Hoàn thiện các quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu
THỰC TIỄN PHÁP LUẬT
HOꢀN THIỆN CꢁC QUY ĐỊNH CỦA PHꢁP LUẬT VỀ Xꢂ PHꢃT
VI PHꢃM HꢀNH CHÍNH ĐꢄI VỚI HꢀNH VI BUÔN BꢁN
HꢀNG CẤM Lꢀ THUꢄC Lꢁ ĐIꢅU NHẬP LẬU
Huỳnh Văn Trung*
ThS. Trường Đại học Trà Vinh.
Thông tin bài viết:
Tóm tắt:
Xꢏ phꢆt vi phꢆm hꢁnh chꢋnh được xem lꢁ một giải phꢀp hꢐu hiꢄu trong
đấu tranh phꢅng, chống vi phꢆm hꢁnh chꢋnh. Tuy nhiên, quy đꢉnh cꢇa
phꢀp luật vꢂ xꢏ phꢆt vi phꢆm hꢁnh chꢋnh đối vꢈi hꢁnh vi buôn bꢀn thuốc
lꢀ điếu nhập lậu vẫn cꢅn tồn tꢆi bất cập, gây khꢃ khăn cho công tꢀc xꢏ
phꢆt trong thꢑc tiễn. Trong phꢆm vi bꢁi viết nꢁy, tꢀc giả phân tꢋch một số
bất cập trong cꢀc quy đꢉnh cꢇa phꢀp luật vꢂ xꢏ phꢆt vi phꢆm hꢁnh chꢋnh
đối vꢈi hꢁnh vi buôn bꢀn thuốc lꢀ điếu nhập lậu vꢁ đꢂ xuất giải phꢀp
hoꢁn thiꢄn.
Từ khóa: Xꢏ phꢆt vi phꢆm hꢁnh
chꢋnh, hꢁng cấm, thuốc lꢀ điếu
nhập lậu.
Lịch sử bài viết:
Nhận bꢁi
Biên tập
Duyꢄt bꢁi
: 18/01/2021
: 03/02/2021
: 21/02/2021
Article Infomation:
Abstract:
Administrative sanction is seen as a viable solution for the prevention
of the fights against administrative violations. However, the legal
provisions for handling administrative violations for trading contraband
cigarettes still exist shortcomings, which have caused difficulties
for the administrative sanction in practice. This article provides an
analysis of certain shortcomings of legal regulations on handling
administrative violations for trading contraband cigarettes and also
provides recommendations for their further improvements.
Keywords: Sanctioning of an
administrative violation, prohibited
goods, contraband cigarettes.
Article History:
Received
Edited
: 18 Jan. 2021
: 03 Feb. 2021
: 21 Feb. 2021
Approved
1. Thực trạng buôn bán hàng cấm là
thuốc lá điếu nhập lậu ở nước ta hiện nay
theo phꢀp luật thì nhiꢂu năm qua, viꢄc nhập
lậu vꢁ buôn bꢀn thuốc lꢀ lậu vẫn lꢁ một vấn
nꢆn chưa được giải quyết triꢄt đꢍ.
Sản xuất, kinh doanh thuốc lꢀ lꢁ ngꢁnh
nghꢂ kinh doanh cꢃ điꢂu kiꢄn, được quản lý
chặt chẽ theo Luật Phꢅng, chống tꢀc hꢆi cꢇa
thuốc lꢀ năm 2012. Trong nhiꢂu năm qua,
sản xuất vꢁ kinh doanh thuốc lꢀ đã cꢃ nhiꢂu
đꢃng gꢃp vꢁo ngân sꢀch nhꢁ nưꢈc, tꢆo công
ăn viꢄc lꢁm ổn đꢉnh cho hꢁng triꢄu ngưꢊi
lao động. Trong khi sản xuất vꢁ kinh doanh
thuốc lꢀ trong nưꢈc được quản lý chặt chẽ
Nhập lậu vꢁ buôn bꢀn thuốc lꢀ lậu đang
thu siêu lợi nhuận, chꢎ sau buôn ma túy.
Thuốc lꢀ lậu do trốn được tất cả cꢀc loꢆi thuế
(thuế tiêu thụ đặc biꢄt 70%; đꢃng gꢃp Quỹ
phꢅng, chống tꢀc hꢆi thuốc lꢀ 1,5%; thuế giꢀ
trꢉ gia tăng 10% vꢁ thuế nhập khẩu 135%)
nên được bꢀn rẻ hơn nhiꢂu so vꢈi thuốc lꢀ
sản xuất trong nưꢈc (cùng chꢇng loꢆi)1.
1 Đꢁo Thế Sơn - Nguyễn Thế Hoꢁng - Nguyễn Ngọc Anh, “Thuế Tiêu thụ đặc biệt và thuốc lá lậu”, Tꢆp chꢋ
Nghiên cꢌu lập phꢀp, số 24, năm 2018.
42
Số 05(429) - T3/2021
THỰC TIỄN PHÁP LUẬT
Hiꢄn nay, tình trꢆng nhập lậu vꢁ buôn
bꢀn thuốc lꢀ lậu vẫn diễn biến phꢌc tꢆp, gây
hậu quả lꢈn cho kinh tế, xã hội, dẫn đến tình
trꢆng thất thu thuế. Thꢇ đoꢆn buôn lậu thuốc
lꢀ ngꢁy cꢁng tinh vi. Cꢀc đối tượng tập trung
hꢁng tꢆi cꢀc kho bên phꢋa nưꢈc lꢀng giꢂng,
giꢀp biên giꢈi Viꢄt Nam (Campuchia, Trung
Quốc), sau đꢃ tìm cơ hội vận chuyꢍn vꢁo
Viꢄt Nam từ đưꢊng bộ, đưꢊng thꢇy bằng
cꢀc phương tiꢄn chuyên dùng, tốc độ cao
như xe mꢀy “siêu độ”, xuồng mꢀy cao tốc.
Thꢊi gian qua, cꢀc lꢑc lượng chꢌc năng,
trong đꢃ cꢃ lꢑc lượng công an, bộ đội biên
phꢅng, hải quan, quản lý thꢉ trưꢊng… đã
cꢃ nhiꢂu cố gắng trong công tꢀc ngăn chặn
buôn lậu, vận chuyꢍn, tꢁng trꢐ, buôn bꢀn
thuốc lꢀ điếu nhập lậu. Nhꢐng cố gắng đꢃ
đã đꢆt được kết quả nhất đꢉnh. Tuy nhiên,
tình hình nhập lậu vꢁ buôn bꢀn thuốc lꢀ
lậu vẫn tồn tꢆi dai dẳng. Theo thống kê cꢇa
Quản lý thꢉ trưꢊng, từ năm 2012 đến nay,
cꢀc lꢑc lượng chꢌc năng đã phꢀt hiꢄn, bắt
giꢐ 34.636 vụ, khởi tố 369 vụ/ 488 bꢉ can.
Số thuốc lꢀ tang vật bꢉ bắt giꢐ hơn 20 triꢄu
bao. Mặc dù vậy, kết quả nꢁy vẫn cꢅn nhiꢂu
hꢆn chế vꢁ vẫn chꢎ như “muối bỏ bꢍ” so vꢈi
tình hình thꢑc tế2.
Ninh... tình trꢆng nhập lậu vꢁ buôn bꢀn
thuốc lꢀ lậu vô cùng phổ biến, thꢀch thꢌc
phꢀp luật. Nguyên nhân chꢇ yếu cꢇa tình
trꢆng trên lꢁ do ý thꢌc chấp hꢁnh phꢀp luật
cꢇa một bộ phận ngưꢊi dân chưa tốt; buôn
lậu thuốc lꢀ đem lꢆi “lợi nhuận” lꢈn so vꢈi
cꢀc mặt hꢁng khꢀc; sꢑ phối hợp giꢐa cꢀc lꢑc
lượng chꢌc năng trong công tꢀc kiꢍm tra,
kiꢍm soꢀt chưa chặt chẽ; cꢀc chế tꢁi xꢏ lý
chưa mang tꢋnh răn đe; công tꢀc thông tin,
tuyên truyꢂn chưa tꢆo được sꢑ đồng thuận
ꢇng hộ cꢇa nhân dân3.
Đꢍ đấu tranh vꢈi hꢁnh vi buôn lậu,
Chꢋnh phꢇ đã thꢁnh lập Ban chꢎ đꢆo quốc
gia chống buôn lậu, gian lận thương mꢆi vꢁ
hꢁng giả. Trên thꢑc tế, mặc dù được kiꢍm
soꢀt nhưng tình hình buôn lậu thuốc lꢀ điếu
nhập lậu vẫn cꢅn diễn biến phꢌc tꢆp. Theo
thống kê cꢇa Tổng cục quản lý thꢉ trưꢊng
thuộc Bộ Công thương, trong giai đoꢆn từ
năm 2015 đến thꢀng 11/2020, trên cả nưꢈc
đã phꢀt hiꢄn 26.370 vụ buôn bꢀn hꢁng cấm
lꢁ thuốc lꢀ điếu nhập lậu; năm 2015 cả nưꢈc
cꢃ 7.292 vụ vi phꢆm, năm 2016 cꢃ 6.119
vụ, năm 2017 cꢃ 5.655 vụ, năm 2018 cꢃ
3.361 vụ, năm 2019 cꢃ 1.782 vụ, đến thꢀng
11/2020 cꢃ 2.161 vụ4.
Từ năm 2019, thuế tiêu thụ đặc biꢄt đối
vꢈi thuốc lꢀ nội đꢉa tăng lên 75%, từ đꢃ dẫn
đến tình trꢆng giꢀ thꢁnh cꢇa thuốc lꢀ sản
xuất trong nưꢈc ngꢁy cꢁng cao. Tình trꢆng
nhập lậu vꢁ buôn bꢀn thuốc lꢀ lậu cꢁng
“nổ rộ” như “nấm sau cơn mưa”. Tꢆi cꢀc
tꢎnh giꢀp biên giꢈi vꢁ thꢁnh phố lꢈn như:
Quảng Trꢉ, Tây Ninh, Long An, Đồng Thꢀp,
An Giang, Kiên Giang, Thꢁnh phố Hồ Chꢋ
Minh, Đꢁ Nẵng, Hꢁ Nội, Hải Phꢅng, Quảng
Trên đꢉa bꢁn tꢎnh Trꢁ Vinh, trong nhꢐng
năm qua, tình hình vi phꢆm hꢁnh chꢋnh vꢂ
buôn bꢀn hꢁng cấm lꢁ thuốc lꢀ điếu nhập lậu
vẫn cꢅn diễn biến khꢃ lưꢊng, tuy cꢃ giảm
vꢂ số lượng cꢀc vụ vi phꢆm nhưng phương
thꢌc vi phꢆm rất đa dꢆng dưꢈi nhiꢂu hình
thꢌc khꢀc nhau. Qua thống kê cꢇa Cục
Quản lý thꢉ trưꢊng tꢎnh Trꢁ Vinh, số vụ vi
phꢆm liên quan đến mua bꢀn thuốc lꢀ điếu
nhập lậu đã bꢉ phꢀt hiꢄn từ năm 2015 đến
2 Đꢁm Viết Nghꢉ, “Giải pháp chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả qua biên giới”, Tꢆp chꢋ Tꢁi
chꢋnh, số 670, năm 2017.
3
Kidong Park, “Buôn lậu thuốc lꢀ ở Viꢄt Nam: Nguyên nhân vꢁ giải phꢀp hiꢄu quả”, https://www.who.int/
vietnam/vi/news/commentaries/detail/who-suggests-solutions-to-cigarette-smuggling-in-vietnam, truy cập
ngꢁy 20 thꢀng 11 năm 2020.
4 Tổng cục quản lý thꢉ trưꢊng thuộc Bộ Công thương, Bꢀo cꢀo số 114/BC-TCQLTT ngꢁy 21/12/2020 vꢂ công
tꢀc kiꢍm tra, xꢏ lý vi phꢆm vꢂ hꢁng lậu, hꢁng giả năm 2020.
Số 05(429) - T3/2021
43
THỰC TIỄN PHÁP LUẬT
thꢀng 11/2020 lꢁ 1.492 vụ vi phꢆm; trong
năm 2015 lꢁ 525 vụ vi phꢆm, năm 2016
cꢃ 410 vụ, năm 2017 cꢃ 328 vụ, năm 2018
cꢃ 121 vụ, năm 2019 cꢃ 41 vụ, đến thꢀng
11/2020 cꢃ 67 vụ5.
hợp vi phꢆm nhiꢂu lꢒn hoặc tꢀi phꢆm.
Ngoꢁi ra, chꢇ thꢍ vi phꢆm cꢅn bꢉ ꢀp dụng
biꢄn phꢀp khắc phục hậu quả buộc tiêu hꢇy
tang vật lꢁ thuốc lꢀ điếu nhập lậu gây hꢆi
cho sꢌc khỏe con ngưꢊi, vật nuôi, cây trồng
vꢁ môi trưꢊng vꢁ buộc nộp lꢆi số lợi bất hợp
phꢀp cꢃ được do thꢑc hiꢄn hꢁnh vi buôn bꢀn
thuốc lꢀ điếu nhập lậu6.
Ngꢁy 26/8/2020, Chꢋnh phꢇ đã ban hꢁnh
Nghꢉ đꢉnh số 98/2020/NĐ-CP (Nghꢉ đꢉnh số
98) đꢍ quy đꢉnh xꢏ phꢆt vi phꢆm hꢁnh chꢋnh
(VPHC) trong hoꢆt động thương mꢆi, sản
xuất, buôn bꢀn hꢁng giả, hꢁng cấm vꢁ bảo
vꢄ quyꢂn lợi ngưꢊi tiêu dùng. So vꢈi trưꢈc
đây, Nghꢉ đꢉnh nꢁy đã quy đꢉnh rõ rꢁng vꢁ
cụ thꢍ hơn vꢂ cꢀc VPHC trong lĩnh vꢑc
thương mꢆi, trong đꢃ cꢃ hꢁnh vi buôn bꢀn
thuốc lꢀ điếu nhập lậu. Tuy nhiên, bên cꢆnh
nhꢐng điꢍm tꢋch cꢑc nêu trên, quy đꢉnh vꢂ
xꢏ phꢆt đối vꢈi hꢁnh vi buôn bꢀn thuốc lꢀ
điếu nhập lậu vẫn cꢅn tồn tꢆi một số bất cập
cꢒn hoꢁn thiꢄn đꢍ nâng cao hiꢄu quả xꢏ phꢆt
đối vꢈi hꢁnh vi nꢁy trong tương lai.
Trong khi đꢃ, Điꢂu 190 Bộ luật Hình sꢑ
năm 2015 đã được sꢏa đổi, bổ sung một
số điꢂu năm 2017 (BLHS năm 2015) cũng
quy đꢉnh vꢂ tội buôn bꢀn hꢁng cấm. Đối vꢈi
trưꢊng hợp buôn bꢀn thuốc lꢀ điếu nhập lậu
từ 1.500 bao đến dưꢈi 3.000 bao thì bꢉ phꢆt
tiꢂn từ 100.000.000 đồng đến 1.000.000.000
đồng hoặc phꢆt tù từ 01 năm đến 05 năm.
Đối vꢈi trưꢊng hợp buôn bꢀn thuốc lꢀ điếu
nhập lậu từ 3.000 bao đến dưꢈi 4.500 bao
thì bꢉ phꢆt tiꢂn từ 1.000.000.000 đồng đến
3.000.000.000 đồng hoặc phꢆt tù từ 05 năm
đến 10 năm. Đối vꢈi trưꢊng hợp buôn bꢀn
thuốc lꢀ điếu nhập lậu 4.500 bao trở lên
thì bꢉ phꢆt tù từ 08 năm đến 15 năm. Bên
cꢆnh hình phꢆt chꢋnh, ngưꢊi phꢆm tội cꢅn
cꢃ thꢍ bꢉ phꢆt tiꢂn từ 20.000.000 đồng đến
100.000.000 đồng, cấm đảm nhiꢄm chꢌc
vụ, cấm hꢁnh nghꢂ hoặc lꢁm công viꢄc nhất
đꢉnh từ 01 năm đến 05 năm.
2. Một số bất cập về xử phạt vi phạm
hành chính đối với hành vi buôn bán
hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu
Thứ nhất, Nghꢉ đꢉnh số 98/2020/NĐ-
CP chưa xꢀc đꢉnh rõ ranh giꢈi giꢐa xꢏ phꢆt
VPHC vꢁ xꢏ lý hình sꢑ đối vꢈi hꢁnh vi
buôn bꢀn thuốc lꢀ điếu nhập lậu từ 1.500
bao trở lên.
Trong trưꢊng hợp chꢇ thꢍ buôn bꢀn hꢁng
cấm lꢁ phꢀp nhân thương mꢆi thì bꢉ phꢆt tiꢂn
từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000
đồng nếu buôn bꢀn thuốc lꢀ điếu nhập lậu
từ 1.500 bao đến dưꢈi 3.000 bao; phꢆt tiꢂn
từ 3.000.000.000 đồng đến 6.000.000.000
đồng nếu buôn bꢀn thuốc lꢀ điếu nhập lậu
từ 3.000 bao đến dưꢈi 4.500 bao; phꢆt tiꢂn
từ 6.000.000.000 đồng đến 9.000.000.000
đồng hoặc đình chꢎ hoꢆt động cꢃ thꢊi hꢆn từ
06 thꢀng đến 03 năm nếu buôn bꢀn thuốc lꢀ
điếu nhập lậu 4.500 bao trở lên.
Theo quy đꢉnh cꢇa Nghꢉ đꢉnh số 98/2020/
NĐ-CP, hꢁnh vi buôn bꢀn thuốc lꢀ điếu
nhập lậu cꢃ số lượng từ 1.500 bao trở lên
nhưng không bꢉ truy cꢌu trꢀch nhiꢄm hình
sꢑ thì bꢉ phꢆt tiꢂn từ 90.000.000 đồng đến
100.000.000 đồng. Hꢁnh vi nꢁy cꢅn bꢉ ꢀp
dụng hình thꢌc xꢏ phꢆt bổ sung tꢉch thu số
lượng thuốc lꢀ điếu nhập lậu bꢉ phꢀt hiꢄn,
tꢉch thu phương tiꢄn vận tải được sꢏ dụng
đꢍ vận chuyꢍn thuốc lꢀ điếu nhập lậu, tưꢈc
quyꢂn sꢏ dụng giấy phép, chꢌng chꢎ hꢁnh
nghꢂ từ 01 thꢀng đến 03 thꢀng trong trưꢊng
5 Cục Quản lý thꢉ trưꢊng tꢎnh Trꢁ Vinh, Bꢀo cꢀo số 221/BC-CQLTT ngꢁy 23/6/2020 vꢂ công tꢀc kiꢍm tra, kiꢍm
soꢀt thꢉ trưꢊng 6 thꢀng đꢒu năm vꢁ phương hưꢈng nhiꢄm vụ công tꢀc 6 thꢀng cuối năm 2020.
6 Khoản 8, khoản 11, khoản 12 Điꢂu 8 Nghꢉ đꢉnh số 98/2020/NĐ-CP.
44
Số 05(429) - T3/2021
THỰC TIỄN PHÁP LUẬT
Như vậy, đối vꢈi trưꢊng hợp cꢀ nhân,
phꢀp nhân thương mꢆi buôn bꢀn hꢁng cấm
lꢁ thuốc lꢀ điếu nhập lậu cꢃ số lượng từ
1.500 bao trở lên sẽ đối mặt vꢈi hai trưꢊng
hợp: một là, cꢃ thꢍ bꢉ truy cꢌu trꢀch nhiꢄm
hình sꢑ vꢂ tội buôn bꢀn hꢁng cấm theo quy
đꢉnh cꢇa BLHS năm 2015; hai là, bꢉ xꢏ
phꢆt vi phꢆm hꢁnh chꢋnh theo Nghꢉ đꢉnh
số 98/2020/NĐ-CP (nếu không bꢉ truy cꢌu
trꢀch nhiꢄm hình sꢑ). Tuy nhiên, phꢀp luật
hiꢄn hꢁnh không quy đꢉnh rõ trưꢊng hợp cꢀ
nhân nꢁo, phꢀp nhân thương mꢆi cꢃ hꢁnh
vi buôn bꢀn thuốc lꢀ điếu nhập lậu cꢃ số
lượng từ 1.500 bao trở lên mꢁ “không bị
truy cứu trách nhiệm hình sự” đꢍ ngưꢊi cꢃ
thẩm quyꢂn tiến hꢁnh xꢏ phꢆt VPHC theo
quy đꢉnh tꢆi Nghꢉ đꢉnh số 98.
thuốc lꢀ ngoꢆi nhập lậu bꢉ tꢉch thu lꢁ thuốc
lꢀ giả, thuốc lꢀ không bảo đảm chất lượng
sẽ bꢉ tiêu hꢇy. Cꢅn thuốc lꢀ ngoꢆi nhập lậu
bꢉ tꢉch thu bảo đảm chất lượng sẽ thꢋ điꢍm
bꢀn đấu giꢀ đꢍ xuất khẩu ra nưꢈc ngoꢁi.
Viꢄc xꢀc đꢉnh thuốc lꢀ ngoꢆi nhập lậu bꢉ
tꢉch thu lꢁ thuốc lꢀ giả, thuốc lꢀ không bảo
đảm chất lượng, thuốc lꢀ bảo đảm chất
lượng do cơ quan cꢃ thẩm quyꢂn ra quyết
đꢉnh tꢉch thu phối hợp vꢈi cơ quan chuyên
môn vꢂ đꢀnh giꢀ chất lượng thꢑc hiꢄn. Cơ
chế huy động, quản lý, sꢏ dụng nguồn kinh
phꢋ hỗ trợ công tꢀc phꢅng, chống buôn lậu
thuốc lꢀ điếu vꢁ chống sản xuất, buôn bꢀn
thuốc lꢀ giả thꢑc hiꢄn theo hưꢈng dẫn cꢇa
Bộ Tꢁi chꢋnh. Tuy nhiên, Quyết đꢉnh nꢁy
chꢎ cꢃ hiꢄu lꢑc thi hꢁnh từ ngꢁy 15/6/2018
vꢁ cꢃ hiꢄu lꢑc đến hết ngꢁy 15/6/2020.
Thứ hai, phꢀp luật hiꢄn hꢁnh thiếu quy
đꢉnh cụ thꢍ vꢂ cꢀc trưꢊng hợp thuốc lꢀ điếu
nhập lậu bꢉ tꢉch thu, trưꢊng hợp nꢁo buộc
tiêu hꢇy tang vật.
Trong khi đꢃ, Nghꢉ đꢉnh số 98 chꢋnh thꢌc
cꢃ hiꢄu lꢑc thi hꢁnh vꢁo ngꢁy 15/10/2020.
Như vậy, vꢁo ngꢁy Nghꢉ đꢉnh số 98 cꢃ hiꢄu
lꢑc thi hꢁnh thì Quyết đꢉnh số 20/2018/
QĐ-TTg đã chấm dꢌt hiꢄu lꢑc thi hꢁnh
nên không được ꢀp dụng đꢍ xꢏ lý cꢀc vấn
đꢂ liên quan đến thuốc lꢀ điếu nhập lậu.
Mặc dù điꢍm a khoản 11 vꢁ điꢍm a khoản
12 Điꢂu 8 Nghꢉ đꢉnh số 98 quy đꢉnh, đối
vꢈi thuốc lꢀ điếu nhập lậu mꢁ không gây
hꢆi cho sꢌc khỏe con ngưꢊi, vật nuôi, cây
trồng vꢁ môi trưꢊng thì sẽ bꢉ ngưꢊi cꢃ
thẩm quyꢂn xꢏ phꢆt tꢉch thu; ngược lꢆi, đối
vꢈi thuốc lꢀ điếu nhập lậu mꢁ gây hꢆi cho
sꢌc khỏe con ngưꢊi, vật nuôi, cây trồng vꢁ
môi trưꢊng thì ngưꢊi cꢃ thẩm quyꢂn xꢏ
phꢆt sẽ không tꢉch thu mꢁ buộc tiêu hꢇy.
Tuy nhiên, cho đến nay, chưa cꢃ văn bản
nꢁo hưꢈng dẫn cụ thꢍ khi nꢁo thuốc lꢀ điếu
nhập lậu bꢉ coi lꢁ gây hꢆi cho sꢌc khỏe con
ngưꢊi, vật nuôi, cây trồng vꢁ môi trưꢊng
đꢍ ngưꢊi cꢃ thẩm quyꢂn xꢏ phꢆt lꢑa chọn
tꢉch thu hay buộc tiêu hꢇy nên ngưꢊi cꢃ
thẩm quyꢂn không cꢃ cơ sở đꢍ xꢀc đꢉnh.
Đꢍ cꢃ thꢍ xꢀc đꢉnh khả năng vꢁ mꢌc độ
gây hꢆi cꢇa thuốc lꢀ điếu nhập lậu lꢁ điꢂu
Trưꢈc đây, Nghꢉ đꢉnh số 185/2013/NĐ-
CP đã được sꢏa đổi, bổ sung một số điꢂu
bởi Nghꢉ đꢉnh số 124/2015/NĐ-CP (Nghꢉ
đꢉnh số 185) quy đꢉnh thuốc lꢀ điếu nhập
lậu lꢁ tang vật cꢇa hꢁnh vi buôn bꢀn hꢁng
cấm sẽ bꢉ tꢉch thu. Tuy nhiên, quꢀ trình
thi hꢁnh Nghꢉ đꢉnh nꢁy, cꢀc cơ quan chꢌc
năng nhận thấy cꢃ nhꢐng trưꢊng hợp thuốc
lꢀ điếu nhập lậu chꢎ vi phꢆm cꢀc quy đꢉnh
đꢍ được phép lưu hꢁnh ở Viꢄt Nam (như
không cꢃ cảnh bꢀo sꢌc khỏe, không cꢃ
ngꢁy sản xuất vꢁ hꢆn sꢏ dụng, không cꢃ
nguồn gốc xuất xꢌ…), cꢅn chất lượng thì
vẫn được bảo đảm nên cꢃ thꢍ khai thꢀc ở
gꢃc độ kinh tế. Vì vậy, ngꢁy 26/4/2018,
Thꢇ tưꢈng Chꢋnh phꢇ ban hꢁnh Quyết đꢉnh
số 20/2018/QĐ-TTg quy đꢉnh viꢄc thꢑc
hiꢄn tiêu hꢇy thuốc lꢀ ngoꢆi nhập lậu bꢉ
tꢉch thu lꢁ thuốc lꢀ giả, thuốc lꢀ không bảo
đảm chất lượng vꢁ thꢋ điꢍm bꢀn đấu giꢀ
thuốc lꢀ ngoꢆi nhập lậu bꢉ tꢉch thu bảo đảm
chất lượng đꢍ xuất khẩu ra nưꢈc ngoꢁi.
Theo quy đꢉnh cꢇa văn bản nꢁy, cꢀc loꢆi
Số 05(429) - T3/2021
45
THỰC TIỄN PHÁP LUẬT
không đơn giản, bản thân ngưꢊi cꢃ thẩm
quyꢂn xꢏ phꢆt không đꢇ trình độ chuyên
môn đꢍ cꢃ thꢍ đꢀnh giꢀ mꢁ cꢒn phải cꢃ một
quy trình cụ thꢍ vꢈi sꢑ tham gia cꢇa cꢀc cơ
quan cꢃ chuyên môn vꢂ thẩm đꢉnh mꢈi cꢃ
thꢍ đưa ra kết luận cụ thꢍ.
lĩnh vꢑc thương mꢆi nꢃi chung vꢁ buôn
bꢀn thuốc lꢀ điếu nhập lậu nꢃi riêng thì
hộ kinh doanh, hộ gia đình sẽ bꢉ xꢏ phꢆt
tương tꢑ như cꢀ nhân. Viꢄc Nghꢉ đꢉnh số
185 vꢁ Nghꢉ đꢉnh số 98 quy đꢉnh bổ sung
thêm chꢇ thꢍ bꢉ xꢏ phꢆt lꢁ hộ kinh doanh,
hộ gia đình lꢁ mâu thuẫn vꢈi Luật Xꢏ lý
VPHC. Điꢂu nꢁy gây ra khꢃ khăn cho viꢄc
ꢀp dụng phꢀp luật khi xꢏ phꢆt VPHC đối
vꢈi chꢇ thꢍ cꢃ hꢁnh vi buôn bꢀn thuốc lꢀ
điếu nhập lậu.
Thứ ba, chưa cꢃ sꢑ thống nhất giꢐa cꢀc
văn bản quy phꢆm phꢀp luật cꢃ liên quan vꢂ
chꢇ thꢍ bꢉ xꢏ phꢆt VPHC đối vꢈi hꢁnh vi
buôn bꢀn thuốc lꢀ điếu nhập lậu.
Khoản 2 Điꢂu 2 Luật Xꢏ lý vi phꢆm hꢁnh
chꢋnh năm 2012 đã được sꢏa đổi, bổ sung
một số điꢂu năm 2020 (Luật Xꢏ lý VPHC)
quy đꢉnh: “xử phạt VPHC là việc người có
thẩm quyền xử phạt áp dụng hình thức xử
phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với
cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi VPHC
theo quy định của pháp luật về xử phạt
VPHC”. Như vậy, theo quy đꢉnh cꢇa Luật
Xꢏ lý VPHC, đối tượng bꢉ xꢏ phꢆt VPHC
chꢎ cꢃ thꢍ lꢁ cꢀ nhân hoặc tổ chꢌc. Trong
đꢃ, “tổ chꢌc” được xꢀc đꢉnh lꢁ cơ quan nhꢁ
nưꢈc, tổ chꢌc chꢋnh trꢉ, tổ chꢌc chꢋnh trꢉ -
xã hội, tổ chꢌc chꢋnh trꢉ xã hội nghꢂ nghiꢄp,
tổ chꢌc xã hội, tổ chꢌc xã hội nghꢂ nghiꢄp,
tổ chꢌc kinh tế, đơn vꢉ vũ trang nhân dân vꢁ
tổ chꢌc khꢀc được thꢁnh lập theo quy đꢉnh
cꢇa phꢀp luật7.
3. Kiến nghị
Đꢍ khắc phục bất cập trong quy đꢉnh cꢇa
Nghꢉ đꢉnh số 98 vꢂ xꢏ phꢆt VPHC đối vꢈi
hꢁnh vi buôn bꢀn thuốc lꢀ điếu nhập lậu,
chúng tôi cho rằng:
Một là, sꢏa đổi Nghꢉ đꢉnh số 98 theo
hưꢈng quy đꢉnh rõ trưꢊng hợp nꢁo cꢀ nhân,
tổ chꢌc cꢃ hꢁnh vi buôn bꢀn thuốc lꢀ điếu
nhập lậu cꢃ số lượng từ 1.500 bao trở lên
mà “không bị truy cứu trách nhiệm hình
sự” đꢍ từ đꢃ ngưꢊi cꢃ thẩm quyꢂn căn cꢌ
thꢑc hiꢄn viꢄc xꢏ phꢆt vi phꢆm hꢁnh chꢋnh
trên thꢑc tế.
Hai là, cơ quan cꢃ thẩm quyꢂn sꢈm ban
hꢁnh văn bản hưꢈng dẫn cụ thꢍ vꢂ viꢄc xꢀc
đꢉnh mꢌc độ gây thiꢄt hꢆi cꢇa thuốc lꢀ điếu
nhập lậu được sꢏ dụng đꢍ buôn bꢀn lꢁm
cơ sở cho viꢄc ra quyết đꢉnh tꢉch thu hoặc
tiêu hꢇy.
Tuy nhiên, theo Nghꢉ đꢉnh số 185 trưꢈc
đây vꢁ Nghꢉ đꢉnh số 98 mꢈi cꢃ hiꢄu lꢑc thi
hꢁnh thì đối tượng bꢉ xꢏ phꢆt VPHC đối
vꢈi hꢁnh vi buôn bꢀn thuốc lꢀ điếu nhập
lậu không chꢎ lꢁ cꢀ nhân hoặc tổ chꢌc mꢁ
cꢅn bao gồm cꢀc chꢇ thꢍ khꢀc. Cụ thꢍ,
khoản 2 Điꢂu 2 Nghꢉ đꢉnh số 185 vꢁ khoản
2 Điꢂu 2 Nghꢉ đꢉnh số 98 quy đꢉnh, hộ kinh
doanh được thꢁnh lập theo quy đꢉnh cꢇa
phꢀp luật; hộ gia đình sản xuất nông, lâm,
ngư nghiꢄp, lꢁm muối cũng lꢁ chꢇ thꢍ bꢉ
xꢏ phꢆt VPHC khi thꢑc hiꢄn hꢁnh vi buôn
bꢀn thuốc lꢀ điếu nhập lậu. Điꢂu khoản
nꢁy quy đꢉnh rõ khi thꢑc hiꢄn VPHC trong
Ba là, sꢏa đổi Luật Xꢏ lý VPHC theo
hưꢈng chuẩn hꢃa quy đꢉnh vꢂ đối tượng bꢉ
xꢏ phꢆt VPHC. Theo đꢃ, Luật Xꢏ lý VPHC
quy đꢉnh cụ thꢍ nhꢐng chꢇ thꢍ nꢁo lꢁ cꢀ
nhân, chꢇ thꢍ nꢁo lꢁ tổ chꢌc nhằm tꢆo cơ
sở xꢀc đꢉnh thống nhất cho cꢀc cơ quan trꢑc
tiếp ꢀp dụng vꢁ xꢏ phꢆt vi phạm hành chính.
Trên cơ sở Luật Xꢏ lý VPHC, sꢏa đổi Nghꢉ
đꢉnh số 98 nhằm bảo đảm tꢋnh thống nhất
cꢇa cꢀc quy đꢉnh liên quan đến đối tượng
bꢉ xꢏ phꢆt
7 Khoản 10 Điꢂu 2 Luật Xꢏ lý vi phꢆm hꢁnh chꢋnh năm 2012 (sꢏa đổi, bổ sung năm 2020).
46
Số 05(429) - T3/2021
5 trang
18/05/2022
500
Bạn đang xem tài liệu "Hoàn thiện các quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- hoan_thien_cac_quy_dinh_cua_phap_luat_ve_xu_phat_vi_pham_han.pdf
