Giáo trình Lắp ráp máy vi tính

Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

M«n : l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

Ch ¬ng I: L¾p r¸p m¸y vi tÝnh

I. L¾p r¸p bé nhí Ram

1. C¸c lo¹i bé nhí bªn trong m¸y vi tÝnh.

a. Bé nhí lµ kho¶ng kh«ng gian ho¹t ®éng cho m¸y tÝnh, bé nhí lµ mét s¶n

phÈm kü thuËt cao cÊp më réng dung l îng vµ tèc ®é.

Bé nhí l u trong c¸c chip ® îc gäi lµ Random Access Memory (RAM- bé nhí

truy xuÊt ngÉu nhiªn).

+ C¸ch tæ chøc bé nhí trong m¸y tÝnh nh sau:

Bé nhí chÝnh cña hÖ thèng 8086/88 lµ mét d·y c¸c byte liªn tiÕp nhau

® îc ®¸nh sè thø tù tõ 0 ®Õn 1.048.575 (tøc lµ tõ 0 ®Õn 2²⁰-1 hoÆc 00000h ®Õn

0FFFFFh). Sè thø tù ®ã ® îc gäi lµ ®Þa chØ (dµi 20 bit) vµ tæng céng bé nhí cã 1MB.

Tõ CPU 80286 cho phÐp bé nhí lªn tíi 16MB (®Þa chØ 24 bit), 80386 trë lªn cã ®Þa chØ

lªn tíi 4GB (1GB = 1024 MB, ®Þa chØ 32 bit).

§Ó tËn dông bé nhí vµ thuËn lîi trong xö lý, ng êi ta chia bé nhí thµnh tõng

®o¹n (segment), mçi ®o¹n b¾t ®Çu tõ ®Þa chØ chia ch½n cho 16 vµ cã ®é lín tèi ®a 64K.

Lóc ®ã vÞ trÝ cña mét byte trong bé nhí ® îc x¸c ®Þnh b»ng ®o¹n : « (®Þa chØ t ¬ng ®èi

vµ ®Þa chØ thùc trong bé nhí gäi lµ ®Þa chØ tuyÖt ®èi). §o¹n hoÆc « lµ mét sè nhÞ ph©n

16 bit cã trÞ tõ 0000h ®Õn 0FFFFh. §o¹n x¸c ®Þnh ®Þa chØ cña ®o¹n vµ « lµ vÞ trÝ cña

byte ë trong ®o¹n.

b. Ph©n lo¹i c¸c lo¹i bé nhí :

+/ Bé nhí quy íc (Convantional Memory) :

Lµ vïng bé nhí cã ®Þa chØ tõ 0 KB ®Õn 640 KB, ®©y lµ vïng bé nhí mµ ®a sè

nh÷ng ch ¬ng tr×nh øng dông DOS th êng sö dông ®Õn vµ mäi bé vi xö lý Intel ®Òu cã

thÓ ®Þnh vÞ ® îc. Vïng nhí nµy xuÊt hiÖn khi m¸y PC míi ra ®êi, sau ®ã bé nhí ngµy

cµng t¨ng v ît qu¸ giíi h¹n 640 KB nªn phÇn tõ 0 KB ®Õn 640 KB ® îc gäi lµ vïng

nhí qui íc.

- 1 -

Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

Thµnh phÇn cña vïng nhí qui íc nh sau:

Tõ ®Þa chØ 000H - 3FFH (1024 byte) DOS dïng ®o¹n nµy ®Ó chøa b¶ng

vector ng¾t (Interrupt Vector Table).

Tõ ®Þa chØ 400H - 4FFH (256 byte) tiÕp theo ®-îc gäi lµ ‘’ROM

Communication Area ‘’ hay cßn gäi lµ BIOS Data Area’’ mµ BIOS sö dông ®Ó l-u tr÷

nh÷ng th«ng sè cÇn thiÕt ®Ó ho¹t ®éng ( VÝ dô : ®Þa chØ xuÊt nhËp cña c¸c cæng song

song vµ nèi tiÕp...).

Tõ ®Þa chØ 500H - 6FFH (512 byte) t¹o thµnh vïng ‘’DOS

Communication Area’’ dµnh cho DOS sö dông ®iÒu hµnh c«ng viÖc cña m×nh.

Tõ ®Þa chØ 700H trë ®i mét sè ch ¬ng tr×nh cña DOS ® îc n¹p vµo nh

IO.SYS, MSDOS.SYS, DBLSPACE.BIN tiÕp theo lµ mét sè bé ®¹o diÔn thiÕt bÞ néi

t¹i cña DOS vµ vïng ®Öm, cuèi cïng lµ COMMAND.COM

+/Vïng nhí trªn (Upper Memory) :

§©y lµ vïng bé nhí n»m gi÷a bé nhí qui íc (640KB) vµ vïng nhí më réng

(1MB) nghÜa lµ trong kho¶ng vÞ trÝ 640KB - 1MB cã ®é dµi 384KB.

Vïng nhí nµy dïng ®Ó chøa nh÷ng thµnh phÇn nh sau:

Video Buffer: Dµnh vïng ký íc tõ 640KB - 768KB lµm ký øc ®Öm mµn h×nh

nghÜa lµ nh÷ng g× sÏ hiÖn lªn mµn h×nh. Cã nhiÒu lo¹i mµn h×nh : Monochrome (®¬n

s¾c), CGA, EGA, VGA, SVGA. D÷ liÖu hiÖn lªn trªn mµn h×nh theo mét trong hai

chÕ ®é Text Mode hoÆc Graphic Mode, theo chÕ ®é Text Mode c¸c byte trong ký øc

®Öm sÏ l u c¸c ký tù ë d¹ng m· ASCII, cßn theo chÕ ®é Graphic Mode th× c¸c byte

nµy l¹i cho biÕt pixel nµo ® îc ngêi s¸ng theo mµu nµo.

EGA BIOS : Mµn h×nh EGA cã riªng mét ch ¬ng tr×nh BIOS chiÕm ký øc tõ

®Þa chØ C0000h (768K) trë ®i.

Disk Adapter BIOS: Tõ ®Þa chØ C8000h (800K) trë ®i chøa bé ®iÒu khiÓn giao

tiÕp ký øc ®Üa cøng.

- 2 -

Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

Reserved For BIOS: Tõ ®Þa chØ E0000h (896K) trë lªn vïng nµy dµnh cho

BIOS cña hÖ thèng vµ nh÷ng ®¬n thÓ BIOS bæ xung khi cµi ®Æt thªm nh÷ng thiÕt bÞ

g¾n trªn c¸c r·nh më réng (Expansion Slot).

+/ Vïng nhí cao (High Memory Area - HMA) :

Vïng nhí cao chiÕm ®Þa chØ tõ 1024 KB ®Õn 1088 KB (KÝch th íc 64 Kb),

vïng nhí nµy chÝnh lµ ®o¹n ®Çu cña vïng nhí më réng.

+/ Vïng nhí më réng (Extende Memory) :

§©y lµ vïng bé nhí n»m trªn giíi h¹n 1MB vµ chØ cã trªn c¸c m¸y AT 286, At

386 hoÆc At 486 trë ®i. Bé nhí më réng cã thÓ ® îc cµi s½n trªn vØ m¹ch chÝnh

(Mainboard) hoÆc trªn mét vØ m¹ch bé nhí chuÈn. §a sè c¸c m¸y AT th«ng dông ®Òu

cã tèi thiÓu 1MB bé nhí më réng. Nh÷ng bé vi xö lý thÕ hÖ cò nh 8088/8086 ® îc

thiÕt kÕ ®Þnh vÞ tèi ®a lµ 1MB.

2. C¸c lo¹i Ram sö dông trong m¸y vi tÝnh.

Cã 2 lo¹i Ram hiÖn thÊy trªn thÞ tr êng hiÖn nay lµ SIMM (72 ch©n) vµ

DIMM (168 ch©n). ChiÒu h íng sö dông cho m¸y tÝnh hiÖn nay lµ lo¹i Ram

DIMM.

Lo¹i 1. DIMM (Dual In-line Memory Module)

Lµ lo¹i bé nhí 2 hµng ch©n.

Lo¹i 2.- SIMM (Single In-line Memory Module)

Lµ lo¹i bé nhí 1 hµng ch©n. PhÇn lín bé nhí SIMM hiÖn nay lµ lo¹i FPM Ram

hoÆc EDO Ram.

Kiểu Ram. Bộ chip (chip set) trên bo mẹ sẽ quyết định hệ thống máy hỗ trợ kiểu bộ nhớ

nào. Hầu hết các bộ chip Pentium thế hệ đầu tiên hỗ trợ DRam loại Fast Page Mode,

thường gọi ngắn gọn là DRam, hoặc loại có tốc độ nhanh hơn gọi là Edo Ram.

Một số bộ chip Pentium mới - và tất cả các bộ chip Pentium II - cũng hỗ trợ một

trong hai dạng SDRam này. Máy Pentium và Pentium II chạy ở tốc độ xung nhịp

- 3 -

Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

đến 333 MHz sử dụng SDram cho bo mẹ loại 66MHz. Các hệ máy Pentium II mới

hơn chạy ở tốc độ từ 350 MHz trở lên thì dùng PC-100 SDram với bo mẹ loại

100MHz. PC-100 SDram có thể hoạt động tốt trong hầu hết các máy SDram kiểu

cũ, nhưng loại SDram dùng cho bo mẹ 66 MHz thì không hoạt động được trong các

hệ máy PII mới.

H×nh ¶nh minh ho¹ mét sè lo¹i Ram cã

dung l îng tõ 8MB, 16 MB, 32 Mb, 128 MB

3. Ch ¬ng tr×nh CMOS : PhÇn hiÖu chØnh tèc ®é RAM.

4. C¸c lo¹i khe c¾m RAM trªn Mainboard.

- 4 -

Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

Kiểu đế cắm: Các chip nhớ được bán ra theo hai kiểu môđun: Simm và Dimm.

Hầu hết các bo mẹ của hệ thống 386 và 486 đều dùng đế cắm Simm 72 chân.

Môđun Dimm 168 chân chứa Edo Dram hoặc SDram; loại Dimm này thường thấy

trên các máy Pentium thế hệ đầu tiên và trên tất cả các máy Pentium II.

H×nh ¶nh minh häa c¸c lo¹i RAM

72 pin SIMM vµ 168 pin DIMM

PC66,

PC100,

PC133,

PC1600,

PC2100,

PC2400....

Chắc khi mua sắm RAM bạn sẽ thấy họ đề cập đến những từ như trên. PC66, 100,

133MHz thì bạn có thể hiểu đó là tốc độ của hệ thống chipset của motherboard. Nhưng

PC1600, PC2100, PC2400 thì có vẻ hơi...cao và quái lạ! Thực ra những từ nầy ra đời khi

kỹ thuật Rambus phát triển. Ðặc điểm của loại motherboard nầy là dùng loại DDR SDRAM

(Double Data Rate Synchronous Dynamic RAM). Như đã đề cập ở phần trên, DDR

SDRAM sẽ chạy gấp đôi (trên lý thuyết) loại RAM bình thường vì nó dùng cả rising and

falling edge của system clock. Cho nên PC100 bình thường sẽ thành PC200 và nhân lên 8

bytes chiều rộng của DDR SDRAM: PC200 * 8 = PC1600. Tương tự PC133 sẽ là PC133 *

2 * 8bytes = PC2100 và PC150 sẽ là PC150 * 2 * 8 = PC2400.

Mặc dù môđun Dimm có thể lắp từng chiếc một, nhưng môđun Simm 72 chân thì phải cài

đặt theo từng đôi (gọi là bank) có cùng dung lượng. Một số loại bo mẹ yêu cầu bạn phải

cắm môđun nhớ vào đế theo một thứ tự xác định - thông thường các môđun lớn nhất vào

các bank đầu tiên. Có một số ít bo mẹ đòi hỏi bạn phải dùng các môđun cùng một cỡ.

- 5 -

Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

Tốc độ. Các loại chip nhớ chạy theo các tốc độ khác nhau. Các chip Dram và Edo Dram

nói chung có tốc độ 80, 70, hoặc 60 nanô giây (thông thường trên vỏ chip Dram hoặc Edo

Dram đều có ghi số hiệu cho biết tốc độ của chip). Lắp bộ nhớ nhanh vào một bo mẹ chậm

thì được nhưng sẽ không tăng hiệu năng hệ thống. Còn lắp bộ nhớ chậm vào bo mẹ

nhanh có thể gây ra trục trặc. Cho nên phải mua bộ nhớ có cùng tốc độ với loại bộ nhớ

đang được lắp trên bo mẹ.

5. B¶ng s¬ ®å ph©n bè dung l îng RAM trªn c¸c khe c¾m ®Ó ®¹t dung l îng.

II. L¾p r¸p bé vi xö lý CPU

1.Ph©n lo¹i c¸c bé vi xö lý theo c¸c nhµ s¶n xuÊt.

a. Sù ph¸t triÓn cña c¸c thÕ hÖ CPU

+ §Þnh nghÜa : CPU lµ g× ?

Lµ m¹ch tÝch hîp ®iÖn tö thu nhá chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp

vÒ mäi ho¹t ®éng cña m¸y tÝnh, cã nhiÖm vô ph©n tÝch, ®iÒu khiÓn, xö lý, tÝnh to¸n,

l u tr÷, truy t×m c¸c th«ng tin. CPU lµ ®Çu n·o ®iÒu khiÓn m¸y tÝnh tõ lóc khëi

®éng cho ®Õn khi t¾t m¸y tÝnh.

Tr íc khi ph©n biÖt c¸c lo¹i CPU hiÖn nay cã trªn thÞ tr êng chóng ta kh«ng

thÓ kh«ng ®iÓm qua mét vµi nÐt vÒ sù ph¸t triÓn cña c¸c thÕ hÖ CPU nh sau:

IBM lµ c«ng ty ®Çu tiªn s¶n xuÊt ra c¸c PC víi c¸c lo¹i 8086 vµ 8088 cæ ®iÓn.

Sau ®ã c«ng ty Intel (Intel Corporation) ph¸t minh ra lo¹i CPU 80286 cã thÓ

truyÒn ® îc 16 bit d÷ liÖu lµm t¨ng c êng thªm søc m¹nh cña IBM (ta quen gäi

lµ m¸y 286). KÕ ®ã m¸y 80386 CPU ra ®êi víi kiÕn tróc vi kªnh cã thÓ chuyÓn

t¶i 32 bit d÷ liÖu.

N¨m 1989 Intel ®· ® a ra lo¹i 80486 dï còng chØ truyÒn t¶i ® îc 32 bit d÷ liÖu

nh ng cã thªm mét bé nhí bªn trong (cache) 8KB ®Ó l u tr÷ d÷ liÖu, gióp cho

CPU cã thÓ xö lý nhanh h¬n, tr¸nh viÖc chê ®îi d÷ liÖu tõ bé nhí RAM ® a

®Õn.

- 6 -

Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

N¨m 1995 mét hä CPU míi cña Intel ra ®êi ®ã lµ Pentium, lo¹i Pentium ®Çu

tiªn lµ lo¹i Pentium S vµ Pentium Pro (cßn gäi lµ m¸y 586) cã thÓ xö lý ® îc 64

bit d÷ liÖu vµ cã ®Õn 2 caches 8KB, mét cache dïng cho l u tr÷ d÷ liÖu vµ mét

caches ®Ó chøa c¸c lÖnh. KiÕn tróc Pentium cßn ® îc hç trî bëi c«ng nghÖ

MMX ®Ó ph¸t huy toµn bé søc m¹nh trong xö lý h×nh ¶nh vµ ©m thanh. Cã rÊt

nhiÒu chñng lo¹i CPU víi c¸c tªn gäi nh Pentium, Celeron, AMD K5/K6,

Athlon, Cyrix ...Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn th× h·ng Intel ®· lµm chñ t×nh h×nh

thÞ tr êng PC tõ phót ®Çu, trong khi h·ng IBM chän bé vi xö lý 8088 lµm c¸c

“bé n·o” cho c¸c m¸y PC ®Çu tiªn (Bé xö lý 8088 kh«ng ph¶i lµ mét bé xö lý

ch¹y nhanh nhÊt vµo thêi ®iÓm ®ã, nh ng IBM cho lµ nã cã thÓ t ¬ng thÝch víi

c¸c thiÕt bÞ ngo¹i vi c¶ vÒ tèc ®é vµ gi¸ c¶). Cuèi cïng IBM còng ph¶i tõng

b íc më réng c¸c PC vµ ®ã chÝnh lµ yÕu tè ngµy nay c¸c phÇn cøng vµ hÖ ®iÒu

hµnh vÉn t ¬ng thÝch. C¸c bé vi xö lý cña chñng lo¹i Intel ®· tr¶i qua 5 thÕ hÖ

chÝnh vµ thÕ hÖ thø 6 th× Intel còng ph¶i b íc ®Õn giai ®o¹n hîp t¸c. Bèn thÕ hÖ

®Çu sö dông “8” lµm tªn chñng lo¹i cña nã, b¾t ®Çu víi c¸c ®ît nèi tiÕp

8088/8086/80186 vµ tiÕn ®Õn c¸c chip 80286, 80386 vµ 80486.

b.Ph©n lo¹i c¸c bé vi xö lý theo c¸c nhµ s¶n xuÊt

+ C¸c m¸y tÝnh hÖ cò bao gåm:

- Intel 8086 (xuÊt hiÖn n¨m 1978)

- Intel 8088(1979)

- NEC V20, NEC V30 (1981)

+ C¸c m¸y tÝnh thÕ hÖ míi bao gåm :

- Intel 80286 (1982)

- Intel 386 (1985)

- Intel 386SX (1988)

- Intel 386SL (1990)

- IBM386SLC (1991)

- Intel 486 (1989)

- 7 -

Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

- Intel 486SX(1991)

- Intel 486SL(1992)

- Intel 486DX2(1992)

- Intel 486DX4(1994)

Tõ Intel thÕ hÖ thø 6 chuyÓn sang Pentium tõ dßng Pentium I, Pentium II,

Pentium III vµ Pentium IV(G4) ra ®êi n¨m 2001.

2. C¸c chØ tiªu so s¸nh c¸c bé vi xö lý

+ Tèc ®é xö lý cña bé vi xö lý.

+ Tèc ®é bÞ ¶nh h ëng bëi bé nhí.

+ Tèc ®é truy cËp æ ®Üa cøng.

+ Tèc ®é xö lý c¸c Card ®å häa, c¸c thiÕt bÞ ngo¹i vi vµ cµi ®Æt kh¸c.

Sau ®©y lµ mét vÝ dô so s¸nh vÒ bé vi xö lý cña hai h·ng Intel vµ AMD.

Sự khác biệt về hiệu năng giữa Pentium III và K6-III như thế nào?

NhiÒu nhµ b×nh luËn tiªn ®o¸n r»ng cuéc ®ua gi÷a Intel vµ AMD sÏ lÆp l¹i kÞch

b¶n ®· x¶y ra tr íc ®©y:

- AMD tung ra mét chip míi vµ chip nµy v ît lªn tr íc trong mét thêi gian ng¾n.

- Sau ®ã Intel ®¸p l¹i ngay b»ng mét CPU nhanh h¬n vµ giµnh l¹i vÞ trÝ hµng ®Çu.

HiÖn t¹i, tèc ®é Pentium III vÉn cao h¬n trong nh÷ng tÝnh to¸n dÊu chÊm ®éng,

c¸c lo¹i tÝnh to¸n cÇn thiÕt trong ®å häa 3D. Cã ® îc ®iÒu nµy lµ do Pentium III cã thÓ

thùc hiÖn ®ång thêi c¸c lÖnh tÝnh to¸n dÊu chÊm ®éng, MMX vµ SSE. K6-III còng

thùc hiÖn ® îc nh÷ng lÖnh tÝnh to¸n nµy nh ng kh«ng ®ång thêi. Tuy nhiªn, K6-III tá

ra kh¸ hiÖu qu¶ trong c¸c øng dông nghiÖp vô th«ng th êng. H¬n n÷a, gi¸ chip K6-III

rÎ h¬n so víi Pentium III nªn nã v ît Pentium III cña Intel trªn ph ¬ng diÖn gi¸/tèc

®é.

C¸c chuyªn gia tiªn ®o¸n r»ng víi hai chip cïng tèc ®é cña Intel vµ AMD th× ch¼ng cã

chip nµo tá ra m¹nh h¬n khi ch¹y ch ¬ng tr×nh ®· ® îc tèi u hãa cho chip. Nãi c¸ch

kh¸c, Pentium III 450MHz ch¹y ch ¬ng tr×nh tèi u cho SSE còng t ¬ng ® ¬ng nh

K6-III 450MHz ch¹y ch ¬ng tr×nh tèi u cho 3DNow!

- 8 -

Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

3. C¸c bé vi xö lý theo tiªu chuÈn khe c¾m

Tïy theo chñng lo¹i còng nh sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña c«ng nghÖ vi xö lý

mµ ng êi ta ® a ra nhiÒu kiÓu ®Õ c¾m, trong ®ã cã hai lo¹i thiÕt kÕ cho c¸c CPU lµ :

+ Lo¹i ch©n c¾m (socket)

+ Lo¹i khe c¾m (slot).

Socket cã rÊt nhiÒu lo¹i: socket 3, socket 5, socket 7, socket 8 (c¸c lo¹i nµy hÇu

nh kh«ng cßn xuÊt hiÖn m¸y tÝnh míi hiÖn nay), socket 370, socket 423, socket 478,

socket A (socket 462).

Lo¹i Slot th× cã 2 lo¹i lµ Slot 1, Slot 2 (Slot 2 chñ yÕu dïng cho m¸y chñ, m¸y

tr¹m).

C¸c Mainboard nµy chØ kh¸c nhau vÒ c¸c ch©n c¾m CPU trªn Mainboard mµ

th«i, cßn c¸c thµnh phÇn kh¸c th× t ¬ng tù nhau, nh MMX sö dông Socket 7, Pentium

II, III cho kiÓu Slot 1, Slot A cho kiÓu Athlon, Pentium III cho kiÓu Slot 1, Socket 370

...

4. Mainboard vµ bé vi xö lý phï hîp

CPU chÞu tr¸ch nhiÖm xö lý mäi lÖnh vµ tÊt c¶ c¸c d÷ liÖu mµ m¸y tÝnh cÇn,

kiÓu CPU quyÕt ®Þnh n¨ng lùc xö lý tæng thÓ cña m¸y.

VÝ dô: CPU Pentium III ch¹y Win98 tèt h¬n nhiÒu so víi CPU Pentium II. CPU

Pentium MMX xö lý c¸c øng dông vÒ ®å häa tèt h¬n so víi CPU kh«ng cã MMX.

* Tèc ®é CPU:

Tèc ®é xung nhÞp CPU ® îc ®o b»ng MHz ¶nh h ëng ®Õn hiÖu n¨ng ho¹t ®éng

cña m¸y tÝnh.

* TiÒm n¨ng CPU:

CPU cã mét møc giíi h¹n nµo ®ã, nªn viÖc n©ng cÊp CPU sÏ c¶i thiÖn hiÖu n¨ng

ho¹t ®éng cña m¸y. Nh ng khi b¹n muèn n©ng cÊp b¹n ph¶i kiÓm tra Main board cña

b¹n hç trî CPU ë tèc ®é nµo.

- 9 -

Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

VÝ dô: Main Board AN430 TX cña Intel chÊp nhËn c¸c bé xö lý Pentium 90,

120, 133, 166, ...,200 MHz.

MainBoard Intel I810, Intel I815, Intel I815E ®Òu chÊp nhËn c¸c bé vi xö lý

Pentium 300, 333, 450, 500, 550, 650, 850 MHZ.

Mçi CPU ® îc s¶n xuÊt cã mét tèc ®é nhÊt ®Þnh, vµ tèc ®é nµy liªn hÖ víi

tèc ®é Bus theo c«ng thøc sau:

CPU Speed = Host Clock x Bus Ratio

( Tèc ®é CPU) = (Tèc ®é Bus) x (HÖ sè nh©n)

Trong ®ã tèc ®é CPU còng ® îc ®o b»ng MHz vµ hÖ sè nh©n lµ tû lÖ (Ratio)

nh©n cÇn thiÕt ®Ó CPU ho¹t ®éng. B©y giê khi ®· biÕt Mainboard cña m×nh ch¹y víi

tèc ®é Bus bao nhiªu, tèc ®é CPU bao nhiªu, dùa vµo c«ng thøc trªn chóng ta cã thÓ

suy ra hÖ sè nh©n cÇn thiÕt. VÝ dô:

 Tèc ®é CPU cña b¹n lµ 400 MHz.

 Tèc ®é Bus lµ 100MHz.

 Suy ra hÖ sè nh©n lµ 400/100 = 4.0.

CPU

350

400

450

500

Ratio

3.5

CPU Bus Frequence

100

4.0

4.5

5.0

5. Nguyªn t¾c thay thÕ t ¬ng ® ¬ng cña c¸c lo¹i CPU

Khi b¹n muèn thay ®æi kiÓu vµ tèc ®é CPU, ta th êng ph¶i thay ®æi Jumper trªn

MainBoard ( bo m¹ch chÝnh).

- 10 -

Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

Ngoµi ra cßn phô thuéc vµo bé ®ång xö lý to¸n häc trªn mçi m¸y, viÖc chän bé ®ång

xö lý to¸n cho thÝch hîp sÏ quyÕt ®Þnh tèc ®é xö lý cña CPU. HiÖn nay h·ng s¶n xuÊt

c¸c bé ®ång xö lý to¸n tèt nhÊt lµ Intel. D íi ®©y lµ mét sè nguyªn t¾c thay thÕ t ¬ng

® ¬ng cña c¸c lo¹i CPU:

- Pentium, 486DX, 486DX/2, 486DX4, 486SL nh÷ng CPU nµy cã cµi s½n bé ®ång xö

lý to¸n häc vµ kh«ng cÇn chip bªn ngoµi hç trî.

- 486SX: bé xö lý 486 cã kh¶ n¨ng gÇn t ¬ng ® ¬ng víi mét CPU 486DX vµ bæ sung

thªm mét chip bé ®ång xö lý to¸n häc I487. Trong c¸c m¸y 486SX, bé vi xö lý vµ bé

®ång xö lý to¸n häc ch¹y víi tèc ®é t ¬ng ® ¬ng. Mét gi¶i ph¸p tèt h¬n lµ sö dông

mét bé xö lý OverDrive thay cho bé vi xö lý 487, OverDrive cã c¶ bé ®ång xö lý to¸n

vµ sÏ t¨ng toµn bé hiÖu suÊt hÖ thèng lªn 70%.

- 386SX, 386SL tÊt c¶ ®Òu kh«ng cã CPU tÝch hîp víi bé ®ång xö lý to¸n, c¸c chip

cña phiªn b¶n SX vµ SL t ¬ng thÝch víi c¸c Bus d÷ liÖu 16 bit h¬n lµ bus d÷ liÖu 32

bit nh cña phiªn b¶n DX. B¹n cÇn chän c¸c bé ®ång xö lý to¸n 387DX hoÆc

387SX míi thÝch hîp.

- C¸c hÖ thèng 386DX, 387SX muèn ch¹y c¸c tr×nh øng dông khoa häc xö lý ¶nh

hoÆc vÏ kÜ thuËt nh CAD (Computer Aided Design/Computer Aided

Manufacturing) ph¶i sö dông thªm bé ®ång xö lý to¸n häc RapidCAD Engineering

cña h·ng Intel th× míi cã kh¶ n¨ng t¨ng tèc ®é xö lý to¸n lªn 70%.

6. Tèc ®é truyÒn cña Bus d÷ liÖu trªn Mainboard

Bus vi kªnh, Bus cña IBM cã ® êng truyÒn d÷ liÖu 32 bit cho phÐp d÷ liÖu 32

bit truyÒn qua kªnh cïng mét lóc, nh ng trong mét sè thiÕt kÕ kh¸c chØ cã mét thiÕt bÞ

cã thÓ sö dông Bus nµy chuyÓn vµ nhËn d÷ liÖu ®ång thêi. Bus nµy cã 4 chøc n¨ng:

- Bus më réng.

- Bus ®Þa chØ.

- Bus d÷ liÖu.

- Bus ®iÒu khiÓn.

§¬n vÞ giao diÖn Bus (BIU) lµ cÇu nèi giao tiÕp gi÷a EU vµ bé nhí hoÆc c¸c

thiÕt bÞ nhËp xuÊt. Nã sÏ göi ®Þa chØ, d÷ liÖu vµ tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn vµo c¸c Bus. Trong

- 11 -

Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

BIU cã 5 thanh ghi CS, DS, ES, SS vµ IP chøa ®Þa chØ. IP chøa ®Þa chØ cña lÖnh sÏ ® îc

thi hµnh tiÕp theo, EU vµ BIU nèi víi nhau th«ng qua c¸c Bus( gäi lµ c¸c Bus trong).

Khi EU ®ang thi hµnh mét lÖnh, BIU sÏ n¹p tiÕp 6 byte lÖnh tiÕp theo vµ ®Æt vµo hµng

®îi lÖnh, ®iÒu nµy lµm gia t¨ng tèc ®é xö lý cña CPU v× kh«ng ph¶i mÊt thêi gian t×m

lÖnh trong bé nhí.

7. Nguån ®iÖn ¸p cÊp cho CPU

CPU 486 cã rÊt nhiÒu hä nh : 486SX, DX, DX2, DX4, SLX...do nhiÒu h·ng s¶n

xuÊt nh : Intel, AMD, Cirux...Trong mçi hä l¹i cã nhiÒu tÇn sè ho¹t ®éng kh¸c nhau

nh : 25, 33, 40, 50, 66, 80, 100MHz...vµ ch¹y ®iÖn thÕ kh¸c nhau nh : 5v, 3v,

3.5v...(chÝnh v× lý do nµy mµ Mainboard cã rÊt nhiÒu Jumper). Cô thÓ trªn mét sè lo¹i

CPU nh sau:

- 486SL lµ lo¹i ® îc thiÕt kÕ dïng cho m¸y x¸ch tay, nã cã thªm bé qu¶n lý ®Ó tiÕt

kiÖm nguån ®iÖn khi m¸y kh«ng ho¹t ®éng ( nh ng hiÖn nay nã còng ® îc dïng cho

m¸y ®Ó bµn).

- 486SX, 486DX cã tèc ®é ho¹t ®éng néi bé b»ng tèc ®é Mainboard.

- 486DX2 cã tèc ®é néi bé gÊp ®«i tèc ®é Mainboard (riªng DX2 80MHz cña AMD

cã thªm lo¹i dïng ®iÖn thÕ 3V).

- 486DX4 cã tèc ®é néi bé gÊp t tèc ®é Mainboard (hä nµy cã 2 lo¹i ®iÖn thÕ 5V vµ

3V ® îc ghi râ trªn CPU).

*Chó ý:

Lo¹i CPU ch¹y ®iÖn thÕ 3v ®Çu tiªn ® îc chÕ t¹o dïng cho m¸y Laptop ®Ó ®ì nãng vµ

Ýt hao pin. Nh ng sau nµy còng ® îc dïng lu«n cho m¸y Desktop, do ®ã khi sö dông

lo¹i CPU nµy mµ Set Jumper sai ®iÖn thÕ 5v rÊt nguy hiÓm cho CPU v× t¨ng nhiÖt dÉn

®Õn bÞ ch¸y CPU nÕu kÐo dµi qu¸ l©u.

III. L¾p Mainboard

1. Mainboard: CÊu t¹o, chøc n¨ng, ph©n lo¹i.

a. CÊu t¹o: Gièng nh c¸c b¶n m¹ch ®iÖn tö th«ng th êng, thµnh phÇn quan träng

nhÊt cña Mainboard ®ã lµ c¸c chip, mét con chip chÝnh lµ mét b¶n m¹ch ®iÖn tö nhá

- 12 -

Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

chøa ®ùng rÊt nhiÒu transistors ® îc s¾p xÕp kh¸c nhau theo tõng nhiÖm vô cña mçi

chip. Sè l îng transistors ë mçi chip kh¸c nhau v× thÕ c¸c chip còng cã kÝch th íc

kh¸c nhau, trong mçi Mainboard ®Òu cã mét lo¹i chip quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh ®Õn

toµn bé ho¹t ®éng cña Mainboard ®ã lµ chipset.

C¸c chip liªn l¹c víi nhau nhê c¸c ® êng dÉn (traces), tËp hîp c¸c m¹ch ®iÖn nµy

®-îc gäi lµ Bus (®-êng truyÒn dÉn). Bus chÝnh lµ hÖ thèng “ xa lé ” gióp trao ®æi

th«ng tin gi÷a bé vi xö lý (CPU) vµ c¸c thiÕt bÞ kh¸c.

b. Chøc n¨ng: NÕu nh CPU ® îc coi lµ bé n·o cña m¸y tÝnh th× Mainboard (cßn

gäi lµ Motherboard) ® îc coi lµ hÖ thÇn kinh cña m¸y tÝnh víi chøc n¨ng chñ yÕu lµ

t¹o sù liªn l¹c gi÷a CPU vµ c¸c thµnh phÇn kh¸c cña m¸y tÝnh.

+ Ph©n lo¹i: Dùa theo cÊu t¹o bé nguån sö dông gi÷a hai lo¹i Case AT vµ Case

ATX dÉn ®Õn nh÷ng cÊu t¹o cña Mainboard dïng cho mçi lo¹i còng kh¸c nhau. Sù

kh¸c nhau gi÷a hai lo¹i Mainboard dïng cho c¸c Case nµy th êng thÊy lµ:

* Khe c¾m RAM: Mainboard dïng cho Case AT nhÊt lµ ®èi víi c¸c lo¹i m¸y cò

th êng c¾m lo¹i RAM SIMM, cßn l¹i lµ víi lo¹i Mainboard ATX th× dïng RAM

DIMM.

* Khe c¾m c¸p nguån:

- Mainboard dïng lo¹i nguån AT cã khe c¾m nguån mét hµng víi 12 ch©n ® îc

nèi víi nguån b»ng ®Çu nèi kÐp, mçi ®Çu cã 6 d©y.

- Trong khi Mainboard ATX cã khe c¾m nguån 2 hµng víi 20 ch©n vµ ® îc nèi

víi nguån b»ng ®Çu d©y ®¬n 20 sîi.

* Mainboard lo¹i ATX th êng cã c¸c cæng thiÕt bÞ I/O n»m trùc tiÕp trªn

Mainboard, cßn víi Mainboard AT th× liªn kÕt víi c¸c thiÕt bÞ I/O qua c¸c c¸p nèi.

- Dùa theo kiÓu ch©n CPU th× cã thÓ ph©n lo¹i CPU theo c¸c kiÓu ch©n nh sau:

* Cã hai thiÕt kÕ ch©n cña c¸c CPU ®ã lµ lo¹i ch©n c¾m(socket) vµ khe c¾m(slot):

Socket th× cã rÊt nhiÒu lo¹i(socket 3, socket 5, socket 7, socket 8, socket 370, socket

423, socket 478, socket A hay socket 462).

- 13 -

Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

* Lo¹i Slot th× cã: Slot 1, Slot 2( Slot 2 chñ yÕu dïng cho m¸y chñ, m¸y tr¹m).

C¸c Mainboard nµy chØ kh¸c nhau vÒ c¸c ch©n c¾m CPU trªn Mainboard mµ th«i, cßn

c¸c thµnh phÇn kh¸c còng t ¬ng tù nhau.

2. C¸c thµnh phÇn trªn Mainboard.

+ C¸c lo¹i khe c¾m: Khe c¾m cho c¸c lo¹i Bus më réng (Bus ISA, Bus PCI, Bus

AGP), khe c¾m c¸c lo¹i board më réng, khe c¾m RAM, khe c¾m c¸c lo¹i c¸p (c¸p æ

cøng, æ mÒm, c¸p nguån ...).

+ Cæng LPT.

+ Cæng USB.

+ Cæng PS/2.

+ Cæng COM.

+ Cæng nèi c¸p nguån.

+ Cæng nèi c¸p æ mÒm.

+ Cæng nèi c¸p æ cøng.

+ Pin CMOS.

+ ChipSet.

+ Jumpers.

+ ROM BIOS.

3. S¬ ®å ch©n c¾m nguån ®iÖn cung cÊp cho Mainboard.

4. S¬ ®å ch©n c¾m c¸c ®Ìn Led tÝn hiÖu.

H íng cµi

cè ®Þnh

Mµu cña

®iÖn ©m

M·

Chøc n¨ng

®iÖn d ¬ng

Nguån ®Ìn

LED

§Ìn chØ b¸o

nguån

Cã

Xanh

Tr¾ng

- 14 -

Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

5. VÞ trÝ l¾p Mainboard trong c¸c lo¹i thïng m¸y.

6. C¸c thµnh phÇn tèi thiÓu cÇn cã ®Ó m¸y vi tÝnh cã thÓ khëi ®éng.

IV. C¸c lo¹i Card më réng

1. Card më réng: Chøc n¨ng, vai trß, u nh îc ®iÓm.

a. Chøc n¨ng: §Ó t¨ng thªm kh¶ n¨ng cña m¸y tÝnh ng êi ta g¾n thªm c¸c board

më réng (Expansion board), Board më réng cßn cã tªn gäi kh¸c th«ng dông h¬n lµ

Card hoÆc Adapter. NhiÖm vô chñ yÕu cña c¸c Card lµ truyÒn th«ng tin liªn l¹c gi÷a

+ Card mµn h×nh: Trong tÊt c¶ c¸c lo¹i Card th× Card mµn h×nh lµ quan träng

nhÊt, b¾t buéc ph¶i cã ë mçi m¸y. Card mµn h×nh ¶nh h ëng rÊt lín ®Õn tèc ®é cña hÖ

thèng, nhiÖm vô chñ yÕu cña Card mµn h×nh lµ chuyÓn ®æi th«ng tin tõ hÖ thèng bªn

trong ra cho mµn h×nh hiÓn thÞ. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin vµ ®¸p

øng nhu cÇu sö dông, Card mµn h×nh ®¬n gi¶n nhÊt vµ cã gi¸ thµnh thÊp nhÊt lµ c¸c

Card ®¬n s¾c kh«ng cã ®å häa, chØ cã thÓ hiÖn ra c¸c ký tù trªn mét mµn h×nh mµu

xanh, mµu hæ ph¸ch hay mµu tr¾ng. Cã hai lo¹i lµ HGA (Hercules Graphics Adapter -

Bé ®iÒu hîp ®å häa m¹nh) vµ MDA (Monochorome Display Adapter-Bé ®iÒu hîp

hiÓn thÞ ®¬n s¾c).

§Ó cã thÓ xö lý c¸c ¶nh mµu, c¸c Card mµn h×nh vµ c¶ mµn h×nh mµu ®· ra ®êi,

mét trong sè c¸c Card mµn h×nh ®Çu tiªn ® îc gäi lµ CGA (Color Graphics Adaptor -

200 pixel (Pixel ®iÓm ¶nh, mét h×nh ¶nh ® îc hiÓn thÞ lµ tËp v« sè c¸c pixel), hoÆc

- 15 -

Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

KÕ tiÕp lµ lo¹i VGA (Video Graphics Array - m¶ng ®å häa h×nh ¶nh), ®Çu tiªn lµ

b¶n sau lµ c¸c lo¹i Super VGA (SVGA) 16 bit vµ 32 bit cã kh¶ n¨ng hiÓn thÞ 16 triÖu

HiÖn nay VGA ®· thay thÕ c¸c lo¹i kh¸c vµ trë thµnh chuÈn duy nhÊt cña bé ®iÒu

hîp h×nh ¶nh, v× thÕ Card mµn h×nh cßn ® îc gäi trùc tiÕp lµ VGA Card.

nh : tiÕng chim hãt, tiÕng sóng b¾n... nh thËt. ¢m thanh ®· trë nªn quan träng ®· dÉn

®Õn viÖc ph¸t triÓn mét chip gäi lµ DSP (Digital Signal Processor-Bé xö lý tÝn hiÖu sè)

vµ Sound Card ra ®êi tõ ®ã. NhiÖm vô cña Sound Card lµ chuyÓn ®æi d÷ liÖu ë d¹ng kü

thuËt sè (digital) thµnh d¹ng t ¬ng tù(analog) ®Ó c¸c loa vµ ampli (m¸y khuyÕch ®¹i

chiÒu ng îc l¹i, nghÜa lµ chuyÓn ®æi d÷ liÖu tõ t ¬ng tù vÒ lo¹i sè ®Ó l u tr÷ ® îc

trong m¸y tÝnh. Víi Sound Card ta cã thÓ nghe ® îc lo¹i nh¹c nÐn (MP3-lo¹i nh¹c rÊt

thiÕp ®iÖn tö...KiÓu Bus chÝnh cña Sound Card ngµy nay lµ PCI, c¸c Sound Card còng

+ Card SCSI: C¸c thiÕt bÞ ® îc nèi víi nhau theo kiÓu x¸c ®Þnh gäi lµ mét giao

diÖn, hay nãi c¸ch kh¸c mçi lo¹i giao diÖn lµ mét chuÈn ®Ó kÕt nèi ®Çu ra cña thiÕt bÞ

nµy víi ®Çu vµo cña mét thiÕt bÞ kh¸c.

V× thêi k× ®Çu khi ch a cã c¸c thiÕt bÞ kh¸c nh æ ®Üa CD-Rom, m¸y quÐt,.. th×

kh¸i niÖm vÒ giao diÖn th êng ® îc dµnh cho æ ®Üa cøng. §Ó tiÖn so s¸nh c¸c lo¹i giao

diÖn, chóng ta xÐt tèc ®é cña c¸c æ ®Üa cøng khi ho¹t ®éng trong c¸c giao diÖn nµy.

- 16 -

Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

XuÊt hiÖn ®Çu tiªn lµ giao diÖn ST-506/ST-412, tèc ®é æ ®Üa cøng trong giao diÖn

nµy rÊt chËm, chØ cã kh¶ n¨ng truyÒn d÷ liÖu víi tèc ®é 5 MB/s, ®Ó c¶i thiÖn tèc ®é

ng êi ta ph¸t minh ra giao diÖn ESDI (Enhanced Small Disk Interface-Giao diÖn æ ®Üa

lµ IDE (Integrated Drive Electronics - æ ®Üa ®iÖn tö tÝch hîp). LÇn ®Çu tiªn xuÊt hiÖn æ

®Üa cøng IDE truyÒn d÷ liÖu víi tèc ®é 12 MB/s, thÊp h¬n mét chót so víi æ ®Üa cøng

ESDI. ThÕ nh ng còng ®· thay thÕ ® îc giao diÖn ESDI do thiÕt bÞ rÎ h¬n, bÒn h¬n vµ

®Æc biÖt lµ sö dông ®¬n gi¶n h¬n nhê ® îc tÝch hîp hÇu hÕt c¸c m¹ch ®iÖn tö vµo trong

kh«ng cÇn Card ®iÒu khiÓn. Ngµy nay EIDE (Enhanced IDE) trë thµnh chuÈn giao

diÖn th«ng dông nhÊt, víi c¸c thiÕt kÕ míi nh ATA 33, ATA 66 vµ ATA 100 tèc ®é

truyÒn d÷ liÖu ®· t¨ng lªn ®Õn 33 MB/s, 66 MB/s vµ 100 MB/s.

XuÊt hiÖn sau mét chót vµ cïng tån t¹i víi IDE lµ giao diÖn SCSI (Small

Computer System Interface-Giao diÖn hÖ thèng m¸y tÝnh nhá), æ ®Üa cøng SCSI cã thÓ

xö lý d÷ liÖu ë tèc ®é 40 MB cho ®Õn 160 MB tïy lo¹i, ®Æc tr ng duy nhÊt khiÕn cho

SCSI hiÖu qu¶ h¬n IDE lµ cã thÓ truyÒn d÷ liÖu song song, ®iÒu nµy gióp cho c¸c thiÕt

bÞ cã thÓ ho¹t ®éng mét c¸ch ®éc lËp. Kh«ng gièng nh c¸c thiÕt bÞ IDE cã thÓ nèi

trùc tiÕp vµo Mainboard qua c¸p IDE, c¸c thiÕt bÞ SCSI ph¶i ® îc nèi víi SCSI Card

g¾n trªn Mainboard. Tèi ®a cã thÓ c¾m ® îc b¶y lo¹i thiÕt bÞ trªn mét cæng SCSI, vÝ

dô nh æ cøng SCSI, æ CD-ROM SCSI, m¸y quÐt SCSI, m¸y in Laser SCSI, vv Lo¹i

bus chÝnh cña SCSI Card lµ Bus PCI. Dï cã tèc ®é cao nh ng do qu¸ ®¾t tiÒn, mét thiÕt

bÞ SCSI cã gi¸ gÊp 2, gÊp 3 lÇn so víi mét thiÕt bÞ IDE.

+ Card Net: §Ó t¨ng thªm søc m¹nh cña m¸y tÝnh ng êi ta nèi chóng l¹i víi nhau

thµnh mét m¹ng, do kh¸c biÖt vÒ qui m« nèi m¹ng nªn ng êi ta chia thµnh 3 lo¹i

m¹ng: LAN(Local Area Network-M¹ng côc bé), WAN(Wide Area Network-M¹ng

diÖn réng) vµ Internet (M¹ng quèc tÕ). C¸c m¸y tÝnh trong mét c¨n phßng, mét toµ

l îng tèt t¹o nªn m¹ng LAN. Khi nèi m¹ng víi nhau th× c¸c m¸y tÝnh cã thÓ truy cËp

- 17 -

Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

th«ng tin lÉn nhau, gióp tiÕt kiÖm thêi gian vµ c«ng søc, h¬n n÷a viÖc nèi m¹ng LAN

sÏ gióp cho ta tiÕt kiÖm Ýt nhiÒu nhê cã thÓ sö dông chung c¸c tµi nguyªn, ch¼ng h¹n

nh 5 m¸y tÝnh cã thÓ sö dông chung mét m¸y in thay v× ph¶i mua c¶ 5 m¸y in.

§Ó c¸c m¸y tÝnh nèi víi nhau ho¹t ®éng ® îc chóng ta cÇn cã Card m¹ng, nhê

Card m¹ng mµ c¸c m¸y tÝnh trong m¹ng cã thÓ truy cËp lÉn nhau, vµ Net Card cßn cã

nhiÖm vô ®iÒu phèi luång th«ng tin chÝnh x¸c, hai kiÓu Bus chÝnh cña Net Card ®ã lµ

PCI vµ ISA.

4. C¸c lo¹i khe c¾m trªn Mainboard vµ h×nh d¸ng nhËn d¹ng.

V. L¾p æ ®Üa cøng

1. C¸c lo¹i ®Üa cøng theo chuÈn giao tiÕp (IDE, SCSI).

a/ CÊu t¹o æ ®Üa cøng:

Bao gåm c¸c ®Üa nh«m bãng, ® îc gäi lµ c¸c platters quay ë tèc ®é chuÈn x¸c b»ng mét

®éng c¬ nhá . C¸c ®Üa ® îc tr¸ng oxit magie, crom, s¾t hoÆc nh÷ng h¹t kim lo¹i cã kh¶ n¨ng gi÷

tõ tÝnh. §Çu tõ ë mÆt trªn hoÆc d íi mçi ®Üa ®äc/viÕt l ít trªn mét ®Öm kh«ng khÝ rÊt s¸t ®Üa Êy

nh ng hoµn toµn kh«ng tiÕp xóc víi nã. C¸c ®Çu ®äc/viÕt ghi d÷ liÖu lµ c¸c phÇn ® îc tõ tÝnh ho¸

trªn c¸c ®Üa. NÕu mét æ ®Üa hiÖn nay cã hai ®Üa, nã cã 4 ®Çu tõ ®äc/viÕt vµ mÆt d÷ liÖu.

b/ C¸ch ho¹t ®éng cña ®Üa cøng:

§Üa cøng lµ n¬i b¶o vÖ d÷ liÖu tèt nhÊt, chóng ta t×m hiÓu d÷ liÖu ® îc l u tr÷ nh thÕ nµo.

Trong c¸c ®Üa cøng hiÖn nay th êng cã nhiÒu ®Üa trong hÖ thèng c¬, chØ cã ®ñ chç gi÷a c¸c ®Üa cho

mét ®Çu tõ ®äc/viÕt ë trªn hoÆc ë d íi c¸c ®Üa Êy. PhÇn tö chÝnh cña mét ®Çu ®äc/viÕt tiªu chuÈn

quanh mét lâi s¾t (NaFeO2) trßn, mµ lâi s¾t Êy ®èi diÖn víi ®Üa, c¸ch nhau b»ng mét sîi tãc. Khi

® îc viÕt vµo ®Üa ®ã. H íng cña sù tõ tÝnh ho¸ Êy, tõ b¾c sang nam hoÆc tõ nam sang b¾c, tuú

theo chiÒu cùc cña dßng ®iÖn. Bé ®iÒu khiÓn ®Üa ®iÒu khiÓn sù biÕn ®æi nhanh chãng chiÒu cùc ®Ó

viÕt c¸c sè 0 hoÆc c¸c sè 1. §Ó ®äc th«ng tin tõ æ ®Üa, hÖ thèng ®iÖn tö cña thiÕt bÞ c¶m øng ® îc

dßng ®iÖn do viÖc chuyÓn ®éng c¸c phÇn ®· ® îc tõ tÝnh ho¸ cña ®Üa khi nã quay bªn d íi kho¶ng

c¸ch ®ã. HÖ thèng ®iÖn tö c¶m øng ® îc sù thay ®æi chiÒu cùc ®Ó gi¶i m· kh¸c biÖt gi÷a mét sè 1

hoÆc mét sè 0.

e/ B¶ng ®Þnh vÞ tÖp ( FAT- File Allocation Table ) lµ g× ? CÊu tróc cña b¶ng ®Þnh vÞ tÖp ? Dung

l îng ®Üa qu¶n lý ®èi víi b¶ng Fat 32, b¶ng Fat 16.

f/ §Þnh nghÜa b¶ng ®Þnh vÞ tÖp (FAT) lµ:

- 18 -

Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

Lµ mét d·y ghi nhí viÖc cÊp ph¸t kh«ng gian l u tr÷ cho c¸c tÖp tin, ®Ó theo dâi nh÷ng tÖp

tin vµ th môc nµo ®ang ® îc sö dông vµ nh÷ng tÖp tin th môc ®· ® îc xo¸ ®Ó dµnh chç trèng

cho viÖc ghi nh÷ng tÖp tin vµ th môc kh¸c.

ph¶i cho gi÷ b¶ng Fat thµnh 2 b¶n trªn ®Üa tr¸nh tr êng hîp háng b¶n nµy cßn b¶n kh¸c thay thÕ.

g/ CÊu tróc cña mét b¶ng Fat lµ:

Gåm mét sè môc vµo (Entry), cã bao nhiªu Cluster trªn tÖp ®Üa th× cã bÊy nhiªu môc vµo

trong b¶ng Fat. Tuú theo phiªn b¶n cña Dos vµ dung l îng ®Üa mµ b¶ng Fat cã ®é dµi bao nhiªu

(VÝ dô Dos 1 hoÆc 2 cho FAT 12, Dos 3 cho FAT 12 hoÆc 16, Dos 6.22 cho FAT 16, Dos 7 cho Fat

32). Khi ®Þnh d¹ng æ ®Üa Dos sÏ chän b¶ng Fat nµo dùa trªn kÝch th íc æ ®Üa, nÕu sè liªn cung nhá

h¬n 4079 th× ®é dµi cña môc vµo lµ 12 bit vµ b¶ng Fat ® îc gäi lµ Fat 12, nÕu sè liªn cung lín h¬n

4079 th× ®é dµi môc vµo lµ 16 bit vµ b¶ng Fat ® îc gäi lµ b¶ng Fat 16. NÕu æ ®Üa d íi 16Mb th×

® îc ®Þnh d¹ng víi Fat 12 cßn lín h¬n 16Mb ®Õn 512Mb th× chän Fat 16 cßn v ît qu¸ 512Mb th×

chän Fat 32.

2. C¸c th«ng sè cña ®Üa cøng (Sector, Cylinder, Head).

C¸p d÷ liÖu

C¸p nguån ®iÖn

PK

CS DS

KEY

- 19 -

Gi¸o tr×nh l¾p r¸p m¸y vi tÝnh

4. C¸c cæng IDE trªn Mainboard.

Khe c¾m PCI

Bé vi xö lý

IDE1 IDE2

Pin CMOS

S¬ ®å minh ho¹ c¸c cæng IDE trªn Mainboard

5. Ch ¬ng tr×nh Setup CMOS: PhÇn khai b¸o kiÓu æ ®Üa cøng, nhËn d¹ng æ cøng vµ

chän mode cho c¸c cæng IDE.

+ Ch ¬ng tr×nh Setup CMOS

Khi khëi ®éng m¸y lÇn ®Çu tiªn, m¸y tÝnh sÏ ®äc mét tËp hîp d÷ liÖu ® îc l u

trong CMOS (mét chip bé nhí ®Æc biÖt lu«n ho¹t ®éng nhê 1 côc pin nhá), kh«ng cã

th«ng tin nµy m¸y tÝnh sÏ bÞ tª liÖt. ViÖc x¸c lËp c¸c th«ng tin nµy gäi lµ Setup Bios

vµ bao giê ng êi b¸n còng ph¶i lµm thñ tôc Setup Bios ngay sau khi r¸p m¸y. Nh ng

b¹n còng ph¶i biÕt c¸ch Setup Bios ®Ó ®Ò phßng tr êng hîp m¸y tù mÊt c¸c th«ng tin

- 20 -