Bài giảng Ðiều khiển tự động thuỷ lực. Khí nén - Giới thiệu môn học - Uông Quang Tuyến
ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG
THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
Bꢃ MÔN Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CBGD: THS.UÔNG QUANG TUYꢆN
HÀ NꢀI ꢁ 2009
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 1. KHÁI QUÁT Vꢀ Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
1.1. Lꢋch sꢌ phát triꢍn và khꢎ năng ꢏng dꢐng cꢑa hꢒ thꢓng truyꢔn ñꢕng
thꢑy lꢖc
ꢀ
1920 hꢂ thꢃng truyꢄn ñꢅng thuꢆ lꢇc ñã ꢈng dꢉng trong lĩnh vꢇc máy công
cꢉ.
ꢀ
1925 hꢂ thꢃng truyꢄn ñꢅng thuꢆ lꢇc ñưꢊc ꢈng dꢉng trong nhiꢄu lĩnh vꢇc
công nghiꢂp khác như: nông nghiꢂp, máy khai thác mꢋ, máy hóa chꢌt, giao
thông vꢍn tꢎi, hàng không, ...
ꢀ
1960 ñꢏn nay hꢂ thꢃng truyꢄn ñꢅng thuꢆ lꢇc ñưꢊc ꢈng dꢉng trong tꢇ ñꢅng
hóa thiꢏt bꢐ và dây chuyꢄn thiꢏt bꢐ vꢑi trình ñꢅ cao, có khꢎ năng ñiꢄu khiꢒn
bꢓng máy tính hꢂ thꢃng truyꢄn ñꢅng thꢔy lꢇc vꢑi công suꢌt lꢑn.
2
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 1. KHÁI QUÁT Vꢀ Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
1.2. Ưu ñiꢍm và nhưꢗc ñiꢍm cꢑa hꢒ thꢓng ñiꢔu khiꢍn bꢘng thuꢙ lꢖc, khí
nén
1.2.1. Ưu ñiꢒm
ꢀ
Truyꢄn ñꢅng ñưꢊc công suꢌt cao và lꢇc lꢑn, (nhꢕ các cơ cꢌu tương ñꢃi
ñơn giꢎn, hoꢖt ñꢅng vꢑi ñꢅ tin cꢍy cao nhưng ñòi hꢋi ít vꢄ chăm sóc, bꢎo
dưꢗng).
ꢀ
ðiꢄu chꢘnh ñưꢊc vꢍn tꢃc làm viꢂc tinh và vô cꢌp, (dꢙ thꢇc hiꢂn tꢇ ñꢅng hoá
theo ñiꢄu kiꢂn làm viꢂc hay theo chương trình có sꢚn).
ꢀ
ꢀ
ꢀ
Kꢏt cꢌu gꢛn nhꢜ, vꢐ trí cꢔa các phꢝn tꢞ dꢟn và bꢐ dꢟn không lꢂ thuꢅc nhau.
Có khꢎ năng giꢎm khꢃi lưꢊng và kích thưꢑc nhꢕ chꢛn áp suꢌt thꢔy lꢇc cao.
Nhꢕ quán tính nhꢋ cꢔa bơm và ñꢅng cơ thꢔy lꢇc, nhꢕ tính chꢐu nén cꢔa
dꢝu nên có thꢒ sꢞ dꢉng ꢠ vꢍn tꢃc cao mà không sꢊ bꢐ va ñꢍp mꢖnh
(nhưtrong cơ khí và ñiꢂn).
ꢀ
Dꢙ biꢏn ñꢡi chuyꢒn ñꢅng quay cꢔa ñꢅng cơ thành chuyꢒn ñꢅng tꢐnh tiꢏn
cꢔa cơ cꢌu chꢌp hành.
ꢀ
ꢀ
ꢀ
Dꢙ ñꢄ phòng quá tꢎi nhꢕ van an toàn.
Dꢙ theo dõi và quan sát bꢓng áp kꢏ, kꢒ cꢎ các hꢂ phꢈc tꢖp, nhiꢄu mꢖch.
Tꢇ ñꢅng hoá ñơn giꢎn, kꢒ cꢎ các thiꢏt bꢐ phꢈc tꢖp, bꢓng cách dùng các
phꢝn tꢞ tiêu chuꢢn hoá.
3
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 1. KHÁI QUÁT Vꢀ Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
1.2.2. Nhưꢊc ñiꢒm
ꢀ
ꢀ
ꢀ
Mꢌt mát trong ñưꢕng ꢃng dꢟn và rò rꢘ bên trong các phꢝn tꢞ, làm giꢎm hiꢂu
suꢌt và hꢖn chꢏ phꢖm vi sꢞ dꢉng.
Khó giꢣ ñưꢊc vꢍn tꢃc không ñꢡi khi phꢉ tꢎi thay ñꢡi do tính nén ñưꢊc cꢔa
chꢌt lꢋng và tính ñàn hꢤi cꢔa ñưꢕng ꢃng dꢟn.
Khi mꢑi khꢠi ñꢅng, nhiꢂt ñꢅ cꢔa hꢂ thꢃng chưa ꢡn ñꢐnh, vꢍn tꢃc làm viꢂc
thay ñꢡi do ñꢅ nhꢑt cꢔa chꢌt lꢋng thay ñꢡi.
1.3. ðơn vꢋ ño các ñꢚi lưꢗng cơ bꢎn
1.3.1. Áp suꢌt (p)
Theo ñơn vꢐ ño lưꢕng SI là Pascal (pa)
1pa= 1N/m2= 1mꢁ1kgsꢁ2= 1kg/ms2
ðơn vꢐ này khá nhꢋ, nên ngưꢕi ta thưꢕng dùng ñơn vꢐ: N/mm2, N/cm2và so
vꢑi ñơn vꢐ áp suꢌt cũ là kg/cm2thì nó có mꢃi liên hꢂ nhưsau:
1kg/cm2»0.1N/mm2= 10N/cm2= 105N/m2
(Trꢐ sꢃ chính xác: 1kg/cm2= 9,8N/cm2; ñꢒ dàng tính toán, ta lꢌy 1kg/cm2=
10N/cm2).
4
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 1. KHÁI QUÁT Vꢀ Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
Ngoài ra ta còn dùng:
1bar = 105N/m2= 1kg/cm2
1at = 9,81.104N/m2»105N/m2= 1bar.
(Theo DINꢁ tiêu chuꢢn Cꢅng hòa Liên bang ðꢈc thì 1kp/cm2=0,980665bar »
0,981bar; 1bar »1,02kp/cm2. ðơn vꢐ kG/cm2tương ñương kp/cm2).
1.3.2. Vꢍn tꢃc (v): ðơn vꢐ vꢍn tꢃc là m/s (cm/s).
1.3.3. Thꢒ tích và lưu lưꢊng
a. Thꢒ tích (V): m3hoꢥc lít(l)
b. Lưu lưꢊng(Q): m3/phút hoꢥc l/phút.
Trong cơ cꢌu biꢏn ñꢡi năng lưꢊng dꢝu ép (bơm dꢝu, ñꢅng cơ dꢝu) cũng có
thꢒ dùng ñơn vꢐ là m3/vòng hoꢥc l/vòng.
1.3.4. Lꢇc (F): ðơn vꢐ lꢇc là Newton (N)
1N = 1kg.m/s2.
1.3.5. Công suꢌt (N): ðơn vꢐ công suꢌt là Watt (W)
1.4. So sánh các loꢖi truyꢄn ñꢅng
5
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 2. Hꢉ THꢊNG CUNG CꢛP DꢜU VÀ Xꢝ LÝ
2.1. Máy bơm và ñꢕng cơ dꢞu
2.1.1. Nguyên lý chuyꢒn ñꢡi năng lưꢊng
Bơm và ñꢅng cơ dꢝu là hai thiꢏt bꢐ có chꢈc năng khác nhau. Bơm là thiꢏt bꢐ
tꢖo ra năng lưꢊng, còn ñꢅng cơ dꢝu là thiꢏt bꢐ tiêu thꢉ năng lưꢊng này. Tuy
thꢏ kꢏt cꢌu và phương pháp tính toán cꢔa bơm và ñꢅng cơ dꢝu cùng loꢖi
giꢃng nhau.
a. Bơm dꢀu: dùng ñꢒ biꢏn cơ năng thành năng lưꢊng cꢔa dꢝu (dòng chꢌt
lꢋng). Bơm có lưu lưꢊng cꢃ ñꢐnh, gꢛi tꢦt là bơm cꢃ ñꢐnh.
Bơm có lưu lưꢊng có thꢒ ñiꢄu chꢘnh, gꢛi tꢦt là bơm ñiꢄu chꢘnh.
Nhꢣng thông sꢃ cơ bꢎn cꢔa bơm là lưu lưꢊng và áp suꢌt.
b. ðꢁng cơ dꢀu: là thiꢏt bꢐ dùng ñꢒ biꢏn năng lưꢊng cꢔa dòng chꢌt lꢋng thành
ñꢅng năng quay trên trꢉc ñꢅng cơ.
Nhꢣng thông sꢃ cơ bꢎn cꢔa ñꢅng cơ dꢝu là lưu lưꢊng cꢔa 1 vòng quay và hiꢂu
áp suꢌt ꢠ ñưꢕng vào và ñưꢕng ra.
6
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 2. Hꢉ THꢊNG CUNG CꢛP DꢜU VÀ Xꢝ LÝ
2.1.2. Các ñꢖi lưꢊng ñꢥc trưng
a. Thꢒ tích dꢝu tꢎi ñi trong 1 vòng (hành trình)
V = A.h
1 hành trình
(2.1)
b. Áp suꢌt làm viꢂc
c. Hiꢂu suꢌt
ꢀ
ꢀ
ꢀ
Hiꢂu suꢌt thꢒ tích hv
Hiꢂu suꢌt cơ và thꢔy lꢇc hhm
Nhưvꢍy hiꢂu suꢌt toàn phꢝn:
ht= hv. hhm
2.1.3. Công thꢈc tính toán bơm và ñꢅng cơ
a, Lưu lưꢊng Qv, sꢃ vòng quay n và thꢒ tích dꢝu trong mꢅt vòng quay V
Ta có: Qv= n.V
ðꢃi vꢑi bơm:
v10−3
.10−3
Trong ñó:
Qvꢁ lưu lưꢊng [lít/phút];
n ꢁ sꢃ vòng quay [vòng/phút];
V ꢁ thꢒ tích dꢝu/vòng [cm3/vòng];
ηv ꢁ hiꢂu suꢌt [%].
Qv = nV
η
nV
Qv =
ðꢃi vꢑi ñꢅng cơ dꢝu:
ηv
7
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 2. Hꢉ THꢊNG CUNG CꢛP DꢜU VÀ Xꢝ LÝ
b. Áp suꢌt, mômen xoꢦn, thꢒ tích dꢝu trong mꢅt vòng quay V
M x
p =
p =
Theo ñꢐnh luꢍt Pascal:
ðꢃi vꢑi bơm:
(2.12)
(2.13)
(2.14)
(2.15)
V
M x
η
hm .10
.10
V
M x
ðꢃi vꢑi ñꢅng cơ:
p =
Vηhm
Trong ñó:
c. Công suꢌt:
N= p.Qv
p
[bar];
Mx
V
Ηhm [%].
N
p
[N.m];
[cm3/vòng];
pQv
N =
.10−2
ðꢃi vꢑi bơm:
(2.16)
(2.17)
6ηt
[W], [kW];
[bar], [N/m2];
pQvηt
.10−2
ðꢃi vꢑi ñꢅng cơ dꢝu:
N =
Qv [lít/phút],[m3/s];
Ηt [%].
6
8
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 2. Hꢉ THꢊNG CUNG CꢛP DꢜU VÀ Xꢝ LÝ
2.1.4. Các loꢖi bơm
a. Bơm vꢑi lưu lưꢊng cꢃ ñꢐnh
+ Bơm bánh răng ăn khꢑp ngoài;
+ Bơm bánh răng ăn khꢑp trong;
+ Bơm pittông hưꢑng trꢉc;
+ Bơm trꢉc vít;
+ Bơm pittông dãy;
+ Bơm cánh gꢖt kép;
+ Bơm rôto.
b. Bơm vꢑi lưu lưꢊng thay ñꢡi
+ Bơm pittông hưꢑng tâm;
+ Bơm pittông hưꢑng trꢉc (truyꢄn bꢓng ñĩa nghiêng);
+ Bơm pittông hưꢑng trꢉc (truyꢄn bꢓng khꢑp cꢝu);
+ Bơm cánh gꢖt ñơn.
9
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 2. Hꢉ THꢊNG CUNG CꢛP DꢜU VÀ Xꢝ LÝ
Bơm bánh răng: (Hình 2.7. Bơm bánh răng)
Bơm trꢉc vít: (Hình 2.9. Bơm trꢉc vít)
10
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 2. Hꢉ THꢊNG CUNG CꢛP DꢜU VÀ Xꢝ LÝ
Bơm cánh gꢖt ñơn
Bơm cánh gꢖt kép
Bơm pittông: hưꢑng trꢉc và hưꢑng kính
11
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 2. Hꢉ THꢊNG CUNG CꢛP DꢜU VÀ Xꢝ LÝ
2.2. Bꢍ dꢞu (Hình 2.20. Bꢒ dꢝu)
2.2.1. Nhiꢂm vꢉ
Bꢒ dꢝu có nhiꢂm vꢉ chính sau:
ꢀ
Cung cꢌp dꢝu cho hꢂ thꢃng làm viꢂc theo chu trình kín (cꢌp và nhꢍn dꢝu
chꢎy vꢄ).
ꢀ
ꢀ
ꢀ
Giꢎi tꢋa nhiꢂt sinh ra trong quá trình bơm dꢝu làm viꢂc.
Lꢦng ñꢛng các chꢌt cꢖn bã trong quá trình làm viꢂc.
Tách nưꢑc
1. ðꢅng cơ ñiꢂn
2. ꢧng nén
3. Bꢅ lꢛc
4. Phía hút
5. Vách ngăn
6. Phía xꢎ
Kí hiꢂu
7. Mꢦt dꢝu
8. ðꢡ dꢝu
9. ꢧng xꢎ.
12
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 2. Hꢉ THꢊNG CUNG CꢛP DꢜU VÀ Xꢝ LÝ
2.3. Bꢕ lꢟc dꢞu
2.3.1. Nhiꢂm vꢉ
ꢀ
Trong quá trình làm viꢂc, dꢝu không tránh khꢋi bꢐ nhiꢙm bꢢn do các chꢌt
bꢢn tꢨ bên ngoài vào, hoꢥc do bꢎn thân dꢝu tꢖo nên. Nhꢣng chꢌt bꢢn ꢌy sꢩ
làm kꢜt các khe hꢠ, các tiꢏt diꢂn chꢎy có kích thưꢑc nhꢋ trong các cơ cꢌu
dꢝu ép, gây nên nhꢣng trꢠ ngꢖi, hư hꢋng trong các hoꢖt ñꢅng cꢔa hꢂ
thꢃng. Do ñó trong các hꢂ thꢃng dꢝu ép ñꢄu dùng bꢅ lꢛc dꢝu ñꢒ ngăn ngꢨa
chꢌt bꢢn thâm nhꢍp vào bên trong các cơ cꢌu, phꢝn tꢞ dꢝu ép.
ꢀ
Bꢅ lꢛc dꢝu thưꢕng ñꢥt ꢠ ꢃng hút cꢔa bơm. Trưꢕng hꢊp dꢝu cꢝn sꢖch hơn,
ñꢥt thêm mꢅt bꢅ nꢣa ꢠ cꢞa ra cꢔa bơm và mꢅt bꢅ ꢠ ꢃng xꢎ cꢔa hꢂ thꢃng
dꢝu ép.
2.3.2. Phân loꢖi theo kích thưꢑc lꢛc
Tùy thuꢅc vào kích thưꢑc chꢌt bꢢn có thꢒ lꢛc ñưꢊc, bꢅ lꢛc dꢝu có thꢒ
phân thành các loꢖi sau:
a. Bꢅ lꢛc thô:có thꢒ lꢛc nhꢣng chꢌt bꢢn ñꢏn 0,1mm.
b. Bꢅ lꢛc trung bình:có thꢒ lꢛc nhꢣng chꢌt bꢢn ñꢏn 0,01mm
c. Bꢅ lꢛc tinh: có thꢒ lꢛc nhꢣng chꢌt bꢢn ñꢏn 0,005mm
d. Bꢅ lꢛc ñꢥc biꢂt tinh:có thꢒ lꢛc nhꢣng chꢌt bꢢn ñꢏn 0,001mm.
Kí hiꢂu
13
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 2. Hꢉ THꢊNG CUNG CꢛP DꢜU VÀ Xꢝ LÝ
2.3.3. Phân loꢖi theo kꢏt cꢌu
a, Bꢅ lꢛc lưꢑi
b, Bꢅ lꢛc lá, sꢊi thꢔy tinh
2.3.4. Cách lꢦp bꢅ lꢛc trong hꢂ thꢃng
Hình 2.24. Cách lꢦp bꢅ lꢛc trong hꢂ thꢃng
a. Lꢦp bꢅ lꢛc ꢠ ñưꢕng hút
b. Lꢦp bꢅ lꢛc ꢠ ñưꢕng nén
c. Lꢦp bꢅ lꢛc ꢠ ñưꢕng xꢎ
14
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 2. Hꢉ THꢊNG CUNG CꢛP DꢜU VÀ Xꢝ LÝ
2.4. ðo áp suꢠt và lưu lưꢗng
2.4.1. ðo áp suꢌt ( Hình 2.25)
a. ðo áp suꢌt bꢓng áp kꢏ lò xo
Nguyên lý ño áp suꢌt bꢓng áp kꢏ lò
xo: dưꢑi tác dꢉng cꢔa áp lꢇc, lò xo bꢐ
biꢏn dꢖng, qua cơ cꢌu thanh truyꢄn
hay ñòn bꢢy và bánh răng, ñꢅ biꢏn
dꢖng cꢔa lò xo sꢩ chuyꢒn ñꢡi thành
giá trꢐ ñưꢊc ghi trên mꢥt hiꢂn sꢃ.
b. Nguyên lý hoꢖt ñꢅng cꢔa áp kꢏ lò
xo tꢌm (Hình 2.26)
Dưꢑi tác dꢉng cꢔa áp suꢌt, lò xo tꢌm
(1) bꢐ biꢏn dꢖng, qua trꢉc ñòn bꢢy (2),
chi tiꢏt hình ñáy quꢖt (3), chi tiꢏt
thanh răng (4), kim chꢘ (5), giá trꢐ áp
suꢌt ñưꢊc thꢒ hiꢂn trên mꢥt sꢃ.
15
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 2. Hꢉ THꢊNG CUNG CꢛP DꢜU VÀ Xꢝ LÝ
2.4.2. ðo lưu lưꢊng
a. ðo lưu lưꢊng bꢓng bánh hình ôvan và
bánh răng (Hình 2.27)
b. ðo lưu lꢇơng bꢓng tuabin và cánh gꢖt (Hình 2.28)
Chꢌt lꢋng chꢎy qua ꢃng làm quay cánh tuabin và cánh gꢖt, ñꢅ lꢑn lưu
lưꢊng ñưꢊc xác ñꢐnh bꢓng tꢃc ñꢅ quay cꢔa cánh tuabin và cánh gꢖt.
16
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 2. Hꢉ THꢊNG CUNG CꢛP DꢜU VÀ Xꢝ LÝ
c. ðo lưu lưꢊng theo nguyên lý ñꢅ chênh áp (Hình 2.29)
Hai áp kꢏ ñưꢊc ñꢥt ꢠ hai ñꢝu cꢔa màng ngăn, ñꢅ lꢑn lưu lưꢊng ñưꢊc xác ñꢐnh
bꢓng ñꢅ chênh lꢂch áp suꢌt (tꢡn thꢌt áp suꢌt) trên hai áp kꢏ p1và p2.
d. ðo lưu lưꢊng bꢓng lꢇc căng lò xo (Hình 2.30)
Chꢌt lꢋng chꢎy qua ꢃng tác ñꢅng vào ñꢝu ño, trên ñꢝu ño có gꢦn lò xo, lưu
chꢌt chꢎy qua lưu lưꢊng kꢏ ít hay nhiꢄu sꢩ ñưꢊc xác ñꢐnh qua kim chꢘ.
17
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 2. Hꢉ THꢊNG CUNG CꢛP DꢜU VÀ Xꢝ LÝ
2.5. Bình trích dꢞu
2.5.1. Nhiꢂm vꢉ
Bình trích chꢈa là cơ cꢌu dùng trong các hꢂ truyꢄn dꢟn thꢔy lꢇc ñꢒ ñiꢄu hòa
năng lưꢊng thông qua áp suꢌt và lưu lưꢊng cꢔa chꢌt lꢋng làm viꢂc. Bình
trích chꢈa làm viꢂc theo hai quá trình: tích năng lưꢊng vào và cꢌp năng
lưꢊng ra.
2.5.2. Phân loꢖi
Theo nguyên lý tꢖo ra tꢎi, bình trích chꢈa thꢔy lꢇc ñưꢊc chia thành ba loꢖi, thꢒ
hiꢂn ꢠ hình 2.31
Hình 2.31. Các loꢖi bình
trích chꢈa thꢔy lꢇc
a. Bình trích chꢈa trꢛng
vꢍt;
b. Bình trích chꢈa lò xo;
c. Bình trích chꢈa thꢔy khí;
d. Ký hiꢂu.
18
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 2. Hꢉ THꢊNG CUNG CꢛP DꢜU VÀ Xꢝ LÝ
ꢁ Quá trình nꢖp (Hình 2.33)
ꢁ
ꢁ Quá trình xꢎ (Hình 2.34)
19
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 3. Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN BꢡNG THꢢY LꢂC
3.1. Khái niꢒm
3.1.1. Hꢂ thꢃng ñiꢄu khiꢒn
Hꢂ thꢃng ñiꢄu khiꢒn bꢓng thꢔy lꢇc ñưꢊc mô tꢎ qua sơ ñꢤ hình 3.1, gꢤm các
cꢉm và phꢝn tꢞ chính, có chꢈc năng sau:
a. Cơ cꢂu tꢃo năng
lưꢄng:bơm dꢝu, bꢅ lꢛc
(...)
b. Phꢀn tꢅ nhꢆn tín
hiꢇu: các loꢖi nút ꢌn (...)
c. Phꢀn tꢅ xꢅ lý: van áp
suꢌt, van ñiꢄu khiꢒn tꢨ
xa (...)
d. Phꢀn tꢅ ñiꢈu khiꢉn:
van ñꢎo chiꢄu (...)
e. Cơ cꢂu chꢂp hành:
xilanh, ñꢅng cơ dꢝu.
Hình 3.1. Hꢇ thꢊng ñiꢈu khiꢉn bꢋng thꢌy lꢍc
20
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 3. Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN BꢡNG THꢢY LꢂC
3.1.2. Sơ ñꢤ cꢌu trúc hꢂ thꢃng ñiꢄu bꢓng thꢔy lꢇc
Cꢌu trúc hꢂ thꢃng ñiꢄu khiꢒn bꢓng thꢔy lꢇc ñưꢊc thꢒ hiꢂn ꢠ sơ ñꢤ hình 3.2
Hình 3.2. Cꢂu trúc thꢊng ñiꢈu khiꢉn bꢋng thꢌy lꢍc
21
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 3. Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN BꢡNG THꢢY LꢂC
3.2. Van áp suꢠt
3.2.1. Nhiꢂm vꢉ:
Van áp suꢌt dùng ñꢒ ñiꢄu chꢘnh áp suꢌt, tꢈc là cꢃ ñꢐnh hoꢥc tăng, giꢎm trꢐ
sꢃ áp trong hꢂ thꢃng ñiꢄu khiꢒn bꢓng thꢔy lꢇc.
3.2.2. Phân loꢖi: Van áp suꢌt gꢤm có các loꢖi sau:
+ Van tràn và van an toàn
+ Van giꢎm áp
+ Van cꢎn
+ Van ñóng, mꢏ cho bình trích chꢐa thꢌy lꢍc.
3.2.2.1. Van tràn và an toàn
Van tràn và van an toàn dùng ñꢒ hꢖn chꢏ viꢂc
tăng áp suꢌt chꢌt lꢋng trong hꢂ thꢃng thꢔy lꢇc
vưꢊt quá trꢐ sꢃ quy ñꢐnh. Van tràn làm viꢂc
thưꢕng xuyên, còn van an toàn làm viꢂc khi
quá tꢎi. Có các loꢖi van sau:
Ký hiꢂu cꢔa van tràn và van an toàn
22
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 3. Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN BꢡNG THꢢY LꢂC
+ Kiꢒu van bi (trꢉ, cꢝu) (hình 3.3)
+ Kiꢒu con trưꢊt (pittông) (hình 3.4)
+ Van ñiꢄu chꢘnh hai cꢌp áp suꢌt
(phꢃi hꢊp) (hình 3.5)
23
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 3. Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN BꢡNG THꢢY LꢂC
3.2.2.2. Van giꢎm áp
Trong nhiꢄu trưꢕng hꢊp hꢂ thꢃng thꢔy lꢇc mꢅt bơm dꢝu phꢎi cung cꢌp
năng lưꢊng cho nhiꢄu cơ cꢌu chꢌp hành có áp suꢌt khác nhau. Lúc này ta
phꢎi cho bơm làm viꢂc vꢑi áp suꢌt lꢑn nhꢌt và dùng van giꢎm áp ñꢥt trưꢑc
cơ cꢌu chꢌp hành nhꢓm ñꢒ giꢎm áp suꢌt ñꢏn mꢅt giá trꢐ cꢝn thiꢏt.
Hình 3.7 Mꢖch thuꢆ lꢇc có lꢦp van giꢎm áp
Hình 3.6 Kꢏt cꢌu và ký hiꢂu
24
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 3. Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN BꢡNG THꢢY LꢂC
3.2.2.3. Van cꢎn
Van cꢎn có nhiꢂm vꢉ tꢖo nên mꢅt sꢈc cꢎn trong hꢂ thꢃng Þhꢂ thꢃng luôn
có dꢝu ñꢒ bôi trơn, bꢎo quꢎn thiꢏt bꢐ, thiꢏt bꢐ làm viꢂc êm, giꢎm va ñꢍp.
Ký hiꢇu
Hình 3.8. Mꢃch thꢌy lꢍc có lꢑp van cꢎn
25
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 3. Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN BꢡNG THꢢY LꢂC
3.3. Van ñꢎo chiꢔu
3.3.1. Nhiꢂm vꢉ
Van ñꢎo chiꢄu dùng ñóng, mꢠ các ꢃng dꢟn ñꢒ khꢠi ñꢅng các cơ cꢌu biꢏn ñꢡi
năng lưꢊng, dùng ñꢒ ñꢎo chiꢄu các chuyꢒn ñꢅng cꢔa cơ cꢌu chꢌp hành.
3.3.2. Các khái niꢂm
+ Sꢃ cꢞa: là sꢃ lꢪ ñꢒ dꢟn dꢝu vào hay ra. Sꢃ cꢞa cꢔa van ñꢎo chiꢄu
thưꢕng 2, 3 và 4, 5. Trong nhꢣng trưꢕng hꢊp ñꢥc biꢂt sꢃ cꢞa có thꢒ
nhiꢄu hơn.
+ Sꢃ vꢐ trí: là sꢃ ñꢐnh vꢐ con trưꢊt cꢔa van. Thông thưꢕng van ñꢎo chiꢄu
có 2 hoꢥc 3 vꢐ trí. Trong nhꢣng trưꢕng hꢊp ñꢥc biꢂt sꢃ vꢐ trí có thꢒ
nhiꢄu hơn.
26
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 3. Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN BꢡNG THꢢY LꢂC
3.3.3. Nguyên lý làm viꢂc
a. Van ñꢎo chiꢈu 2 cꢅa, 2 vꢒ trí (2/2)
P ꢁ Cꢞa nꢃi bơm;
T ꢁ Cꢞa nꢃi ꢃng xꢎ vꢄ
thùng dꢝu;
A, B ꢁ Cꢞa nꢃi vꢑi cơ
cꢌu ñiꢄu khiꢒn hay cơ
cꢌu chꢌp hành;
L ꢁ Cꢞa nꢃi ꢃng dꢝu
thꢨa vꢄ thùng.
Hình 3.9. Van ñꢎo chiꢈu 2/2
27
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 3. Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN BꢡNG THꢢY LꢂC
b. Van ñꢎo chiꢈu 3 cꢅa, 2 vꢒ trí (3/2)
P ꢁ Cꢞa nꢃi bơm;
T ꢁ Cꢞa nꢃi ꢃng xꢎ vꢄ
thùng dꢝu;
A, B ꢁ Cꢞa nꢃi vꢑi cơ
cꢌu ñiꢄu khiꢒn hay cơ
cꢌu chꢌp hành;
L ꢁ Cꢞa nꢃi ꢃng dꢝu
thꢨa vꢄ thùng.
Hình 3.10. Van ñꢎo chiꢈu 3/2
28
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 3. Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN BꢡNG THꢢY LꢂC
c. Van ñꢎo chiꢈu 4 cꢅa, 2 vꢒ trí (4/2)
P ꢁ Cꢞa nꢃi bơm;
T ꢁ Cꢞa nꢃi ꢃng xꢎ vꢄ
thùng dꢝu;
A, B ꢁ Cꢞa nꢃi vꢑi cơ
cꢌu ñiꢄu khiꢒn hay cơ
cꢌu chꢌp hành;
L ꢁ Cꢞa nꢃi ꢃng dꢝu
thꢨa vꢄ thùng.
Hình 3.11. Van ñꢎo chiꢈu 4/2
29
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 3. Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN BꢡNG THꢢY LꢂC
3.3.4. Các loꢖi tín hiꢂu tác ñꢅng
Loꢖi tín hiꢂu tác ñꢅng lên van ñꢎo chiꢄu ñưꢊc biꢒu diꢙn hai phía, bên trái
và bên phꢎi cꢔa ký hiꢂu. Có nhiꢄu loꢖi tín hiꢂu khác nhau có thꢒ tác ñꢅng
làm van ñꢎo chiꢄu thay ñꢡi vꢐ trí làm viꢂc cꢔa nòng van ñꢎo chiꢄu.
Hình 3.12. Các ký hiꢇu cho tín
hiꢇu tác ñꢁng bꢋng tay
Hình 3.13. Các ký hiꢇu cho tín hiꢇu tác ñꢁng bꢋng cơ
30
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 3. Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN BꢡNG THꢢY LꢂC
3.3.5. Các loꢖi mép ñiꢄu khiꢒn cꢔa van ñꢎo chiꢄu
ꢀ
Khi nòng van dꢐch chuyꢒn theo chiꢄu trꢉc, các mép cꢔa nó sꢩ ñóng hoꢥc
mꢠ các cꢞa trên thân van nꢃi vꢑi kênh dꢟn dꢝu.
ꢀ
Van ñꢎo chiꢄu có mép ñiꢄu khiꢒn dương (hình 3.14a), ñưꢊc sꢞ dꢉng trong
nhꢣng kꢏt cꢌu ñꢎm bꢎo sꢇ rò dꢝu rꢌt nhꢋ, khi nòng van ꢠ vꢐ trí trung gian
hoꢥc ꢠ vꢐ trí làm viꢂc nào ñó, ñꢤng thꢕi ñꢅ cꢈng vꢣng cꢔa kꢏt cꢌu (ñꢅ nhꢖy
ñꢃi vꢑi phꢉ tꢎi) cao.
ꢀ
ꢀ
Van ñꢎo chiꢄu có mép ñiꢄu khiꢒn âm (hình 3.14b), ñꢃi vꢑi loꢖi van này có
mꢌt mát chꢌt lꢋng chꢎy qua khe thông vꢄ thùng chꢈa, khi nòng van ꢠ vꢐ trí
trung gian. Loꢖi van này ñưꢊc sꢞ dꢉng khi không có yêu cꢝu cao vꢄ sꢇ rò
chꢌt lꢋng, cũng nhưñꢅ cꢈng vꢣng cꢔa hꢂ.
Van ñꢎo chiꢄu có mép ñiꢄu khiꢒn bꢓng không (hình 3.14c), ñưꢊc sꢞ dꢉng
phꢝn lꢑn trong các hꢂ thꢃng ñiꢄu khiꢒn thꢔy lꢇc có ñꢅ chính xác cao (ví dꢉ
nhưꢠ van thꢔy lꢇc tuyꢏn tính hay cơ cꢌu servo. Công nghꢂ chꢏ tꢖo loꢖi van
này tương ñꢃi khó khăn.
31
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 3. Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN BꢡNG THꢢY LꢂC
Hình 3.14. Các loꢃi mép
ñiꢈu khiꢉn cꢌa van ñꢎo
chiꢈu
a. Mép ñiꢈu khiꢉn dương;
b. Mép ñiꢈu khiꢉn âm;
c. Mép ñiꢈu khiꢉn bꢋng
không.
3.4. Van tiꢇt lưu
Van tiꢏt lưu dùng ñꢒ ñiꢄu chꢘnh lưu lưꢊng dꢝu, và do ñó ñiꢄu chꢘnh vꢍn tꢃc cꢔa
cơ cꢌu chꢌp hành trong hꢂ thꢃng thꢔy lꢇc.
Van tiꢏt lưu có thꢒ ñꢥt ꢠ ñưꢕng dꢝu vào hoꢥc ñưꢕng ra cꢔa cơ cꢌu chꢌp hành.
Van tiꢏt lưu có hai loꢖi:
Van tiꢏt lưu thay ñꢡi ñưꢊc lưu lưꢊng
Van tiꢏt lưu cꢃ ñꢐnh
32
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 3. Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN BꢡNG THꢢY LꢂC
3.5. Bꢕ ꢣn tꢓc
ꢀ
Bꢅ ꢡn tꢃc là cꢌu ñꢎm bꢎo hiꢂu áp không ñꢡi khi giꢎm áp (Dp = const), và do
ñó ñꢎm bꢎo mꢅt lưu lưꢊng không ñꢡi chꢎy qua van, tꢈc là làm cho vꢍn tꢃc
cꢔa cơ cꢌu chꢌp hành có giá trꢐ gꢝn nhưkhông ñꢡi.
ꢀ
ꢀ
Nhưvꢍy ñꢒ ꢡn ñꢐnh vꢍn tꢃc ta sꢞ dꢉng bꢅ ꢡn tꢃc.
Bꢅ ꢡn tꢃc là mꢅt van ghép gꢤm có: mꢅt van giꢎm áp và mꢅt van tiꢏt lưu. Bꢅ
ꢡn tꢃc có thꢒ lꢦp trên ñưꢕng vào hoꢥc ñưꢕng ra cꢔa cơ cꢌu chꢌp hành như
ꢠ van tiꢏt lưu, nhưng phꢡ biꢏn nhꢌt là lꢦp ꢠ ñưꢕng ra cꢔa cơ cꢌu chꢌp
hành.
Hình 3.29. Ký hiꢇu và kꢓt cꢂu bꢁ ꢔn tꢊc
33
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 3. Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN BꢡNG THꢢY LꢂC
3.6. Van Chꢤn
Van chꢥn gꢤm các loꢖi van sau:
ꢁ
ꢁ
ꢁ
Van mꢅt chiꢄu.
Van mꢅt chiꢄu ñiꢄu ñiꢄu khiꢒn ñưꢊc hưꢑng chꢥn.
Van tác ñꢅng khoá lꢟn.
3.6.1. Van mꢅt chiꢄu
ꢀ
ꢀ
ꢀ
Van mꢅt chiꢄu dùng ñꢒ ñiꢄu khiꢒn dòng chꢌt lꢋng ñi theo mꢅt hưꢑng, và ꢠ
hưꢑng kia dꢝu bꢐ ngăn lꢖi.
Trong hꢂ thꢃng thꢔy lꢇc, thưꢕng ñꢥt ꢠ nhiꢄu vꢐ trí khác nhau tùy thuꢅc vào
nhꢣng mꢉc ñích khác nhau.
van bi, van kiꢒu con trưꢊt
Hình 3.31. Ký hiꢇu và kꢓt cꢂu van bi
mꢁt chiꢈu
34
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 3. Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN BꢡNG THꢢY LꢂC
ꢫng dꢉng cꢔa van mꢅt chiꢄu:
ꢀ
ꢀ
ꢀ
ðꢥt ꢠ ñưꢕng ra cꢔa bơm (ñꢒ chꢥn dꢝu chꢎy vꢄ bꢒ).
ðꢥt ꢠ cꢞa hút cꢔa bơm (chꢥn dꢝu ꢠ trong bơm).
Khi sꢞ dꢉng hai bơm dꢝu dùng chung cho mꢅt hꢂ thꢃng.
Hình 3.32. Sơ ñꢕ mꢃch thꢌy
lꢍc sꢅ dꢖng hai bơm dꢀu
nhꢋm giꢎm tiêu hao công
suꢂt
35
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 3. Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN BꢡNG THꢢY LꢂC
3.6.2. Van mꢕt chiꢔu ñiꢔu khiꢍn ñưꢗc hưꢥng chꢤn
a. Nguyên lý hoꢃt ñꢁng
Khi dꢝu chꢎy tꢨ A qua B, van thꢇc hiꢂn theo nguyên lý cꢔa van mꢅt chiꢄu.
Nhưng khi dꢝu chꢎy tꢨ B qua A, thì phꢎi có tín hiꢂu ñiꢄu khiꢒn bên ngoài
tác ñꢅng vào cꢞa X.
Hình 3.33. Van mꢁt chiꢈu ñiꢈu khiꢉn ñưꢄc hưꢗng chꢘn
a. Chiꢈu A qua B, tác dꢖng nhưvan mꢁt chiꢈu;
b. Chiꢈu B qua A có dòng chꢎy, khi có tác dꢖng tín ngoài X;
c. Ký hiꢇu.
36
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 3. Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN BꢡNG THꢢY LꢂC
3.6.3. Van tác ñꢕng khoá lꢦn
a. Nguyên lý hoꢃt ñꢁng
Kꢏt cꢌu cꢔa van tác ñꢅng khoá lꢟn, thꢇc ra là lꢦp hai van mꢅt chiꢄu ñiꢄu
khiꢒn ñưꢊc hưꢑng chꢥn. Khi dòng chꢎy tꢨ A1 qua B1 hoꢥc tꢨ A2 qua B2
theo nguyên lý cꢔa van mꢅt chiꢄu. Nhưng khi dꢝu chꢎy tꢨ B2 vꢄ A2 thì phꢎi
có tín hiꢂu ñiꢄu khiꢒn A1 hoꢥc khi dꢝu chꢎy tꢨ B1 vꢄ A1 thì phꢎi có tín hiꢂu
ñiꢄu khiꢒn A2.
Hình 3.34. Van tác ñꢁng khóa lꢙn
a. Dòng chꢎy tꢚ A1 qua B1 hoꢘc tꢚ A2 qua B2
(như van mꢁt chiꢈu);
b. Tꢚ B2vꢈ A2thì phꢎi có tín hiꢇu ñiꢈu khiꢉn A1;
c. Ký hiꢇu.
37
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 3. Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN BꢡNG THꢢY LꢂC
3.7. ðiꢔu khiꢍn, ñiꢔu chꢧnh áp suꢠt và lưu lưꢗng
3.7.1. Các phương pháp ñiꢄu chꢘnh vꢍn tꢃc
ꢀ
ðiꢄu chꢘnh vꢍn tꢃc chuyꢒn ñꢅng thꢬng hoꢥc chuyꢒn ñꢅng vòng cꢔa cơ cꢌu chꢌp
hành trong hꢂ thꢃng dꢝu ép, bꢓng cách thay ñꢡi lưu lưꢊng dꢝu chꢎy qua nó vꢑi hai
phương pháp sau ñây:
ꢀ
ꢀ
Thay ñꢡi sꢈc cꢎn trên ñưꢕng ꢃng dꢟn dꢝu bꢓng van tiꢏt lưu. Phương pháp ñiꢄu
chꢘnh này gꢛi là ñiꢄu chꢘnh bꢓng tiꢏt lưu, ñã trình bày trong mꢉc van tiꢏt lưu.
Thay ñꢡi chꢏ ñꢅ làm viꢂc cꢔa bơm dꢝu, tꢈc là ñiꢄu chꢘnh lưu lưꢊng cꢔa bơm cung
cꢌp cho hꢂ thꢃng dꢝu ép. Phương pháp ñiꢄu chꢘnh này gꢛi là ñiꢄu chꢘnh bꢓng thꢒ
tích.
ꢀ
ꢀ
Lꢇa chꢛn phương pháp ñiꢄu chꢘnh vꢍn tꢃc phꢉ thuꢅc và nhiꢄu yꢏu tꢃ như công suꢌt
truyꢄn ñꢅng, áp suꢌt cꢝn thiꢏt, ñꢥc ñiꢒm thay ñꢡi tꢎi trꢛng, kiꢒu và ñꢥc tính cꢔa bơm
dꢝu...
ðꢒ giꢎm nhiꢂt ñꢅ cꢔa dꢝu, ñꢤng thꢕi tăng hiꢂu suꢌt cꢔa hꢂ thꢃng dꢝu ép, ngưꢕi ta
sꢞ dꢉng phương pháp ñiꢄu chꢘnh vꢍn tꢃc bꢓng thꢒ tích. Loꢖi ñiꢄu chꢘnh này ñưꢊc
thꢇc hiꢂn bꢓng cách chꢘ ñưa vào hꢂ thꢃng dꢝu ép lưu lưꢊng dꢝu cꢝn thiꢏt ñꢒ ñꢎm
bꢎo mꢅt vꢍn tꢃc nhꢌt ñꢐnh. Do ñó, nꢏu như không tính ñꢏn tꢡn thꢌt thꢒ tích và cơ khí
thì toàn bꢅ năng lưꢊng do bơm dꢝu tꢖo nên ñꢄu biꢏn thành công có ích.
38
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 3. Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN BꢡNG THꢢY LꢂC
3.7.2. Mꢅt sꢃ phương pháp ñiꢄu chꢘnh
a, ðiꢄu chꢘnh áp suꢌt bꢓng cơ khí
b, ðiꢄu chꢘnh áp suꢌt bꢓng van tràn
c, ðiꢄu chꢘnh bꢓng tiꢏt lưu ñꢝu vào
d, ðiꢄu chꢘnh bꢓng tiꢏt lưu ñꢝu ra
e, ðiꢄu chꢘnh lưu lưꢊng kꢏt hꢊp vꢑi ñiꢄu chꢘnh áp suꢌt cꢔa bơm
39
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
BÀI GIꢈNG ðIꢀU KHIꢁN Tꢂ ðꢃNG THUꢄ LꢂC ꢅ KHÍ NÉN
BM.Tꢂ ðꢃNG HOÁ
CHƯƠNG 3. Hꢉ THꢊNG ðIꢀU KHIꢁN BꢡNG THꢢY LꢂC
3.7. Xi lanh truyꢔn ñꢕng
3.7.1. Nhiꢂm vꢉ
Xilanh thꢔy lꢇc là cơ cꢌu chꢌp hành dùng ñꢒ biꢏn ñꢡi thꢏ năng cꢔa dꢝu
thành cơ năng, thꢇc hiꢂn chuyꢒn ñꢅng thꢬng.
3.7.2. Phân loꢖi
ꢀ
ꢀ
ꢀ
ꢀ
Xilanh thꢔy lꢇc ñưꢊc chia làm hai loꢖi: xilanh lꢇc và xilanh quay (hay còn
gꢛi là xilanh mômen).
Trong xilanh lꢇc, chuyꢒn ñꢅng tương ñꢃi giꢣa pittông vꢑi xilanh là chuyꢒn
ñꢅng tꢐnh tiꢏn.
Trong xilanh quay, chuyꢒn ñꢅng tương ñꢃi giꢣa pittông vꢑi xilanh là chuyꢒn
ñꢅng quay (vꢑi góc quay thưꢕng nhꢋ hơn 3600).
Pittông bꢦt ñꢝu chuyꢒn ñꢅng khi lꢇc tác ñꢅng lên mꢅt trong hai phía cꢔa nó
(lꢇc ñó thꢒ là lꢇc áp suꢌt, lꢇc lò xo hoꢥc cơ khí) lꢑn hơn tꢡng các lꢇc cꢎn
có hưꢑng ngưꢊc lꢖi chiꢄu chuyꢒn ñꢅng (lꢇc ma sát, thꢔy ñꢅng, phꢉ tꢎi, lò
xo,...).
40
ThS.Uông Quang Tuyꢇn
Tải về để xem bản đầy đủ
42 trang
29/04/2022
6520
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Ðiều khiển tự động thuỷ lực. Khí nén - Giới thiệu môn học - Uông Quang Tuyến", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- bai_giang_ieu_khien_tu_dong_thuy_luc_khi_nen_gioi_thieu_mon.pdf
