Giáo trình nghề Công nghệ kỹ thuật cơ khí - Phay, bào mặt phẳng ngang, song song, vuông góc, nghiêng

BỘ CÔNG THƯƠNG

TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHIỆP VÀ THƯƠNG MẠI

GIÁO TRÌNH

Tên mô đun: Phay, bào mặt phẳng

ngang, song song, vuông góc, nghiêng

NGHỀ: CÔNG NGHỆ KỸ THUẬT CƠ KHÍ

TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG

Ban hành kèm theo Quyết định số:

ngày tháng năm 2018 của

Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghiệp và Thương mại

Vĩnh Phúc, Năm 2018

1

MỤC LỤC

TRANG

Bài 1. VẬN HÀNH VÀ BẢO DƯỠNG MÁY PHAY, ...................................... 5

MÁY BÀO VẠN NĂNG................................................................................... 5

1.Vận hành máy phay......................................................................................... 5

2. Vận hành máy bào........................................................................................ 22

Bài 2: DAO BÀO PHẲNG – MÀI DAO BÀO ................................................ 32

1.Cấu tạo dao bào............................................................................................. 32

2. Các thông số hình học của dao bào ở trạng thái tĩnh..................................... 33

3. Sự thay đổi thông số hình học của dao bào khi gá dao.................................. 36

4. Ảnh hưởng của các thông số hình học của dao bào đến quá trình cắt............ 36

5. Mài dao bào.................................................................................................. 37

Bài 3: CÁC DAO PHAY MẶT PHẲNG.......................................................... 39

1.Cấu tạo của các loại dao phay mặt phẳng. ..................................................... 39

2.Các thông số hình học của dao phay mặt phẳng. ........................................... 42

3.Ảnh hưởng của các thông số hình học của dao phay đến quá trình cắt........... 43

Bài 4: GIA CÔNG MẶT PHẲNG NGANG..................................................... 44

1. Các yêu cầu kỹ thuật khi phay bào mặt phẳng.............................................. 44

2.Phương pháp gia công................................................................................... 45

3. Các dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp khắc phục............................. 52

4. Kiểm tra sản phẩm........................................................................................ 53

Bài 5: GIA CÔNG MẶT PHẲNG SONG SONG VÀ VUÔNG GÓC.............. 55

1. Các yêu cầu kỹ thuật khi phay bào mặt phẳng song song và vuông góc....... 55

2.Phương pháp gia công................................................................................... 56

3. Các dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp khắc phục............................. 74

4. Kiểm tra sản phẩm........................................................................................ 76

Bài 6: GIA CÔNG MẶT PHẲNG NGHIÊNG................................................. 82

1. Yêu cầu kỹ thuật khi phay bào mặt phẳng nghiêng....................................... 82

2. Phương pháp gia công.................................................................................. 82

3. Dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp đề phòng .................................. 102

2

4. Kiểm tra sản phẩm...................................................................................... 104

CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP ................................................................................ 108

TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................. 110

3

TÊN MÔ ĐUN: PHAY, BÀO MẶT PHẲNG NGANG,

SONG SONG, VUÔNG GÓC, NGHIÊNG

Mã mô đun: MĐTC17022111

Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của mô đun:

- Vị trí: Là mô đun tiên quyết về phay bào để có thể học tiếp các mô đun sau.

Học sinh đã học xong các mô đun MH07; MH08; MH09; MH10; MH11; MH13.

- Tính chất: Là mô đun chuyên môn nghề thuộc các môn học, mô đun đào tạo

nghề.

- Ý nghĩa và vai trò: Mô đun Phay, bào mặt phẳng ngang, song song, vuông góc,

nghiêng trong chương trình Cắt gọt kim loại có ý nghĩa và vai trò quan trọng.

Người học được trang bị những kiến thức, kỹ năng sử dụng dụng cụ thiết bị để

Phay, bào mặt phẳng ngang, song song, vuông góc, nghiêng đúng qui trình qui

phạm, đạt yêu cầu kỹ thuật.

Mục tiêu của mô đun:

- Trình bày được các các thông số hình học của dao bào mặt phẳng;

- Trình bày được các các thông số hình học của dao phay mặt phẳng;

- Nhận dạng được các bề mặt, lưỡi cắt, thông số hình học của dao bào, dao phay

mặt phẳng;

- Mài được dao bào mặt phẳng đạt độ nhám Ra1.25, lưỡi cắt thẳng, đúng góc độ,

đúng yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho

người và máy;

- Phân tích được quy trình bảo dưỡng máy bào, phay;

- Trình bày được các phương pháp phay, bào mặt phẳng ngang, mặt phẳng song

song, vuông góc và mặt phẳng nghiêng;

- Trình bày được yêu cầu kỹ thuật khi phay, bào mặt phẳng ngang, song song,

vuông góc, nghiêng;

- Vận hành được máy phay,máy bào để gia công mặt phẳng ngang, song song,

vuông góc, nghiêng đúng qui trình qui phạm, đạt cấp chính xác 8÷10, độ nhám

cấp 4÷5, đạt yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn cho

người và máy;

- Giải thích được các dạng sai hỏng, nguyên nhân và cách khắc phục;

4

- Rèn luyện tính kỷ luật, kiên trì, cẩn thận, nghiêm túc, chủ động và tích cực

sáng tạo trong học tập.

5

BÀI 1. VẬN HÀNH VÀ BẢO DƯỠNG MÁY PHAY,

MÁY BÀO VẠN NĂNG

Mã bài: MĐ26.1

Giới thiệu: Máy phay, máy bào là loại máy công cụ dùng để cắt gọt vật liệu kim

loại hoặc phi kim loại với các hình dáng chi tiết như mặt phẳng, các loại rãnh

bậc, các mặt định hình, đặc biệt trong nghành khuôn mẫu máy phay đóng vai

trò rất quan trọng gia công các biên dạng phức tạp. Máy phay gồm có nhiều loại

như máy phay đứng, máy phay ngang, máy phay chuyên dùng, máy phay điều

khiển số( Máy phay CN, máy phay CNC)

Mục tiêu:

+ Trình bày được tính năng, cấu tạo của máy phay, máy bào; các bộ phận máy

và các phụ tùng kèm theo máy

+ Trình bày được quy trình thao tác vận hành máy phay, máy bào vạn năng.

+ Phân tích được quy trình bảo dưỡng máy phay, máy bào vạn năng.

+ Vận hành được máy phay, máy bào đúng quy trình, quy phạm đảm bảo an

toàn cho người và máy.

+ Rèn luyện tính kỷ luật, kiên trì, cẩn thận, nghiêm túc, chủ động và tích cực

trong học tập.

1.Vận hành máy phay

Mục tiêu:

+ Trình bày được tính năng, cấu tạo của máy phay, máy bào; các bộ phận máy

và các phụ tùng kèm theo máy

+ Trình bày được quy trình thao tác vận hành máy phay vạn năng.

+ Phân tích được quy trình bảo dưỡng máy phay.

+ Vận hành được máy phay đúng quy trình, quy phạm đảm bảo an toàn cho

người và máy.

+ Rèn luyện tính kỷ luật, kiên trì, cẩn thận, nghiêm túc, chủ động và tích cực

trong học tập.

1.1.Cấu tạo máy phay

1.1.1.Nguyên lý chuyển động:

6

+ Chuyển động chính: Trục

chính mang dao quay tròn tại

chỗ tạo ra vận tốc cắt (v) và

có thể quay được hai chiều.

+ Bàn máy: Mang phôi tiến

thẳng đến dao để dao cắt gọt,

thực hiện chuyển động chạy

dao S ( hình 1.1)

Trục chính máy phay

v

Phô

dao

S

Bàn máy

Hình 1.1: Chuyển động cơ bản trên máy phay

1.1.2.Phân loại và ký hiệu máy phay

1.1.2.1. Phân loại máy phay:

Theo khả năng công nghệ và phạm vi sử dụng, máy phay được phân thành 2

nhóm chính là máy vạn năng và máy chuyên dùng( hình 1.2).

a) Máy vạn năng: là những máy phay có khả năng thực hiện được nhiều công

việc phay khác nhau, được sử dụng phổ biến trong các phân xưởng, xí nghiệp cơ

khí sửa chữa, chế tạo đơn chiếc đến hàng loạt như:

- Máy phay bàn công xôn ( có các kiểu máy phay đứng, máy phay ngang, máy

phay ngang vạn năng, máy phay dụng cụ vạn năng…)

- Máy phay bàn không công xôn ( còn gọi là máy phay bệ liền) gồm hai loại: có

bàn gá quay và không có bàn gá quay.

- Máy phay giường ( có loại máy phay giường một trụ, máy phay giường hai

trụ).

b) Máy chuyên dùng: là những máy phay chỉ dùng để thực hiện một dạng công

nghệ nhất định. Gồm các loại máy như: Máy phay rãnh then, máy phay chép

hình, máy phay lăn răng.

1.1.2.2.Ký hiệu máy phay.

Mỗi nước có qui định về kí hiệu máy phay khác nhau. Sau đây là qui định về kí

hiệu máy phay của Nga và Việt Nam.

a) Theo qui định của Nga.

7

Chia máy cắt kim loại thành 9 nhóm, mỗi nhóm có 9 kiểu. Mỗi kiểu máy được

kí hiệu bằng nhóm các chữ số và đôi khi có kèm theo một hoặc hai, ba chữ cái

vần tiếng Nga.

Ý nghĩa các chữ số và chữ cái đó như sau:

+ Chữ số thứ nhất chỉ nhóm máy: 1- Tiện; 2- Khoan và Doa; 3- Mài; 4- Máy tổ

hợp; 5- Gia công răng và ren; 6- Phay; 7- Bào, xọc và chuốt; 8- Cưa, cắt; 9-

Nhóm các máy khác chưa phân loại.

+ Chữ số thứ 2 chỉ kiểu máy: Với máy phay.

Số 1- Máy phay đứng bàn công xôn.

Số 2- Máy phay tác dụng liên tục.

Số 3- Kiểu máy bất kỳ, không phân loại.

Số 4- Máy phay chép hình, khắc chữ, số.

Số 5- Máy phay bàn không công xôn.

Số 6- Máy phay giường.

Số 7- Máy phay dụng cụ vạn năng.

Số 8- Máy phay ngang vạn năng bàn công xôn.

Số 9- Các kiểu máy phay khác.

+ Chữ số thứ 3 ( đôi khi có thêm chữ số thứ 4) chỉ kích thước đặc trưng của máy

- với máy phay bàn công xôn, chữ số thứ 3 chỉ cỡ kích thước làm việc của bàn

máy.

Cỡ 0: có bàn máy rộng ( 200 x 800) mm.

Cỡ 1:

Cỡ 2:

Cỡ 3:

Cỡ 4:

Cỡ 5:

-

( 250 x 1000) mm.

( 320 x 1250) mm hoặc ( 270 x 1340) mm.

(400 x 1600) mm hoặc ( 420 x 1500) mm.

( 500 x 2000) mm.

( 650 x 2500) mm.

+ Các chữ cái: nếu ở giữa chữ số thứ nhất và chữ số thứ haichỉ máy đã cải tiến

trên cơ số máy cũ cùng kiểu.

Thí dụ. Các kí hiệu: 682, 6H82, 612, 6P13.

- 682: Máy phay ngang vạn năng bàn công xôn có kích thước làm việc mặt bàn

8

máy cỡ 2 là 320 x 1250 mm.

- 6H82: Máy phay ngang vạn năng bàn công xôn đã cải tiến trên cơ sở máy 682.

- 612: Máy phay đứng bàn công xôn có kích thước làm việc mặt bàn máy cỡ 2 là

320 x 1250 mm.

- 6P13: Máy phay đứng bàn công xôn có kích thước làm việc mặt bàn máy cỡ 3

là 400 x 1600 mm đã cải tiến trên cơ sở máy 612.

b) Theo qui định của Việt Nam.

Chia máy cắt kim loại thành 12 nhóm mỗi nhóm có 9 kiểu tương tự như của

Nga. Các nhóm được kí hiệu bằng chữ cái đầu tên máy: T- Tiện; K- Khoan; D-

Doa; M- Mài và đánh bóng; R- Gia công răng; V- Gia công ren vít; P- Phay; B-

Bào và xọc; Ch- Chuốt; Đi- Gia công bằng tia lửa địên; C- Cưa và cắt; L- Các

loại khác.

Kiểu máy, kích thước đặc trưng của máy, kí hiệu bằng chữ số giống như qui

định của Nga. Nếu máy đã cải tiến trên cơ sở máy cũ cùng kiểu sẽ có thêm các

chữ cái A, B, C… đặt ở cuối kí hiệu.

Thí dụ. Kí hiệu: P82, P12.

- P82: Máy phay ngang vạn năng bàn công xôn có kích thước làm việc mặt bàn

máy cỡ 2 là 320 x 1250 mm.

- P12: Máy phay đứng bàn công xôn có kích thước làm việc mặt bàn máy cỡ 2 là

320 x 1250 mm.

Ngoài ra còn có máy phay điều khiển theo chương trình số CNC.

Trong các loại máy phay trên, máy phay bàn công xôn là được sử dụng thông

dụng nhất, có tính vạn năng cao, dễ sử dụng, có thể thực hiện tất cả các công

việc về phay.

9

a) Máy phay ngang

b)Máy phay đứng

c)Máy phay giường

Hình 1.2: Một số loại máy phay điển hình.

1.1.3. Máy phay bàn công xôn.

1.1.3.1. Đặc điểm cấu tạo và công dụng:

1.1.3.1.1. Đặc điểm cấu tạo:

Giá đỡ bàn máy ( bàn trượt đứng) có kết cấu kiểu dầm công xôn, nên bàn máy

có thể chuyển động theo ba phương vuông góc: dọc - ngang - đứng tương ứng

với hệ trục toạ độ đề các vuông góc X - Y – Z( Hình 1.3).

Hình 1.3: Hệ toạ độ trên máy phay đứng

10

1.1.3.1. 2.Công dụng:

a)

b)

c)

f)

d)

e)

g)

h)

k)

Hình 1.4: Công việc phay cơ bản

e. Phay mặt bậc.

a. Phay mặt phẳng

b. Phay rãnh thẳng góc

c. Phay rãnh V.

f. Phay rãnh cong.

g. Phay rãnh đuôi én.

Có thể làm được tất cả các công việc về phay như: phay mặt phẳng; phay các

loại rãnh, bậc; phay mặt cong; phay bánh răng; phay khuân mẫu( hình 1.4). Vì

có tính vạn năng cao như vậy nên máy phay bàn công xôn được sử dụng rộng rãi

trong các phân xưởng, xí nghiệp từ sản xuất vừa, nhỏ, đến sản xuất lớn, phân

xưởng dụng cụ, phân xưởng sửa chữa.

1.1.3.2. Phân loại máy phay bàn công xôn.

Máy phay bàn công xôn có nhiều kiểu, nhưng có thể quy về ba kiểu chính như

sau:

1.1.3.2.1.Máy phay đứng bàn công xôn (hình 1.5a).

+ Trục chính (D): thẳng đứng và vuông góc với mặt bàn máy.

+ Khối bàn máy có ba bộ phận chính.

1- Bàn máy (bàn trượt dọc).

2- Bàn trượt ngang.

3- Bàn trượt đứng (giá đỡ bàn máy).

1.1.3.2.2.Máy phay ngang bàn công xôn (hình 1.5 b).

+ Trục chính (D) nằm ngang và song song với mặt bàn máy.

11

+ Khối bàn máy có ba bộ phận:

1- Bàn máy.

2- Bàn trượt ngang.

3- Bàn trượt đứng.

1.1.3.2.3.Máy phay ngang vạn năng (hình 1.5 c).

+ Trục chính (D) nằm ngang và song song với mặt bàn máy, ngoài ra còn có thể

được trang bị thêm đầu đứng đơn giản (C’) hoặc đầu đứng vạn năng, đầu xọc để

có trục chính phụ (D’) như máy phay đứng.

+ Khối bàn máy: có 4 bộ phận.

1- Bàn máy.

2- Bàn xoay có tác dụng để xoay bàn máy theo mặt phẳng ngang từ 0⁰đến

45⁰. Khi phay rãnh xoắn trên mặt trụ.

3- Bàn trượt ngang.

4- Bàn trượt đứng.

C

D

m

C

D

K

8

0

1

2

1

K

2

3

B

A

b)

a)

C

D

C’

D’

1

2

1

K

3

4

B

Hình 1.5: Phân loại máy phay bàn công xôn.

A

c)

12

1.1.3.3.Các bộ phận chính máy phay bàn công xôn.

Các máy phay bàn công xôn nói chung có thể có hình thức, kết cấu khác nhau

nhưng về nguyên ký đều có 7 bộ phận chính sau:

- Đế máy: để đỡ toàn bộ máy, bên trong rỗng chứa dung dịch tưới nguội cho dao

và phôi khi phay.

- Thân máy: Trong rỗng và chia làm 2 khoang, khoang dưới chứa hệ thống

mạch điện của máy; khoang trên chứa hộp tốc độ trục chính và dầu bôi trơn cho

hộp tốc độ trục chính.

- Với máy đứng gọi là đầu máy để lắp trục chính; với máy ngang gọi là cần

ngang để lắp giá đỡ trục gá dao (m).

- Trục chính: Để lắp trục gá dao phay.

- Khối bàn máy: Gồm có 3 hoặc 4 bộ phận như đã nêu ở trên, trong đó bàn máy



(1) trên mặt có 2 3 rãnh T để luồn bu lông gá phôi, đồ gá.

- Các hộp tốc độ: Có 2 hộp tốc độ, một hộp tốc độ cho trục chính, một hộp tốc

độ cho bàn máy thường được lắp ở cạnh hoặc phía trong bàn trượt đứng.

- Các động cơ điện: Thường có từ 2 4 động cơ điện. Động cơ cho trục chính,



động cơ cho bàn máy, động cơ bơm dầu bôi trơn, động cơ bơm dung dịch tưới

nguội. Trong bốn động cơ trên động cơ cho trục chính (K1) là động cơ có công

suất lớn nhất.

Trục chính

Cần ngang

Giá đỡ

Động cơ

Thân máy

Khối bàn

máy

Đế máy

Hình 1.6: Các bộ phận chính máy phay bàn công xôn.

13

1.2. Các phụ tùng kèm theo máy phay

Các phụ tùng kèm theo máy phay đóng vai trò rất quan trọng nó quyết định tính

công nghệ để gia công các chi tiết với độ phức tạp khác nhau. Dưới đây là một

số phụ tùng đi kèm theo máy phay.

1.2.1.Bu lông- Bích kẹp –Tấm kê:

Dùng để kẹp trực tiếp các chi tiết lớn, hoặc các chi tiết có hình dạng phức tạp

trên bàn máy( hình 1.7 và hình 1. 8). Bu lông- Bích kẹp –Tấm kê thường đi theo

bộ với các kích cơ khác nhau( hình 1.9).

7

4

3

6

5

2

1

Hình 1.7: Gá chi tiết bằng bích kẹp thẳng

1.Bàn máy; 2.Chi tiết gia công; 3.Bích kẹp;

4.Bulông; 5. Đai ốc; 6.Vòng đệm; 7. Tâm kê

Hình 1.8: Gá chi tiết bằng

bích kẹp vạn năng cong

Hình 1.9: Bộ bu lông, đai ốc, bích kẹp,

tấm kê dùng trong nghề phay

14

1.2.2. Ke gá:

Dùng để gá phay bao mặt cạnh các tấm mỏng,chi tiết có chiều cao lớn không

phù hợp gá trên ê tô hay gá trực tiếp bàn máy. Ke gá có nhiều loại: Ke gá 90⁰cố

định( hình 1.10), ke gá vạn năng có điều chỉnh được góc độ( hình 1.11)

a)

b)

Hình 1.10: Các loại ke gá

a) Ke gá có khoan các lỗ, b) Ke gá có rãnh chữ T

Hình 1.11: Ke gá vạn năng

1.2.3. Êtô:

Dùng để gá các chi tiết vừa và nhỏ với các hình dạng đơn giản, thường áp dụng

trong sản xuất đơn chiếc. Một số loại Ê tô thường dùng trong nghề phay( hình

1.12).

15

a)

b)

c)

Hình 1.12: Các loại Ê tô thường dùng

a- Ê tô không có đế xoay

b- Ê tô có đế xoay

c- Ê tô vạn năng

1.2.4. Ụ phân độ

1.2.4. 1.Ụ phân độ trực tiếp:Dùng để gá phay các chi tiết có số phần đều nhau

trên phôi ít( hình 1.13- hình 1.14).

Hình 1.13: Ụ phân độ trực tiếp

Hình 1.14: Sơ đồ gá đặt phay trên ụ phân độ trực tiếp

16

1.2.4. 2.Ụ chia vạn năng:

Ụ chia vạn năng được sử dụng trong các trường hợp sau:

+ Gá phay các chi tiết dạng tròn hoặc đoạn thẳng cần chia thành các phần bất kỳ

đều nhau hoặc không đều nhau như: bánh răng, thanh răng, dao phay,dao doa,

khắc thước,khắc vạch trên các vòng du xích.

+ Gá phay rãnh trên mặt côn, rãnh trên mặt đầu dạng trụ, rãnh xoắn,rãnh xoắy,

cam acsimet.

Hình 1.15: Ụ chia vạn

năng

Hình 1.16: Phay thanh rang bàng ụ

chia vạn năng

và các phụ tùng kèm theo

1.3. Quy trình vận hành máy phay

Mỗi kiểu máy phay khác nhau thì cách thao tác cũng khác nhau. Tuy nhiên về

cơ bản chúng đều giống nhau, biết cách sử dụng máy phay thông dụng có thể dễ

dàng làm quen để thao tác trên bất kỳ máy phay nào. Ta sẽ nghiên cứu phương

pháp vận hành của một số cơ cấu điển hình sau:

1.3.1. Kiểm tra nguồn điện

Nguồn điện cung cấp cho máy phay là nguồn điện 3 pha. Do đó để tránh trường

hợp mất pha người sử dụng phải kiểm tra Aptomat cấp điện vào máy có bị mất

pha hay không bằng các đèn báo trên Aptoma.

17

1.3.2. Kiểm tra bôi trơn và hệ thống bôi trơn tự động

Việc tra dầu bôi trơn liên tục cho các bộ phận cọ sát của máy có ý nghĩa to lớn

đối với vấn đề an toàn và tuổi thọ của máy. Do đó trước khi cho máy hoạt động

phải kiểm tra dầu bôi trơn trên các sống trượt và hệ thống bôi trơn tự động. Để

kiểm tra hệ thống bôi trơn tự động ta bật máy chạy với vận tốc thấp mắt báo dầu

sẽ báo cho mình hệ thống dầu có hoạt động bình thường hay không.

1.3.3. Điều khiển bàn máy chuyển động đi lại bằng tay.

Để điều khiển bàn máy chuyển động đi lại bằng tay thì ta quay các vô lăng tay

quay của bàn máy doc, ngang, đứng( hình 1.17).

Tay quay bàn

máy dọc

Tay quay bàn

máy dọc

Tay quay bàn

máy ngang

Tay quay bàn

máy đứng

Hình 1.17: Các tay quay điều khiển bàn máy.

Chiều quay của các vô lăng tay quay theo chiều của những người thuận tay phải

tức là:

- Với bàn máy dọc thì quay tay quay cùng chiều kim đồng hồ bàn máy dọc

chuyển động sang bên phải ( đi xa người điều khiển) và ngược lại.

- Với bàn máy ngang thì quay tay quay cùng chiều kim đồng hồ bàn máy

ngang chuyển động đi vào phía trong thân máy và ngược lại.

18

- Với bàn máy đứng (lên, xuống) thì quay tay quay cùng chiều kim đồng hồ thì

bàn máy đi lên và ngược lại.

Để điều khiển bàn máy di chuyển khoảng kích thước nào đó thì trước hết ta phải

xem giá trị của mỗi vạch trên du xích là bao nhiêu (thông thường là 0,02mm

hoặc 0,05mm) và giá trị của một vòng du xích là bao nhiêu ( tuỳ theo du xích

của từng bàn máy dọc, ngang, đứng mà giá trị này có thể từ 2 6mm). Nới lỏng

vít hãm du xích rồi đưa vạch du xích về trùng với vạch chuẩn (thường là vạch

“0” trên du xích trùng với vạch chuẩn). Nếu ta quay tay quay cùng chiều kim

đồng hồ thì giá trị của du xích sẽ theo chiều tăng và ngược lại( hình 1.18).

Vạch chuẩn

Chiều quay

Vạch du xích

Hình 1.18: Vạch du xích bàn máy.

1.3.4.Điều chỉnh máy

1.3.4.1. Hệ thống công tắc điện điều khiển máy.

Trên bảng điều khiển cũng đã có những chỉ dẫn để ta có thể nhận biết được công

dụng của các công tắc điện. Màu xanh là công tắc đóng điện, màu đỏ là công tắc

ngắt điện. Ngoài ra ở cạch mỗi công tắc đều có các ký hiệu công dụng của công

tắc đó( hình 19).

19

Công

tắc tắt

khẩn

Công tắc động

cơ bơm dung

dich tưới nguội

Núm

chỉnh tốc

độ bàn

Công tắc động

cơ bàn máy

Công

tắc

động cơ

Nút

điều

khiển

bàn

máy

Công

tắc

động

cơ trục

chạy tự

động

Công tắc đảo

chiều quay trục

chính

Hình 19: Một số công tắc điện điều khiển máy

1.3.4.2. Điều chỉnh tốc độ trục chính và bàn máy.

Để lấy được tốc độ trục chính phải kết hợp ba tay gạt A, B, C, trên bảng có 12

tốc độ khác nhau(hình 1.20).

Tay gạt

A

Núm

xoay

Tay

gạt B

Tay gạt C

Hình 1.20: Bảng điều chỉnh tốc độ trục chính

Màu xanh là tốc độ thấp gồm các tốc độ: 60; 85; 115; 155; 210; 290.

Màu đen là tốc độ cao gồm các tốc độ: 390; 530; 720; 980; 1330; 1800.

Vị trí các tay gạt hiện tại trên bảng điều khiển tương ứng với tốc độ trục chính là

530 vg/ph. Nhìn vào mũi tên trên tay gạt A thì ta có thể lấy các tốc độ ở nửa

phía gồm các tốc độ: 60; 85; 115; 390; 530; 720. Nhìn vào mũi tên trên tay gạt B