gia.htm.
Thứ tư, sửa các quy định liên quan tới việc niêm yết, đăng
tải thông báo bán đấu giá theo hướng thống nhất đầu mối
quản lý. Hiện nay đã có trang thông tin của Bộ Tư pháp về đấu
giá, nên việc đăng thông tin lên trang tài sản công và thu giá là
điều không cần thiết.
Thứ năm, nên quy định thống nhất các mốc thu hồ sơ và
thu tiền đặt trước. Nên quy định theo hướng: tổ chức đấu giá
tài sản bán hồ sơ tham gia đấu giá, tiếp nhận hồ sơ tham gia
đấu giá trong giờ hành chính, liên tục kể từ ngày niêm yết việc
đấu giá tài sản cho đến trước ngày mở cuộc đấu giá 02 ngày
làm việc. Đồng thời, tổ chức đấu giá tài sản chỉ được thu tiền
đặt trước của người tham gia đấu giá trong thời hạn 03 ngày
làm việc liên tục và trước ngày mở cuộc đấu giá 02 ngày làm
việc. Điều này sẽ thống nhất thời điểm chốt lại hồ sơ là trước
cuộc đấu giá 02 ngày làm việc, tạo điều kiện về thời gian cho tổ
chức bán đấu giá chuyên nghiệp và đơn vị được giao nhiệm vụ
tổ chức ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê
đất thực hiện trình tự còn lại.
Thứ sáu, quy định chi tiết các tiêu chí việc giao đất trong
trường hợp đấu giá mà không có người tham gia hoặc trường
hợp chỉ có một người đăng ký tham gia đấu giá hoặc đấu giá ít
nhất hai lần nhưng không thành thì Nhà nước thực hiện việc
giao đất, cho thuê đất không phải đấu giá quyền sử dụng đất,
đặc biệt các quy định về việc xác định giá đất khi giao trong
trường hợp này.
14. Viện Ngôn ngữ học (2003), Từ điển tiếng Việt, NXB Đà Nẵng.
Thứ bảy, xem xét sửa đổi Thông tư số 45/2017/TT-BTC ngày
12 tháng 5 năm 2017 và và Thông tư số 108/2020/TT-BTC của
Bộ Tài chính quy định khung thù lao dịch vụ đấu giá tài sản
theo quy định tại Luật Đấu giá tài sản và Thông tư số
48/2017/TT-BTC ngày 15 tháng 5 năm 2017 của Bộ Tài chính
quy định chế độ tài chính trong hoạt động đấu giá tài sản về
thu lao của tổ chức bán đấu giá tài chuyên nghiệp. Việc sửa đổi
theo hướng giới hạn tối đa thù lao trên cuộc đấu giá, để đảm
01.2022
107
ISSN 2734-9888
7 trang
4760
Bạn đang xem tài liệu "Một số vấn đề pháp lý còn tồn tại về đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- mot_so_van_de_phap_ly_con_ton_tai_ve_dau_gia_quyen_su_dung_d.pdf
