Giáo trình Tự động hóa quá trình sản xuất quá trình công nghệ
BÀI GIẢNG
TỰ ĐỘNG HÓA
QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT
QUÁ TRÌNH CÔNG NGHỆ
Trang 1
CHƯƠNG I
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG SẢN XUẤT CỨNG
Trong chương này chúng ta xem xét các thiết bị tự động được dùng để gia công
các chi tiết rời rạc với sản lượng lớn. Thiết bị trong dây chuyền sản xuất cơ khí thường
bao gồm một số máy để thực hiện việc gia công trên dây chuyền. Các dây chuyền này
được gọi là máy vận chuyển hay băng chuyền.
1.1
CÁC DÂY CHUYỀN GIA CÔNG TỰ ĐỘNG
Dây chuyền tự động bao gồm một số máy được nối với nhau bởi thiết bị vận
chuyển phôi giữa các nguyên công. Việc vận chuyển phôi được thực hiện tự động và các
máy gia công thực hiện chức năng chuyên môn của chúng một cách tự động.
Đường dây tự động thường có ý nghĩa thích đáng trong trường hợp đời sống sản
phẩm tương đối ổn định ,nhu cầu sản phẩm cao địi hỏi tốc độ sản xuất cao và nếu phương
pháp sản xuất khác thì chi phí nhn cơng rất lớn. Mục đích của việc sử dụng đường dây tự
động là:
- Giảm chi phí nhân công.
- Tăng tốc độ sản xuất.
- Giảm phôi trong quá trình.
- Giảm khoảng cách di chuyển giữa các nguyên công.
- Tích hợp các nguyên công.
Sản phẩm ra
Phôi
vào
Proc
Aut
Proc
Aut
Proc
Aut
Proc
Aut
Proc
Aut
Proc
Aut
Proc
Aut
Trạm
1
Trạm
2
Trạm
3
Trạm
4
Trạm
5
Trạm
6
Trạm
7
Cấu hình của một dây chuyền tự động
Các kí hiệu thường dùng:
Đầu máy
Trạm gia công: XXXX:
PROC=Vị trí gia công
ASBY=Vị trí lắp ráp
INSP=Vị trí kiểm tra
SORT=Vị trí phân loại
XXXX
YYY
Máy công cụ
YYY:
AUT = Automated
MAN= Manual
Phôi thô
Bán thành phẩm
Thành phẩm
Phôi
:
Ổ phôi trung gian
Dây chuyền tự động bố trí theo đường thẳng
Trong cấu hình bố trí theo đường thẳng các máy được bố trí ít nhiều theo đường
thẳng. Dòng phôi có thể quay 90o, hoặc là để định hướng lại phôi, do không gian hẹp
hoặc những nguyên nhân khác, nhưng đặc tính cấu trúc kiểu đường thẳng thì vẫn giữ
nguyên.
Dây chuyền tự động bố trí theo đường tròn
Trong cấu trúc xoay tròn, chi tiết được xoay quanh một bàn tròn .Các vị trí gia
công là cố định và thường bố trí xung quanh bàn tròn. Chi tiết di chuyển trên bàn quay và
được định vị tại mỗi vị trí để gia công hoặc lắp ráp. Kiểu thiết bị này thường gọi là máy
nhiều vị trí theo đường tròn. CẤu hình của máy được vẽ trên hình 4.3
2
1
Phôi
3
4
Chi tiết
Hệ thống máy bố trí theo đường
Cách chọn kiểu bố trí dây chuyền
Việc chọn lựa giữa hai kiểu máy phụ thuộc vào yêu cầu ứng dụng. Kiểu máy xoay
tròn thường bị hạn chế bởi kích thước phôi nhỏ và số vị trí ít. Việc thiết kế cấu trúc xoay
vòng thường không được linh hoạt lắm.
1.2
CÁC PHƯƠNG PHÁP VẬN CHUYỂN PHÔI
Cơ cấu vận chuyển của đường dây tự động không chỉ vận chuyển bán thành phẩm
hoặc đơn vị lắp ráp giữa các vị trí kề cận nhau, mà còn định hướng và đặt chi tiết vào vị
trí chính xác để gia công trên mỗi máy. Các phương pháp vận chuyển phôi có thể chia
thành 3 loại:
1. Vận chuyển liên tục .
2. Vận chuyển đồng bộ gián đoạn.
3. Vận chuyển theo kiểu đẩy tự do.
Trang 3
Ba loại trên được phân biệt bởi kiểu chuyển động .Cơ cấu vận chuyển đối với một
ứng dụng cho trước phụ thuộc vào những yếu tố sau:
- Kiểu nguyên công cần phải được thực hiện,
- Số lương vị trí trên dây chuyền,
- Trọng lượng và kích thuớc của phôi,
- Có bố trí vị trí bằng tay trên đường dây hay không ,
- Tốc độ sản xuất yêu cầu,
- Cân đối thời gian gia công khác nhau trên dây chuyền.
Trước khi bàn về 3 loại hệ thống vận chuyển phôi, chúng ta phải giải thích rõ sự
nhầm lẫn có thể. Các hệ thống vận chuyển này được dùng cho cả gia công và lắp ráp.
Trong trường hợp máy lắp ráp tự động, chúng ta nói tới các cơ cấu vận chuyển bán thành
phẩm giữa các vị trí ,chứ không phải cơ cấu nạp phôi dùng để nạp các chi tiết lắp ráp tại
một vị trí cụ thể. Các thiết bị nạp và định hướng các thành phần thường là một phần tích
hợp của máy gia công.
Vận chuyển liên tục
Với phương pháp vận chuyển liên tục, phôi được di chuyển liên tục với vận tốc
không đổi. Việc này đòi hỏi các đầu công tác phải chuyển động trong quá trình gia công
để theo chi tiết gia công. Thí dụ : Khó có thể dùng hệ thống vận chuyển này trên dây
chuyền gia công vì vấn đề quán tính do trọng lượng và kích thước của đầu công tác.
Trong những trường hợp khác , việc vận chuyển liên tục thường rất được ưa dùng .
Hệ thống vận chuyển liên tục tương đối dễ thiết kế và chế tạo và có thể đạt tốc độ sản
xuất cao.
Vận chuyển gián đoạn
Như tên gọi, trong phương pháp này chi tiết được vận chuyển một cách gián đoạn
hoặc không liên tục. Các trạm gia công được cố định tại các vị trí ,còn chi tiết được vận
chuyển giữa các trạm sau đó được gá đặt tại vị trí cần thiết để gia công. Tất cả các chi tiết
được vận chuyển đồng thời và do đó thuật ngữ hệ thống vận chuyển đồng bộ được dùng
để mô tả phương pháp vận chuyển phôi này.
Vận chuyển phôi không đồng bộ
Hệ thống vận chuyển này gọi là hệ thống đẩy - tự do, cho phép phôi di chuyển tới
trạm tiếp theo sau khi gia công tại vị trí hiện tại. Mỗi chi tiết chuyển động độc lập đối với
các chi tiết khác. Vì thế một số chi tiết có thể đang gia công trên dây chuyền trong khi
những chi tiết khác lại được vận chuyển giữa các trạm.
Hệ thống vận chuyển không đồng bộ mềm dẻo hơn so với hai hệ thống trên và
tính mềm dẻo này có thể là một ưu điểm lớn trong một số trường hợp. Trong hệ thống
không đồng bộ tương đối dễ bố trí cơ cấu trữ phôi trong quá trình. Hệ thống đẩy tự do
cũng có thể bù trừ vấn đề cân đối dây chuyền khi mà thời gian gia công giữa các trạm
tương đối khác nhau. Các trạm song song hoặc một số trạm nối tiếp có thể được dùng cho
các nguyên công dài và các trạm đơn lẻ có thể được dùng cho các nguyên công ngắn hơn.
Nhờ đó , tốc độ sản xuất trung bình có thể sấp xỉ như nhau.
Dây chuyền không đồng bộ thường được sử dụng ở nơi có một hoặc nhiều trạm vận hành
bằng tay và khi mà sự dao động thời gian chu kỳ thường là một vấn đề trên hệ thống
Trang 4
không đồng bộ .Nhược điểm của hệ thống đẩy tự do là năng suất chu kỳ thường thấp
hơn so với các dạng khác.
Đồ gá vệ tinh
Đồ gá vệ tinh được thiết kế sao cho nó có thể được di chuyển định vị, kẹp chặt tại vị trí
trạm kế tiếp. Nhờ chi tiết được định vị, kẹp chặt chính xác nên nó có vị trí đúng cho mỗi
nguyên công. Ưu điểm nữa là có thể dùng cho nhiều chi tiết tương tự nhau.
Phương pháp khác không cần dùng đến đồ gá vệ tinh mà bản thân chi tiết được dịch
chuyển từ trạm này đến trạm kia. Khi tới một vị trí, chi tiết sẽ được kẹp chặt tự động để
gia công.
1.3 CÁC CƠ CẤU VẬN CHUYỂN
Chia làm 2 nhóm: dịch chuyển thẳng và xoay tròn.
Cơ cấu dịch chuyển thẳng: gồm 3 loại :
- Hệ thống dịch chuyển kiểu thanh gạt: chi tíêt gia công được nâng lên khỏi vị trí gia
công bởi thanh nâng và dịch chuyển đến vị trí tiếp theo, rồi hạ chi tiết xuống và định vị
một cách chính xác để gia công.
- Hệ thống băng tải có chốt đẩy: dùng trong vận chuyển phôi. Các con lăn được truyền
động bởi 1 trong 2 cơ cấu. Thứ nhất là cơ cấu dẫn động bằng dây đai trong đó dây đai dẹt
nằm dưới các con lăn chuyển động làm cho các con lăn quay nhờ ma sát. Cơ cấu xích là
cơ cấu thông dụng thứ hai dùng để quay con lăn.
- Hệ thống xích tải : dùng vận chuyển các cơ cấu mang phôi. Băng xích được dẫn động
bởi puli nằm ngang hoặc đứng.
Cơ cấu vận chuyển kiểu xoay tròn:
- Phương pháp dùng kiểu thanh răng và bánh răng : piston được dùng để đẩy thanh răng
làm cho bánh răng quay và bàn máy quay.
- Cơ cấu xoay bàn kiểu bánh cóc : đơn giản nhưng hoạt động không tin cậy do chóng
mòn và liên kết nhiều thành phần.
- Cơ cấu Geneva: dùng chuyển động xoay tròn liên tục để định vị bàn máy. Nếu bàn máy
có 6 rảnh cho 6 vị trí định vị thì mỗi khi cơ cấu định vị xoay 1 vòng, bàn máy sẽ quay 1/6
vòng. Cam dẫn động chỉ làm cho bàn quay đi một góc. Đối với cơ cấu bị dẫn có 6 rảnh
thì để xoay bàn đi 1 góc 600 cam dẫn động sẽ xoay đi 1200, 2400 còn lại nó chạy không.
Lúc này bàn máy đứng yên. Đối với đĩa bị dẫn có 4 rảnh góc xoay sẽ là 900 để định vị và
2700 còn lại là chạy không. Thông thường số vị trí xoay của bàn là 4,5,6 và 8.
- Cơ cấu cam: có nhiều dạng cơ cấu cam xoay bàn máy đảm bảo độ chính xác và độ tin
cậy cao, được dùng rộng rải trong công nghiệp dù giá thành tương đối cao.
1.4
CƠ CẤU TRỮ PHÔI TRUNG GIAN
Đường dây tự động thường được trang bị thêm những cơ cấu khác, thí dụ cơ cấu trữ
phôi trung gian mà chúng ta đã giới thiệu trong mục 4.1. Đối với dây chuyền tự động ,
việc bố trí một ổ trữ phôi ở giữa đường dây là chuyện thường. một ví dụ về việc sử dụng
ổ trữ phôi là 2 hệ thống vận chuyển gián đoán nối với nhau bởi một vùng tích trữ các chi
tiết gia công. Có thể nối 3,4 hoặc thậm chí nhiều đường dây theo kiểu này. Một ví dụ
khác về ổ trữ phôi là dây chuyền không đồng bộ. Với hệ thống này có thể bố trí ổ trữ
phôi tại mỗi vị trí gia công. Có 2 lí do chính để sử dụng ổ chứa phôi:
- Lí do thứ nhất: Giảm ảnh hưởng của việc dừng nhà máy nào đó. Hệ thống vận chuyển
liên tục hoặc gián đoạn hoạt động như một máy tích hợp khi một vị trí bị hỏng hoặc khi
tiến hành bảo trì dự phòng phải ngừng sản xuất.
+ Dụng cụ bị hỏng hoặc điều chỉnh dụng cụ tại vị trí gia công riêng biệt.
+ Đổi dụng cụ định kì.
+ Phôi hoặc thành phần không đạt chất lượng. Yêu cầu phải làm sạch lại cơ cấu
nạp phôi.
+ Nạp phôi thêm vào cơ cấu cấp phôi tại vị trí lắp ráp.
+ Công tắc điện bị hỏng.
+ Cơ cấu vận chuyển hoặc trạm gia công bị hỏng.
Mỗi khi bị hỏng trên dây chuyền tự động ,cơ cấu trữ phôi trung gian cho phép một phần
đường dây tiếp tục hoạt động trong khi phần còn lại dừng hoặc sửa chữa.
Ví dụ: Cho rằng một đường dây có 20 vị trí được chia ra 2 phần và được nối với nhau
bằng một ổ chứa phôi trung gian. Ổ này tự động nhận chi tiết từ phần thứ nhất và nạp cho
phần thứ hai. Nếu có một vị trí bị tắc, làm cho nửa đầu tiên bị dừng thì nửa thứ hai vẫn
tiếp tục cho đến khi hết phôi. Tương tự, nếu phần thứ 2 bị dừng thì phần thứ nhất tiếp tục
làm việc cho đến khi ổ chứa phôi bị đầy.
Ổ phôi trung gian
PROC
Aut
PROC
Aut
PROC
Aut
PROC
Aut
Dây chuyền 1
Dây chuyền 2
Ổ phôi trung gian nằm giữa 2 giai đoạn
- Lí do thứ hai của việc dùng cơ cấu trữ phôi trung gian là giảm ảnh hưởng sự dao dộng
của chu kì gia công. Những dao động này xảy ra hoặc giữa các trạm gia công, hoặc trong
trường hợp đường dây có một hoặc vài nguyên công gia công bằng tay.
Thí dụ :
Cho rằng chúng ta đã thu được thông tin về nguyên công và xác định được sự phân tán
thời gian nguyên công đối với tất cả 100 chu kì như sau:
Thời gian s
Khoảng phân tán
7
2
8
10
9
18
10
38
11
20
12
12
Vậy thời gian trung bình của nguyên công này là 10s. Nguyên công bằng tay này
đã dùng trên dây chuyền đồng bộ và dây chuyền phải thiết lập một thời gian chu kì là 12s
để người vận hành có thời gian hoàn thành toàn bộ công việc lắp ráp. Việc này cho công
suất là 300ch/h từ dây chuyền. Nếu thời gian được điều chỉnh xuống 11s thì năng suất sẽ
tăng lên được 327ch/h nhưng người thợ lại không có khả năng hoàn thành 12% sản phẩm
lắp ráp. Vì vậy năng suất thực tế chỉ là 288ch/h. Nếu thời gian chu kỳ giảm xuống 10s thì
năng suất sẽ là 360ch/h. Năng suất thực tế sẽ giảm xuống còn 245ch/h.
Với hệ thống vận chuyển không đồng bộ ,dây chuyền có thể sắp xếp để nhận hàng
loạt các chi tiết trước và sau nguyên công bằng tay. Như vậy người thợ có thể sắp xếp
thời gian để thực hiện việc tuỳ theo quá trình. Vì thời gian trung bình của người thợ
tương ứng với thời gian của chu kỳ làm việc trên dây chuyền cho nên dây chuyền sẽ hoạt
động một cách đều đặn. Thời gian chu kỳ có thể thiết lập 10s và năng suất dây chuyền sẽ
đạt 360ch/h.
Nhược điểm của vùng đệm trữ phôi là tốn không gian xưởng, tốn nhiều phôi hơn,
nhiều thiết bị vận chuyển phôi ,làm cho hệ thống dây chuyền phức tạp hơn. Nhưng ưu
điểm của nó thì thường là đủ lớn để có thể bù trừ nhược điểm mà nó có.
1.5 CÁC CHỨC NĂNG ĐIỀU KHIỂN
Việc điều khiển dây chuyền là một vấn đề phức tạp, có hàng loạt các bước tuần tự
cần phải thực hiện. Có 3 chức năng chính được dùng để điều khiển hoạt động của dây
chuyền tự động. Thứ nhất là đảm bảo hoạt động, thứ hai là yêu cầu an toàn, thứ ba là yêu
cầu chất lượng.
1. Điều khiển trình tự
Mục đích của chức năng này là phối hợp hoạt động của băng tải và các trạm gia
công . Các hoạt động khác nhau của dây chuyền tự động phải được thực hiện một
cách chính xác và trôi chảy.
2. Đảm bảo an toàn
Chức năng này đảm bảo là dây chuyền vận chuyển sẽ không hoạt động trong
trường hợp không an toàn hoặc điều kiện nguy hiểmCác cảm biến phải được gắn
thêm vào hệ thống để dụng cụ tiến tục gia công trên dây chuyền. Trong chức năng
điều khiển tuần tự cũng bao gồm cả việc kiểm tra các bước tới hạn để đảm bảo các
bước này được thực hiện theo thứ tự cần thiết.
3. Đảm bảo chất lượng
Chức năng thứ ba là giám sát chất lượng của chi tiết gia công .Chức năng này là
kiểm tra để loại các chi tiết và bộ phận lắp ráp không đạt chất lượng .
Vị trí kiểm tra
PROC
Aut
PROC
Aut
PROC
Aut
INSP
Aut
Trạm kiểm tra có liên hệ ngược với các trạm phía trước
Trang 8
Phương tiện truyền thống để điều khiển trình tự hoạt động của đường dây tự động là
các rơle điện từ. Các rơle đựoc dùng để điều khiển hoạt động của đầu công tác, băng tải
và các thiết bị ngoại vi khác trên dây chuyền. Nhưng do kích thước lớn và hoạt động
không tin cậy rơle dần bị thay thế bởi các bộ phận điều khiển lập trình đươc5 và máy
tính.
Suy nghĩ truyền thống trong việc điều khiển đường dây tự động là phải dừng hệ thống
khi có sự cố.
Việc quyết định dừng máy hay không còn phải dựa trên cơ sở kinh tế và độ tin cậy. Về
điểm này có hai chiến lược điều khiển có thể được chọn: điều khiển tức thì và điều khiển
ghi nhớ.
1. Điều khiển tức thì
Kiểu điều khiển này là dừng tức thì dây chuyền khi có sự cố. Việc này tương đối
đơn giản ,rẻ tiền và không lo lắng gì. Một số đặc tính dự báo có thể được thêm vào hệ
thống để xác định vị trí và nguyên nhân để báo cho thợ sửa chữa nhanh chóng.
2. Điều khiển theo kiểu ghi nhớ
Ngược lại với phương pháp điều khiển tức thì, hệ thống điều khiển ghi nhớ được
thiết kế để cho máy tiếp tục hoạt động. Nó kiểm tra chất lượng và bảo vệ máy bằng
cách ngăn ngừa các trạm gia công kế tiếp khỏi phải gia công các chi tiết không đạt
chất lượng.
1.6 TỰ ĐỘNG HOÁ CÁC NGUYÊN GIA CÔNG
Các nguyên công điển hình là phay, khoan, khoét, doa và làm ren. Cũng có thể có
thêm các nguyên công tiện, mài trên dây chuyền loại này.
1. Máy một vị trí
Máy này thực hiện những nguyên công khác nhau trên một chi tiết duy nhất gá
đặt trên một vị trí trong suốt chu kỳ. Các nguyên công được thực hiện trên những
bề mặt khác nhau bởi các đầu dao bố trí quanh chi tiết gia công.
Nhược điểm: không gian hạn chế không thể bố trí nhiều dao; năng suất gia công từ
thấp đến trung bình.
2. Máy nhiều vị trí xoay vòng
Máy thực hiện việc gia công trên nhiều chi tiết đồng thời, các chi tiết được gá
trên bàn tròn nằm ngang và trải ra nhiều vị trí liên tiếp.
3. Máy nhiều trục chính nằm ngang
Máy gồm nhiều trục chính bố trí xung quanh một trục nằm ngang, các chi tiết
được gá trên trục chính. Loại máy này dung để gia công các chi tiết nhỏ.
4. Máy tiện đứng nhiều trục chính
Các đầu mang dụng cụ không chỉ bố trí xung quanh bàn máy mà còn xung
quanh trục giữa, giúp tăng số lượng nguyên công thực hiện trên máy so với máy
nhiều trục chính xoay vòng bình thường. Máy dung trong sản xuất hàng khối và
hiệu quả vì không gian chiếm ít.
5. Dây chuyền tự động
Các đầu gia công được bố trí dọc theo dây chuyền vận chuyển chi tiết. Hệ
thống vận chuyển có thể là đồng bộ hoặc không đồng bộ. Chi tiết có thể được vận
chuyển trực tiếp hay gá trên đồ gá vệ tinh. Dây chuyền có thể bố trí ổ trữ phôi
trung gian nếu cần và các cơ cấu điều khiển khác nhau để quản lý dây chuyền.
Trang 9
Dây chuyền tự động có thể dung để chế tạo các chi tiết có kích thước lớn, số vị trí
gia công có thể bố trí nhiều hơn. Gần đây dây chuyền tự động có thể điều chỉnh
được để gia công nhiều chi tiết tương tự nhau.
1.7
NHỮNG ĐIỀU CẦN LƯU Ý KHI THIẾT KẾ VÀ CHẾ TẠO
Khi quyết định rằng đường dây tự động là cách tốt nhất để thực hiện sản xuất, thì
cần lưu ý những điều sau:
- Ai chế tạo đường dây tự động? Tự làm hay đặt 1 hãng chế tạo?
- Hình dạng, kích thước và trọng lượng vật liệu.
- Độ chính xác yêu cầu.
- Trình tự công nghệ.
- Năng suất.
- Dạng hệ thống vận chuyển
- Phương pháp gá đặt chi tiết gia công
- Phương pháp định hướng và nạp phôi khi lắp ráp
- Độ tin cậy của dây chuyền, của máy móc riêng biệt và của băng tải vận
chuyển phôi.
- Khả năng trữ phôi trung gian.
- Dễ bảo trì.
- Đặc điểm điều khiển.
- Không gian xưởng hiện có.
- Mức độ linh hoạt cần thiết khi gia công sản phẩm khác.
- Giá cả ban đầu của dây chuyền.
- Chi phí vận hành và dụng cụ.
Có hai xu hướng xây dựng đường dây tự động:
Sử dụng các máy công cụ tiêu chuẩn sẵn có : dùng máy công cụ và thiết bị liên quan
vốn có được tiêu chuẩn hoá để dựng nên dây chuyền phục vụ mục đích cụ thể cho xí
nghiệp.
Ưu điểm: tái sử dụng các máy sẵn có, đễ bảo trì, sửa chữa.
Nhược điểm: chi tiết gia công phải đơn giản và kích thước nhỏ.
Đặt hàng cho nhà chế tạo theo yêu cầu: thông thường nhà máy được yêu cầu đưa ra
một số phương án. Các phương án thiết kế là dựa trên sản phẩm nhà máy đã có hay
dựa trên những kinh nghiệm của họ.
Khi phương án thiết kế được chấp thuận, nhà máy sẽ thực hiện việc thiết kế chi tiết.
Kết quả máy phải được xây dựng theo nguyên tắc “block xây dựng”, nghĩa là dây
chuyền chuyên môn hoá được chế tạo để sản xuất một sản phẩm nhất định của khách
hàng. Khi dây chuyền được xây dựng theo nguyên tắc “block xây dựng” chúng được
gọi là dây chuyền hợp nhất (Unitized).
Những dây chuyền này có năng suất cao hơn so với dây chuyền kết nối (line link),
chiếm ít diện tích hơn. Tuy nhiên chúng có giá thành cao, do vậy chỉ nên dùng khi
biết chắc là sản phẩm tồn tại lâu dài và bản thiết kế không đổi hoặc ít thay đổi.
BÀI TẬP
Một dây chuyền thực hiện một chuỗi các nguyên công gia công và lắp ráp. Nguyên
công sát cuối là nguyên công lắp ghép thực hiện bằng tay. Độ phân tán thời gian của
nguyên công như sau:
Trang 10
Thời gian nguyên công
Tần suất xuất hiện
15
16
2.7
6.1
17
18
19
20
12.1
25.9
32.1
10.9
6.9
21
22
3.3
Tổng
100
Vị trí chậm nhất là tự động, có thời gian chu kì là 18s.
a) Nếu dây chuyền sử dụng hệ thống vận chuyển đồng bộ, hãy tính nhịp sản xuất và
năng suất thực tế cho mỗi giờ nếu hệ thống vận chuyển được thiết kế để vận
chuyển chi tiết tại mỗi khoảng thời gian sau: cứ 22s, 21s, 20s, 19s, 18s một lần.
Thời gian vận chuyển phôi coi như không đáng kể.
b) Nếu hệ thống vận chuyển không đồng bộ được dùng trên dây chuyền để đưa các
chi tiết đến vị trí lắp ráp bằng tay, vậy hệ thống phải hoạt động với chu kì thời gian
như thế nào? Hãy xác định năng suất tương ứng của dây chuyền.
GIẢI
a) Dây chuyền sử dụng hệ thống vận chuyển đồng bộ, nhịp sản xuất và năng suất
thực tế cho mỗi giờ nếu hệ thống vận chuyển được thiết kế để vận chuyển chi tiết
tại mỗi khoảng thời gian : cứ 22s, 21s, 20s, 19s, 18s một lần là :
22s:
Nhịp sản xuất = 3600/22 = 163,6 chu kì/h
21s:
Nhịp sản xuất = 3600/21 = 171,4 chu kì/h
20s:
Nhịp sản xuất = 3600/20 = 180 chu kì/h
19s:
Nhịp sản xuất = 3600/19 = 189,5 chu kì/h
18s:
Nhịp sản xuất = 3600/18 = 200 chu kì/h
b) Khi hệ thống vận chuyển không đồng bộ được dùng trên dây chuyền, thì thời gian
trung bình của nguyên công bằng tay tương ứng với thời gian của chu kì làm việc
trên dây chuyền :
Chu kì thời gian = (15 + 16 +17 +18 +19 +20 +21 +22)/8
= 18,5 s
Năng suất tương ứng của dây chuyền:
Năng suất = 3600/ 18,5 = 194,5 ch/h
Trang 11
CHƯƠNG II
HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT
VÀ CHIẾN LƯỢC TỰ ĐỘNG HOÁ
2.1 CÁC NGÀNH CÔNG NGHIỆP:
Có 5 ngành công nghiệp:
1) Các ngành công nghiệp cơ sở:
Khai thác và chế biến thô (dầu hỏa, khoáng chất…) những bán thành phẩm cần
thiết bởi các ngành công nghiệp như: Luyện kim đen, công nghiệp chế biến sắt và
kim loại, hóa chất, giấy, ciment.
2) Công nghiệp chế tạo máy:
Các ngành công nghiệp này chế tạo sản phẩm cuối cùng cần thiết bởi các xí
nghiệp để chế tạo các máy móc bán cho khách hàng
3) Công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng:
Là các ngành công nghiệp chế tạo sản phẩm dùng hàng ngày như ôtô, thực
phẩm, may mặc… Chúng chịu ảnh hưởng lớn của sự phát triển kinh tế và mốt.
4) Các công nghiệp dịch vụ:
Tất cả những hoạt động liên quan đến sản xuất và phân phối sản phẩm:
thương mại, các nghề tự do….
5) Các công nghiệp mũi nhọn:
Là các ngành công nghiệp sử dụng tất cả những sáng chế gần nhất như
thông tin, công nghệ sinh học, người máy, vật liệu mới, laser…
2.2 CÁC DẠNG SẢN XUẤT:
Định nghĩa: Quá trình sản xuất là trật tự các hoạt động làm tăng giá trị cho vật
chất. Một quá trình được đặt trưng bởi trình tự các nguyên công, bởi chế độ công nghệ và
dòng ra của sản phẩm.
Quá trình có thể là liên tục, không liên tục và hỗn hợp.
Quá trình được gọi là liên tục nếu đường di chuyển của vật liệu là không đổi.
Quá trình được gọi là không liên tục nếu vật liệu chính được biến đổi một các tuần
tự và thời gian giữa hai nguyên công không ảnh hưởng đến kết quả. Thứ tự nguyên công
là đồng bộ (các chi tiết cơ khí, ôtô).
Trang 12
2.3 CÁC DẠNG SẢN XUẤT:
Định nghĩa: Quá trình sản xuất là trật tự các hoạt động làm tăng giá trị cho vật
chất. Một quá trình được đặt trưng bởi trình tự các nguyên công, bởi chế độ công nghệ và
dòng ra của sản phẩm.
Quá trình có thể là liên tục, không liên tục và hỗn hợp.
Quá trình được gọi là liên tục nếu đường di chuyển của vật liệu là không đổi.
Quá trình được gọi là không liên tục nếu vật liệu chính được biến đổi một các tuần
tự và thời gian giữa hai nguyên công không ảnh hưởng đến kết quả. Thứ tự nguyên công
là đồng bộ (các chi tiết cơ khí, ôtô).
Quá trình được gọi là hỗn hợp là sự kết hợp của hai quá trình trên. Vật liệu chính
có thể xảy ra sự biến đổi liên tục ở một số giai đoạn và biến đổi tuần tự ở một số giai
đoạn khác. Thí dụ như sản xuất ống, ximăng, đường.
Trong quá trình sản xuất không liên tục, có ba dạng sản xuất:
1. Sản xuất đơn chiếc.
2. Sản xuất hàng loạt.
3. Sản xuất hàng khối.
Ba loại hình sản xuất liên quan với sản lượng được thể hiện trên hình sau:
Ñôn chieác
SX haøng loaït
Loaïi vöøa
Haøng khoái
Heä thoáng saûn xuaát
SX lieân tuïc
Caùc daïng saûn xuaát
\SẢN XUẤT ĐƠN CHIẾC: Đặc trưng phân biệt của sản xuất đơn chiếc là sản
lượng thấp, thường chỉ là một. Sản xuất đơn chiếc thường để đáp ứng các đơn đặt hàng
đặc biệt và các loại công việc mà nhà máy phải làm rất đa dạng. Vì vậy, thiết bị sản xuất
phải linh động và có tính vạn năng , trình độ chuyên môn của công nhân phải tương đối
cao.
Trang 13
SẢN XUẤT HÀNG LOẠT: Dạng sản xuất này liên quan đến việc sản xuất các lô
hàng với số lượng vừa phải. Các lô hàng có thể chỉ được sản xuất một lần hoặc được sản
xuất cách quãng thường xuyên. Mục đích của sản xuất hàng loạt thường là để đáp ứng
đòi hỏi thường xuyên của khách hàng. Tuy nhiên khả năng sản xuất của nhà máy vượt
quá mức độ yêu cầu. Thiết bị sản xuất sử dụng trong sản xuất hàng loạt có mục đích
chung nhưng được thiết kế với mức độ cao hơn nhu cầu sản xuất.
SẢN XUẤT HÀNG KHỐI: loại hình sản xuất liên tục chuyên về sản xuất một loại
sản phẩm. Sản xuất hàng khối đặc trưng bởi năng xuất rất cao, thiết bị hoàn toàn dành
cho sản xuất các sản phẩm đặt biệt và mức độ yêu cầu về sản phẩm rất cao. Thiết bị có
tính rất chuyên dùng hơn là vạn năng. Vốn đầu tư cao, trình độ chuyên môn của công
nhân thấp hơn trong các nhà máy thuộc hai loại hình trên.
Có thể phân biệt hai loại sản xuất hàng khối:
1. Sản xuất theo số lượng.
2. Sản xuất kiểu dòng chảy liên tục.
Sản xuất theo số lượng liên quan đến sản xuất hàng khối chỉ một loại chi tiết bằng
máy công cụ đúng tiêu chuẩn như máy đục lỗ, máy đúc, máy tiện ren...
Sản xuất kiểu dòng chảy liên tục là nhóm khác của sản xuất hàng khối. Điển hình
của kiểu sản xuất này là dây chuyền máy tự động trong sản xuất các bộ phận rời phức tạp
và các dây chuyền lắp ráp thủ công các sản phẩm phức tạp.
Saûn xuaát ñôn chieác
Saûn xuaát haøng loaït
Saûn xuaát haøng khoái
Soá löôïng saûn xuaát
Toác ñoä saûn xuaát
Trình ñoä chuyeân moân
Thieát bò
Vaïn naêng
chuyeân duøng
Coâng cuï chuyeân duøng
Boá trí nhaø maùy
Theo nhoùm
theo doøng saûn phaåm
Ñaëc ñieåm cuûa caùc daïng saûn xuaát
Trang 14
2.4 CAÙC CHÖÙC NAÊNG CUÛA SAÛN XUAÁT:
Caùc coâng ty saûn xuaát caùc saûn phaåm coù caùc chöùc naêng sau:
1. Gia coâng.
2. Laép raùp.
3. Vaän chuyeån vaø baûo quaûn nguyeân lieäu.
4. Kieåm tra vaø thöû.
Caùc hoaït ñoäng saûn xuaát
5. Ñieàu khieån.
1. Gia coâng.
Vaät lieäu thoâ
2. Laép raép.
Saûn phaåm cuoái
3. Vaän chuyeån, löu khoa.
4. Kieåm tra vaø thöû.
Ñieàu khieån
Moâ hình saûn xuaát cho thaáy 5 chöùc naêng cuûa saûn xuaát
Hoaït ñoäng gia coâng:
Caùc hoaït ñoäng gia coâng naâng cao chaát löôïng saûn phaåm. Hoaït ñoäng naøy khoâng
phaûi laø laép raùp hoaëc taäp hôïp caùc vaät lieäu hay caùc boä phaän ñeå hoaøn chænh quaù trình
chuyeån ñoåi maø laø söû duïng naêng löôïng (nhö cô naêng, nhieät naêng, ñieän naêng, hoùa
naêng,…) ñeå thay ñoåi hình daùng caùc boä phaän, loaïi boû nguyeân lieäu treân chuùng, thay ñoåi
ñaëc tính vaät lyù hoaëc hoaøn thaønh caùc loaïi coâng vieäc khaùc ñeå söõa ñoåi chuùng. Caùc hoaït
ñoäng gia coâng coù theå chia thaønh boán nhoùm sau:
1. Hoaït ñoäng xöû lyù sô caáp (Taïo phoâi).
2. Hoaït ñoäng xöû lyù thöù caáp (Gia coâng tröôùc nhieät luyeän).
3. Caùc hoaït ñoäng naâng cao ñaëc tính (Nhieät luyeän).
4. Hoaït ñoäng hoaøn chænh (Gia coâng tinh).
Hoaït ñoäng xöû lyù sô caáp taïo hình daùng ban ñaàu, nhö ñuùc kim loaïi vaø ñuùc nhöïa.
Caû hai hoaït ñoäng ñeàu bieán ñoåi nguyeân lieäu thaønh hình daùng cô baûn cuûa saûn phaåm
mong muoán.
Xöû lyù phuï tieáp sau xöû lyù cô baûn vaø ñöôïc thöïc hieän ñeå taïo hình daùng mong
muoán cuoái cuøng. Ñieån hình cuûa nhoùm naøy bao goàm hoaït ñoäng cô khí (tieân, khoan,
phay,…) vaø caùc hoaït ñoäng duøng aùp löïc (daäp, uoán, keùo,…).
Caùc hoaït ñoäng naâng cao ñaët tính khoâng laøm thay ñoåi hình daùng, chæ caûi tieán ñaëc
tính cuûa nguyeân lieäu
Caùc hoaït ñoäng hoaøn chænh laø taùc ñoäng cuoái cuøng ñoái vôùi vaät lieäu, vôùi muïc ñích
caûi tieán maåu maõ hoaëc taïo lôùp baûo veä cho saûn phaåm.
Trang 15
Vaät lieäu thoâ
Thieát bò
Chi tieát hoaøn chænh
Pheá lieäu vaø hao phí
Quaù trình
saûn xuaát
Duïng cuï, ñoà gaù
Naêng löôïng ñieän
Nhaân coâng
Moâ hình quaù trình saûn xuaát
Hình treân trình baøy ñaàu vaøo/ ñaàu ra cuûa hoaït ñoäng xöû lyù ñieån hình trong saûn
xuaát. Haàu heát caùc quy trình saûn xuaát ñoøi hoûi naêm ñaàu vaøo:
1. Nguyeân lieäu.
2. Thieát bò (maùy coâng cuï).
3. Duïng cuï vaø cô caáu coá ñònh.
4. Naêng löôïng (naêng löôïng ñieän).
5. Coâng nhaân.
Quaù trình saûn xuaát coù hai ñaàu ra:
1. Saûn phaåm hoaøn chænh.
2. Pheá lieäu vaø hao phí.
Saûn phaåm hoaøn chænh noùi ñeán saûn phaåm mong muoán cuûa quaù trình.
Saûn xuaát nguyeân lieäu ñöôïc chuyeån qua raát nhieàu hoaït ñoäng, chæ coù hoaït ñoäng
cuoái cuøng môùi taïo ra saûn phaåm hoaøn chænh. Caùc hoaït ñoäng khaùc taïo tieán trình coâng
vieäc ñeå hoaøn thieän quaù trình.
Hoaït ñoäng laép raùp:
Quaù trình laép raùp vaø noái keát taïo thaønh hoaït ñoäng saûn xuaát chính thöù hai. Ñaëc
tröng cuûa vieäc laép raùp laø keát hôïp hai hoaëc nhieàu boä phaän vôùi nhau. Trong cheá taïo saûn
phaåm, hoaït ñoäng laép raùp tieáp sau hoaït ñoäng gia coâng.
Vaän chuyeån vaø tích tröõ phoâi lieäu:
Caàn phaûi cung caáp caùc phöông tieän cho vieäc vaän chuyeån vaø tích tröõ phoâi lieäu
giöõa caùc hoaït ñoäng gia coâng vaø laép raùp. Thôøi gian vaän chuyeån vaø tích tröõ nguyeân lieäu
chieám nhieàu hôn thôøi gian xöû lyù.
Kieåm tra vaø thöû:
Kieåm tra vaø thöû ñöôïc xem chung laø moät phaàn cuûa ñieàu khieån chaát löôïng. Muïc
ñích cuûa vieäc kieåm tra laø ñeå khaúng ñònh saûn phaåm coù ñaït caùc tieâu chuaån thieát keá vaø
Trang 16
ñaëc tính kyû thuaät hay khoâng. Vieäc thöû quan taâm ñeán tính naêng cuûa saûn phaåm cuoái hôn
laø caùc boä phaän ñoäc laäp thuoäc saûn phaåm.
Ñieàu khieån:
Chöùc naêng ñieàu khieån bao goàm caû vieäc ñieàu khieån vieäc xöû lyù ñoäc laäp vaø caùc
hoaït ñoäng laép raùp vaø vieäc quaûn lyù caùc hoaït ñoäng cuûa nhaø maùy.
Ñieàu khieån ôû caáp xöû lyù quaù trình nhaèm ñaït muïc ñích thöïc hieän quaù trình nhôø
thay ñoåi bôûi caùc nhaân toá ñaàu vaøo moät caùch thícch hôïp.
Ñieàu khieån caáp nhaø maùy bao goàm vieäc söû duïng coù hieäu quaû caùc lao ñoäng, baûo
quaûn thieát bò, vaän chuyeån nguyeân lieäu trong nhaø maùy, chuyeân chôû saûn phaåm chaát
löôïng cao theo ñuùng keá hoaïch vôùi chi phí hoaït ñoäng laø thaáp nhaát.
2.5 TOÅ CHÖÙC VAØ XÖÛ LYÙ THOÂNG TIN TRONG SAÛN XUAÁT:
Caùc coâng ty saûn xuaát phaûi töï toå chöùc ñeå hoaøn thaønh naêm chöùc naêng ñaõ neâu ôû
treân. Chu trình xöû lyù thoâng tin ñieån hình trong coâng ty saûn xuaát caùc boä phaän rôøi vaø laép
raùp thaønh saûn phaåm cuoái cuøng ñeå baùn cho khaùch haøng. Hoaït ñoäng cuûa nhaø maùy maø ta
ñaõ moâ taû trong phaàn tröôùc ñöôïc veõ ôû trung taâm. Chu trình xöû lyù thoâng tin ñöôïc theå
hieän ôû voøng ngoaøi, coù theå ñöôïc moâ taû goàm boán chöùc naêng:
1. Chöùc naêng kinh doanh.
2. Thieát keá saûn phaåm.
3. Laäp keá hoaïch saûn xuaát.
4. Ñieàu khieån saûn xuaát.
Thieát keá saûn
Laäp
keá
hoaïc
Hoaït
ñoäng
kinh
Khaùch
Quaù
Ñieàu khieån saûn
Chu trình xöû lyù thoâng tin trong coâng ty saûn
Chöùc naêng kinh doanh:
Trang 17
Caùc chöùc naêng kinh doanh laø phöông tieän chính ñeå thoâng tin ñeán khaùch haøng.
Vì vaäy, chuùng baét ñaàu vaø keát thuùc chu trình xöû lyù thoâng tin. Nhoùm naøy bao goàm tieáp
thò, döï ñoaùn löôïng haøng baùn, tính chi phí, göûi hoùa ñôn ñeán khaùch haøng vaø caùc hoaït
ñoäng khaùc.
Thieát keá saûn phaåm:
Neáu saûn xuaát theo yeâu caàu kyû thuaät cuûa khaùch haøng, baûn thieát keá seõ do khaùch
haøng cung caáp. Boä phaän thieát keá saûn phaåm khoâng lieân quan ñeán.
Baûn thieát keá saûn phaåm laø taøi lieäu bao goàm caùc baûn veõ kyõ thuaät, caùc ñaët tính kyõ
thuaät vaø danh saùch vaät lieäu. Vieäc cheá taïo vaø thieát keá saûn phaåm maåu hoaøn taát, ban
quaûn trò coâng ty ñöôïc môøi ñeán vôùi vai troø chæ ñaïo. Kyõ sö thieát keá coù nhieäm vuï trình
baøy vaø bieän chöùng veà saûn phaåm ñeå ban quaûn trò quyeát ñònh vieäc saûn xuaát.
Laäp keá hoaïch saûn xuaát:
Thoâng tin vaø tö lieäu hình thaønh maãu thieát keá saûn phaåm ñöôïc chuyeån tôùi chöùc
naêng laäp keá hoaïch saûn xuaát. Caùc hoaït ñoäng xöû lyù thoâng tin trong vieäc laäp keá hoaïch
saûn xuaát bao goàm: keá hoaïch quy trình, laäp lòch trình chuû ñaïo, keá hoaïch cung öùng, keá
hoaïch khaû naêng.
Laäp keá hoaïch quy trình khaúng ñònh caùc böôùc gia coâng vaø hoaït ñoäng laép raùp caàn
thieát ñeå saûn xuaát. Tö lieäu ñöôïc söû duïng ñeå ñònh roõ trình töï caùc nguyeân coâng goïi laø
phieáu tieán trình coâng ngheä (route sheet). Phieáu tieán trình lieät keâ caùc nguyeân coâng saûn
xuaát vaø caøc maùy coâng cuï cho moãi boä phaän (vaø linh kieän) cuûa saûn phaåm. Caùc ban kyû
thuaät saûn xuaát vaø ban kyû thuaät coâng ngheä chòu traùch nhieäm veà vieäc laäp quy trình coâng
ngheä vaø caùc vaán ñeà lieân quan ñeán saûn xuaát.
Ñieàu khieån saûn xuaát:
Ñieàu khieån saûn xuaát lieân quan ñeán vieäc quaûn lyù vaø ñieàu chænh caùc hoaït ñoäng
vaät chaát trong nhaø maùy ñeå thöïc hieän ñaày ñuû caùc keá hoaïch saûn xuaát. Chöùc naêng ñieàu
khieån bao goàm ñieàu khieån khu vöïc saûn xuaát, ñieàu khieån toàn tröõ, ñieàu khieån chaát löôïng
vaø caùc hoaït ñoäng ñieàu khieån khaùc. Ñieàu khieån quaù trình cuõng thuoäc chöùc naêng naøy
neáu nhaø maùy söû duïng vieäc ñieàu khieån quaù trình töï ñoäng taïi caùc nguyeân coâng.
Ñieàu khieån khu vöïc saûn xuaát lieân quan ñeán vieäc giaùm saùt tieán trình gia coâng,
laép raùp, vaän chuyeån vaø kieåm tra saûn phaåm trong nhaø maùy. Bao goàm vieäc: leân lòch
trình chính, phaân coâng vaø xuùc tieán. Ngöôøi quaûn ñoác so saùnh tieán trình saûn xuaát vôùi lòch
trình, neáu bò chaäm, quaûn ñoác coá gaéng ñeå coù nhöõng ñieàu chænh caàn thieát ñeå hoaøn thaønh
kòp thôøi gian.
Ñieàu khieån toàn tröõ phoâi giöõa caùc nguyeân coâng:
Trang 18
Ñieàu khieån toàn tröõ phaûi coá gaéng gĩư caân baèng giöõa nguy cô toàn tröõ quaù ít vaø chi
phí cho vieäc toàn tröõ quaù nhieàu.
Nhieäm vuï cuûa vieäc ñieàu khieån chaát löôïng laø ñeå baûo ñaûm raèng chaát löôïng cuûa
saûn phaåm vaø caùc boä phaän cuûa chuùng ñaït tieâu chuaån cuûa ngöôøi thieát keá.
2.6 BOÁ TRÍ MAËT BAÈNG SAÛN XUAÁT:
Boá trí nhaø maùy laø vieäc saép xeáp cô sôû vaät chaát trong nhaø maùy saûn xuaát. Boá trí
cho saûn xuaát haøng loaït thì khoâng phuø hôïp vôùi saûn xuaát chuyeân bieät vaø ngöôïc laïi. Coù 3
caùch thöùc boá trí nhaø maùy lieân quan ñeán phaân xöôûng saûn xuaát truyeàn thoáng:
1. Boá trí taïi vò trí coá ñònh.
2. Boá trí theo nhoùm maùy.
3. Boá trí maùy theo doøng saûn phaåm.
Boá trí taïi vò trí coá ñònh:“vò trí coá ñònh” aùm chæ saûn phaåm, bôûi vì chuùng coù kích
thöôùc vaø khoái löôïng lôùn, neân ñöôïc giöõ taïi moät vò trí vaø caùc thieát bò caàn cho vieäc cheá
taïo ñöôïc mang theo chuùng.
Trong boá trí vò trí coá ñònh cuoái cuøng saûn phaåm ñöôïc chuyeån khoûi nhaø maùy, ñeå
nhaø maùy tieán haønh coâng vieäc keá tieáp. Caùch thöùc boá trí naøy ñöôïc duøng cho phaân xöôûng
saûn xuaát chuyeân bieät, cheá taïo caùc saûn phaåm phöùc taïp vôùi soá löôïng nhoû.
Boá trí theo nhoùm maùy: maùy moùc saûn xuaát ñöôïc saép xeáp thaønh töøng nhoùm theo
quy trình saûn xuaát chung. Thuaän lôïi laø tính linh ñoäng. Boá trí theo nhoùm maùy laø ñieån
hình cuûa saûn xuaát ñôn chieác vaø saûn xuaát töøng ñôït. Caùch thöùc naøy cuõng ñöôïc duøng
trong saûn xuaát haøng loaït theo soá löôïng, ñöôïc minh hoïa ôû hình sau:
Nhoùm
maùy tieän
Nhoùm
maùy phay
Nhoùm maùy
khoan
Nhaäp kho
vaø
xuaát kho
Vaên
phoøng
xöôûng
Nhoùm
maùy gia
coâng tinh
Laép raùp
saûn phaåm
Nhoùm
maùy maøi
Boá trí nhaø maùy theo nhoùm maùy gia coâng
Boá trí theo doøng saûn phaåm: neáu nhaø maùy chuyeân saûn xuaát moät hoaëc moät loaïi
saûn phaåm vôùi soá löôïng lôùn, cô sôû saûn xuaát phaûi ñöôïc boá trí ñeå saûn xuaát vôùi hieäu quaû
cao nhaát.
Ba caùch thöùc boá trí naøy (vò trí coá ñònh, theo phöông phaùp gia coâng, theo doøng
saûn phaåm) laø caùi caùch thöùc thöôøng thaáy trong caùc nhaø maùy saûn xuaát ngaøy nay. Nhö
chuùng ta seõ nhaän thaáy sau naøy, caùch thöùc thöù töï ñöôïc goïi laø coâng ngheä nhoùm, theå hieän
söï noå löïc keát hôïp hieäu quaû boá trí theo doøng vôùi tính linh ñoäng cuûa boá trí theo phöông
phaùp coâng ngheä.
2.7 NHÖÕNG THOÂNG SOÁ ÑAËC TRÖNG CUÛA SAÛN XUAÁT:
Moät soá khaùi nieäm saûn xuaát thuoäc soá löôïng hoaëc ñoøi hoûi phaûi duøng caùc caùch
ñònh löôïng ñeå xaùc ñònh chuùng.
1) Thôøi trình saûn xuaát saûn phaåm:
Chuùng ta chia caùc hoaït ñoäng saûn xuaát thaønh hai nhoùm chính: caùc hoaït ñoäng saûn
xuaát vaø hoaït ñoäng phi saûn xuaát.
Hoaït ñoäng saûn xuaát phi saûn phaåm (hay vaät lieäu) ôû trong maùy moùc saûn xuaát.
Caùc hoaït ñoäng phi saûn xuaát laø vaän chuyeån phoâi, döï tröû. Kieåm tra vaø caùc taùc
nhaân trì hoaõn khaùc. Goïi To laø thôøi gian chu kyø gia coâng treân moät nguyeân coâng (goàm
thôøi gian gia coâng, vaän chuyeån, gaù ñaët phoâi vaø thay ñoåi duïng cuï trong quaù trình gia
coâng), Tno laø thôøi gian toån thaát khoâng thuoäc veà chu kyø gia coâng treân nguyeân coâng ñoù
(nonoperation). Vaø, neáu ta giaû söû raèng coù nm maùy hoaït ñoäng. Cho raèng saûn xuaát laø
haøng loaït vaø Q laø soá ñôn vò saûn phaåm trong moãi loaït. Thôøi gian chuaån bò keát thuùc
(setup) laø Tsu.
Thôøi trình saûn xuaát (manufacturing lead time - MLT) laø thôøi gian toaøn boä caàn
thieát cho vieäc gia coâng moät loaït saûn phaåm (hoaëc vaät lieäu).
nm
(2.1)
MTL
T QT Tnoi
su
oi
i1
Trong ñoù: i laø soá nguyeân coâng gia coâng, i = 1, 2,… nm.
Phöông trình naøy khoâng keå ñeán thôøi gian döï tröõ vaät lieäu thoâ tröôùc khi ñöa vaøo
saûn xuaát.
Giaû söû thôøi gian chu kyø gia coâng To, thôøi gian chuaån bò keát thuùc (setup) Tsu vaø
thôøi gian phi saûn xuaát Tno (toån thaát ngoaøi chu kyø) laø baèng nhau moät caùch töông öùng
cho töøng nguyeân coâng, chuùng ta coù theå vieát laïi phöông trình 2.1 nhö sau:
(2.2)
MTL nm Tsu QToi Tnoi
Trang 20
Tải về để xem bản đầy đủ
87 trang
27/04/2022
8800
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo trình Tự động hóa quá trình sản xuất quá trình công nghệ", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- giao_trinh_tu_dong_hoa_qua_trinh_san_xuat_qua_trinh_cong_ngh.pdf
