Giáo trình nghề Công nghệ kỹ thuật cơ khí - Phay, bào mặt phẳng bậc
BỘ CÔNG THƯƠNG
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHIỆP VÀ THƯƠNG MẠI
GIÁO TRÌNH
Tên mô đun: Phay, bào mặt phẳng bậc
NGHỀ: CÔNG NGHỆ KỸ THUẬT CƠ KHÍ
TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG
Ban hành kèm theo Quyết định số:
ngày tháng năm 2018 của Hiệu
Trưởng Trường Cao đẳng Công nghiệp và Thương mại
Vĩnh Phúc, năm 2018
1
MỤC LỤC
TRANG
MỤC LỤC......................................................................................................... 1
TÊN MÔ ĐUN: PHAY,BÀO MẶT PHẲNG BẬC............................................ 2
Bài 1. DAO BÀO XÉN, MÀI DAO BÀO.......................................................... 4
1. Cấu tạo của dao bào. ...................................................................................... 4
2. Các thông số hình học của dao bào ở trạng thái tĩnh....................................... 6
3. Sự thay đổi thông số hình học của dao bào khi gá dao ................................... 8
4. Ảnh hưởng của các thông số hình học của dao bào đến quá trình cắt. ............ 9
5. Mài dao bào. .................................................................................................. 9
Bài 2: CÁC LOẠI DAO PHAY MẶT BẬC .................................................... 11
1. Cấu tạo của các loại dao phay mặt phẳng..................................................... 11
2. Các thông số hình học của dao phay mặt phẳng. .......................................... 16
3. Ảnh hưởng của các thông số hình học của dao phay đến quá trình cắt ......... 17
Bài 3: PHAY, BÀO MẶT PHẲNG BẬC......................................................... 19
1. Yêu cầu kỹ thuật khi phay bào mặt phẳng bậc.............................................. 19
2. Phương pháp gia công.................................................................................. 20
3. Dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp đề phòng .................................... 38
4. Kiểm tra sản phẩm. ...................................................................................... 39
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP.................................................................................. 43
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................ 46
2
TÊN MÔ ĐUN: PHAY, BÀO MẶT PHẲNG BẬC
Mã mô đun: MĐTC17021121
Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của mô đun:
- Vị trí: Mô đun phay bào mặt phẳng bậc được bố trí sau khi sinh viên đã
học xong MĐ26.
- Tính chất: Là mô đun chuyên môn nghề thuộc các môn học, mô đun đào
tạo nghề.
- Ý nghĩa và vai trò: Mô đun Phay, bào mặt bậc trong chương trình Cắt
gọt kim loại có ý nghĩa và vai trò quan trọng. Người học được trang bị những
kiến thức, kỹ năng sử dụng dụng cụ thiết bị để Phay, bào mặt bậc đúng qui trình
qui phạm, đạt yêu cầu kỹ thuật.
Mục tiêu:
- Trình bày được các các thông số hình học của dao bào xén;
- Trình bày được các các thông số hình học của dao phay mặt phẳng bậc;
- Nhận dạng được các bề mặt, lưỡi cắt, thông số hình học của dao bào,
dao phay mặt phẳng bậc;
- Mài được dao bào xén đạt lưỡi cắt thẳng, đúng góc độ, đúng yêu cầu kỹ
thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người và máy;
- Trình bày được phương pháp phay, bào mặt phẳng bậc và yêu cầu kỹ
thuật khi phay, bào mặt phẳng bậc;
- Vận hành thành thạo máy phay, bào để gia công mặt phẳng bậc đúng qui
trình qui phạm, đạt cấp chính xác 8 ÷10, độ nhám cấp 4÷5, đạt yêu cầu kỹ thuật,
đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn cho người và máy;
- Giải thích được các dạng sai hỏng, nguyên nhân và cách khắc phục;
- Rèn luyện tính kỷ luật, kiên trì, cẩn thận, nghiêm túc, chủ động và tích
cực sáng tạo trong học tập.
3
Nội dung mô đun:
Số
Thời gian
Lý Thực Kiểm
Tên các bài trong mô đun
Tổng
số
TT
thuyết hành
tra
1
2
3
Dao bào xén – Mài dao bào xén
7
3
2
2
4
5
0
0
1
1
Các loại dao phay mặt phẳng bậc
Phay, bào mặt phẳng bậc
35
30
Cộng
45
8
35
2
4
BÀI 1. DAO BÀO XÉN, MÀI DAO BÀO
Mã bài: MĐ 27.1
Giới thiệu:
Dao bào xén cạnh là một loại dụng cụ cắt gọt kim loại trên máy bào. Cấu
tạo của dao bào thường có 2 phần: phần cắt gọt và phần thân dao. Các thông số
hình học của dao sẽ được trình bày trong nội dung bài một
Mục tiêu:
- Trình bày được các yếu tố cơ bản dao bào xén, đặc điểm của các lưỡi
cắt, các thông số hình học của dao bào xén;
- Nhận dạng được các bề mặt, lưỡi cắt, thông số hình học của dao bào;
- Mài được dao bào xén đạt độ nhám Ra1.25, lưỡi cắt thẳng, đúng góc độ,
đúng yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn cho người và
máy;
- Rèn luyện tính kỷ luật, kiên trì, cẩn thận, nghiêm túc, chủ động và tích
cực trong học tập.
1. Cấu tạo của dao bào.
1.1. Vật liệu làm dao bào.
Dao bào thường có hai bộ phận: phần lưỡi cắt và phần thân dao.
Phần lưỡi cắt thường làm bằng mảnh thép gió (P9 hoặc P18) hoặc bằng
mảnh hợp kim cứng như BK6, BK8, T15K6...Phần thân dao được làm bằng
thép C45 hoặc Ct3. Ngoài ra trong các trường hợp đặc biệt phần lưỡi cắt và thân
dao làm cùng một vật liệu.
1.2. Các loại dao bào
Khi gia công mặt bậc các loại dao bào thường dùng để gia công là:
- Dao bào xén cạnh phải và trái ( hình1.1): Dao bào xén cạnh có hai loại
cán cong hoặc cán thẳng.
5
Dao bµo
xÐn c¹nh ph¶i
Dao bµo
xÐn c¹nh tr¸i
S
S
Chi tiÕt
Hình 1.1: Dao bào xén cạnh phải và
+ Dao bào cán thẳng thường ít sử dụng vì khi cắt thường cán dao cong ăn
lẹm xuống bề mặt đã gia công. Tuy nhiên loại dao này thuận tiện trong việc chế
tạo.
+ Dao bào cán cong thường được sử dụng nhiều vì trong quá trình cắt gọt
mũi dao không ăn lẹm xuống bề mặt đã gia công. Tuy nhiên loại dao bào cán
cong việc chế tạo khó khăn hơn rất nhiều.
Dao bµo c¾t
S
- Dao bào cắt dùng để bào mặt
rãnh( hình 1.2). Cấu tạo của dao bào cắt
thường là cán cong vì lưỡi cắt bản rộng
nên lực cắt lớn dễ gây ra hiện tượng cong
mũi dao dẫn đến dao sẽ ăn lẹm vào bề
Chi tiÕt
mặt.
Hình 1.2: Dao bào cắt
6
2. Các thông số hình học của dao bào ở trạng thái tĩnh
2.1. Các mặt phẳng tọa độ để xác định các góc hình học của dao bào xén cạnh
+ Mặt phẳng cơ bản: Là mặt phẳng vuông góc với véc tơ chuyển động
chính của dao (hình 1.3).
+ Mặt phẳng cắt gọt: Là mặt phẳng vuông góc với mặt phẳng cơ bản,
chứa véc tơ chuyển động chính và tiếp tuyến với lưỡi cắt chính của dao khi dao
cắt gọt
-Mặt phẳng tiết diện chính : là mặt phẳng cắt vuông góc lưỡi dao chính
của dao và vuông góc mặt phẳng cắt gọt , vết của mặt phẳng tiết diện chính là
đường n- n.
-Mặt phẳng tiết diện phụ: là mặt phẳng cắt vuông góc với lưỡi cắt phụ.Vết
của mặt phẳng tiết diện phụ là đường m – m.
n
n
VÕt mÆt ph¼ng c¬ b¶n
m
m
VÕt mÆt ph¼ng c¾t gät
VÕt mÆt ph¼ng c¬ b¶n
Hình 1.3: Thông số hình học dao bào xén cạnh
2.2. Các góc hình học của dao
+ Góc trước (góc thoát):
7
Định nghĩa: là góc hợp bởi giữa mặt trước dao với mặt phẳng cơ bản đi
qua lưỡi cắt của răng dao tại điểm quan sát – kí hiệu - đơn vị tính (độ).
- Tác dụng của góc : để giảm ma sát giữa mặt trước của dao với phoi
- Đặc điểm của góc : góc có thể lớn hơn 00 và 00 .
- Khi lớn hơn 00 từ (50 200) : răng dao sắc, dễ cắt gọt, dễ thoát phoi. Cắt
gọt nhẹ, nhưng răng dao yếu dễ gẫy, mẻ. Góc > 00 ứng dụng cho dao bằng
thép gió.
-Khi
00 từ (00 -200); răng dao tù, kém sắc, khó cắt gọt (cắt gọt
nặng nề), khó thoát phoi, nhưng độ cứng vững dao cao, khó gẫy mẻ. Góc 00
ứng dụng với dao bằng hợp kim cứng, hợp kim gốm.
+ Góc sau (góc sát):
Định nghĩa: là góc hợp bởi giữa mặt sau răng dao với mặt phẳng cắt gọt .
Kí hiệu: đơn vị tính (độ)
- Tác dụng: giảm ma sát giữa răng dao với mặt cắt gọt, giữ cho dao lâu
mòn.
-Đặc điểm: góc sát luôn luôn > 00. Trị số dao động trong khoảng từ 100
250 tuỳ theo từng loại dao và đặc điểm gia công. Khi góc tăng, dao sắc, lâu
mòn nhưng độ cứng vững kém; khi góc giảm, dao tù, nhanh mòn nhưng độ
cứng vững cao.
+ Góc nêm (góc sắc):
Định nghĩa: Là góc hợp bởi giữa mặt trước và mặt sau răng dao – kí hiệu:
- đơn vị tính (độ).
- Ảnh hưởng của góc : khi góc tăng, dao tù, kém sắc, khó cắt gọt
nhưng độ cứng vững cao, ít gẫy mẻ. Khi góc giảm ảnh hưởng ngược lại.
Góc lớn ứng dụng cho dao gia công thô, dao bằng hợp kim cứng; Góc nhỏ
áp dụng cho gia công tinh dao bằng thép gió.
trị số của góc phụ thuộc vào góc và .
Khi 00
:
= 900 – ( + )
Khi <00
:
= + (900 - )
8
Ngoài ba góc cơ bản , , ảnh hưởng quyết định đến độ bền và khả
năng cắt gọt của răng dao, còn có góc cắt là góc hợp bởi giữa mặt trước răng
dao với mặt phẳng cắt gọt = + .
+ Góc lệch lưỡi cắt chính: là góc hợp bởi giữa hình chiếu lưỡi cắt chính trên
mặt phẳng cơ bản với mặt chờ gia công hoặc với phương chạy dao S. Kí hiệu :
- đơn vị tính (độ)
- Ảnh hưởng của góc : làm tăng, giảm chiều dài tiếp xúc giữa lưỡi cắt
chính răng dao với mặt cắt gọt, dẫn đến tăng, giảm lực cản khi cắt gọt. Do đó
sẽ ảnh hưởng nhiều đến rung động và độ bền dao cắt. Trị số góc thường từ 20
50
+ Góc lệch lưỡi cắt phụ:
- Là góc hợp bởi giữa hình chiếu lưỡi cắt phụ trên mặt phẳng cơ bản với
mặt đã gia công – kí hiệu
-Tác dụng của góc
Trị số của góc
đơn vị (độ).
1
1
: giảm ma sát giữa răng dao với mặt đã gia công.
= 20 150 (thường từ 50 100).
1
+ Góc mũi dao: là góc hợp bởi giữa hình chiếu lưỡi cắt chính và lưỡi cắt phụ
trên mặt phẳng cơ bản . Kí hiệu - đơn vị tính (độ).
1800 ( 1 )
- Ảnh hưởng của góc : khi góc tăng, góc (hoặc ) giảm, mũi dao
1
to, khoẻ khó gẫy mẻ nhưng khó cắt gọt, cắt gọt nặng nề. Khi góc giảm, ảnh
hưởng ngược lại.
3. Sự thay đổi thông số hình học của dao bào khi gá dao
Khi gá dao bào các góc độ hình học sẽ có sự thay đổi đáng kể bởi các lý
do sau: Khi gá, thân dao không vuông góc với mặt gia công lúc đó các góc φ và
φ1 sẽ bị thay đổi dẫn đến trong quá trình cắt gọt sẽ ảnh hưởng đến rung động và
độ bền của dao.
9
4. Ảnh hưởng của các thông số hình học của dao bào đến quá trình cắt.
Khi cắt gọt do lực sinh ra trong quá trình cắt dẫn đến dao bào sẽ bị biến
dạng và làm cho các thông số sẽ thay đổi theo.
- Khi sử dụng dao bào cán thẳng ( hình 1.4a) khi cắt gọt điểm tựa của dao
bào là điểm O khi dao bị uốn cong mũi dao sẽ vạch ra cung R làm cho xuất hiện
vết lõm trên phôi. Dẫn đến các góc độ khác cung thay đổi đã được trình bày
phần góc độ dao bào.
- Khi sử dụng dao bào cán cong( hình 1.4b) do điểm tựa O trùng với mũi
dao nên khi cắt gọt dao biến dạng không gây ra ảnh hưởng bề mặt phôi, tuy
nhiên sẽ xuất hiện kích thước chi tiết sẽ dương.
§Çu m¸y bµo
§Çu m¸y bµo
Dao bµo
Dao bµo
o
o
VÕt lâm xuèng bÒ mÆt
chi tiÕt khi bµo
BÒ mÆt sau khi gia c«ng
Chi tiÕt
Chi tiÕt
b)
a)
Hình 1.4: Sự ảnh hưởng các góc độ dao bào khi sử
dụng dao bào cán thẳng và dao bào cán cong
a) Dao bào cán thẳng.
b) dao bào cán cong
5. Mài dao bào.
Các bước chuẩn bị mài dao(hình 1.5):
- Xác định các góc độ của dao bào cần mài
- Chuần bị dưỡng kiểm tra các góc độ
§¸ mµi
Hu ?ng di chuy?n dao
khi mài
Dao bµo
BÖ tú
Hình 1.5: Vị trí mài dao bào
trên máy mài 2 đá
10
- Kiểm tra máy mài 2 đa như: Sửa đá, chỉnh khe hở giữa bệ tỳ so với đá, kiểm
tra sự rạn nứt của đá...
- Vị trí của người đứng mài phải chếch một góc 450 so với mặt đá
- Đeo kính an toàn khi thực hiện mài
- Thực hiện mài dao.
+ Đặt dao bào tỳ lên bệ tỳ của đá mài
+ Điều chỉnh dao một góc cần mài
+ Người đứng chếch đi một góc 450
+ Dùng 2 tay di chuyển dao trên bề mặt đá để thực hiện mài.
- Khi mài cần tuân thủ một số nội quy an toàn như sau:
+ Vị trí của người đứng mài phải chếch một góc 450 so với mặt đá
+ Đeo kính an toàn khi thực hiện mài.
11
BÀI 2: CÁC LOẠI DAO PHAY MẶT BẬC
Mã bài: MĐ 27.2
Giới thiệu:
Dao phay mặt bậc là một loại dụng cụ cắt gọt kim loại trên máy phay.
Mục tiêu:
- Trình bày được các yếu tố cơ bản dao phay mặt phẳng, đặc điểm của các
lưỡi cắt, các thông số hình học của dao phay mặt phẳng và công dụng của từng
loại dao phay mặt phẳng;
- Nhận dạng được các bề mặt, lưỡi cắt, thông số hình học của dao phay.
- Phân loại được các dạng dao phay mặt phẳng;
- Rèn luyện tính kỷ luật, kiên trì, cẩn thận, nghiêm túc, chủ động và tích
cực trong học tập.
1. Cấu tạo của các loại dao phay mặt phẳng
1.1. Vật liệu làm dao phay
Trong quá trình dao phay làm việc thì phần cắt gọt cần có những tính chất
sau: Độ cứng ở nhiệt độ thường, ở nhiệt độ cao, có khả năng chống mài mòn,
tính dẫn nhiệt và bền. Nên sử dụng vật liệu làm dao cần chọn những vật liệu có
những ưu điểm ở phần cắt của lưỡi dao.
1.1.1Thép cácbon dụng cụ
Thép cácbon dụng cụ có hàm lượng cácbon từ 0.73 - 1.5 %, có độ cứng từ
58 - 64 HRC. Thường được sử dụng nguyên cây như: y10A, y12A loại thép
này rắt sắc, thường sử dụng gia công các loại vật liệu mềm, dẻo, nhưng chóng
mòn và nhanh rỉ.
1.1.2. Thép hợp kim dụng cụ
Thép hợp kim dụng cụ là loại thép cácbon mà người ta cho thêm một tỷ
lệ các kim loại màu ít và hiếm như: Crom (X), vonfram (B), silit (C), mangan (
). Ví dụ: Thép hợp kim crôm 45X, hoặc thép hợp kim Crôm silit 9XC. Những
12
nguyên tố này giúp cho thép hợp kim có những tính chất tốt như tính chịu nhiệt
cao từ 350 - 4000c mà không giảm độ cứng, ít rỉ. Thép hợp kim dụng cụ thường
được sử dụng các loại dao định hình, loại dao liền thân có giá khá rẻ, nhưng
chất lượng chấp nhận được.
1.1.3.Thép gió
Thép gió hay còn gọi là dao cắt nhanh, loại thép này có lượng crôm,
vonfram cao, ngoài ra còn có các nguyên tố khác như: silit (C), mangan (),
môlípđen (Mo), vanađi (), niken (H) và lưu huỳnh, phôt pho. Loại vật liệu này
được sử dụng khá phổ biến bởi tính ưu việt của nó, khả năng chịu nhiệt lên tới
500 - 6000c, độ cứng đạt từ 62 - 65 HRC. Các loại thép gió thường dùng là P9,
P18, ngoài ra còn một số loại thép cao tốc như: P18M và P9M, tăng (Mo), giảm
(f) loại này chịu nhiệt cao và tốc độ cắt cao từ 2 - 4 lần so với P18 và P9. Do
tính chất của thép, nên thường chế tạo phần lưỡi cắt là chủ yếu. Nhưng cũng
nhiều trường hợp được dùng để chế tạo cả lưỡi cắt lẫn thân dao như: Dao phay
trụ răng liền, dao phay góc,..
1.1.4. Hợp kim cứng
Hợp kim cứng là loại vật liệu chế tạo bằng cách nung ép (thiêu kết), bởi
thành phần của nó là bột cacbít vonfram, cacbít titan với chất dính kết côban.
Hợp kim cứng có độ cứng khá cao, HRC vào khoảng 71 - 75, và giữ được độ
0
cứng ở nhiệt độ cao từ 900 - 1100 c, ít bị mài mòn, lưỡi cắt có thể cắt tới
2.700m/ph, kể cả khi cắt các vật liệu cứng tới 67HRC, so với thép gió, hợp kim
cứng có khả năng truyền nhiệt nhanh gấp 3 lần. Nhưng vật liệu này giòn, chịu va
đập kém nên dễ mẻ, vỡ. Hợp kim cứng chia ra hai nhóm chính: Nhóm BK và
nhóm TK.
+ Nhóm BK (hợp kim cứng vônfram): Gồm các hạt các bít vônfram trộn
với chất dính kết côban, có các ký hiệu sau: BK2, BK3, BK4, BK6, BK6B,
BK8, BK10, BK11, BK15 vv..Nhóm hợp kim này thường dùng để cắt các vật
liệu giòn, như gang, kim loại màu, vật liệu không kim loại các ký hiệu hợp kim
cứng thì trong đó: B chỉ thành phần các bít vonfram, K chỉ chất dính kết côban.
13
+ Nhóm TK (nhóm hợp kim cứng Titan- vônfram), nhóm này có ký hiệu
T5K10, T14K6, T15K10,... loại này có độ cứng nóng rất cao nên thường sử
dụng để gia công các vật liệu thép, thép đã qua nhiệt luyện.
Ngoài ra ta còn có các vật liệu làm dao cho năng suất cao như: Hợp kim
gốm, sứ đặc biệt, đây là loại vật liệu quý hiếm và chỉ sử dụng ở các nhà máy
lớn.
1.2.Các loại dao phay .
Để gia công mặt phẳng bậc ta thường sử dụng các loại dao phay thông
dụng sau:
- Dao phay ngón:
+ Dao phay ngón răng liền có kết cấu đơn giản, phù hợp với mọi điều
kiện cắt gọt(hình 2.1).
+ Dao phay ngón dạng răng chắp. Lưỡi cắt thường làm bằng mảnh hợp
kim cứng, thân dao được làm các loại thép thường. Đặc điểm của loại dao nay
tiết kiệm đượng vật liệu khi chế tạo, một cán dao có thể sử dụng được nhiều lần.
a)
b )
c )
Hình 2.1: Các loại dao phay ngón
a) Dao phay ngón chuôi côn lưỡi có xẻ rãnh
b) Dao phay ngón chuôi côn
c) dao phay ngón chuôi trụ
14
- Dao phay đĩa:
+ Dao phay đĩa một mặt cắt( hình2.2 a)
+ Dao phay đĩa ba lưỡi cắt răng thẳng(hình 2.2b), răng chếch( hình2.2 c)
+ Dao phay đĩa hớt lưng (hình 2.2d)
B
B
a)
b)
B
B
d)
c)
Hình 2.2: Các loại dao phay đĩa
15
- Dao phay trụ.
+ Dao phay trụ răng thẳng(hình 2.3a): Dùng để gia công các loại mặt
phẳng, mặt bậc có bản rộng. Tuy nhiên loại dao này ít sử dụng vài khi cắt gọt có
lực va đập dẫn đến không đảm bảo an toàn cho dao và chi tiết gia công
+ Dao phay trụ răng xoắn(hình 2.3b): Dùng để gia công các loại mặt
phẳng, mặt bậc có bản rộng. Loại dao này sử dụng nhiều hơn, vì trong quá trình
cắt gọt loại dao này cắt gọt êm hơn.
Trong thực tế hiện nay 2 loại dao này hạn chế sử dụng vì tính kinh tế
không cao
b)
a)
Hình 2.3: Dao phay trụ
a) Dao phay trụ rang thẳng
b) Dao phay trụ rang xoắn
16
- Dao phay mặt đầu:
+ Dao phay mặt đầu răng liền (hình 2.4a): Dùng để gia công mặt phẳng,
mặt bậc, rãnh suốt. Do đặc điểm cấu tạo là răng liền nên sử dụng không hiệu quả
kinh tế cao.
+ Dao phay mặt đầu răng chắp (hình 2.4b): Dùng để gia công mặt phẳng,
mặt bậc, rãnh suốt. Do đặc điểm cấu tạo là răng chắp nên sử dụng rộng rãi trong
thực tế sản xuất..
a)
b)
Hình 2.4: Dao phay mặt đầu
a) Dao phay mặt đầu răng liền
b) Dao phay mặt đầu răng chắp
2. Các thông số hình học của dao phay mặt phẳng.
Mặt phẳng tiết diện chính : Là mặt phẳng cắt vuông góc với lưỡi dao
chính (2) của dao và vuông góc với mặt phẳng cắt gọt như hình 2 vết cắt của
mặt phẳng tiết diện chính là đường c- c( hình 2.5).
Mặt phẳng tiết diện phụ: Là mặt phẳng vuông góc với lưỡi cắt phụ như hình 2
vết cắt mặt phẳng tiết diện phụ là đường d-d.
Các góc chiếu trên mặt phẳng cơ bản:
+Góc lưỡi cắt chính: Là góc hợp bởi góc hình chiếu trên mặt phẳng cơ
bản với mặt chờ gia công (A) hoặc với phương chạy dao S. ký hiệu : - Đơn vị
tính là (độ) trị số góc thường từ 450 600
17
+Góc lưỡi cắt phụ: Là góc hợp bởi góc hình chiếu lưỡi cắt phụ trên mặt
phẳng cơ bản với mặt đã gia công (B). Ký hiệu
Đơn vị tính (độ). = 20
1
1
150 (thường từ 50 100).
+Góc mũi dao: Là góc hợp bởi góc hình chiếu lưỡi cắt chính với lưỡi cắt
phụ trên mặt phẳng cơ bản. Ký hiệu - Đơn vị tính (độ). 1800 ( 1 )
+Các góc , ,
xác định trên mặt phẳng tiết diện chính, mặt phẳng
,
tiết diện phụ, từ định nghĩa đến ảnh hưởng, tác dụng. Tương tự đối với răng dao
trên mặt trụ.
2
1
n
d
l
c
l
S
B
d
ll
>
c
S
Vết mặt phẳng
cơ bản
Vết mặt phẳng
cơ bản
Vết mặt phẳng cắt gọt
Hình 2.5:Các góc hình học của dao phaymặt đầurăng chắp
3. Ảnh hưởng của các thông số hình học của dao phay đến quá trình cắt
+ Góc trước (góc thoát):
- Tác dụng của góc : để giảm ma sát giữa mặt trước của dao với phoi
- Đặc điểm của góc : góc có thể lớn hơn 00 và 00 .
- Khi lớn hơn 00 từ (50 200) : răng dao sắc, dễ cắt gọt, dễ thoát phoi. Cắt
gọt nhẹ, nhưng răng dao yếu dễ gẫy, mẻ. Góc > 00 ứng dụng cho dao bằng
thép gió.
00 từ (00 -200); răng dao tù, kém sắc, khó cắt gọt (cắt gọt
-Khi
nặng nề), khó thoát phoi, nhưng độ cứng vững dao cao, khó gẫy mẻ. Góc 00
ứng dụng với dao bằng hợp kim cứng, hợp kim gốm.
18
+ Góc sau (góc sát):
-Tác dụng: giảm ma sát giữa răng dao với mặt cắt gọt, giữ cho dao lâu
mòn.
-Đặc điểm: góc sát luôn luôn > 00. Trị số dao động trong khoảng từ 100
250 tuỳ theo từng loại dao và đặc điểm gia công. Khi góc tăng, dao sắc, lâu
mòn nhưng độ cứng vững kém; khi góc giảm, dao tù, nhanh mòn nhưng độ
cứng vững cao.
+ Góc nêm (góc sắc):
Ảnh hưởng của góc : khi góc tăng, dao tù, kém sắc, khó cắt gọt nhưng
độ cứng vững cao, ít gẫy mẻ. Khi góc giảm ảnh hưởng ngược lại. Góc lớn
ứng dụng cho dao gia công thô, dao bằng hợp kim cứng; Góc nhỏ áp dụng cho
gia công tinh dao bằng thép gió.
trị số của góc phụ thuộc vào góc và .
Khi 00
:
= 900 – ( + )
Khi <00
:
= + (900 - )
Ngoài ba góc cơ bản , , ảnh hưởng quyết định đến độ bền và khả
năng cắt gọt của răng dao, còn có góc cắt là góc hợp bởi giữa mặt trước răng
dao với mặt phẳng cắt gọt = + .
+ Góc lệch lưỡi cắt chính: Ảnh hưởng của góc : làm tăng, giảm chiều dài tiếp
xúc giữa lưỡi cắt chính răng dao với mặt cắt gọt, dẫn đến tăng, giảm lực cản
khi cắt gọt. Do đó sẽ ảnh hưởng nhiều đến rung động và độ bền dao cắt. Trị số
góc thường từ 20 50
+ Góc lệch lưỡi cắt phụ: Tác dụng của góc
: giảm ma sát giữa răng dao với
1
mặt đã gia công. Trị số của góc
= 20 150 (thường từ 50 100).
1
+ Góc mũi dao: Ảnh hưởng của góc : khi góc tăng, góc (hoặc ) giảm,
1
mũi dao to, khoẻ khó gẫy mẻ nhưng khó cắt gọt, cắt gọt nặng nề. Khi góc
giảm, ảnh hưởng ngược lại.
19
BÀI 3: PHAY, BÀO MẶT PHẲNG BẬC
Mã bài: MĐ 27.3
Giới thiệu:
Mặt bậc là một dạng chi tiết trong đó có 2 mặt phẳng cấu thành với nhau
và vuông góc với nhau. Mặt bậc được sử dụng nhiều trong các chi tiết máy có
liên quan đến hướng trượt....
Mục tiêu:
- Trình bày được phương pháp phay, bào mặt phẳng bậc và yêu cầu kỹ
thuật khi phay, bào mặt phẳng bậc;
- Vận hành thành thạo máy phay, bào để gia công mặt phẳng bậc đúng qui
trình qui phạm, đạt cấp chính xác 8÷10, độ nhám cấp 4÷5, đạt yêu cầu kỹ thuật,
đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn cho người và máy;
- Phân tích được các dạng sai hỏng, nguyên nhân và cách khắc phục;
- Rèn luyện tính kỷ luật, kiên trì, cẩn thận, nghiêm túc, chủ động và tích
cực sáng tạo trong học tập.
1. Yêu cầu kỹ thuật khi phay bào mặt phẳng bậc.
1.1. Phân loại mặt phẳng bậc.
- Mặt bậc thẳng góc 1 phía- Hình3.1a
- Mặt bậc thẳng góc 2 phía- Hình 3.2b.
B
C
B
A
A
a)
b)
Hình 3.1: Các loại mặt bậc
Tải về để xem bản đầy đủ
47 trang
05/05/2022
5500
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo trình nghề Công nghệ kỹ thuật cơ khí - Phay, bào mặt phẳng bậc", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- giao_trinh_nghe_cong_nghe_ky_thuat_co_khi_phay_bao_mat_phang.pdf
