Giáo trình môn Lắp ráp máy vi tính

--- Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh ---

M«n : l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

PhÇn I – C¸c linh kiÖn vµ h íng dÉn l¾p r¸p

Giíi thiÖu chung

C¸c thµnh phÇn c¬ b¶n cña m¸y vi tÝnh bao gåm c¸c thµnh phÇn nh sau:

+ Case (Thïng m¸y).

+ Mainboard (B¶n m¹ch chÝnh)

+ CPU (Central Processing Unit)

+ Ram (Random Access Memory)

+ Board më réng

+ æ ®Üa mÒm

+ æ ®Üa cøng

+ CD-ROM

+ Loa (Speaker), chuét (Mouse), bµn phÝm (Keyboard).

+ Mµn h×nh (Monitor)

+ Modem, printer, scanner

Ch ¬ng I – Case (Thïng m¸y)

Ph©n lo¹i

I.

Ngµy nay Case th êng ® îc ph©n biÖt dùa trªn bé nguån, cã hai lo¹i ®ã lµ AT

vµ ATX. Tr íc ®©y phÇn lín c¸c m¸y tÝnh c¸ nh©n (Personal Computer) thÝch hîp víi

vá m¸y AT, hiÖn nay vá ATX chiÕm u thÕ trªn thÞ tr êng. Sù kh¸c biÖt chÝnh gi÷a

hai lo¹i nµy ®ã lµ kiÓu d¸ng vµ c¸ch nèi nguån, c¸ch nèi d©y c«ng t¾c vµ c¸c thiÕt bÞ

nhËp xuÊt (I/O – Input/Output).

Trong cïng lo¹i AT hay ATX, ®«i khi ng êi ta cßn chia ra hai lo¹i Case dùa vµo

kiÓu d¸ng cña chóng. Lo¹i thø nhÊt n»m ngang gäi lµ Destop Case (Case ®Ó bµn), ta cã

thÓ ®Æt mµn h×nh lªn Case cho gän. Lo¹i thø hai ®øng th¼ng gäi lµ Tower Case (Case

- Trang 1 -

--- Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh ---

h×nh th¸p), lo¹i nµy chiÕm Ýt kh«ng gian h¬n rÊt tiÖn cho viÖc xÕp ®Æt v× thÕ th«ng

dông nhÊt h¬n h¼n lo¹i Desktop.

1. Case AT

Bé nguån AT nèi víi Mainboard b»ng mét ®Çu nèi kÐp, mçi ®Çu gåm 6 d©y,

c«ng t¾c nguån cña Case ® îc nèi trùc tiÕp vµo bé nguån. C¸c thiÕt bÞ nhËp/xuÊt (I/O)

® îc nèi vµo MainBoard nhê c¸c d©y nèi trung gian.

2. Case ATX

So víi AT th× Case ATX cã kiÓu d¸ng cao lín, tho¸ng m¸t h¬n nhê ®ã gióp t¶n

nhiÖt tèt vµ dÔ dµng l¾p ®Æt h¬n.

C¸p nèi bé nguån ATX víi Mainboard chØ cã mét ®Çu nèi gåm 20 d©y, d©y c«ng

t¾c ® îc nèi vµo Mainboard chø kh«ng nèi vµo bé nguån. C¸c ®Çu nèi c¸c thiÕt bÞ I/O

® îc thiÕt kÕ s½n trªn Mainboard.

II. L¾p r¸p

1. Case AT

Thïng m¸y lo¹i AT cã n¾p thïng m¸y ® îc thiÕt kÕ thµnh mét ®¬n vÞ phñ lªn

thïng m¸y, ta cã thÓ dïng vit më c¸c con èc ë phÝa sau thïng m¸y ®Ó th¸o n¾p ra. Sau

khi l¾p bé nguån vµo thïng m¸y ta ®Þnh vÞ cho 4 lç vÆn vÝt cña nguån ®óng víi 4 lç

trªn thïng m¸y vµ b¾t chÆt èc.

Th¸o èc vµ lÊy tÊm gi÷ Mainboard ra khái thïng m¸y, khi khoang m¸y ®· réng ta

míi tiÕn hµnh l¾p bé nguån vµo khoang vµ g¾n vÝt chÆt, sau ®ã r¸p c«ng t¾c nguån vµo

thïng m¸y.

2. Case ATX:

Case ATX kh«ng nh case AT, ®a sè cã n¾p che th êng bè trÝ rêi n»m ë hai bªn

vá m¸y, ®Ó l¾p ® îc ta ph¶i th¸o èc ë phÝa sau thïng m¸y ®Ó më n¾p hai bªn b»ng

c¸ch kÐo n¾p vÒ phÝa sau. §Þnh vÞ 4 lç èc ®Ó r¸p bé nguån vµo thïng m¸y, sau ®ã dïng

vÝt siÕt chÆt c¸c èc l¹i. Sau khi r¸p bé nguån vµo thïng m¸y xong ta nªn c¾m ®iÖn vµ

bËt c«ng t¾c thö xem bé nguån cã ho¹t ®éng tèt kh«ng (qu¹t nguån cã quay kh«ng).

- Trang 2 -

--- Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh ---

Ch ¬ng II: Mainboard (B¶n m¹ch chÝnh)

Giíi thiÖu chung:

NÕu nh CPU ® îc coi lµ bé n·o cña m¸y tÝnh th× Mainboard (cßn ® îc gäi

lµ Motherboard) ® îc coi lµ hÖ thÇn kinh cña m¸y tÝnh. NhiÖm vô chñ yÕu cña

Mainboard lµ t¹o sù liªn l¹c gi÷a CPU vµ c¸c thµnh phÇn kh¸c cña m¸y tÝnh.

I. CÊu t¹o c¬ b¶n cña Mainboard

Gièng nh c¸c b¶n m¹ch ®iÖn tö th«ng th êng, thµnh phÇn quan träng nhÊt

cña Mainboard ®ã lµ c¸c Chip. Mét con chip chÝnh lµ mét b¶n m¹ch ®iÖn tö nhá, chøa

®ùng rÊt nhiÒu transitors ® îc s¾p xÕp kh¸c nhau theo tõng nhiÖm vô cña mçi chip. Sè

l îng Transitors ë mçi chip kh¸c nhau v× thÕ c¸c chip còng cã kÝch th íc kh¸c nhau,

trong mçi Mainboard ®Òu cã mét lo¹i chip quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh ®Õn toµn bé

ho¹t ®éng cña Mainboard ®ã lµ Chipset.

C¸c Chipset liªn l¹c víi nhau nhê c¸c ® êng dÉn (Traces), tËp hîp c¸c m¹ch

®iÖn nµy ®-îc gäi lµ Bus (®-êng truyÒn dÉn). Bus chÝnh lµ hÖ thèng “xa lé” gióp trao

®æi th«ng tin gi÷a bé vi xö lý (CPU) vµ c¸c thiÕt bÞ kh¸c. Bus cßn bao gåm lu«n c¶ c¸c

lo¹i vi chip (MicroChip) vµ c¸c khe c¾m(Slots), n¬i mµ chóng ta cã thÓ c¾m c¸c Board

më réng (Expansion Card). §«i khi Bus ® îc gäi lµ Bus më réng (Expansion Bus) vµ

c¸c khe c¾m ® îc gäi lµ khe c¾m më réng (Expansion Slot) ®Ó ph©n biÖt víi c¸c khe

c¾m kh¸c (RAM hay CPU).

Cã 3 lo¹i Bus më réng chÝnh lµ Bus ISA (Industry Standard Architecture),

bus PCI (Perpheral Component Interconnect), Bus AGP (Accelerated Graphics Port).

ViÖc cã c¸c khe c¾m cho phÐp c¾m thªm c¸c b¶n m¹ch kh¸c cïng ho¹t ®éng víi b¶n

m¹ch chÝnh lµ mét trong c¸c u ®iÓm cña PC. NÕu kh«ng cã c¸c khe c¾m nµy, ta ph¶i

tÝch hîp c¸c m¹ch ®iÒu khiÓn ®Üa, tÝn hiÖu ® a ra mµn h×nh vµ c¸c m¹ch kh¸c ngay

trªn Mainboard. §iÒu nµy sÏ khiÕn cho viÖc chÕ t¹o Mainboard thªm khã kh¨n vµ tèn

kÐm, h¬n n÷a sÏ khã cho chóng ta trong viÖc thay thÕ c¸c Card cò ®· h háng hoÆc

®¬n gi¶n lµ n©ng cÊp c¸c Card míi b»ng c¸c Card kh¸c hiÖn ®¹i h¬n.

- Trang 3 -

--- Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh ---

Cïng víi khe c¾m c¸c Board më réng, c¾m RAM (cßn gäi khe c¾m RAM lµ

ch©n c¾m) lµ c¸c khe c¾m c¸c lo¹i c¸p (c¸p æ cøng, æ mÒm, c¸p nguån...), khe c¾m

(hoÆc ch©n c¾m) CPU, c¸c ch©n c¾m Jumper, c¸c lo¹i d©y c«ng t¾c...vµ c¸c ®Çu (cæng)

nèi thiÕt bÞ I/O (lo¹i dïng Case ATX). Cã c¸c lo¹i cæng nèi I/O chÝnh ®ã lµ : AT

truyÒn thèng, COM, LPT, PS/2 vµ USB. Bªn c¹nh ®ã cßn cã phÇn mÒm BIOS, pin

CMOS...

II. Ph©n lo¹i

1. Theo lo¹i theo nguån sö dông (AT hay ATX)

Sù kh¸c biÖt cÊu t¹o bé nguån gi÷a hai lo¹i Case AT vµ Case ATX dÉn ®Õn

nh÷ng cÊu t¹o cña Mainboard dïng cho mçi lo¹i còng kh¸c nhau. Sù kh¸c biÖt gi÷a

hai lo¹i Mainboard dïng cho c¸c Case nµy th êng thÊy lµ:

+ Khe c¾m RAM: Mainboard dïng Case AT nhÊt lµ ®èi víi c¸c lo¹i m¸y cò

th êng c¾m lo¹i RAM SIMM, cßn víi lo¹i Mainboard ATX th× dïng lo¹i RAM

DIMM.

+ Khe c¾m c¸p nguån:

- Mainboard dïng lo¹i nguån AT cã khe c¾m nguån mét hµng víi 12 ch©n

® îc nèi víi nguån b»ng ®Çu nèi kÐp, mçi ®Çu cã 6 d©y.

- Trong khi MainBoard ATX cã khe c¾m nguån 2 hµng víi 20 ch©n vµ ® îc

nèi víi nguån b»ng ®Çu d©y ®¬n 20 sîi.

+ Mainboard lo¹i ATX th êng cã c¸c cæng thiÕt bÞ I/O n»m trùc tiÕp trªn

Mainboard, cßn víi Mainboard AT th× liªn kÕt víi c¸c thiÕt bÞ I/O qua c¸c c¸p nèi.

2. Theo kiÓu ch©n CPU

Cã hai thiÕt kÕ ch©n cña c¸c CPU ®ã lµ lo¹i ch©n c¾m (socket) vµ khe c¾m (slot).

Socket th× cã rÊt nhiÒu lo¹i :socket 3, socket 5, socket 7, socket 8 (c¸c lo¹i nµy hÇu

nh kh«ng cßn xuÊt hiÖn trªn thÞ tr êng m¸y míi ë ViÖt Nam), socket 370, socket

423, socket 478, socket A (socket 462).

- Trang 4 -

--- Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh ---

Lo¹i Slot th× cã : Slot 1, Slot 2 (Slot 2 chñ yÕu dïng cho m¸y chñ, m¸y tr¹m).

C¸c Mainboard nµy chØ kh¸c nhau vÒ c¸c ch©n c¾m CPU trªn Mainboard mµ th«i cßn

c¸c thµnh phÇn kh¸c còng t ¬ng tù nhau.

III. ThiÕt lËp jumpers (set jumpers)

Tr íc khi l¾p Mainboard vµo Case ta cÇn thiÕt lËp jumpers tr íc ®Ó x¸c ®Þnh

cÊu h×nh cho m¸y tÝnh. Jumpers (®ång nghÜa víi Switch-cÇu nh¶y m¹ch) chÝnh lµ mét

c«ng t¾c ®iÖn dïng ®Ó thay ®æi m¹ch ®iÖn trªn Mainboard. Mét jumper gåm hai hoÆc

nhiÒu ch©n c¾m, c¸c jumpers ® îc s¾p xÕp theo mét d·y sè thø tù mµ mçi ch©n (Pin)

sÏ ® îc ®¸nh sè kh¸c nhau. Vµ mçi jumper cã ký tù sè kh¸c nhau (JP1, JP2, Jp15,

SW1, SW2,....) cã chøc n¨ng kh¸c nhau. §éng t¸c c¾m vµo hoÆc lÊy ra c¸c miÕng

phÝm nhùa (jumper cap) trªn jumpers gäi lµ thiÕt lËp jumper, chØ cÇn mét thiÕt lËp

jumper sai lµ mét vµi linh kiÖn hoÆc c¶ m¸y tÝnh kh«ng ho¹t ®éng ® îc.

ThiÕt lËp Jumpers ®Ó x¸c ®Þnh tèc ®é Bus cho Cpu, tèc ®é Cpu, thiÕt lËp Audio

chip, LAN, FAX/MODEM vµ lo¹i nguån AT hay ATX (khi Mainboard hç trî cho c¶

hai lo¹i nguån).

Cã hai lo¹i ch©n c¾m jumpers ®ã lµ lo¹i cã hai ch©n vµ lo¹i cã 3 ch©n, khi mét

miÕng phip ® îc ®Æt lªn hai ch©n jumper th× ® îc gäi lµ Short (hoÆc ON), ë tr¹ng th¸i

ng îc l¹i tøc lµ khi ta ®· lÊy miÕng phip ra th× ® îc gäi lµ OPEN (hoÆc OFF). Víi lo¹i

cã 3 ch©n th× sÏ lµ Short 1-2 hoÆc Short 2-3.

IV. VÞ trÝ l¾p Mainboard trong c¸c lo¹i thïng m¸y.

Sau khi ®· thiÕt lËp jumpers xong ta cã thÓ b¾t ®Çu l¾p Mainboard vµo Case nh

sau:

+§èi víi Case ATX: ®Æt thö Mainboard vµo Case ®Ó c©n chØnh c¸c lç èc trªn tÊm

kim lo¹i ®ì Mainboard cña Case sao cho hîp víi c¸c lç èc trªn Mainboard. Chó ý lµ

tÊt c¶ c¸c ®Çu nèi víi c¸c thiÕt bÞ I/O ph¶i h íng ra phÝa sau thïng m¸y. LÊy

Mainboard ra ®Ó b¾t c¸c ®Öm chèt ®øng b»ng kim lo¹i vµo thïng m¸y, ®Ó Mainboard

® îc n©ng cao h¬n kh«ng bÞ ch¹m vµo thïng m¸y g©y ch¹m m¹ch. Cã thÓ cã mét sè

- Trang 5 -

--- Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh ---

lç èc trªn Mainboard kh«ng phï hîp víi lç èc trªn thïng m¸y, b¹n cã thÓ b¾t c¸c chèt

®Öm b»ng nhùa.

Ngoµi ra cã thÓ ®Æt Mainboard vµo ®øng trªn c¸c ®Öm chèt ®· b¾t trªn thïng

m¸y, sau ®ã lÊy c¸c èc b¾t vµo c¸c ®Öm chèt vµ siÕt chÆt l¹i. B¾t bao nhiªu èc lµ tuú ý

sao cho Mainboard ph¶i ® îc g¾n chÆt vµo thïng m¸y.

C¾m c¸p bé nguån vµo Mainboard, l u ý lµ c¸p nguån chØ cã thÓ c¾m ® îc theo

mét h íng (th êng cã v¸t gãc ®Ó ®Þnh vÞ). Khi c¾m c¸p nguån nÕu thÊy h¬i khã c¾m

th× b¹n ®õng nªn dïng lùc qu¸ nhiÒu ®Ó Ên xuèng h·y thö ®æi h íng c¾m l¹i cho

®óng.

Nèi c¸c d©y ®Ìn chØ b¸o (LED), c«ng t¾c nguån (POWER), c«ng t¾c khëi ®éng

l¹i (RESET),... vµo c¸c ch©n c¾m trªn Mainboard. Chó ý ®Õn chiÒu h íng ®iÖn d ¬ng

vµ ©m. Ta cã thÓ ¸p dông nguyªn t¾c sau ®Ó x¸c ®Þnh c¸c d©y ®iÖn ©m, d ¬ng mét

c¸ch nhanh chãng nh sau:

D©y mµu ®á chØ ®iÖn d ¬ng khi chØ cã hai d©y.

D©y mµu tr¾ng chØ ®iÖn ©m khi chØ cã hai d©y.

D©y mµu ®en chØ ®iÖn ©m khi kh«ng cã d©y ®á vµ d©y tr¾ng.

Sau khi x¸c ®Þnh c¸c d©y ®iÖn d ¬ng vµ ©m råi, ta t×m ®Õn trªn Mainboard ch©n

c¾m ® îc ®¸nh dÊu sè 1 vµ c¾m d©y ®iÖn d ¬ng vµo, ch©n cßn l¹i c¾m d©y ®iÖn ©m.

L u ý lµ c¸c d©y ®iÖn d ¬ng ®Òu cïng n»m vÒ mét phÝa (bªn tr¸i hoÆc bªn ph¶i), ta chØ

cÇn c¾m ®óng d©y ®iÖn d ¬ng ®Çu tiªn vµo ch©n sè 1, c¸c d©y cßn l¹i chØ cÇn c¾m theo

h íng cña d©y ®Çu tiªn.

Th«ng th êng, Mainboard dïng nguån ATX cã c¸c cæng nèi thiÕt bÞ I/O ® îc

thiÕt kÕ g¾n liÒn trªn Mainboard , nh ng còng cã ngo¹i lÖ lµ cæng nèi tiÕp thiÕt bÞ I/O

® îc kÕt nèi víi Board m¹ch qua c¸c d©y c¸p trung gian. Lóc nµy ta ph¶i thªm c«ng

®o¹n l¾p c¸c cæng cho thiÕt bÞ I/O.

+ §èi víi Case AT còng gièng nh l¾p Mainboard ë Case ATX nh ng Case AT

kh¸c ë chç bé nguån ® îc nèi b»ng mét d©y kÐp cã hai ®Çu, mçi ®Çu 6 sîi.

- Trang 6 -

--- Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh ---

B íc 1: §Æt Mainboard vµo Case ®Ó t×m c¸c vÞ trÝ b¾t èc trªn tÊm kim lo¹i ®ì

Mainboard cña Case sao cho tèt nhÊt, c¸c ®Çu nèi víi c¸c thiÕt bÞ I/O ph¶i h íng ra

phÝa sau thïng m¸y.

B íc 2: LÊy Mainboard ra ®Ó b¾t c¸c ®Öm chèt ®øng b»ng kim lo¹i vµo thïng

m¸y, ®Ó Mainboard ® îc n©ng cao h¬n kh«ng bÞ ch¹m vµo thïng m¸y g©y ch¹m

m¹ch. Cã thÓ cã mét sè lç èc trªn Mainboard kh«ng phï hîp víi lç èc trªn thïng m¸y,

b¹n cã thÓ b¾t c¸c chèt ®Öm b»ng nhùa.

B íc 3: §Æt Mainboard vµo ®øng trªn c¸c ®Öm chèt ®· b¾t trªn thïng m¸y, sau

®ã lÊy c¸c èc b¾t vµo c¸c ®Öm chèt vµ siÕt chÆt l¹i.

B íc 4: C¾m c¸p nguån vµo Mainboard, c¸p nguån cã hai ®Çu mçi ®Çu 6 sîi.

Ta ph¶i c¾m sao cho hai ®Çu d©y mµu ®en ph¶i ë bªn trong, s¸t nhau vµ chóng ph¶i

khíp víi gê nèi nguån trªn Mainboard.

Ch ¬ng III. L¾p r¸p bé nhí Ram

1. C¸c lo¹i bé nhí bªn trong m¸y vi tÝnh.

+ Bé nhí lµ kho¶ng kh«ng gian ho¹t ®éng cho m¸y tÝnh, bé nhí lµ mét s¶n

phÈm kü thuËt cao cÊp më réng dung l îng vµ tèc ®é.

Bé nhí l u trong c¸c chip ® îc gäi lµ Random Access Memory (RAM- bé nhí

truy xuÊt ngÉu nhiªn).

+ C¸ch tæ chøc bé nhí trong m¸y tÝnh nh sau:

Bé nhí chÝnh cña hÖ thèng 8086/88 lµ mét d·y c¸c byte liªn tiÕp nhau

® îc ®¸nh sè thø tù tõ 0 ®Õn 1.048.575 (tøc lµ tõ 0 ®Õn 2²⁰-1 hoÆc 00000h ®Õn

0FFFFFh). Sè thø tù ®ã ® îc gäi lµ ®Þa chØ (dµi 20 bit) vµ tæng céng bé nhí cã 1MB.

Tõ CPU 80286 cho phÐp bé nhí lªn tíi 16MB (®Þa chØ 24 bit), 80386 trë lªn cã ®Þa chØ

lªn tíi 4GB (1GB = 1024 MB, ®Þa chØ 32 bit).

§Ó tËn dông bé nhí vµ thuËn lîi trong xö lý, ng êi ta chia bé nhí thµnh tõng

®o¹n (segment), mçi ®o¹n b¾t ®Çu tõ ®Þa chØ chia ch½n cho 16 vµ cã ®é lín tèi ®a 64K.

- Trang 7 -

--- Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh ---

Lóc ®ã vÞ trÝ cña mét byte trong bé nhí ® îc x¸c ®Þnh b»ng ®o¹n : « (®Þa chØ t ¬ng ®èi

vµ ®Þa chØ thùc trong bé nhí gäi lµ ®Þa chØ tuyÖt ®èi). §o¹n hoÆc « lµ mét sè nhÞ ph©n

16 bit cã trÞ tõ 0000h ®Õn 0FFFFh. §o¹n x¸c ®Þnh ®Þa chØ cña ®o¹n vµ « lµ vÞ trÝ cña

byte ë trong ®o¹n.

2. C¸c lo¹i Ram sö dông trong m¸y vi tÝnh.

Cã 2 lo¹i Ram hiÖn thÊy trªn thÞ tr êng hiÖn nay lµ SIMM (72 ch©n) vµ

DIMM (168 ch©n). ChiÒu h íng sö dông cho m¸y tÝnh hiÖn nay lµ lo¹i Ram

DIMM.

Lo¹i 1. DIMM (Dual In-line Memory Module)

Lµ lo¹i bé nhí 2 hµng ch©n.

Lo¹i 2.- SIMM (Single In-line Memory Module)

Lµ lo¹i bé nhí 1 hµng ch©n. PhÇn lín bé nhí SIMM hiÖn nay lµ lo¹i FPM Ram

hoÆc EDO Ram.

Kiểu Ram. Bộ chip (chip set) trên bo mẹ sẽ quyết định hệ thống máy hỗ trợ kiểu bộ nhớ

nào. Hầu hết các bộ chip Pentium thế hệ đầu tiên hỗ trợ DRam loại Fast Page Mode,

thường gọi ngắn gọn là DRam, hoặc loại có tốc độ nhanh hơn gọi là Edo Ram.

Một số bộ chip Pentium mới - và tất cả các bộ chip Pentium II - cũng hỗ trợ một

trong hai dạng SDRam này. Máy Pentium và Pentium II chạy ở tốc độ xung nhịp

đến 333 MHz sử dụng SDram cho bo mẹ loại 66MHz. Các hệ máy Pentium II mới

hơn chạy ở tốc độ từ 350 MHz trở lên thì dùng PC-100 SDram với bo mẹ loại

100MHz. PC-100 SDram có thể hoạt động tốt trong hầu hết các máy SDram kiểu

cũ, nhưng loại SDram dùng cho bo mẹ 66 MHz thì không hoạt động được trong các

hệ máy PII mới.

- Trang 8 -

--- Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh ---

H×nh ¶nh minh ho¹ mét sè lo¹i Ram cã

dung l îng tõ 8MB, 16 MB, 32 Mb, 128 MB

3. C¸c lo¹i khe c¾m RAM trªn Mainboard.

Kiểu đế cắm: Các chip nhớ được bán ra theo hai kiểu môđun: Simm và Dimm.

Hầu hết các bo mẹ của hệ thống 386 và 486 đều dùng đế cắm Simm 72 chân.

Môđun Dimm 168 chân chứa Edo Dram hoặc SDram; loại Dimm này thường thấy

trên các máy Pentium thế hệ đầu tiên và trên tất cả các máy Pentium II.

H×nh ¶nh minh häa c¸c lo¹i RAM

72 pin SIMM vµ 168 pin DIMM

- Trang 9 -

--- Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh ---

PC66, PC100, PC133, PC1600, PC2100, PC2400....

Chắc khi mua sắm RAM bạn sẽ thấy họ đề cập đến những từ như trên. PC66, 100,

133MHz thì bạn có thể hiểu đó là tốc độ của hệ thống chipset của motherboard. Nhưng

PC1600, PC2100, PC2400 thì có vẻ hơi...cao và quái lạ! Thực ra những từ nầy ra đời khi

kỹ thuật Rambus phát triển. Ðặc điểm của loại motherboard nầy là dùng loại DDR SDRAM

(Double Data Rate Synchronous Dynamic RAM). Như đã đề cập ở phần trên, DDR

SDRAM sẽ chạy gấp đôi (trên lý thuyết) loại RAM bình thường vì nó dùng cả rising and

falling edge của system clock. Cho nên PC100 bình thường sẽ thành PC200 và nhân lên 8

bytes chiều rộng của DDR SDRAM: PC200 * 8 = PC1600. Tương tự PC133 sẽ là PC133 *

2 * 8bytes = PC2100 và PC150 sẽ là PC150 * 2 * 8 = PC2400.

Mặc dù môđun Dimm có thể lắp từng chiếc một, nhưng môđun Simm 72 chân thì phải cài

đặt theo từng đôi (gọi là bank) có cùng dung lượng. Một số loại bo mẹ yêu cầu bạn phải

cắm môđun nhớ vào đế theo một thứ tự xác định - thông thường các môđun lớn nhất vào

các bank đầu tiên. Có một số ít bo mẹ đòi hỏi bạn phải dùng các môđun cùng một cỡ.

4. L¾p r¸p Ram:

a. L¾p r¸p SIMM: Trªn Mainboard cã 4 Slot c¾m SIMM, víi SIMM ta ph¶i nhí

lµ chØ ® îc c¾m hai thanh hoÆc lµ 4 thanh vµ c¾m liªn tiÕp.

B íc 1: §Ó b¾t ®Çu c¾m SIMM ta t×m trªn Mainboard (hoÆc s¸ch Mainboard) ®Ó

x¸c ®Þnh vÞ trÝ khe c¾m ®Çu tiªn, khe nµy ® îc ký hiÖu lµ Bank 0 (hoÆc SIMM 1).

B íc 2: §Þnh vÞ h íng c¾m nhê vµo 2 ®o¹n d íi ch©n kh«ng ®Òu nhau cña

SIMM ®Ó cã thÓ g¾n vµo ® îc khe c¾m. Sau khi ®· x¸c ®Þnh h íng cµi thÝch hîp ® a

SIMM vµo vµ h¬i nghiªng 30⁰.

B íc 3: Khi c¸c ch©n SIMM ®· ®Æt vµo Slot råi ta l¾c l¹i cho SIMM ®øng thËt

th¼ng, ®Õn khi c¸c kÑp tr¾ng tù ®éng kÑp vµo hai lç trªn SIMM. C¾m c¸c SIMM cßn

l¹i ë c¸c khe bªn c¹nh vµ ph¶i nhí lµ ph¶i c¾m bé ®«i cã 2 hoÆc 4 thanh SIMM.

b. L¾p r¸p DIMM: Kh¸c víi SIMM th× DIMM cã thÓ c¾m bao nhiªu thanh còng

® îc.

B íc 1: Còng ®Þnh vÞ Slot cã ký hiÖu Bank 0 (hoÆc DIMM 1) vµ h íng c¾m nh

ë SIMM, nh ng DIMM dÔ ®Þnh h íng h¬n nhê phÇn ch©n ® îc chia ra lµm 3 ®o¹n rÊt

kh¸c biÖt trªn Slot còng sÏ ® îc chia lµm 3 khe thÝch hîp.

- Trang 10 -

--- Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh ---

B íc 2: §Þnh h íng xong ta bËt c¸c kÑp tr¾ng cña Slot xuèng, gi÷ DIMM thËt

th¼ng vµ ® a vµo Slot (®Æt DIMM ë trong hai kÑp hai ®Çu). Ên m¹nh xuèng cho ®Õn

khi hai kÑp tù ®éng bËt lªn gi÷ chÆt DIMM, muèn cµi thªm DIMM th× ta lµm t ¬ng tù

vµ nªn cµi vµo khe kÕ tiÕp (ngay bªn c¹nh).

Ch ¬ng IV. L¾p r¸p bé vi xö lý CPU

1.Ph©n lo¹i c¸c bé vi xö lý theo c¸c nhµ s¶n xuÊt.

a. Sù ph¸t triÓn cña c¸c thÕ hÖ CPU

+ §Þnh nghÜa : CPU lµ g× ?

Lµ m¹ch tÝch hîp ®iÖn tö thu nhá chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp

vÒ mäi ho¹t ®éng cña m¸y tÝnh, cã nhiÖm vô ph©n tÝch, ®iÒu khiÓn, xö lý, tÝnh to¸n,

l u tr÷, truy t×m c¸c th«ng tin. CPU lµ ®Çu n·o ®iÒu khiÓn m¸y tÝnh tõ lóc khëi

®éng cho ®Õn khi t¾t m¸y tÝnh.

Tr íc khi ph©n biÖt c¸c lo¹i CPU hiÖn nay cã trªn thÞ tr êng chóng ta kh«ng

thÓ kh«ng ®iÓm qua mét vµi nÐt vÒ sù ph¸t triÓn cña c¸c thÕ hÖ CPU nh sau:

IBM lµ c«ng ty ®Çu tiªn s¶n xuÊt ra c¸c PC víi c¸c lo¹i 8086 vµ 8088 cæ ®iÓn.

Sau ®ã c«ng ty Intel (Intel Corporation) ph¸t minh ra lo¹i CPU 80286 cã thÓ

truyÒn ® îc 16 bit d÷ liÖu lµm t¨ng c êng thªm søc m¹nh cña IBM (ta quen gäi

lµ m¸y 286). KÕ ®ã m¸y 80386 CPU ra ®êi víi kiÕn tróc vi kªnh cã thÓ chuyÓn

t¶i 32 bit d÷ liÖu.

N¨m 1989 Intel ®· ® a ra lo¹i 80486 dï còng chØ truyÒn t¶i ® îc 32 bit d÷ liÖu

nh ng cã thªm mét bé nhí bªn trong (cache) 8KB ®Ó l u tr÷ d÷ liÖu, gióp cho

CPU cã thÓ xö lý nhanh h¬n, tr¸nh viÖc chê ®îi d÷ liÖu tõ bé nhí RAM ® a

®Õn.

N¨m 1995 mét hä CPU míi cña Intel ra ®êi ®ã lµ Pentium, lo¹i Pentium ®Çu

tiªn lµ lo¹i Pentium S vµ Pentium Pro (cßn gäi lµ m¸y 586) cã thÓ xö lý ® îc 64

bit d÷ liÖu vµ cã ®Õn 2 caches 8KB, mét cache dïng cho l u tr÷ d÷ liÖu vµ mét

- Trang 11 -

--- Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh ---

caches ®Ó chøa c¸c lÖnh. KiÕn tróc Pentium cßn ® îc hç trî bëi c«ng nghÖ

MMX ®Ó ph¸t huy toµn bé søc m¹nh trong xö lý h×nh ¶nh vµ ©m thanh. Cã rÊt

nhiÒu chñng lo¹i CPU víi c¸c tªn gäi nh Pentium, Celeron, AMD K5/K6,

Athlon, Cyrix ...Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn th× h·ng Intel ®· lµm chñ t×nh h×nh

thÞ tr êng PC tõ phót ®Çu, trong khi h·ng IBM chän bé vi xö lý 8088 lµm c¸c

“bé n·o” cho c¸c m¸y PC ®Çu tiªn (Bé xö lý 8088 kh«ng ph¶i lµ mét bé xö lý

ch¹y nhanh nhÊt vµo thêi ®iÓm ®ã, nh ng IBM cho lµ nã cã thÓ t ¬ng thÝch víi

c¸c thiÕt bÞ ngo¹i vi c¶ vÒ tèc ®é vµ gi¸ c¶). Cuèi cïng IBM còng ph¶i tõng

b íc më réng c¸c PC vµ ®ã chÝnh lµ yÕu tè ngµy nay c¸c phÇn cøng vµ hÖ ®iÒu

hµnh vÉn t ¬ng thÝch. C¸c bé vi xö lý cña chñng lo¹i Intel ®· tr¶i qua 5 thÕ hÖ

chÝnh vµ thÕ hÖ thø 6 th× Intel còng ph¶i b íc ®Õn giai ®o¹n hîp t¸c. Bèn thÕ hÖ

®Çu sö dông “8” lµm tªn chñng lo¹i cña nã, b¾t ®Çu víi c¸c ®ît nèi tiÕp

8088/8086/80186 vµ tiÕn ®Õn c¸c chip 80286, 80386 vµ 80486.

b.Ph©n lo¹i c¸c bé vi xö lý theo c¸c nhµ s¶n xuÊt

+ C¸c m¸y tÝnh hÖ cò bao gåm:

- Intel 8086 (xuÊt hiÖn n¨m 1978)

- Intel 8088(1979)

- NEC V20, NEC V30 (1981)

+ C¸c m¸y tÝnh thÕ hÖ míi bao gåm :

- Intel 80286 (1982)

- Intel 386 (1985)

- Intel 386SX (1988)

- Intel 386SL (1990)

- IBM386SLC (1991)

- Intel 486 (1989)

- Intel 486SX(1991)

- Intel 486SL(1992)

- Intel 486DX2(1992)

- Trang 12 -

--- Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh ---

- Intel 486DX4(1994)

Tõ Intel thÕ hÖ thø 6 chuyÓn sang Pentium tõ dßng Pentium I, Pentium II,

Pentium III vµ Pentium IV(G4) ra ®êi n¨m 2001.

2. C¸c chØ tiªu so s¸nh c¸c bé vi xö lý

+ Tèc ®é xö lý cña bé vi xö lý.

+ Tèc ®é bÞ ¶nh h ëng bëi bé nhí.

+ Tèc ®é truy cËp æ ®Üa cøng.

+ Tèc ®é xö lý c¸c Card ®å häa, c¸c thiÕt bÞ ngo¹i vi vµ cµi ®Æt kh¸c.

Sau ®©y lµ mét vÝ dô so s¸nh vÒ bé vi xö lý cña hai h·ng Intel vµ AMD.

Sự khác biệt về hiệu năng giữa Pentium III và K6-III như thế nào?

NhiÒu nhµ b×nh luËn tiªn ®o¸n r»ng cuéc ®ua gi÷a Intel vµ AMD sÏ lÆp l¹i kÞch

b¶n ®· x¶y ra tr íc ®©y:

- AMD tung ra mét chip míi vµ chip nµy v ît lªn tr íc trong mét thêi gian ng¾n.

- Sau ®ã Intel ®¸p l¹i ngay b»ng mét CPU nhanh h¬n vµ giµnh l¹i vÞ trÝ hµng ®Çu.

HiÖn t¹i, tèc ®é Pentium III vÉn cao h¬n trong nh÷ng tÝnh to¸n dÊu chÊm ®éng, c¸c

lo¹i tÝnh to¸n cÇn thiÕt trong ®å häa 3D. Cã ® îc ®iÒu nµy lµ do Pentium III cã thÓ

thùc hiÖn ®ång thêi c¸c lÖnh tÝnh to¸n dÊu chÊm ®éng, MMX vµ SSE. Tuy nhiªn, K6-

III tá ra kh¸ hiÖu qu¶ trong c¸c øng dông nghiÖp vô th«ng th êng. H¬n n÷a, gi¸ chip

K6-III rÎ h¬n so víi Pentium III nªn nã v ît Pentium III cña Intel trªn ph ¬ng diÖn

gi¸/tèc ®é.

C¸c chuyªn gia tiªn ®o¸n r»ng víi hai chip cïng tèc ®é cña Intel vµ AMD th× ch¼ng cã

chip nµo tá ra m¹nh h¬n khi ch¹y ch ¬ng tr×nh ®· ® îc tèi u hãa cho chip. Nãi c¸ch

kh¸c, Pentium III 450MHz ch¹y ch ¬ng tr×nh tèi u cho SSE còng t ¬ng ® ¬ng nh

K6-III 450MHz ch¹y ch ¬ng tr×nh tèi u cho 3DNow!

3. C¸c bé vi xö lý theo tiªu chuÈn khe c¾m

Tïy theo chñng lo¹i còng nh sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña c«ng nghÖ vi xö lý

mµ ng êi ta ® a ra nhiÒu kiÓu ®Õ c¾m, trong ®ã cã hai lo¹i thiÕt kÕ cho c¸c CPU lµ :

- Trang 13 -

--- Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh ---

+ Lo¹i ch©n c¾m (socket)

+ Lo¹i khe c¾m (slot).

Socket cã rÊt nhiÒu lo¹i: socket 3, socket 5, socket 7, socket 8 (c¸c lo¹i nµy hÇu

nh kh«ng cßn xuÊt hiÖn m¸y tÝnh míi hiÖn nay), socket 370, socket 423, socket 478,

socket A (socket 462).

Lo¹i Slot th× cã 2 lo¹i lµ Slot 1, Slot 2 (Slot 2 chñ yÕu dïng cho m¸y chñ, m¸y

tr¹m).

C¸c Mainboard nµy chØ kh¸c nhau vÒ c¸c ch©n c¾m CPU trªn Mainboard mµ

th«i, cßn c¸c thµnh phÇn kh¸c th× t ¬ng tù nhau, nh MMX sö dông Socket 7, Pentium

II, III cho kiÓu Slot 1, Slot A cho kiÓu Athlon, Pentium III cho kiÓu Slot 1, Socket 370

...

4. Mainboard vµ bé vi xö lý phï hîp

CPU chÞu tr¸ch nhiÖm xö lý mäi lÖnh vµ tÊt c¶ c¸c d÷ liÖu mµ m¸y tÝnh cÇn,

kiÓu CPU quyÕt ®Þnh n¨ng lùc xö lý tæng thÓ cña m¸y.

VÝ dô: CPU Pentium III ch¹y Win98 tèt h¬n nhiÒu so víi CPU Pentium II. CPU

Pentium MMX xö lý c¸c øng dông vÒ ®å häa tèt h¬n so víi CPU kh«ng cã MMX.

* Tèc ®é CPU:

Tèc ®é xung nhÞp CPU ® îc ®o b»ng MHz ¶nh h ëng ®Õn hiÖu n¨ng ho¹t ®éng

cña m¸y tÝnh.

* TiÒm n¨ng CPU:

CPU cã mét møc giíi h¹n nµo ®ã, nªn viÖc n©ng cÊp CPU sÏ c¶i thiÖn hiÖu n¨ng

ho¹t ®éng cña m¸y. Nh ng khi b¹n muèn n©ng cÊp b¹n ph¶i kiÓm tra Main board cña

b¹n hç trî CPU ë tèc ®é nµo.

VÝ dô: Main Board AN430 TX cña Intel chÊp nhËn c¸c bé xö lý Pentium 90,

120, 133, 166, ...,200 MHz.

- Trang 14 -

--- Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh ---

MainBoard Intel I810, Intel I815, Intel I815E ®Òu chÊp nhËn c¸c bé vi xö lý

Pentium 300, 333, 450, 500, 550, 650, 850 MHZ.

Mçi CPU ® îc s¶n xuÊt cã mét tèc ®é nhÊt ®Þnh, vµ tèc ®é nµy liªn hÖ víi

tèc ®é Bus theo c«ng thøc sau:

CPU Speed = Host Clock x Bus Ratio

( Tèc ®é CPU) = (Tèc ®é Bus) x (HÖ sè nh©n)

Trong ®ã tèc ®é CPU còng ® îc ®o b»ng MHz vµ hÖ sè nh©n lµ tû lÖ (Ratio)

nh©n cÇn thiÕt ®Ó CPU ho¹t ®éng. B©y giê khi ®· biÕt Mainboard cña m×nh ch¹y víi

tèc ®é Bus bao nhiªu, tèc ®é CPU bao nhiªu, dùa vµo c«ng thøc trªn chóng ta cã thÓ

suy ra hÖ sè nh©n cÇn thiÕt. VÝ dô:

 Tèc ®é CPU cña b¹n lµ 400 MHz.

 Tèc ®é Bus lµ 100MHz.

CPU

350

400

450

500

Ratio

3.5

CPU Bus Frequence

100

4.0

4.5

5.0

5. L¾p r¸p CPU:

C¸c CPU cïng lo¹i Slot vµ cïng lo¹i Socket ® îc r¸p vµo Mainboard t ¬ng tù

a. L¾p r¸p CPU cã Socket 7, Socket 370 (AMD – K6, Celeron, Pentium III):

B íc 1: KÐo cÇn ZIF ë bªn h«ng æ c¾m CPU lªn, chän h íng thÝch hîp cho

- Trang 15 -

--- Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh ---

xuèng, khi ®· cµi CPU vµo æ c¾m thËt khíp råi kÐo cÇn ZIF xuèng ®Ó gµi CPU l¹i.

B íc 3: Sau khi cµi xong CPU ta cßn cÇn ph¶i cµi qu¹t cho CPU (CPU FAN), ®Æt

qu¹t lªn CPU vµ mãc vµo c¸c mÊu bªn æ c¾m cña CPU. Dïng tuèc b¬ vit ®Ó Ên kho¸

b. L¾p r¸p CPU cã Socket 423, Socket 478 (Pentium IV):

B íc 1: Gièng nh Socket 3 vµ Socket 7 khi l¾p CPU Pentium IV víi Socket 423

hay Socket 478 còng cã nh÷ng thao t¸c nh vËy. Ta ph¶i thËt nhÑ nhµng khi l¾p CPU

chó ý ®Õn gãc v¸t cho Pin 1.

c¾m thËt khíp råi kÐo cÇn ZIF xuèng ®Ó gµi CPU l¹i, viÖc CPU Pentium IV th êng cã

qu¹t ® îc g¾n kÌm ta chØ viÖc nèi nguån qu¹t cho CPU ë CPU FAN trªn Mainboard.

c. L¾p r¸p CPU cã Slot (Celeron, Pentium II, Pentium III)

Kh¸c víi loÞa Socket cã æ c¾m s½n trªn Mainboard, lo¹i Slot cã mét khe gµi ®i

kÌm theo CPU. Cã thÓ khi mua mét Mainboard Slot ®· c¾m s½n khe nµy nh ng ta

còng nªn tham kh¶o phÇn l¾p bé khe gµi vµo Mainboard tr íc.

Slot 1 cã hai lo¹i (cã vá Box vµ kh«ng cã vá ®Ëy No Box) nªn còng cã hai lo¹i ke

gµi, tuú theo lo¹i CPU mµ ta cµi bé khe gµi b»ng mét trong hai c¸ch sau:

Lo¹i kh«ng cã vá ®Ëy: c¨n th¼ng c¸c lç trªn hai c¹nh cña Slot CPU, gµi vµo ch¾c

ch¾n sau ®ã ®Èy nót tr¾ng cña bé khe gµi vÒ vÞ trÝ gµi chÆt.

Lo¹i cã vá ®Ëy: ®Ó bé gµi khe CPU, c¨n th¼ng c¸c lç chèt trªn Mainboard vµ

dïng c¸c nót tr¾ng Ên m¹nh tõ bé khe gµi xuyªn qua Mainboard.

- Trang 16 -

--- Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh ---

+ B íc 1: §a sè CPU ® îc thiÕt kÕ cã s½n qu¹t trªn CPU, ta cã thÓ bá qua b íc

g¾n qu¹t, nÕu CPU ta ch a cã qu¹t th× cÇn ph¶i r¸p qu¹t cho CPU tr íc khi cµi CPU

vµo Slot theo mét trong hai c¸ch sau ®Ó g¾n qu¹t:

- Lo¹i qu¹t cã vá (dµnh cho CPU kh«ng cã vá ®Ëy), lo¹i nµy phøc t¹p h¬n.

B íc 2: R¸p qu¹t cho CPU xong ta g¾n tiÕp CPU vµo bé khe gµi, CPU g¾n vµo

ph¶i ®óng chiÒu ta dÔ nhËn ra ®iÒu nµy khi xem r·nh trªn CPU vµ gê trªn Slot cña

Mainboard. Gi÷ th¼ng CPU vµ Ên ®Òu xuèng hai bªn CPU cho ®Õn khi nã thËt khíp

Ch ¬ng V. C¸c lo¹i Card më réng

I.

Card më réng: Chøc n¨ng, vai trß, u nh îc ®iÓm.

1. Chøc n¨ng: §Ó t¨ng thªm kh¶ n¨ng cña m¸y tÝnh ng êi ta g¾n thªm c¸c board

më réng (Expansion board), Board më réng cßn cã tªn gäi kh¸c th«ng dông h¬n lµ

Card hoÆc Adapter. NhiÖm vô chñ yÕu cña c¸c Card lµ truyÒn th«ng tin liªn l¹c gi÷a

+ Card mµn h×nh: Trong tÊt c¶ c¸c lo¹i Card th× Card mµn h×nh lµ quan träng

nhÊt, b¾t buéc ph¶i cã ë mçi m¸y. Card mµn h×nh ¶nh h ëng rÊt lín ®Õn tèc ®é cña hÖ

thèng, nhiÖm vô chñ yÕu cña Card mµn h×nh lµ chuyÓn ®æi th«ng tin tõ hÖ thèng bªn

trong ra cho mµn h×nh hiÓn thÞ. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin vµ ®¸p

øng nhu cÇu sö dông, Card mµn h×nh ®¬n gi¶n nhÊt vµ cã gi¸ thµnh thÊp nhÊt lµ c¸c

Card ®¬n s¾c kh«ng cã ®å häa, chØ cã thÓ hiÖn ra c¸c ký tù trªn mét mµn h×nh mµu

xanh, mµu hæ ph¸ch hay mµu tr¾ng. Cã hai lo¹i lµ HGA (Hercules Graphics Adapter -

Bé ®iÒu hîp ®å häa m¹nh) vµ MDA (Monochorome Display Adapter-Bé ®iÒu hîp

hiÓn thÞ ®¬n s¾c).

- Trang 17 -

--- Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh ---

§Ó cã thÓ xö lý c¸c ¶nh mµu, c¸c Card mµn h×nh vµ c¶ mµn h×nh mµu ®· ra ®êi,

mét trong sè c¸c Card mµn h×nh ®Çu tiªn ® îc gäi lµ CGA (Color Graphics Adaptor -

200 pixel (Pixel ®iÓm ¶nh, mét h×nh ¶nh ® îc hiÓn thÞ lµ tËp v« sè c¸c pixel), hoÆc

KÕ tiÕp lµ lo¹i VGA (Video Graphics Array - m¶ng ®å häa h×nh ¶nh), ®Çu tiªn lµ

b¶n sau lµ c¸c lo¹i Super VGA (SVGA) 16 bit vµ 32 bit cã kh¶ n¨ng hiÓn thÞ 16 triÖu

HiÖn nay VGA ®· thay thÕ c¸c lo¹i kh¸c vµ trë thµnh chuÈn duy nhÊt cña bé ®iÒu

hîp h×nh ¶nh, v× thÕ Card mµn h×nh cßn ® îc gäi trùc tiÕp lµ VGA Card.

nh : tiÕng chim hãt, tiÕng sóng b¾n... nh thËt. ¢m thanh ®· trë nªn quan träng ®· dÉn

®Õn viÖc ph¸t triÓn mét chip gäi lµ DSP (Digital Signal Processor-Bé xö lý tÝn hiÖu sè)

vµ Sound Card ra ®êi tõ ®ã. NhiÖm vô cña Sound Card lµ chuyÓn ®æi d÷ liÖu ë d¹ng kü

thuËt sè (digital) thµnh d¹ng t ¬ng tù(analog) ®Ó c¸c loa vµ ampli (m¸y khuyÕch ®¹i

chiÒu ng îc l¹i, nghÜa lµ chuyÓn ®æi d÷ liÖu tõ t ¬ng tù vÒ lo¹i sè ®Ó l u tr÷ ® îc

trong m¸y tÝnh. Víi Sound Card ta cã thÓ nghe ® îc lo¹i nh¹c nÐn (MP3-lo¹i nh¹c rÊt

thiÕp ®iÖn tö...KiÓu Bus chÝnh cña Sound Card ngµy nay lµ PCI, c¸c Sound Card còng

- Trang 18 -

--- Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh ---

+ Card SCSI: C¸c thiÕt bÞ ® îc nèi víi nhau theo kiÓu x¸c ®Þnh gäi lµ mét giao

diÖn, hay nãi c¸ch kh¸c mçi lo¹i giao diÖn lµ mét chuÈn ®Ó kÕt nèi ®Çu ra cña thiÕt bÞ

nµy víi ®Çu vµo cña mét thiÕt bÞ kh¸c.

II. L¾p r¸p c¸c Card më réng:

C¸c lo¹i Card t ¬ng ®èi gièng nhau vÒ h×nh d¸ng chØ kh¸c kiÓu thiÕt kÕ phÇn

C¸c Slot trªn Mainboard cña c¸c kiÓu Bus, ngoµi ®é dµi ng¾n kh¸c nhau cña c¸c

B íc 1: §Þnh vÞ Bus më réng cho lo¹i Card muèn g¾n trªn Mainboard vµ dïng

kiÒm má nhän ®Ó th¸o tÊm kÑp ch¾n t ¬ng øng cña Bus ®ã (c¸c lo¹i Case cò ®· qua sö

dông cã thÓ ®· ® îc th¸o s½n).

nèi Card ph¶i ®Æt gi÷a Mainboard vµ thïng m¸y ®óng vµo vÞ trÝ cña tÊm kÑp tr íc khi

® îc th¸o ra.

c¾m, b¾t èc nèi gi÷a thïng m¸y vµ mét lç nhá trªn thanh kim lo¹i cña Card. NÕu thÊy

2 lç b¾t èc kh«ng khíp th× dïng kiÒm bÎ thanh kim lo¹i h¬i cong ®Ó b¾t èc dÔ dµng.

Ch ¬ng VI – C¸c lo¹i æ ®Üa

I. Giíi thiÖu chung:

V× thêi k× ®Çu khi ch a cã c¸c thiÕt bÞ kh¸c nh æ ®Üa CD-Rom, m¸y quÐt,.. th×

kh¸i niÖm vÒ giao diÖn th êng ® îc dµnh cho æ ®Üa cøng. §Ó tiÖn so s¸nh c¸c lo¹i giao

diÖn, chóng ta xÐt tèc ®é cña c¸c æ ®Üa cøng khi ho¹t ®éng trong c¸c giao diÖn nµy.

XuÊt hiÖn ®Çu tiªn lµ giao diÖn ST-506/ST-412, tèc ®é æ ®Üa cøng trong giao diÖn

nµy rÊt chËm, chØ cã kh¶ n¨ng truyÒn d÷ liÖu víi tèc ®é 5 MB/s, ®Ó c¶i thiÖn tèc ®é

ng êi ta ph¸t minh ra giao diÖn ESDI (Enhanced Small Disk Interface-Giao diÖn æ ®Üa

- Trang 19 -

--- Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh ---

lµ IDE (Integrated Drive Electronics - æ ®Üa ®iÖn tö tÝch hîp). LÇn ®Çu tiªn xuÊt hiÖn æ

®Üa cøng IDE truyÒn d÷ liÖu víi tèc ®é 12 MB/s, thÊp h¬n mét chót so víi æ ®Üa cøng

ESDI. ThÕ nh ng còng ®· thay thÕ ® îc giao diÖn ESDI do thiÕt bÞ rÎ h¬n, bÒn h¬n vµ

®Æc biÖt lµ sö dông ®¬n gi¶n h¬n nhê ® îc tÝch hîp hÇu hÕt c¸c m¹ch ®iÖn tö vµo trong

kh«ng cÇn Card ®iÒu khiÓn. Ngµy nay EIDE (Enhanced IDE) trë thµnh chuÈn giao

diÖn th«ng dông nhÊt, víi c¸c thiÕt kÕ míi nh ATA 33, ATA 66 vµ ATA 100 tèc ®é

truyÒn d÷ liÖu ®· t¨ng lªn ®Õn 33 MB/s, 66 MB/s vµ 100 MB/s.

XuÊt hiÖn sau mét chót vµ cïng tån t¹i víi IDE lµ giao diÖn SCSI (Small

Computer System Interface-Giao diÖn hÖ thèng m¸y tÝnh nhá), æ ®Üa cøng SCSI cã thÓ

xö lý d÷ liÖu ë tèc ®é 40 MB cho ®Õn 160 MB tïy lo¹i, ®Æc tr ng duy nhÊt khiÕn cho

SCSI hiÖu qu¶ h¬n IDE lµ cã thÓ truyÒn d÷ liÖu song song, ®iÒu nµy gióp cho c¸c thiÕt

bÞ cã thÓ ho¹t ®éng mét c¸ch ®éc lËp. Kh«ng gièng nh c¸c thiÕt bÞ IDE cã thÓ nèi

trùc tiÕp vµo Mainboard qua c¸p IDE, c¸c thiÕt bÞ SCSI ph¶i ® îc nèi víi SCSI Card

g¾n trªn Mainboard. Tèi ®a cã thÓ c¾m ® îc b¶y lo¹i thiÕt bÞ trªn mét cæng SCSI, vÝ

dô nh æ cøng SCSI, æ CD-ROM SCSI, m¸y quÐt SCSI, m¸y in Laser SCSI, vv Lo¹i

bus chÝnh cña SCSI Card lµ Bus PCI. Dï cã tèc ®é cao nh ng do qu¸ ®¾t tiÒn, mét thiÕt

bÞ SCSI cã gi¸ gÊp 2, gÊp 3 lÇn so víi mét thiÕt bÞ IDE.

II . L¾p æ ®Üa cøng

1. Kh¸i qu¸t

Trong tÊt c¶ c¸c thiÕt bÞ l u tr÷ th× æ ®Üa cøng (HDD) lµ thiÕt bÞ quan träng nhÊt

vµ kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi c¸c PC ngµy nay.

æ ®Üa cøng còng cã thÓ ®äc vµ ghi nh æ ®Üa mÒm, nh ng kh«ng cã ®Üa rêi lÊy ra.

D÷ liÖu ® îc l u tr÷ trªn c¸c l¸ ®Üa ® îc g¾n cè ®Þnh. Khi æ ®Üa cøng ho¹t ®éng, c¸c l¸

®Üa sÏ quay trßn víi tèc ®é rÊt cao.

§Üa cøng lµ mét thµnh phÇn quan träng mang tÝnh sèng cßn cña m¸y tÝnh, do vËy

- Trang 20 -