Giáo trình Giáo dục thể chất

BỘ LAO ĐỘNG – THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI

TỔNG CỤC GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP

TÀI LIỆU DẠY HỌC

MÔN GIÁO DỤC THỂ CHẤT

TRONG CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO TRÌNH ĐỘ CAO ĐẲNG

(Kèm theo Công văn số 147/TCGDNN-ĐTCQ ngày 22 tháng 01 năm 2020

của Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp)

MỤC LỤC

BÀI MỞ ĐẦU ................................................................................................................4

1. Vị trí, tính chất môn học ..............................................................................4

2. Mục tiêu môn học ........................................................................................4

3. Nội dung chín h ............................................................................................4

4. Tổ chức dạy học và đánh giá kết quả học tập .............................................4

Chương I: GIÁO DỤC THỂ CHẤT CHUN G ............................................................6

Bài 1: THỂ DỤC CƠ BẢN ...........................................................................................6

1. Giới thiệu về thể dục cơ bản ........................................................................6

2. Thể dục tay không liên hoàn .......................................................................6

2.1. Tác dụng của thể dục tay không liên hoà n .........................................6

2.2. Các động tác kỹ thuậ t .........................................................................6

3. Thể dục cơ bản với dụng cụ đơn giản .......................................................11

3.1. Tác dụng của thể dục cơ bản với dụng cụ đơn giả n .........................11

3.2. Các động tác kỹ thuậ t .......................................................................12

BÀI 2: ĐIỀN KIN H .....................................................................................................20

1. Chạy cự ly ngắn .........................................................................................20

1.1. Tác dụng của chạy cự ly ngắ n ..........................................................20

1.2. Các động tác kỹ thuậ t .......................................................................20

1.3. Một số quy định trong Luật Điền kinh về chạy cự ly ngắn ..............25

2. Chạy cự ly trung bình................................................................................27

2.1. Tác dụng của chạy cự ly trung bìn h .................................................27

2.2. Các động tác kỹ thuậ t .......................................................................27

2.3. Một số quy định trong Luật Điền kinh về chạy cự ly trung bìn h .....28

3. Nhảy cao, nhảy xa .....................................................................................30

3.1. Nhảy cao...........................................................................................30

3.1.1. Tác dụng của nhảy ca o ..................................................................30

3.1.2. Các động tác kỹ thuậ t ....................................................................30

3.1.3. Một số quy định trong Luật Điền kinh về nhảy cao......................32

3.2. Nhảy xa ............................................................................................34

3.2.1. Tác dụng của nhảy xa....................................................................34

3.2.2. Các động tác kỹ thuậ t ....................................................................34

3.2.3. Một số quy định trong L uật Điền kinh về nhảy xa .......................37

Chương II: CHUYÊN ĐỀ THỂ DỤC THỂ THAO TỰ CHỌN ..............................39

Chuyên đề 1: MÔN BƠI LỘ I .....................................................................................39

1

1. Tác dụng của môn bơi lội ..........................................................................39

2. Các động tác kỹ thuậ t ................................................................................39

2.1. Làm quen với nước, phương pháp thở nước và thả nổi ...................39

2.2. Động tác chân và ta y ........................................................................40

2.3. Phối hợp tay - chân...........................................................................46

2.4. Phối hợp tay - chân - th ở ..................................................................46

2.5. Kỹ thuật xuất phát ............................................................................47

2.6. Kỹ thuật quay vòng ..........................................................................48

2.7. Kỹ thuật về đích ...............................................................................49

3. Một số quy định của Luật Bơi ...................................................................49

Chuyên đề 2: MÔN CẦU LÔNG ...............................................................................52

1. Tác dụng của môn Cầu lông......................................................................52

2.1. Tư thế cơ bản và cách cầm vợt .........................................................52

2.2. Các bước di chuyển, bước đơn, kép, đệ m ........................................54

2.3. Kỹ thuật đánh cầu phải, trái cao ta y .................................................61

2.4. Kỹ thuật đánh cầu phải, trái thấp tay................................................63

2.5. Kỹ thuật đánh cầu sát lưới và bỏ nh ỏ ...............................................64

2.6. Kỹ thuật phát cầu (thấp gần, cao sâu) ..............................................66

2.7. Kỹ thuật đập cầu ...............................................................................68

2.8. Chiến thuật thi đấu ...........................................................................70

3. Một số quy định của Luật Cầu lông ..........................................................73

Chuyên đề 3: MÔN BÓNG CHUYỀN .......................................................................76

1. Tác dụng của môn Bóng chuyền ..............................................................76

2. Các động tác kỹ thuậ t ................................................................................76

2.1. Tư thế cơ bản, các bước di chuyển ...................................................76

2.2. Kỹ thuật chuyền bóng cao tay cơ bản (chuyền bước 2 )...................79

2.3. Kỹ thuật chuyền bóng thấp tay cơ bản (chuyền bước 1)..................81

2.4. Kỹ thuật phát bóng thấp tay trước mặt .............................................82

2.5. Kỹ thuật phát bóng cao tay trước mặ t ..............................................84

2.6. Kỹ thuật chắn bóng ..........................................................................85

2.7. Kỹ thuật đập bóng theo phương lấy đà ............................................87

3. Một số quy định của Luật Bóng chuyền ...................................................89

Chuyên đề 4: MÔN BÓNG RỔ ..................................................................................91

1. Tác dụng của môn Bóng rổ .......................................................................91

2. Các động tác kỹ thuậ t ................................................................................91

2.1. Cách cầm bóng và tư thế chuẩn bị và di chuyể n ..............................91

2

2.2. Kỹ thuật dẫn bóng ............................................................................94

2.3. Kỹ thuật chuyền bóng và bắt bóng hai tay trước ngực ....................95

2.4. Kỹ thuật bắt bóng bằng một tay .......................................................96

2.5. Kỹ thuật bắt bóng bằng hai tay ........................................................96

2.6. Kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên vai.............................................97

2.7. Kỹ thuật ném rổ bằng hai tay trước ngực .........................................98

2.8. Kỹ thuật hai bước ném rổ .................................................................99

3. Một số quy định của Luật Bóng rổ ..........................................................100

Chuyên đề 5: MÔN BÓNG Đ Á ................................................................................104

1. Tác dụng của môn Bóng đ á .....................................................................104

2. Các động tác kỹ thuậ t ..............................................................................104

2.1. Kỹ thuật di chuyển .........................................................................104

2.2. Kỹ thuật dẫn bóng ..........................................................................105

2.3. Kỹ thuật giữ/ khống chế bón g ........................................................106

2.4. Kỹ thuật đá bóng bằng lòng bàn châ n ............................................108

2.5. Kỹ thuật đá bóng bằng mu trong bàn chân ....................................109

2.6. Kỹ thuật đá bóng bằng mu giữa bàn châ n ......................................111

2.7. Kỹ thuật đá biên hoặc ném biê n .....................................................112

3. Một số quy định của Luật Bóng đá .........................................................113

Chuyên đề 6: MÔN BÓNG BÀN .............................................................................117

1. Tác dụng của môn Bóng bà n ...................................................................117

2. Các động tác kỹ thuậ t ..............................................................................117

2.1. Cách cầm vợt và tư thế chuẩn bị và di chuyển ...............................117

2.2. Kỹ thuật giao bóng, đỡ giao bóng thuận tay và trái tay .................121

2.3. Kỹ thuật líp bóng thuận tay và trái ta y ...........................................123

2.4. Kỹ thuật bạt bóng thuận và trái tay ................................................124

2.5. Kỹ thuật gò bóng thuận tay và trái tay ...........................................126

2.6. Kỹ thuật tấn công và phòng thủ (thuận và trái tay)........................128

3. Một số quy định của Luật Bóng bàn .......................................................129

TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................130

3

BÀI MỞ ĐẦU

1. Vị trí, tính chất môn học

1.1. Vị trí

Môn học Giáo dục thể chất là môn học điều kiện, bắt buộc thuộc khối các

môn học chung trong chương trình đào tạo trình độ cao đẳng.

1.2. Tính chất

Chương trình môn học bao gồm một số nội dung cơ bản về thể dục, thể thao;

giúp người học tập luyện để nâng cao sức khỏe, phát triển thể lực, tầm vóc, góp

phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện.

2. Mục tiêu môn học

Sau khi học xong môn học này, người học đạt được:

2.1. Về kiến thức

Trình bày được tác dụng, các kỹ thuật cơ bản và một số quy định của luật

môn thể dục thể thao được học để rèn luyện sức khỏe, phát triển thể lực chung.

2.2 Về kỹ năng

Tự tập luyện, rèn luyện đúng các yêu cầu về kỹ thuật, quy định của môn thể

dục thể thao được học.

2.3. Về năng lực tự chủ và trách nhiệm

Có ý thức tự giác và hình thành thói quen tập luyện thể dục thể thao hàng

ngày để góp phần bảo đảm sức khỏe trong học tập, lao động và trong các hoạt

động khác.

3. Nội dung chính

Giáo trình bao gồm Bài mở đầu và 2 chương:

- Chương 1: Giáo dục thể chất chung bao gồm 2 bài: Thể dục cơ bản và

Điền kinh.

- Chương 2: Chuyên đề thể dục thể thảo tự chọn, bao gồm 6 chuyên đề: Môn

bơi lội; Môn cầu lông; Môn bóng chuyền; Môn bóng rổ; Môn bóng đá; Môn bóng

bàn.

4. Tổ chức dạy học và đánh giá kết quả học tập

4.1. Tổ chức dạy học

Đối với giảng viên: Khuyến khích giảng viên áp dụng phương pháp dạy học

tích cực, kết hợp giảng dạy môn học với các hoạt động thể dục thể thao khác; từng

bước hình thành thói quen cho người học áp dụng các bài tập được học trong việc

rèn luyện thể dục thể thao hàng ngày.

4

Quá trình học tập có thể diễn ra với những cách tổ chức đa dạng lôi cuốn

người học tham gia cùng tập thể với sự dẫn dắt, gợi mở, cố vấn của giảng viên với

các hình thức tổ chức tập luyện, phù hợp với mục tiêu, yêu cầu và đặc điểm của

từng môn thể thao: Tập luyện đồng loạt; tập luyện lần lượt; tập luyện theo nhóm;

tập luyện cá nhân.

Đối với người học: Cần chú trọng các yêu cầu kỹ thuật và phương pháp tập

luyện trong học tập để rèn luyện, tự rèn luyện, hình thành thói quen thể dục thể

thao trong và ngoài giờ học.

4.2. Phương pháp đánh giá

Việc đánh giá kết quả học tập của người học được thực hiện theo quy định

tại Thông tư số 12/2018/TT-BLĐTBXH ngày 26/9/2018 của Bộ trưởng Bộ Lao

động - Thương binh và Xã hội ban hành chương trình môn học Giáo dục thể chất

thuộc khối các môn học chung trong chương trình đào tạo trình độ trung cấp, trình

độ cao đẳng.

5

Chương I: GIÁO DỤC THỂ CHẤT CHUNG

Bài 1: THỂ DỤC CƠ BẢN

1. Giới thiệu về thể dục cơ bản

Thể dục cơ bản là loại hình thể dục mà nội dung chính của nó bao gồm các

bài tập phát triển chung liên quan đến hoạt động của các bộ phận cơ thể, như tay,

chân, đầu, thân, mình; các kĩ năng vận động cơ bản như đi, chạy, nhảy, ném, bắt,

leo trèo; các bài tập đội hình, các bài tập trên các dụng cụ thể dục (thang gióng,

ghế thể dục, cầu…); các bài tập thể dục dụng cụ đơn giản.

Thể dục cơ bản phù hợp với mọi lứa tuổi, mọi đối tượng, nhưng thường

được vận dụng trong các trường học nhằm phát triển các kĩ năng vận động cần

thiết cho cuộc sống, hình thành các tư thế đúng, đẹp; phát triển khả năng phối hợp

vận động và các tố chất thể lực như sức nhanh, sức mạnh, sức bền cho người học.

2. Thể dục tay không liên hoàn

2.1. Tác dụng của thể dục tay không liên hoàn

Thể dục tay không liên hoàn giúp cho người tập duy trì và nâng cao sức

khỏe, trong đó giúp phát triển các bắp thịt ở vai, ngực và chi trên. Ngoài ra, còn

giúp hình thành kỹ năng, kỹ xảo vận động và nâng cao năng lực làm việc.

2.2. Các động tác kỹ thuật

Bài thể dục tay không liên hoàn (32 động tác)¹

Tư thế chuẩn bị: Đứng thẳng, chân đứng tư

thế nghiêm, mặt nhìn về phía trước.

Động tác 1: Tay trái đưa ngang, duỗi thẳng,

lòng bàn tay úp.

1

Bộ Giáo dục và Đào tạo: Tài liệu giảng dạy Thể dục thể thao, dùng cho các trường đại học, cao đẳng và

trung cấp chuyên nghiệp. Hà Nội, NXB Giáo dục, 1997; Phan Thế Nguyên, Lê Thị Thanh Thủy, Trần Thị Thu .

Giáo trình Thể dục cơ bản. Hà Nội: NXB Thể dục thể thao, 2005.

6